Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches Lieke Huiting, MA Kunstbeleid en management, Universiteit Utrecht, juli 2015 Het LKCA is het landelijk kennisplatform voor educatie en participatie in kunst en cultuur. We dragen bij aan de kwaliteit van praktijk en beleid door kennis toegankelijk te maken, te delen en te ontwikkelen. We stimuleren de professionele ontwikkeling van het veld door ontmoeting en debat en we bieden advies bij vraagstukken op het gebied van cultuureducatie en cultuurparticipatie. Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst, Utrecht 2015
Inhoud Aanleiding 3 Inleiding 3 Praktijkprobleem 4 Doel- en vraagstelling 6 Methode 7 Resultaten 8 Algemene resultaten 8 Gegevens per rol 10 Ontwikkelaar 10 Innovator 11 Trainer 12 Kennisoverdrager 12 Coach 13 Scout (van talent) 13 Bereiker 14 Spil / Netwerker 14 Schakel 15 Brug / Verbinder 16 Rol Anders 17 Conclusies 18 Discussie en aanbevelingen 21 Literatuur 22 Bijlage Leidraad Interviews Cultuurcoaches 23 Topiclijst 24 Colofon 26
Aanleiding Dit onderzoek maakt deel uit van een onderzoeksstage voor de master Kunstbeleid en -management van de Universiteit Utrecht. Vanuit het LKCA is voor deze onderzoeksstage een opdracht geformuleerd. De opdracht hield in dat er onderzoek gedaan zou worden naar de verschillende rollen die cultuurcoaches vervullen bij het vergroten van de kwaliteit van cultuuronderwijs op de basisschool. Inleiding Eind 2007 werd door de ministeries van OCW en VWS het document Impuls brede scholen, sport en cultuur getekend, in het bijzijn van vertegenwoordigers van de Vereniging Nederlandse Gemeenten, De Vereniging Bijzondere Scholen, het NOC*NSF en de Cultuurformatie. Deze impuls heeft onder meer als doel: Het bevorderen dat de jeugd tot 18 jaar vertrouwd raakt met één of meer kunst- en cultuurvormen en het onder jongeren stimuleren van actieve kunstbeoefening. 1 In 2008 ging deze regeling van start. Met de impuls werd een nieuwe functie in het leven geroepen: de combinatiefunctionaris. Vóór 2012 moesten er 2500 combinatiefuncties zijn gerealiseerd. Dit aantal is later bijgesteld naar 2250. De combinatiefunctie houdt in dat er sprake is van één werkgever, maar dat de werkzaamheden worden verricht in verschillende sectoren. De combinatiefunctionaris die werkzaam is binnen de cultuursector, is de cultuurcoach. De cultuurcoach werkt voor/op basisscholen en brede scholen als kunstvakdocent of als coördinator tussen school en culturele instelling. Hij of zij is in dienst van een culturele instelling, school of gemeente en werkt voor twee sectoren: het onderwijs en het culturele veld. Het Rijk en de gemeente financieren de cultuurcoach gezamenlijk via de Brede impuls combinatiefuncties, wat een samenvoeging is van Impuls brede scholen, sport en cultuur en Sport en bewegen in de buurt uit 2012. 2 In dit onderzoek gaan we na welke rollen en taken de cultuurcoach vervult specifiek met het oog op verbetering van de kwaliteit van cultuuronderwijs. Met het landelijke stimuleringsprogramma Cultuureducatie met kwaliteit, waarover later meer, is de vraag in hoeverre een bestaand beleidsinstrument (de combinatiefunctie) van invloed is op een nieuwe beleidsprioriteit, namelijk kwaliteit van cultuuronderwijs, zeer relevant. 1 Combinatiefuncties. Onderwijs, Sport en Cultuur (23 april 2015). 2 Combinatiefuncties. Onderwijs, Sport en Cultuur (23 april 2015). 3 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Praktijkprobleem De functie van de cultuurcoach is veelomvattend en veelzijdig. Zo heeft het platform De Cultuurcoach Ambassade - een initiatief van de Cultuurformatie dat gevormd werd door zes cultuurcoaches - een functieomschrijving geformuleerd waarin onder anderen de volgende kenmerken naar voren komen: Het hebben van één werkgever, maar werkzaam zijn in de twee werkvelden, onderwijs en cultuur. Het onderwijs geven op het terrein van cultuur, waarbij ook het begeleiden van kinderen en het bijdragen aan de ontwikkeling van het cultuuronderwijs. Schakel zijn tussen school en culturele instelling en aanbieders, waarbij een duurzame relatie wordt opgebouwd. 3 Deze kenmerken komen ook terug in het schetsontwerp van Dirk Monsma en Hans Muiderman, dat zij in 2010 opstelden. Hierin staat ook het realiseren van de culturele loopbaan van het kind 4, door de ontwikkeling van het cultuuronderwijs. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat cultuurcoaches uiteenlopende taken vervullen. Zo is er in 2011 in opdracht van de Cultuurformatie door Oberon een onderzoek verricht naar de meerwaarde van cultuurcoaches op brede scholen. Een van de conclusies uit dit onderzoek was dat de vrijheid van de regeling heeft geleid tot veel variatie in de invulling van de functie. 5 Ook heeft het LKCA onderzoek gedaan naar cultuurcoaches. In 2013 is een Inventarisatie Cultuurcoaches uitgevoerd. In deze rapportage staan uiteenlopende taken die cultuurcoaches uitvoeren, zoals de ontwikkeling van culturele activiteiten, maar ook het trainen van leerkrachten in het kader van deskundigheidsbevordering en het lesgeven aan kinderen. 6 Interessant in dit laatstgenoemde onderzoek is dat hen gevraagd werd om door hen genoemde taken te scoren en zo aan te geven welke taken de ideale cultuurcoach volgens hen zou moeten uitvoeren. 7 Uit de antwoorden bleek dat taken die zelden tot het takkenpakket van de cultuurcoach behoren, zoals het trainen van medewerkers van culturele instellingen, belangrijker werden gevonden dan de taken die juist wel vaak voorkomen in het takenpakket, zoals het ontwikkelen van inhoud van culturele activiteiten. 8 We weten dus dat cultuurcoaches uiteenlopende taken hebben en verschillende rollen vervullen op de brug tussen onderwijs en cultuur. Vanuit de overheid wordt nu met een aantal instrumenten gestuurd op de kwaliteit van cultuureducatie. Hiervoor is het programma Cultuureducatie met Kwaliteit opgezet, voor de periode van 2013 2016. Om de kwaliteit van cultuuronderwijs te verhogen zijn er vier speerpunten opgesteld: 3 Voor meer kenmerken, zie: De Cultuurformatie. Een actuele beschrijving van de cultuurcoach (23 april 2015). 4 Dirk Monsma en Hans Muiderman, De Cultuurcoach, schakel tussen school en culturele instelling, Amsterdam 2010, p. 6. 5 Claudy Oomen, Peter Gramberg en Michiel van der Grinten, Beter minder, maar beter. Onderzoek naar de meerwaarde van cultuurcoaches op brede scholen, Utrecht 2011, p. 41. Verkregen (16 april 2015). 6 Eeke Wervers e.a., Inventarisatie Cultuurcoaches, Utrecht 2013, p. 16. (16 april 2015). 7 Idem. 8 Idem. 4 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
