VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2
|
|
- Johanna Boender
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op en De rubriek implementatiekoffer bevat alle informatie en handreikingen die in het kader van de Kwaliteitsagenda Primair Onderwijs worden ontwikkeld om het onderwijs in de basisvaardigheden te verbeteren. KENMERKEN Goed Gelezen versie 2 Malmberg, 2004 Uitgaande van de criteria voor een goede methode voor voortgezet technisch lezen, geeft Goed Gelezen 2 het volgende beeld: Belang Criteria voor goede methoden voor voortgezet technisch lezen Zwak punt in Lees maar door KWALITEITSKAART per week minimaal 2 uur leesonderwijs in groep 4 t/m differentiatie mogelijk eenvoudige organisatie mogelijk ++++ doelen en tussendoelen (eind groep 4 AVI-5, eind groep 5 AVI-9) ++++ instapniveau van teksten op AVI directe instructiemodel +++ niet te veel lesdoelen/leesmoeilijkheden per les +++ geleidelijke opbouw in moeilijkheidsgraad van de teksten +++ aandacht voor onderhouden van de leesvaardigheid in groep 7 en aandacht voor leestempo +++ aandacht voor lezen met de juiste intonatie ++ volgt de leesontwikkeling van nauwkeurig ++ aandacht voor leesmotivatie ++ luister CD s om teksten mee te lezen ++ ondersteunende software + compleet leverbaar + niet ouder dan 10 jaar Goed Gelezen versie 2 Kwaliteits VTL - Joop Stoeldraijer, Ed Koekebacker en Mariët Förrer
2 AANBEVELINGEN voor het werken met Goed Gelezen versie 2 Aan de hand van de onderstaande aanbevelingen en adviezen kunnen minder sterke punten in de methode gecompenseerd worden. Minimaal 2 uur - leesonderwijs per week in groep 4 tot en met 6 Het is voor risicolezers heel zinvol teksten en woordrijen uit de methode herhaald te lezen. Risicolezers kunnen een tekst zeker drie tot vier keer lezen. Dit betekent dat de leerkracht met een tekst meerdere instructie en oefenmomenten bezig kan zijn. De gemiddelde en goede lezers besteden, als ze de leesmoeilijkheid onder de knie hebben, de tijd in de leeslessen vooral aan zelfstandig stillezen. Wanneer de methode onvoldoende leesteksten biedt is het mogelijk teksten uit de taalmethode of zaakvakkenmethoden te gebruiken. Daarnaast kan ook Nieuwsbegrip gebruikt worden. Nieuwsbegrip is ontwikkeld voor begrijpend lezen, maar de teksten kunnen ook gebruikt worden voor technisch lezen. Deze teksten kunnen gelezen worden volgens de didactische uitgangspunten van voortgezet technisch leesonderwijs. Omdat de teksten samen met de leerkracht gelezen worden, mogen de teksten een behoorlijk niveau hebben. In teksten die niet bij de methode voor voortgezet lezen behoren, hebben de auteurs geen rekening gehouden met het aanbieden van woorden met een specifieke leesmoeilijkheid. De leerkracht kiest uit de teksten zelf maximaal twee leesmoeilijkheden. Met deze leesmoeilijkheden maakt de leerkracht woordrijtjes om te oefenen op woordniveau. Organisatie Het is een sterk punt wanneer een methode veel differentiatiemogelijkheden biedt. Keerzijde daarvan is dat de organisatie ingewikkeld kan worden omdat verschillende groepen leerlingen een verschillende aanpak volgen. Het aantal groepjes dat een leerkracht tijdens een leesles kan begeleiden is beperkt. Vaak is het nodig groepsoverstijgend te denken bij het organiseren van het voortgezet technisch lezen. Standaardoplossingen hiervoor zijn niet te geven, omdat de situatie per school, per schooljaar of zelfs per gedeelte van het jaar weer verschillend kan zijn. Een aantal mogelijkheden: Parallel inroosteren van het lezen. Als in alle groepen op dezelfde tijd lezen op het rooster staat, biedt dit mogelijkheden te differentiëren. Dit is bijvoorbeeld een oplossing bij het voortgezet technisch lezen in groep 4, 5 en 6. Leerlingen kunnen per leesniveau worden ingedeeld. Zelfstandige lezers hebben minder intensieve begeleiding nodig. Extra handen in de groep Extra hulp in de groep van een stagiaire, onderwijsassistent of klassenassistent biedt mogelijkheden tot differentiëren. De leerkracht neemt de risicoleerlingen onder haar hoede en geeft extra instructie en begeleiding in een kleine groep. De rest van de groep werkt onder begeleiding van de extra persoon. Inzet van de remedial teacher bij het leesonderwijs Bezien kan worden hoe de tijd die op school beschikbaar is voor remedial teaching zo efficiënt en effectief mogelijk gebruikt kan worden. Het is niet altijd nodig te werken met individuele leerlingen. Werken in een groepje is vaak net zo effectief. Ook is het van belang de remedial teaching naadloos te laten aansluiten bij de leeslessen in de groep. De remedial teacher kan tijdens de leeslessen een groepje onder haar hoede nemen in of in de buurt van het lokaal. 2
