Meer leesplezier voor zwakke lezers
Uitdaging: Hoe wordt een zwakke lezer een gemotiveerde lezer?
Het belang van lezen Relatie met: zelfbeeld andere vakgebieden begrijpend lezen woordenschat kennis over de wereld zelfredzaamheid
Onderwerpen Radende, spellende en trage lezers Criteria waaraan teksten moeten voldoen Verschillende soorten teksten: korte verhalen, series, gedichten, dialogen, verhalende en informatieve boeken De rol van ouders Samen lezen
Spellende lezers Aanpak: Eerst de letterkennis versterken, daarna vloeiend lezen bevorderen en het leestempo opvoeren. Om het vloeiend lezen te versterken en de spellende leesstrategie te verminderen: Zingend lezen Aandacht voor de woordstructuur; stimuleer het lezen in lettergroepen Lezen in zinsdelen Om de leessnelheid te verhogen: Bijwijzen: het leestempo geleidelijk opvoeren Om de beurt lezen: de leerkracht, ouder of medeleerling als model Leeskilometers maken
Radende lezers Aanpak: De letterkennis versterken en terug naar de nauwkeurigheid: rust in het lezen terugvinden. Om het leestempo te verlagen en rust in het lezen te bevorderen: Bijwijzen Bijwijskaartje voor kinderen die te ver vooruit kijken Terug naar de woordstructuur Lees bewust de eerste letters Om de beurt lezen: de leerkracht, ouder of medeleerling als model Visuele ondersteuning in de tekst Lezen in zinsdelen
Trage lezers Aanpak: Eerst vloeiend lezen bevorderen en daarna de leessnelheid verhogen. Om het vloeiend lezen te versterken: Eerst stillezen en daarna hardop Lezen in zinsdelen Om de leessnelheid te verhogen: Leestempo beïnvloeden door bijwijzen Om de beurt lezen: de leerkracht, ouder of medeleerling als model Leeskilometers maken
Criteria tekst of boek Aan welke criteria moet een tekst of boek voldoen om geschikt te zijn voor zwakke lezers? Duidelijke verhaallijn Uitnodigende lay-out Illustraties, die de tekst ondersteunen Duidelijk lettertype Voor oudere kinderen: lage AVI-niveaus, maar niet kinderachtig Informatieve boeken: de informatie is opgedeeld in kleine stukjes tekst Meer info & advies: Marjolein Huiberts Onderwijsadviseur Taal & Lezen mhuiberts@obdnoordwest.nl
In de sfeer van het verhaal komen Bekijk samen de omslag van het boek en de illustraties in het boek Lees de samenvatting op de achterkant voor Voorspellen als steun bij het lezen: Blader samen het boek door. Probeer op grond van de illustraties samen het verhaal te voorspellen. Prikkel de nieuwsgierigheid van het kind door de eerste bladzijde op boeiende toon voor te lezen.
Voorspellen op basis van illustraties
Welk leesmateriaal draagt bij aan leesplezier? Boeken die in series worden uitgebracht Kenmerkend bij series is: de context is voorspelbaar vertrouwde hoofdpersonen herkenbare onderwerpen Gedichten Dialoogteksten Gedichten en dialoogteksten zijn geschikt voor herhaald oefenen.
Oefenen met gedichten Geschikt voor haperende, onzekere lezers Steun aan rijm en ritme Meer zelfvertrouwen door vloeiend lezen succeservaring!
Voorbeeld van rijm en ritme Uit: Waar de koning trek in had Kom zei de koning met bulderende stem: Ik wil op die boterham bosbessenjam. En toen de bosbessenjam er stond, Wilde hij liever een suikerklont. Daarna wilde hij muisjes, daarna weer pasta, En toen zei de koningin eindelijk: BASTA!
Oefenen met gedichten Geschikt voor radende lezers Onvoorspelbaar en origineel taalgebruik Nauwkeurig lezen: alle dichtregels moeten rijmen Voorbeeld van een onvoorspelbare volgorde van woorden in de zin. Uit: Het kameeltje Ik wil wel een teddybeer in bed, dat kan me echt niet schelen En ik wil heus van alles in mijn bed, maar zeker geen kamelen! Uit: De tandarts en de krokodil De tandarts stond te bibberen zo veraf als hij kon. Toen pakte hij zijn langste tang en ja hoor, hij begon.
Herhaald oefenen en vloeiend lezen Herhaald oefenen Door rijm en ritme is herhaald oefenen plezierig om te doen. Vloeiend lezen Bij het oefenen ligt de focus op vloeiend lezen, niet op tempo opvoeren.
Vloeiend lezen: lezen in zinsdelen Frasering: zinnen verdelen in betekenisvolle woordgroepen; dit versterkt het ritme. De klemtoon ligt vaak op de rijmwoorden. Ook in samengestelde zinnen: Na afloop van de voetbalwedstrijd braken ernstige rellen uit rond het grote stadion.
Lezen in zinsdelen Voorbeeld van betekenisvolle woordgroepen uit: Het kameeltje Er was een oude koning in een zilveren paleis, Hij was goed en eerlijk en zijn baard was lang en grijs Nu moet je weten, dat die koning een kameeltje had. Een lief klein wit kameeltje, dat gewoonlijk naast hem zat. Op een avond zei de koning, hinkelend op één voet, Ik wil het kameeltje mee naar bed, dat vind je toch wel goed? Nee, zei de koningin beslist, nou zit het me tot hier! Nu hangt het me de keel uit, dat verschrikkelijke dier! Toen ging de koning huilen en de hele vloer werd nat. Hij snikte en hij jammerde: Ik mag ook nooit eens wat! Vooruit dan maar, vooruit dan maar, zo zei de koningin. Nu gaan ze altijd slapen met het kameeltje tussenin.
Als inspirerend voorbeeld Voordoen: Laat tijdens het voorlezen horen ritme, rijm, intonatie waarbij de klemtoon vaak op het rijmwoord ligt.
Dialoogteksten en moppen Dialoog Aandacht voor intonatie; kinderen laten met nadruk horen welke rollen ze voorlezen of spelen Geschikt voor herhaald oefenen; wisselen van rollen Geschikt om thuis te oefenen; ouder en kind lezen samen Moppen Leesbegrip; het kind wil de clou van de mop begrijpen Laat een zwakke lezer oefenen en daarna een of meerdere moppen voorlezen aan de groep
Tips t.b.v. de rol van ouders Stel een collectie samen met boeken die geschikt zijn om thuis te lezen: Vooral boeken op leesniveaus M3 t/m M5 die voldoen aan de criteria voor zwakke lezers. Geef ouders tips voor de begeleiding van hun kind thuis over: Het bijwijzen, voorlezen met aangepast tempo, meelezen, het oefenen met gedichten, dialoogteksten, korte verhalen en boeken. Hoe organiseer je thuis het oefenen? Geef ouders tips over het tijdstip van het samen lezen, de duur van het lezen, de frequentie ervan.
Samen lezen Lezen in tweetallen Tutorlezen
Steunkaart met aandachtspunten
Josephine Ranzijn Dyslexiebehandelaar & Orthopedagoog 06 11 62 60 21 jranzijn@obdnoordwest.nl Janine Schouten Dyslexiebehandelaar & Orthopedagoog 06 46 64 61 25 jschouten@obdnoordwest.nl Renske Wieringa Dyslexiebehandelaar 06 46 19 73 78 rwieringa@obdnoordwest.nl