De ontwikkeling van doorgaande leerlijnen Groepsleerkrachten en medewerkers van culturele instellingen worden vakbekwamer Culturele instellingen ontwikkelen gericht aanbod op de vraag van de school De ontwikkeling van beoordelingsinstrumenten 9 Belangrijke onderdelen van het landelijke programma zijn de Matchingsregeling Cultuureducatie met Kwaliteit, bedoeld om scholen en culturele instellingen op lokaal niveau financieel te ondersteunen bij de versterking van de kwaliteit van het leergebied kunstzinnige oriëntatie, en de tijdelijke regeling flankerend (aanvullend) beleid voor projecten die het programma Cultuureducatie met Kwaliteit ondersteunen. Het idee achter de subsidieregeling Cultuureducatie met Kwaliteit, dat wordt uitgevoerd door het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP), is dat samenwerking tussen culturele instellingen en scholen bijdraagt aan de kwaliteit van cultuuronderwijs. In de grote steden en provincies zijn culturele instellingen penvoerders van de regeling. Zij worden verwacht te opereren als change agent voor verbetering van onderwijskwaliteit op schoolniveau. In die uitvoering spelen culturele instellingen, schoolbesturen, schoolleiders, leerkrachten, opleiders en andere deskundigen allemaal een rol. Het ontwerp van het programma is in handen van de penvoerder, die de regie voert, coördineert, ondersteunt en advies geeft. Scholen, lokale culturele instellingen zoals bibliotheken, musea, schouwburgen en individuele kunstenaars zijn in sommige gevallen mede-ontwikkelaars in ander gevallen afnemers van het resultaat van een ontwikkeltraject. Vaak wordt er een stuurgroep, klankbordgroep, kenniskring of afstemmingsoverleg ingericht die het ontwikkelproces volgt, feedback geeft en bijstuurt. Het is niet makkelijk om te sturen op onderwijskwaliteit. Naast de kerndoelen voor kunstzinnige oriëntatie zijn er geen verdere wettelijke eisen voor het leergebied kunstzinnige oriëntatie. De Inspectie van het Onderwijs voert in dit leergebied namelijk geen specifieke controle uit. Dit maakt het erg moeilijk om te bepalen wat op dit moment de kwaliteit is van cultuureducatie en hoe deze kwaliteit kan worden verbeterd. Er zijn wel indicatoren voor goed onderwijs die zouden kunnen worden toegepast op het leergebied kunstzinnige oriëntatie. Teunis IJdens legt in zijn artikel Een kwestie van onderwijskwaliteit echter uit dat, als deze algemene indicatoren op dit leergebied worden toegepast, er twee problemen optreden. De eerste is dat het niet duidelijk is wat leerlingen moeten kunnen aan het eind van de basisschool en welk niveau ze elk jaar moeten bereiken. 10 Daarnaast zijn er geen betrouwbare en representatieve gegevens over wat basisscholen in de les aan kunstzinnige oriëntatie doen en hoe ze dat doen. 11 De cultuurcoach is een beleidsinstrument, een van overheidswege gefinancierde functionaris, die directe impact kan hebben op de kwaliteit van het cultuuronderwijs op het niveau van in- 9 Cultuureducatie met Kwaliteit (25 april 2015). 10 Teunis IJdens, 'Een kwestie van onderwijskwaliteit', Cultuur+Educatie 12 (2012) nr. 33, p. 18. 11 Idem, p. 19. 5 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
stellingen in cultuur en onderwijs. Het LKCA ziet dat de cultuurcoach vaak een belangrijke rol vervult in lokale en provinciale CmK-ontwikkeltrajecten en in de implementatie van de resultaten van de CmK-trajecten. Waar het echter aan ontbreekt, is kennis over de verschillende rollen die cultuurcoaches (kunnen) vervullen bij het vergroten van de kwaliteit van cultuuronderwijs op de basisschool. Het LKCA denkt dat de cultuurcoach in potentie een spilfunctie kan vervullen in het succesvol zijn van de uitvoering van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit en voor het borgen van resultaten. Met dit onderzoek wordt geprobeerd meer zicht te krijgen op de diverse rollen die cultuurcoaches vervullen binnen CmK-aanpakken. Is er met de komst van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit iets veranderd aan de rollen die ze vervullen? Vanuit welke rollen en taken dragen cultuurcoaches bij aan het behalen van de doelstellingen van CmK? In het Beleidsadvies Cultuurcoach, dat na de eerder genoemde Inventarisatie Cultuurcoaches verscheen, werd bijvoorbeeld al opgemerkt dat de opvattingen van de cultuurcoaches met betrekking tot de opvatting over de ideale cultuurcoach goed aansluiten bij de doelstellingen van Cultuureducatie met Kwaliteit. 12 Zo valt het trainen van medewerkers van culturele instellingen mooi samen met de tweede doelstelling van CmK, dat groepsleerkrachten en medewerkers van culturele instellingen vakbekwamer worden. Doel- en vraagstelling Het LKCA denkt dat de cultuurcoach in potentie een spilfunctie kan vervullen in het succes van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Met dit onderzoek willen we meer inzicht geven over de diverse rollen die cultuurcoaches hierin (kunnen) vervullen. De beschrijving van rollen kan dienen als input voor een gesprek tussen beleidsmakers, de cultuursector en het onderwijs over de potentie van de cultuurcoach als operationele change agent voor kwaliteitsverbetering. We verwachten dat het onderzoek manieren laat zien om de cultuurcoach in te zetten als drijvende kracht voor verbetering van cultuuronderwijs. Maar ook dat het knelpunten aan het licht brengt die cultuurcoaches belemmeren om die rol naar behoren te vervullen. De hoofdvraag van dit onderzoek is: Welke rollen vervullen cultuurcoaches in het vergroten van de kwaliteit van cultuureducatie op de basisschool? Deze vraag is vervolgens opgedeeld in de volgende deelvragen: 1 Hoe houden cultuurcoaches zich bezig met de ontwikkeling van doorgaande leerlijnen, beoordelingsinstrumenten of andere tools? 2 Hoe houden cultuurcoaches zich bezig met het trainen van leerkrachten of educatieve medewerkers van instellingen? 3 Hoe houden cultuurcoaches zich bezig met het (helpen) ontwikkelen van gericht aanbod 12 LKCA, Beleidsadvies Cultuurcoach DEF, Utrecht 2014, p. 22. 6 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