3 Leerlingen die 1 of meer AVI-niveau beheersen dan het streefdoel op een moment in het schooljaar zelfstandig laten lezen Deze leerlingen hebben geen instructie van en begeleide oefening met de leerkracht nodig. Ze ontwikkelen hun leesvaardigheid verder door vooral veel zelfstandig te lezen. Wel is er bij deze leerlingen aandacht voor het onderhouden van het lezen van woorden met specifieke leesmoeilijkheden te onderhouden. Dit kan door hen regelmatig woordrijen hardop op tempo te laten lezen. Leerlingen die AVI-9 beheersen loslaten Leerlingen die AVI-9 hebben gehaald en het technisch lezen voldoende onder de knie hebben, ontwikkelen het lezen vooral verder door veel te lezen naar eigen keuze. Deze leerlingen kunnen we wat meer loslaten door hen vrij te laten lezen. Dit zou ook buiten de klas kunnen. Wel is het belangrijk dat er door hen daadwerkelijk gelezen wordt. Het bewaken van een rustige leesomgeving is nodig. Voor deze leerlingen is het onderhouden van het vloeiend lezen (hardop, vlot, nauwkeurig en met de goede intonatie) wel belangrijk. Leerlingen kunnen dit oefenen in betekenisvolle situaties, bijvoorbeeld door voor te lezen aan jongere kinderen Inzetten van bovenbouw leerlingen als tutor in groep 4 en 5 Ook oudere leerlingen uit de bovenbouw kunnen jongere leerlingen begeleiden bij het lezen. Dit is voor beide partijen vaak motiverend en blijkt goed te werken. Aandachtspunten om het werken met leerlingen als tutor succesvol te organiseren en te laten verlopen zijn beschreven in Samen beter Lezen. Inzet van ouders bij het leesonderwijs Niveaulezen in groepjes met leesmoeders is op de meeste scholen niet meer aan de orde. Toch kunnen ouders, wanneer beschikbaar, een bijdrage leveren aan het leesonderwijs door met een groepje of een individuele leerling te lezen. Lang niet op alle scholen zijn ouders bereid en/of in staat dit te doen. Soms zijn er alternatieven, zoals op een school waar senioren van Het Gilde wekelijks op school komen om te lezen met kinderen. Belangrijk hierbij is dat de volwassenen die bij het leesonderwijs komen helpen weten hoe ze het lezen kunnen begeleiden en hoe ze om moeten gaan met leesfouten. Een eenvoudige methodiek hiervoor is Samen beter lezen (Klaassen, H. & Stienstra-Sondij, A. (1999). Samen beter lezen. Een oefenmethode voor op school en thuis. Amersfoort: CPS Onderwijsontwikkeling en advies) Onderhouden van het technisch lezen na AVI-9 Besteed in groep 7 en 8 een 30 tot 60 minuten per week aan het onderhouden van technische leesvaardigheden. Het accent ligt op het hardop vloeiend lezen, dat is een combinatie van correct, vlot en met een goede intonatie lezen. Praat met leerlingen over aspecten van vloeiend lezen, zoals het gebruik van leestekens en lezen op een natuurlijke manier. Demonstreer, laat de leerlingen oefenen en geef feedback. Verschillende vormen van voordrachtslezen, zoals radiolezen en theaterlezen, zijn voor het oefenen van het vloeiend lezen te gebruiken (zie Braams en Smit, 2006). Deze leesvormen kunnen het beste toegepast worden met teksten die leerlingen zelf uitzoeken. Ook door voor te lezen aan jongere kinderen kan het voordrachtslezen geoefend worden. Leessnelheid Het verhogen van de leessnelheid is een zeer belangrijk aspect van het voortgezet technisch lezen. Veel problemen met voortgezet technisch lezen zijn tempoproblemen. Daarom is leessnelheid in alle lessen voortgezet technisch lezen een aandachtspunt. Als de methode hier geen nadruk op legt moet de leerkracht hier zelf aandacht aan besteden. Aandachtspunten hierbij: Geef leerlingen ondersteuning bij het lezen aan de hand van het principe voor koor zelf 3