door culturele instellingen en educatieve aanbieders op de vraag vanuit school? 4 Hoe zijn de taken van cultuurcoaches sinds de start van CmK veranderd? Methode De eerste stap in het onderzoek was het doen van een literatuurstudie. Wat is er al bekend over de rollen en taken van cultuurcoaches? En welke ontwikkelingen zijn er op het gebied van Cultuureducatie met Kwaliteit? Alle taken van cultuurcoaches die werden genoemd in de literatuur, bijvoorbeeld uit eerdere interviews, zijn in een Excel-bestand geplaatst. Vervolgens zijn deze taken gesorteerd, en zijn er veelvoorkomende rollen van cultuurcoaches uit gedestilleerd. Kennis over cultuurcoaches was daarnaast nodig om een relevante vragenlijst op te kunnen stellen voor de interviewleidraad die gebruikt is voor zeven diepte-interviews onder cultuurcoaches. In deze vragenlijst zijn de speerpunten van Cultuureducatie met Kwaliteit verwerkt in ontwikkeling, deskundigheid en aanbod. De eerste en de vierde doelstelling van CmK, namelijk de ontwikkeling van doorgaande leerlijnen en de ontwikkeling van beoordelingsinstrumenten zijn samengevoegd onder ontwikkeling. Vervolgens is de tweede doelstelling van CmK, groepsleerkrachten en medewerkers van culturele instellingen worden vakbekwamer, geplaatst onder deskundigheid. Tot slot is de derde doelstelling van CmK, culturele instellingen ontwikkelen gericht aanbod op de vraag van de school, geplaatst onder aanbod. De tweede stap was om e-mails te sturen naar de CmK-penvoerders met daarin drie vragen: of er cultuurcoaches betrokken zijn bij hun aanpak van de matchingsregeling Cultuureducatie met Kwaliteit, welke rol(len) deze cultuurcoach(es) volgens hen vervullen in hun aanpak en of ze de contactgegevens van deze cultuurcoach(es) aan ons zouden willen doorgeven. Hiernaast is er na de Dag van de Cultuureducatie een mail gestuurd naar alle cultuurcoaches die zich voor deze dag hadden ingeschreven, met de vraag of zij wilden meewerken aan dit onderzoek en bereid waren om mee te werken aan een diepte-interview. Vervolgens vonden er zeven diepte-interviews plaats met de volgende personen: Anne-Wil Volkerink, cultuurcoach te Groesbeek Gert Bomhof, cultuurcoach te Barneveld Hellen Strik, cultuurcoach te Staphorst Johannie van Tuel, cultuurcoach te Weert Jacqueline Frenken, cultuurcoach te Werkendam Monica Leuring, cultuurcoach te Alphen aan den Rijn Monique van der Vleuten, cultuurcoach te Echt-Susteren In deze interviews werden de cultuurcoaches vragen voorgelegd die verband hielden met de doelstellingen van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (zie bijlage leidraad interviews ). Vervolgens werd er aan hen gevraagd, nadat ze hadden verteld welke taken zij per doelstelling vervulden, of zij hier rollen bij wilden plakken. Zij konden hierbij gebruik maken van een stickervel, waarop de rollen stonden afgedrukt die vooraf uit de bestaande bronnen waren gedestilleerd. Ook konden zij lege stickers gebruiken om nieuwe rollen aan te maken. 7 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Deze stickers met rollen plakten zij vervolgens bij de doelstelling ontwikkeling, deskundigheid of aanbod. Deze gegevens werden vervolgens verwerkt in transcripten en vervolgens in een Excel-bestand. Dit heeft geleid tot de volgende resultaten. Resultaten De hoofdvraag van dit onderzoek is: Welke rollen vervullen cultuurcoaches in het vergroten van de kwaliteit van cultuureducatie op de basisschool? Algemene resultaten De email naar de penvoerders leverde weinig informatie op. Een aantal penvoerders reageerde wel, en stuurde contactgegevens van cultuurcoaches. Deze cultuurcoaches zijn benaderd met de vraag of ze mee wilden werken aan een interview. Daarnaast zijn de cultuurcoaches die aanwezig waren op de Dag van de Cultuureducatie benaderd met dezelfde vraag. Dit leverde in totaal zeven cultuurcoaches op die hebben meegewerkt aan dit onderzoek. De literatuurstudie leverde 11 rollen op en een uitgebreide lijst aan taken. De 11 rollen die uit de literatuur naar voren kwamen zijn: Bereiker, Trainer, Brug/verbinder, Scout (van talent), Innovator, Schakel, Coach, Ontwikkelaar, Spil/netwerker en Kennisoverdrager. De interviews leverden weer nieuwe taken op, die zijn toegevoegd aan het bestaande bestand. In onderstaande grafiek zijn alle rollen die de zeven cultuurcoaches vervullen gegroepeerd per speerpunt zoals gebruikt in de interviewleidraad. Op deze manier wordt inzichtelijk welke specifieke rollen de cultuurcoaches vervullen wanneer het gaat over ontwikkeling, deskundigheid of aanbod. Wat opvalt, is dat er met name bij aanbod en ontwikkeling andere rollen zijn genoemd door de cultuurcoaches. Welke rollen dat zijn, is terug te lezen bij de rol anders. Wat daarna volgt is een overzicht van de resultaten per rol. Hierbij staan telkens verschillende citaten uit de interviews met de cultuurcoaches. 8 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Overzicht rollen cultuurcoaches per doelstelling Aanbod Deskundigheid Ontwikkeling 0 1 2 3 4 5 6 7 Aantal cultuurcoaches met betreffende rol Anders Brug/verbinder Schakel Spil/netwerker Bereiker Scout (van talent) Coach Kennisoverdrager Trainer Innovator Ontwikkelaar 9 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Aantal cultuurcoaches Gegevens per rol Ontwikkelaar Cultuurcoaches spelen een grote rol in ontwikkeling. Ontwikkeling gebeurt op verschillende manieren. Wanneer we kijken naar de tabel, zien we dat dit met name speelt als het gaat over aanbod. Meer dan de helft van de cultuurcoaches gaf aan betrokken te zijn bij het ontwikkelen van aanbod dat aansloot op de vraag vanuit de scholen. We proberen dat aanbod steeds zo vraaggericht mogelijk te maken en steeds weer aan te sluiten op vragen. 7 6 5 4 3 Ontwikkelaar Ik spreek met alle directeuren en met de ICC ers om te kijken hoe we dat aanbod kunnen creëren. Het is helemaal vraaggericht. 0 Toch wordt er meer ontwikkeld door de cultuurcoaches dan aanbod dat aansluit op de vraag vanuit scho- Ontwikkeling Deskundigheid len. Zo houden verschillende cultuurcoaches zich bezig met het (helpen) ontwikkelen van een doorgaande leerlijn. 2 1 Aanbod Het mee ontwikkelen van de leerlijn in samenwerking met de muziekdocenten die het gaan doen, en ook kijken of daar de afstemming is, en beantwoorden aan de vraag van de school. Daarnaast vinden er ook ontwikkelingen plaats op scholen en bij instellingen. Zo is het aantal scholen dat gebruik maakt van een cultuurcoach toegenomen en wordt er soms door de cultuurcoach een samenwerking ontwikkeld tussen verschillende partijen. Maar dat vind ik namelijk hier wel een ontwikkeling. Iedereen is op z n eigen eiland, al heel lang stil gaan zitten, dus die samenwerking ik ben vooral die samenwerking aan het motiveren. Verbanden leggen, verplichten om samenwerking met elkaar aan te gaan 10 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Aantal cultuurcoaches Innovator 7 6 5 4 3 2 1 Innovator Wanneer het gaat over innovatie, geven verschillende cultuurcoaches aan zich hier mee bezig te houden. Drie cultuurcoaches benoemen deze rol, iedere cultuurcoach echter bij een andere doelstelling. De innovatieve taken die de verschillende cultuurcoaches uitvoeren zijn dan ook verschillend. Zo wordt vernieuwing van bestaand aanbod genoemd, het creëren van een cultuurplatform, maar ook de positie van de culturele instelling in het onderwijs: 0 Ontwikkeling Deskundigheid Aanbod Enerzijds innoveer je het cultuuraanbod, in dit geval het muziekaanbod, binnen de scholen. Aan de andere kant is het ook innovatie voor de rol van de culturele instelling in het onderwijswereldje. Dan is het [aanbod] gewoon uit de tijd, of het heeft niet meer de sjeu van toen. Dus je moet ook op een gegeven moment je aanbod weer updaten. En dan ontwikkel je ook samen met de leerkracht en de boer, kijken hoe we dat anders kunnen doen. En dan ben je dus ook met innovatie bezig. 11 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Aantal cultuurcoaches Aantal cultuurcoaches Trainer De rol trainer werd slechts één keer genoemd door een cultuurcoach. Er worden vaak wel trainingen (bijvoorbeeld ICC-cursussen) aangeboden vanuit de culturele instelling waar de cultuurcoach soms voor werkt, maar deze trainingen worden lang niet altijd door de cultuurcoach zelf uitgevoerd. 7 6 5 Trainer We hebben inderdaad ook de ICC ers. De eerste lichting is afgestudeerd in december en we hopen in september weer te starten met de volgende lichting. En ook het culturele veld. Dat is wel lastiger, om die te scholen. In die zin dat ze zelf nog steeds heel goed denken te vinden wat ze kunnen, dat hun aanbod goed is. Dus dat is een wat moeilijkere, maar ook dat traject doen we Maar in mijn persoon, wij [instelling, red.] zijn trainer. Dus of ik dat dan zelf doe, of een ander, dat maakt niet uit. 4 3 2 1 0 Ontwikkeling Deskundigheid Aanbod Kennisoverdrager De rol kennisoverdrager werd twee keer genoemd door de cultuurcoaches, beide keren in het kader van deskundigheid. Sommige cultuurcoaches geven aan hier geen rol in te vervullen, omdat ze geen culturele achtergrond hebben en niet de juiste kennis in huis hebben om over te dragen. Op netwerkbijeenkomsten informeren we mensen over nieuwe ontwikkelingen. 7 6 5 4 Kennisoverdrager Minimaal drie keer per jaar, en dan vertel ik hun over de ont- 3 wikkelingen, hoe het er voor staat. Over die doelstellingen en hoe loopt alles, wat stoppen we in het programma?. We maken ook een eigen programma, aanbod voor de scholen. Dus dat wordt daar allemaal besproken. 2 1 0 Ontwikkeling Deskundigheid Aanbod 12 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Aantal cultuurcoaches Aantal cultuurcoaches Coach Coach werd als rol vier keer genoemd, waarvan drie keer bij ontwikkeling. Ontwikkeling wordt hier breder gezien dan enkel de ontwikkeling van doorgaande leerlijnen of beoordelingsinstrumenten, hoewel dat ook gebeurt. Maar ook de coachende rol bij de ontwikkeling van aanbod werd genoemd. Daarnaast werd coach door een cultuurcoach gezien als overkoepelende term van alle taken die zij uitvoerde. 7 6 5 4 Coach En daarin probeer je ze dan te begeleiden, je probeert af en 3 toe een tip of een balletje op te gooien, maar de kunst is vooral om ze zelf te laten nadenken over hoe die doorgaande leerlijn er voor hen goed uitziet, dus hoe die voor hen goed werkbaar is. 2 1 Van verschillende kanten ben je mensen aan het coachen, stimuleren om ergens mee door te gaan, en ook aanbieders coachen over hun aanbod. 0 Ontwikkeling Deskundigheid Aanbod Scout (van talent) 7 6 5 4 3 2 1 0 Scout (van talent) Ontwikkeling Deskundigheid Aanbod De rol scout van talent werd twee keer genoemd door één cultuurcoach. Hierdoor wordt duidelijk dat er verschillende interpretaties van een rol mogelijk zijn. Zo worden er kinderen gescout, die aanspraak kunnen maken op het Jeugd Deelname Fonds, maar scout deze cultuurcoach ook jonge kunstenaars die ingezet kunnen worden voor lessen in de klas: Het zijn natuurlijk best wel jonge, leuke talenten die in het onderwijs iets willen betekenen. Lesgeven, projecten draaien en dat doe ik ook vanuit de cultuurcoach om hun pilots in voor-, naschoolse of soms onder schooltijd te doen Kijk, als ik het vertel, ik ben al een stukje ouder. Ik ben wel heel enthousiast en ik weet wel dat ik mijn vak over kan brengen, dat is niet zo moeilijk, maar ze hebben natuurlijk veel minder affiniteit met mijn leeftijd. Dus als iemand dichter bij hen staat, dan krijgen ze die kennis natuurlijk op een andere manier binnen. En misschien ook nog wel meer in het perspectief dat ze er zelf iets mee kunnen. Dus dat gaat sneller. 