4 Zeg lastige woorden aanvankelijk voor, om stagnatie te voorkomen en het lezen vlotter te laten verlopen. Laat teksten herhaald lezen, leerlingen merken dat het lezen dan steeds vlotter gaat. Stimuleer dat leerlingen zich ervan bewust worden dat door oefening hun leessnelheid toeneemt, bijvoorbeeld door een zandloper of stopwatch te gebruiken. Lezen met de juiste intonatie Vloeiend hardop lezen is een belangrijk aspect van het voortgezet technisch lezen. Als correct en vlot lezen goed gaan, is het ook nodig aandacht te besteden aan lezen met de juiste intonatie, onder andere door te letten op leestekens, accenten, verbindingswoorden en groepen woorden in de zin die bij elkaar horen. Vloeiend lezen heeft een positieve invloed op het begrijpen van de tekst. Aandacht voor vloeiend lezen is belangrijk. Praat met leerlingen over aspecten van vloeiend lezen en lezen op een natuurlijke manier. Demonstreer, laat de leerlingen oefenen en geef feedback. Verschillende vormen van voordrachtslezen, zoals radiolezen en theaterlezen, oefenen het lezen met een goede intonatie (zie Braams en Smit, 2006). Ook door voor te lezen aan jongere kinderen kan het lezen met een goede intonatie geoefend worden. Deze leesvormen kunnen het beste toegepast worden met teksten die leerlingen zelf uitzoeken. Het vloeiend lezen kan ook geoefend worden tijdens het lezen van teksten uit Nieuwsbegrip, Kidsweek of de zaakvakkenmethoden. Volgen van de leesontwikkeling Als de methode geen methodeonafhankelijke toetsen bevat, kunnen in ieder geval de methodeonafhankelijke toetsen gebruikt worden om de leesontwikkeling van leerlingen te volgen. Leesmotivatie Plezier beleven aan lezen motiveert leerlingen meer te gaan lezen, ook voor zichzelf buiten de groep. In de groep kan de leerkracht aandacht schenken aan leesmotivatie en leesplezier door het inrichten van een stimulerende leesomgeving, waarin aandacht is voor plezierige activiteiten rond boeken. Aandachtspunten: De leerkracht leest zelf en laat zien dat zij plezier heeft in lezen. De leerkracht leest dagelijks voor. In de groep zijn verschillende soorten boeken aanwezig: dunne en dikke AVI-boeken, boeken voor moeilijk lezenden, boeken voor beter lezenden, verhalenbundels, gedichtenbundels, informatieve boeken, tijdschriften, strips, prentenboeken en andere leesmaterialen. Naast boeken zijn er in de groep ook luisterboeken en cd-roms aanwezig. Aanvullingen van leesmaterialen vinden plaats in overleg met de leerlingen. In het lokaal is een gezellige leeshoek ingericht. Boeken en leesmaterialen zijn op een aantrekkelijke manier in het lokaal uitgestald. Er zijn leesmandjes met verschillende genres boeken. Kinderen kunnen teksten van hun eigen keuze lezen. De leerkracht ondersteunt het kiezen van boeken. De leerkracht praat met de leerlingen over verhalen die ze heeft voorgelezen. De leerkracht introduceert boeken en geeft leerlingen leestips. Kinderen beoordelen boeken (bijvoorbeeld in een leeslogboekje) en geven leestips aan elkaar. Kinderen vertellen over boeken die ze met plezier hebben gelezen. De leerkracht geeft de gelegenheid tot vrije schrijfactiviteiten en koppelt het lezen aan functionele schrijfopdrachten. Regelmatig is er aandacht voor boekpromotie, door de leerlingen, leerkracht of een gast van buiten. Bron: Groepsplan voor voortgezet technisch lezen van Anneke Smits in Handreikingen voor het opstellen van een leesverbeterplan, Enschede maart
5 CD s met meeleesteksten Het is geen besliste noodzaak dat een methode ook CD s met meeleesteksten heeft. Ondersteunende software Het is geen besliste noodzaak dat een methode ook ondersteunende software heeft. Computerprogramma s die onafhankelijk van de methode ingezet kunne worden, zijn bijvoorbeeld Leesladder en Leeshulp. Colofon De Kwaliteits VTL Goed Gelezen versie 2 is een uitgave van Projectbureau Kwaliteit. Het Projectbureau Kwaliteit draagt zorg voor de uitvoering van spoor 3 en 4 van de Kwaliteitsagenda PO Scholen voor morgen. Dit gebeurt onder verantwoordelijkheid van de PO Raad en samen met het Ministerie van OCW. Varrolaan BW Utrecht info@schoolaanzet.nl 5
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieVOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Estafette