13 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Aantal cultuurcoaches Aantal cultuurcoaches Bereiker 7 6 5 4 Bereiker De rol bereiker kwam voort uit een interview van een cultuurcoach, die op een bijzondere wijze een museum verbond aan een moeilijk te bereiken doelgroep. Ondanks dat deze rol vrij specifiek was, werd deze rol toch twee keer genoemd door de cultuurcoaches. 3 We hebben daarnaast ook een project dat heet 2 Maken van Muziek. Dan nodigen we de groepen 4 van alle dertig scholen uit, die we dan naar het 1 theater halen. Met hen hebben we een actieve 0 muziekvoorstelling waarin we o.a. zingen, klappen, stampen, een muziekquiz en met het docen- Ontwikkeling Deskundigheid Aanbod tenorkest spelen. Kortom, we maken muziek met ze. Daarmee bereiken we per jaar gemiddeld op 25 scholen x 30 kinderen toch zo n zeven-, achthonderd kinderen en hun leerkrachten. Volgend jaar nodigen we ook de ouders uit om de voorstelling bij te wonen Spil / Netwerker Spil / netwerker is een rol die vaak werd genoemd door de cultuurcoaches. Bij alle drie de doelstellingen vervullen deze cultuurcoaches de rol van spil / netwerker, hoewel deze rol het vaakst wordt genoemd bij de vraag over aanbod. Het gaat dan vaak over het samenbrengen van het juiste aanbod op de vraag vanuit een school. Vaak heeft een cultuurcoach een groot cultureel netwerk, waardoor de cultuurcoach vaak voldoende ideeën kan inbrengen wanneer een school zelf niet weet waar ze geschikt aanbod kunnen vinden. Ook gaat deze rol over deskundigheid. Wanneer een cultuurcoach zelf soms niet over benodigde kennis beschikt, weet hij/zij dit vaak wel via zijn/haar netwerk te verkrijgen. 7 6 5 4 3 2 1 Spil / netwerker Spil/netwerker? Ja, zeer zeker omdat je netwerkt tussen het onderwijs, de culturele instelling en de muziekverenigingen binnen de lokale amateurkunst. 0 Ontwikkeling Deskundigheid Aanbod Want het is natuurlijk belangrijk om te weten wat er is, wie allemaal op elkaar zitten te wachten, terwijl ze het niet van elkaar weten. Wie zouden we daar dan bij kunnen gebruiken, en onze vraag daarmee kunnen beantwoorden? 14 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Aantal cultuurcoaches Nou, dan ga ik bij andere cultuurcoaches netwerken, van goh, kennen jullie nog iets? Schakel De rol schakel komt voor bij alle drie de doelstellingen en komt het meeste voor wanneer het gaat over deskundigheidsbevordering. Deskundigheid heeft dan vaak te maken met het feit dat de cultuurcoach leerkrachten of ICC ers doorverwijst naar bepaalde cursussen, die vaak door een regionale culturele instelling worden aangeboden. Zo worden leerkrachten bijvoorbeeld doorverwezen naar een trainer of instelling waar ze kunnen worden opgeleid tot ICC er, als die wens bestaat. Dit wordt door twee cultuurcoaches ook wel omschreven als doorgeefluik zijn. 7 6 5 4 3 2 1 Schakel En wat ik wel doe, op het moment dat er van [instelling] 0 iets is, of een ICC-cursus of wat dan ook, dan ben ik Ontwikkeling Deskundigheid Aanbod inderdaad wel meer een doorgeefluik en dan zorg ik dat het bij de ICC ers komt. Bij een ICC ers-vergadering breng ik het nog eens extra onder de aandacht. Dus ook daar weer is het meer de Zelf trainen? Nee, absoluut niet. Daar heb ik de deskundigheid niet voor in huis. Je schakelt tussen de activiteiten die binnen de school plaatsvinden, en die verbind je dan met buitenschoolse activiteiten. Dat doen we met Kids in Concert. Dat is een optreden van groep 5 van alle betrokken basisscholen met ieder hun lokale muziekvereniging in hun eigen dorpshuis of in het theater. Dat waren vorig schooljaar wel negen optredens. Ouders en belangstellenden zien en horen dan hoe leuk samen muziek maken is. Dat simuleert enorm. Dus dan ben je ook wel, denk ik, een schakel. 15 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Aantal cultuurcoaches Brug / Verbinder De rol brug/verbinder kwam het vaakst voor. Alle cultuurcoaches zagen zichzelf bij één of bij meerdere doelstellingen als brug/verbinder. Bij alle drie de doelstellingen werd het bijna evenveel genoemd. Vaak werd deze rol ook gezien als overkoepelende rol voor alle taken die een cultuurcoach uitvoert. Een cultuurcoach noemde brug/verbinder als kernwoorden voor haar functie. 7 6 5 4 Brug / Verbinder Er worden op veel verschillende manieren verbindingen gelegd door de cultuurcoaches. Als het gaat over ontwikkeling, gaat het met name over mensen bij elkaar zetten zodat bijvoorbeeld een cultuureducatieplan kan worden ontwikkeld. Samen met de gemeente, de klankbordgroep cultuur en nog 3 2 1 0 Ontwikkeling Deskundigheid wat cultuurinstellingen heb ik dat cultuureducatieplan opgezet. Wij hebben daar toch ook de stem van de scholen in vertegenwoordigd, omdat wij daar regelmatig contact mee hebben. Bij het samenstellen van dat platform, wordt dus inderdaad gevraagd Wie zouden we daarvoor moeten hebben?. Nou ja, wij kennen dan inderdaad de meeste mensen wel van dat is wel een goeie, die directeur is daar heel intensief mee bezig. Ja, dan vinden we inderdaad de juiste personen om bij elkaar te zetten. Dus het is natuurlijk ook wel een stukje netwerk. Maar ook die brug/verbinder om mensen bij elkaar te zetten. Aanbod Wanneer het gaat over deskundigheid, gaat het vaak over de juiste mensen of de juiste instelling kunnen vinden om bijvoorbeeld een training te geven. Nou, daar ben ik dan de verbinder, die dan doorgeeft Wie kunnen we inhuren, welk bureau, welke persoon?. Daarnaast worden er door de cultuurcoaches verbindingen