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Estafette Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieVOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Lekker Lezen
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Lekker Lezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Doelen en resultaten. Voortgezet technisch lezen
KWALITEITSKAART Voortgezet technisch lezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl. Deze website
Nadere informatieKwaliteitskaart Tijdschema
Kwaliteitskaart Tijdschema Tijdschema Lees- voor goed voortgezet technisch Meetlat voor goed Stel uzelf de volgende vragen om na te gaan of het leesonderwijs in orde is. Aan de hand van de geformuleerde
Nadere informatieDIFFERENTIATIE op Leesontwikkeling Vaardigheden van de leerkracht
DIFFERENTIATIE op Leesontwikkeling Vaardigheden van de leerkracht Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.
Nadere informatieOpbrengstgericht werken aan voortgezet technisch lezen
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen Opbrengstgericht werken aan voortgezet technisch lezen PO Het formuleren van concrete en toetsbare doelen is een belangrijk element van opbrengstgericht en effectief
Nadere informatieAanvankelijk technisch lezen. Effectief aanvankelijk lezen in groep 3
Aanvankelijk technisch lezen Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.
Nadere informatieTIJDSCHEMA - Tijd voor lezen en taal
TIJDSCHEMA - Tijd voor lezen en taal Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieTAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen
TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze methode zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieInterventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer
Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5 Mariët Förrer November - februari Doelen en accenten per groep Rol van intern begeleider / taalcoördinator IB en TC ook in deze periode Bewaken
Nadere informatieAANVANKELIJK TECHNISCH LEZEN Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Didactische aandachtspunten
AANVANKELIJK TECHNISCH LEZEN Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Didactische aandachtspunten Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Tijd voor lezen en taal. Tijd voor lezen en taal. Taal / lezen / rekenen
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Deze kwaliteitskaart bevat tijdschema s voor het inrichten van het taal- en leesonderwijs. De kaart is bedoeld om het gesprek binnen het schoolteam over de betekenis
Nadere informatielezen Hulp aan risicolezers
veilig leren lezen Hulp aan risicolezers bij Auteur: Ed Koekebacker Na kern 11 heeft u de eindsignalering en waarschijnlijk ook het Citoafnamemoment E3 afgenomen. De resultaten daarvan maken u duidelijk
Nadere informatieGroep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4
Groep 4 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 75% van de leerlingen beheerst niveau AVI-E4 (teksten lezen) 90 % beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot twee- en drielettergrepige
Nadere informatieGroep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8
Groep 7 en 8 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 85-95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 90% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen richten
Nadere informatieOpbrengstgericht werken (OGW)
Opbrengstgericht werken (OGW) ROL VAN DE INTERNE BEGELEIDER EN DE TAAL/REKENCOÖRDINATOR BIJ OPBRENGSTGERICHT WERKEN Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht
Nadere informatieTAALLEESONDERWIJS - 6. Leesbelevingen van leerlingen
TAALLEESONDERWIJS - 6. Leesbelevingen van leerlingen Projectbureau Kwaliteit ontwikkelt handreikingen en kwaliteitsen om het onderwijs in de basisvaardigheden taal/lezen en rekenen te verbeteren en opbrengstgericht
Nadere informatiekwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede.
kwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede. Datamuur en groepsplan: en tijd. Groep Verkorte Groep Basis niveau A-B C D-E Doel Minimaal 3 AVIniveaus Minimaal 3 AVIniveaus
Nadere informatieLeestips! Tip 2: Zoek een gezellige plek om samen te lezen.
Leestips! Tip 1: Thuis lezen moet leuk zijn voor uw kind. Het gaat erom om samen met uw kind op een ontspannen manier bezig te zijn. Moedig Uw kind tijdens het lezen aan en geef een complimentje als het
Nadere informatieLezen op de Klimop. (uit:elke leerling een competente lezer! Van dr. Kees Vernooy)
Lezen op de Klimop Een goede leesvaardigheid is het fundament voor een voorspoedige schoolloopbaan en een goed maatschappelijk functioneren. Een goede leesvaardigheid is cruciaal voor de schoolloopbaan
Nadere informatieOpbrengstgericht werken (OGW)
Opbrengstgericht werken (OGW) Planmatig Opbrengstgericht Werken op schoolniveau en groepsniveau Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht Werken
Nadere informatieLeerjaar 1 en 2 vmbo-b/k. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2
Leerjaar 1 en 2 vmbo-b/k Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 95% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen
Nadere informatieHet IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen
Het IGDI model Leesverbetertraject Enschede 8/11/07 Het belang van goede Risicoleerlingen deden het bij goede leerkrachten net zo goed als gemiddelde leerlingen bij zwakke leerkrachten. Niets was effectvoller
Nadere informatieLEZEN - Kunst van Lezen
LEZEN - Kunst van Lezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer bevat
Nadere informatieLeesverbeterplan Enschede Datamuur en groepsplan: instructie en tijd.
Leesverbeterplan Enschede Datamuur en groepsplan: en tijd. Groep Verkorte Groep Basis niveau A-B C D-E Doel Minimaal -M en -E op beheersingsniveau Minimaal -M en -E op beheersingsniveau Groep Verlengde
Nadere informatieTechnisch lezen. Wat is technisch lezen?
Technisch lezen Wat is technisch lezen? Technisch lezen is het verklanken van woorden en zinnen. Goed technisch kunnen lezen is een voorwaarde voor alle andere aspecten van lezen. Nadat er in de onderbouwgroepen
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn WWW.CPS.NL Contactgegevens Aafke Bouwman A.bouwman@cps.nl 0655824098 Doelen Deelnemers nemen
Nadere informatieHulp aan risicolezers
Hulp aan risicolezers bij Auteurs: Ed koekebacker Na kern 11 heeft u de eindsignalering afgenomen. Dat waren de drie kaarten van de DMT en, hoewel facultatief, meestal ook de AVI-kaarten. De resultaten
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Kennis en vaardigheden leerkracht groep 3-8. Opbrengstgericht werken
KWALITEITSKAART Opbrengstgericht werken Kennis en vaardigheden leerkracht groep 3-8 PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn
Nadere informatiekwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede.
kwaliteitskaart opbrengstgericht werken op groepsniveau Leesverbeterplan Enschede. Datamuur en groepsplan: en tijd. Groep Verkorte Groep Basis niveau A-B C D-E Doel Minimaal 3 AVIniveaus Minimaal 3 AVIniveaus
Nadere informatieLeerjaar 1 en 2 vmbo-g/t. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2
Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Alle leerlingen beheersen AVI-plus Leerlingen lezen vlot woorden, zinnen en teksten vanaf niveau 1F Leerlingen richten zich op
Nadere informatieAanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl
Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen
Nadere informatieOpbrengstgericht werken (OGW)
Opbrengstgericht werken (OGW) Gebruik maken van toetsresultaten; voorwaarden op groeps-, school- en bestuursniveau Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht
Nadere informatieConnect in de groep? Achtergronden Connect Hoe moet dat in de groep? Anneke Smits Tom Braams
Connect in de groep? Achtergronden Connect Hoe moet dat in de groep? Drs. Sonja Hotho-Toppers, Seminarium voor Orthopedagogiek Drs. Herman Hotho, remedial teacher o.b.s. De Elsweiden Anneke Smits Tom Braams
Nadere informatieGroepsplan voor technisch lezen
versie 13-10-10 Groepsplan voor technisch lezen groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Ad Kappen, *gebaseerd op groepsplan Anneke Smits Hogeschool Windesheim, op groepsplan lezen Melanie Koster, Gerard
Nadere informatieGroepsplan voor technisch lezen gebaseerd op handelingsgericht werken.