gelegd die samenhangen met aanbod. Dit gebeurt ook op verschillende manieren. Zo worden aanbieders verbonden met het onderwijs maar worden er ook verbindingen gelegd tussen binnen- en buitenschools aanbod en worden er bruggen geslagen tussen het onderwijs en lokale (amateurkunst)verenigingen. We willen cross-overs maken, dat die twee werelden met elkaar in contact komen, dat zo n aanbieder echt in gesprek is met iemand uit het onderwijs. Dus niet alleen maar hoort over meervoudige intelligentie, maar ook eens met iemand kan praten daarover. Voor een aantal cultuurcoaches is het gemakkelijker om verbindingen te leggen, omdat zij zelf afkomstig zijn uit, of werkzaam zijn in de cultuursector. Eén cultuurcoach is bijvoorbeeld werkzaam voor een bibliotheek: Ik zit natuurlijk onder het dak van de bibliotheek en dat maakt de functie af en toe ook wel lastig want je bent natuurlijk een stukje adviseur naar de scholen toe, over aanbod. Maar ja, als je het dan over mediawijsheid hebt, dat hebben wij zelf in huis als bibliotheek Maar goed, dan draag ik meerdere voorbeelden aan voor de 16 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
scholen. En dan laat ik ze zelf de keuze maken, want ze vinden het wel heel belangrijk. Want de dingen die wij hier in huis doen natuurlijk, die heb ik het meest paraat. Want daar zie je het meeste van. Maar ik vind dat ik daar ook wel objectief in moet staan en dat die scholen zelf een keuze daarin moeten maken. Aan de andere kant is natuurlijk het voordeel dat je hoort waar behoeftes liggen, dus daar kun je dan ook wel weer makkelijker op inspelen als organisatie zijnde. Zo worden er dus op verschillende manieren verbindingen gelegd door de cultuurcoaches. Eén cultuurcoach vatte het als volgt samen: Verbinden wat er maar met cultuur te verbinden valt. Rol Anders Naast bovenstaande rollen, die voorafgaand aan de interviews uit de reeds bestaande bronnen werden gedestilleerd, werden er door de cultuurcoaches ook rollen genoemd die niet uit de bronnen naar voren kwamen. Deze rollen zullen hier nu puntsgewijs worden opgenoemd. Adviseur Nou, nu ik naar het briefje kijk, zie ik ook kennisoverdrager staan, dat is natuurlijk wel een beetje wat je doet, ook in die rol van die adviseur. Dat is natuurlijk ook wel wat je doet daar in die gesprekken. Het is natuurlijk enerzijds proberen de ICC er of de directeur aan het nadenken te zetten over cultuureducatie. Maar inderdaad, om hen goed te kunnen coachen, heb ik kennis nodig om te kijken hoe je dat kunt gaan inzetten. Planner Je bent ook bezig met het plannen van je eigen leerkrachten, die je verdeelt over een aantal scholen. Dus nu ben ik globaal bezig met het maken van roosters voor 12 scholen. En dat wordt dan wel verder gefinetuned met de directeur en de AMV-docent. Facilitator En inderdaad de facilitator van Ik zorg dat iedereen er is en ik maak de notulen. Doorgeefluik Ondersteuner Maar inderdaad ook met de vereniging, dus echt met de lokale organisaties, om daar en daar proberen we inderdaad ook wel een stuk ondersteuning in te bieden van nou, ze in ieder geval ze bij elkaar te brengen, en dan indien gewenst kunnen we er ook bij zitten om daar een stukje steun aan te geven. Om te zorgen van wat voor vragen, waar kun je wel aan denken, waar kun je niet aan denken... Coach vind ik dan eigenlijk een te zwaar woord, maar ondersteuner vind ik wel. Aanjager 17 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Ambassadeur Laten zien wat kunst en cultuur is. Dus hoe noem je dat. Ambassadeur? Beleidsmaker Uitvoerder Conclusies Antwoorden op de onderzoeksvragen. 1 Hoe houden cultuurcoaches zich bezig met de ontwikkeling van doorgaande leerlijnen, beoordelingsinstrumenten of andere tools? De cultuurcoaches houden zich soms bezig met de ontwikkeling van doorgaande leerlijnen maar op dit moment nog niet met de ontwikkeling van beoordelingsinstrumenten of andere tools. Ze coachen leerkrachten en schoolteams bij het vormgeven van een leerlijn of geven advies. Daarnaast zien cultuurcoaches zich soms als ontwikkelaar van nieuw aanbod. 2 Hoe houden cultuurcoaches zich bezig met het trainen van leerkrachten of educatieve medewerkers van instellingen? De cultuurcoaches houden zich wel bezig met het trainen van leerkrachten of educatieve medewerkers van instellingen, maar verzorgen deze trainingen zelden zelf. Ze zorgen er echter voor dat de juist kennis op de juiste plek komt, door te netwerken, de schakel te zijn tussen aanbieder en school of de juiste faciliteiten te regelen. 3 Hoe houden cultuurcoaches zich bezig met het (helpen) ontwikkelen van gericht aanbod door culturele instellingen en educatieve aanbieders op de vraag vanuit school? De cultuurcoaches houden zich vaak bezig met het (helpen) ontwikkelen van gericht aanbod. Vaak vervullen zij hierin de rol van brug/verbinder en brengen zij vraag en aanbod bij elkaar. Daarnaast helpen zij ook mee om nieuw aanbod te ontwikkelen, als er soms bijvoorbeeld geen geschikt bestaand aanbod is of als het aanbod is verouderd. Soms zijn zij zelf werkzaam bij een culturele instelling en kunnen zij de vraag vanuit de scholen implementeren in het eigen aanbod van de instelling, of maatwerk leveren aan de scholen. 4 Hoe zijn de taken van cultuurcoaches sinds de komst van CmK veranderd? Twee cultuurcoaches gaven aan nog geen cultuurcoach te zijn vóór CmK, maar cultuurcoach geworden zijn naar aanleiding van het programma. Een andere cultuurcoach gaf aan dat haar taken niet veranderd zijn, omdat ze de dingen die ze nu doen en de projecten die ze doen op scholen, toen ook al deden. Door de komst van CmK hebben ze alleen beter moeten beschrijven wát ze doen. Toch geeft het merendeel van de cultuurcoaches aan dat het takenpakket is veranderd sinds de komst van CmK. Zo kreeg een cultuurcoach extra uren om een CmK-project uit te voeren. Een andere cultuurcoach kreeg meer scholen onder haar hoede, die door deelname aan CmK meer met cultuureducatie zijn gaan doen en hier- 18 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
bij gebruik wilden maken van een cultuurcoach. Een andere cultuurcoach ziet vooral veranderingen op het gebied van aanbod. In plaats van alleen een kunstmenu is er nu een platform opgericht voor cultuureducatie, dat er zonder de regeling waarschijnlijk niet geweest zou zijn. Tot slot merkt een cultuurcoach op: Ik kan het zelf moeilijk beoordelen omdat ik daarvoor nog niet als cultuurcoach aan het werk was. maar ik denk wel, als ik hoor ook van mijn voorganger, dan denk ik wel dat het een beetje een nieuwe manier van denken heeft gebracht en dat er ook bewuster wordt gedacht over die leerdoelen bijvoorbeeld. En dat je ook veel bewuster gaat denken van waarom zetten we een bepaald cultuurproject, of een bepaald educatieproduct in?. Dus ik denk wel dat waar voorheen bijvoorbeeld het uitzetten van die erfgoedprojecten, om maar zoveel mogelijk scholen te laten kennismaken mét, is een beetje veranderd in waarom wil je precies dit project. Dus ik denk dat er wel een kanteling is gekomen in de manier van denken en in de manier van werken. Antwoord op de hoofdvraag: Welke rollen vervullen cultuurcoaches in het vergroten van de kwaliteit van cultuureducatie op de basisschool? Er zijn veel rollen genoemd in dit onderzoek. Een aantal van deze rollen ligt dicht bij elkaar. Zo zijn er slechts kleine nuanceverschillen tussen bijvoorbeeld spil / netwerker en brug/verbinder. Dit is met opzet zo geformuleerd, zodat de cultuurcoaches zo precies mogelijk konden aangeven welke rollen zij op zichzelf van toepassing vonden. Tijdens de interviews is gebleken dat veel van deze rollen toch ook door elkaar heen werden gebruikt of dat sommige rollen bijna niet werden gebruikt. Daarom zijn enkele van deze rollen, die dichtbij elkaar liggen, in elkaar geschoven zodat de volgende, uiteindelijke rollen van cultuurcoaches zijn ontstaan in het kader van het vergroten van de kwaliteit van cultuureducatie op de basisschool: Verbinder Deze rol wordt door veel cultuurcoaches vervuld en kan heel breed worden gezien. Door de cultuurcoach kunnen verbindingen worden gelegd tussen het onderwijs en de culturele sector, tussen binnen- en buitenschools aanbod, tussen verschillende mensen zodat kennis gedeeld kan worden, tussen het onderwijs en lokale verenigingen zodat de omgeving bij cultuureducatie wordt betrokken of tussen vraag en aanbod zodat dit bij elkaar komt. Het initiatief van deze verbindingen ligt bij de cultuurcoach. Bij het maken van verbindingen maakt de cultuurcoach vaak gebruik van zijn/haar netwerk. Ontwikkelaar Deze rol wordt vervuld door cultuurcoaches die (helpen) met het doorontwikkelen van bestaand aanbod of met het ontwikkelen van doorgaande leerlijnen. Onder Ontwikkelaar valt ook Innovator, een rol die cultuurcoaches vervullen wanneer zij nieuw materiaal (helpen) ontwikkelen. De cultuurcoach is vaak ook aanjager van ontwikkeling en weet mensen te enthousiasmeren voor cultuur waardoor nieuwe initiatieven kunnen ontstaan. Schakel Bij deze rol wordt de cultuurcoach als doorgeefluik gebruikt door verschillende partijen. Een 19 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
school vraagt bijvoorbeeld aan een cultuurcoach waar ze terecht kunnen voor een ICC-cursus. Vervolgens reikt de cultuurcoach dit aan vanuit een culturele instelling. Zo wordt er dus ook een verbinding gelegd, maar ligt het initiatief tot verbinding niet bij de cultuurcoach. Ook bij deze rol is het netwerk van de cultuurcoach belangrijk. Coach Deze rol wordt door cultuurcoaches vervuld die advies geven aan bijvoorbeeld scholen over geschikt aanbod, of adviseren op het gebied van een doorgaande leerlijn. Wanneer nodig, kan de cultuurcoach hulp bieden bij de implementatie van dit advies. Daarnaast worden aanbieders soms gecoacht bij het ontwikkelen van vraaggericht aanbod. De cultuurcoach is vaak goed in staat advies te geven aan deze aanbieders omdat hij/zij kennis heeft van de vraag vanuit scholen. Ook kan de cultuurcoach advies geven aan een lokale vereniging, wanneer zij wel de wil hebben om samen te werken met het onderwijs maar niet goed weten hoe. De cultuurcoach begeleidt dan ook vaak het proces dat leidt tot samenwerking tussen verschillende partijen. Docent Deze rol wordt vervult door cultuurcoaches die kennis overdragen. Het kan hier enerzijds gaan om een cultuurcoach die tevens kunstvakdocent is en zelf lessen verzorgt of, anderzijds, een cultuurcoach die trainer is en leerkrachten opleidt tot ICC ers. Ook kan kennis van bijvoorbeeld ontwikkelingen worden overgedragen op vergaderingen of bijeenkomsten van verschillende spelers uit het culturele veld. Scout Het scouten van talent is ook een rol die door de cultuurcoach kan worden vervult. Dit kan op verschillende manieren. Een cultuurcoach die zelf ook kunstvakdocent is kan tijdens de lessen jong talent scouten, die doorgestuurd kunnen worden naar een muziekschool of het theater. Zo wordt ook binnen- en buitenschools aanbod door de cultuurcoach verbonden. Daarnaast kan een cultuurcoach jonge kunstenaars scouten, die geschikt zouden zijn om voor de klas te staan. Het gaat dan om het herkennen van kwaliteit en deskundigheid. Coördinator Deze rol wordt vervuld door cultuurcoaches die coördinerende taken uitvoeren en daarmee werk uit handen nemen van onderwijs en cultuur. Voorbeelden hiervan zijn het maken van een planning of faciliteren bij vergaderingen. Beleidsadviseur Soms vervult een cultuurcoach ook een rol op beleidsterrein. Het gaat dan bijvoorbeeld om het geven van beleidsadvies aan schooldirecties of beleidsmedewerkers van een gemeente. De cultuurcoach kan bij het geven van beleidsadvies optreden als ambassadeur van cultuur. Daarnaast kan een cultuurcoach subsidies aanvragen. 20 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Discussie en aanbevelingen Dit kwalitatieve onderzoek is gedaan onder zeven cultuurcoaches. Hoewel er cultuurcoaches vanuit het hele land geïnterviewd zijn, kunnen hier geen algemene conclusies uit worden getrokken. Wel geven de gehouden interviews, gerelateerd aan het literatuuronderzoek, inzicht in de vele rollen die cultuurcoaches vervullen. Veel van deze rollen zijn in de praktijk niet altijd even goed zichtbaar. Door dit onderzoek is zichtbaarder gemaakt dat cultuurcoaches zeer uiteenlopende rollen spelen in het vergroten van de kwaliteit van cultuureducatie in het basisonderwijs. De cultuurcoach is een heel diverse functie, met veel verschillende aspecten. Een cultuurcoach moet op de hoogte zijn van processen en ontwikkelingen en moet kennis hebben van kwaliteit. Dit laatste, kennis hebben van kwaliteit, brengt mij nog tot een interessant feit uit het onderzoek. Uit de interviews bleek dat drie van de zeven cultuurcoaches geen culturele achtergrond heeft. Dit terwijl in het schetsontwerp voor cultuurcoaches van Monsma en Muiderman toch duidelijk stond geformuleerd: De cultuurcoach heeft een culturele, artistieke achtergrond en een onderzoekende werkhouding. 13 Het is opvallend dat in de praktijk de cultuurcoach wel een passie heeft voor cultuur, maar niet persé een culturele, artistieke achtergrond heeft. Wat betekent dit voor de kwaliteit van het cultuuronderwijs? Een ander opvallend gegeven, dat uit de interviews maar ook uit de literatuur naar voren kwam, is dat het takenpakket per cultuurcoach erg kan verschillen. Waar de ene cultuurcoach 4 uur per week als cultuurcoach werkt voor in totaal 48 scholen, werkt de andere cultuurcoach 8 uur per week als cultuurcoach voor 8 scholen. Daarom zou ik willen pleiten voor meer gesprek tussen de cultuurcoach en zijn/haar werkgever. Wat is reëel? Hoeveel uren heeft een cultuurcoach nodig per school? Kiest een werkgever voor kwaliteit of kwantiteit? Ik hoop dat dit onderzoek handvaten biedt om een goed gesprek aan te gaan over het takenpakket en de rollen van een cultuurcoach. 13 Dirk Monsma en Hans Muiderman, De Cultuurcoach, schakel tussen school en culturele instelling, Amsterdam 2010, p. 6. 21 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Literatuur Combinatiefuncties. Onderwijs, Sport en Cultuur (23 april 2015). Cultuureducatie met Kwaliteit (25 april 2015). De Cultuurformatie. Een actuele beschrijving van de cultuurcoach. (23 april 2015). LKCA. Beleidsadvies Cultuurcoach DEF, Utrecht 2014. IJdens, T., Een kwestie van onderwijskwaliteit, Cultuur+Educatie 12 (2012) nr. 33, pp. 18 28. Monsma, D. en Muiderman, H., De Cultuurcoach, schakel tussen school en culturele instelling, Amsterdam 2010. Oomen, C., Gramberg, P. en Grinten, M. van der, Beter minder, maar beter. Onderzoek naar de meerwaarde van cultuurcoaches op brede scholen, Utrecht 2011, p. 41. Verkregen via (16 april 2015). Wervers, E., e.a., Inventarisatie Cultuurcoaches, Utrecht 2013, p. 16. Verkregen via (16 april 2015). 22 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Bijlage Leidraad Interviews Cultuurcoaches Naam geïnterviewde Contactgegevens Datum Locatie Factsheet Aantal FTE s / uren per week Werkgever Naam huidige functie (Naam vorige functie)-voor CmK Soort contract Aantal scholen werkzaam Doelstellingen werkgever ja/nee Vanuit het LKCA doe ik in het kader van mijn stage onderzoek naar de rollen, taken en verantwoordelijkheden van cultuurcoaches bij het vergroten van de kwaliteit van cultuuronderwijs op school. Omdat u als cultuurcoach betrokken bent bij CmK, willen we u hierover graag een aantal vragen voorleggen. Het interview zal maximaal een uur duren. De resultaten van dit onderzoek zullen gebruikt worden om een instrument te ontwikkelen dat cultuurcoaches, en hun werkgevers, kunnen gebruiken om te reflecteren op de rollen die de cultuurcoach speelt of kan spelen bij de kwaliteitsverbetering van cultuuronderwijs op school. De doelstellingen van CmK: 1 De ontwikkeling van doorgaande leerlijnen 2 Groepsleerkrachten en medewerkers van culturele instellingen worden vakbekwamer 3 Culturele instellingen ontwikkelen gericht aanbod op de vraag van de school 4 De ontwikkeling van beoordelingsinstrumenten 23 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Topiclijst 1 Ontwikkeling Houdt u zich bezig met de ontwikkeling van doorgaande leerlijnen, beoordelingsinstrumenten of andere tools? Welke taken vallen hier onder? Hoe verhouden deze werkzaamheden zich tot die van een eventuele ICC er, of leerkrachten? --> Labels plakken 2 Deskundigheid Houdt u zich bezig met het trainen van leerkrachten of educatieve medewerkers van instellingen? Is er sprake van kennisoverdracht? Welke taken vallen hier onder? Hoe verhouden deze werkzaamheden zich tot die van een eventuele ICC er, of leerkrachten? --> Labels plakken 3 Aanbod In hoeverre houdt u zich bezig met het (helpen) ontwikkelen van gericht aanbod door culturele instellingen en educatieve aanbieders op de vraag vanuit school? Verbinding binnen- en buitenschools Welke taken vallen hier onder? Hoe verhouden deze werkzaamheden zich tot die van een eventuele ICC er, of leerkrachten? --> Labels plakken Zijn er nog andere taken die u uitvoert, die niet zijn genoemd? (maakt nieuwe taak) Ontbreken er nog labels die u ergens bij wilt plakken? (maak nieuw label) Algemeen: Zijn uw taken sinds de komst van CmK veranderd? Zo ja, hoe? Nieuwe taken? 24 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Ontwikkelaar Innovator Trainer Kennisoverdrager Coach Scout (van talent) Bereiker * Spil / netwerker Schakel Brug/verbinder 25 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches
Colofon Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches Auteur Lieke Huiting, stagiaire MA Kunstbeleid- en management Universiteit Utrecht Redactie Vera Meewis, medior onderzoek cultuureducatie LKCA Uitgever Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) Kromme Nieuwegracht 66 Postbus 452 3500 AL Utrecht 030 711 51 00 info@lkca.nl www.lkca.nl @LKCA Utrecht, juli 2015 26 Onderzoeksrapport Onderzoeksstage Cultuurcoaches