Groepsplan voor technisch lezen gebaseerd op handelingsgericht werken. Instructiegroep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: beheersingsniveau (boven vastgestelde doel) (op vastgestelde doel) (onder vastgestelde
Nadere informatieChecklist technisch lezen onderwijs en leesmethodes
Checklist technisch lezen onderwijs en leesmethodes Goed kunnen lezen is in onze samenleving een voorwaarde voor succes. Goed leesonderwijs op de basisschool is daarom belangrijk, maar hoe ziet dat eruit?
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS DYSLEXIEMONITOR INHOUDSOPGAVE Zorgniveau 1: Goed lees- en spellingonderwijs Stap 1: Leestijd blz. 3 Kwaliteit instructiegedrag blz. 3 Klassenmanagement blz. 4 Stap 2: Juist
Nadere informatieOpbrengstgericht werken (OGW)
Opbrengstgericht werken (OGW) Ouderbetrokkenheid en participatie Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht Werken Ouderbetrokkenheid en participatie
Nadere informatieWat te doen met zwakke begrijpend lezers?
Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen
Nadere informatieBeter lezen en beleven met theaterlezen
Beter lezen en beleven met theaterlezen Iemand die met een levendige stem voorleest, geeft zich helemaal bloot. Als hij niet weet wat hij leest, is hij onwetend ondanks zijn woorden. En dat is een ramp,
Nadere informatieAfspraken mbt protocol dyslexie Van Dijckschool Bilthoven. Inhoudsopgave:
11-12-2007 Inhoudsopgave: 1. Dyslexie...3 1.1 Wat is het dyslexieprotocol?...3 1.2 Doel van het Protocol Dyslexie....3 1.3 Inhoud van het protocol...3 2. Preventie en interventiehandelingen...4 2.1 Groep
Nadere informatieThoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012. Lectoraat Geletterdheid
Thoni Houtveen Congres Stichting Lezen 8 november 2012 Is er een probleem met ons leesonderwijs? Wat leert onderzoek ons? Hoe zou dat er in de praktijk uit moeten zien? Opbrengst Samenvatting Gemiddelde
Nadere informatieSchoolleider Goed leesonderwijs
CHECKLIST Implementatie Schoolleider Goed leesonderwijs Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl.
Nadere informatieMet plezier beter lezen :
Met plezier beter lezen : achtergrondinformatie bij het filmpje In de nieuwste versie van Veilig leren lezen, de kim-versie van 2014, staat technisch goed leren lezen en het ontwikkelen van leesbegrip
Nadere informatieLeesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms
Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk
Nadere informatieL e e s p. Presentatie. Wat is Leesparade?
Presentatie L e e s p a r a de Wat is Leesparade? Complete methode voortgezet technisch lezen Doorlopende leerlijn van groep 4 t/m 8 Lijn voor leesbegrip, leespromotie & woordenschat Passend onderwijs:
Nadere informatieAlles over. Flits. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Flits Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met
Nadere informatieTAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN
TAAL- EN LEESMETHODEN ALGEMEEN Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen Algemeen: aandachtspunten bij methode Begrijpend lezen Om een goede begrijpend lezer te zijn, is het in de eerste plaats
Nadere informatieEFFECTIEVER EN EFFICIËNTER WERKEN AAN Begrijpend Lezen
EFFECTIEVER EN EFFICIËNTER WERKEN AAN Begrijpend Lezen PAPER Taalbeleid Onderwijsachterstanden Joop Stoeldraijer, Edux, Breda Mariët Förrer, CPS Onderwijsontwikkeling en Advies, Amersfoort EFFECTIEVER
Nadere informatieInhoudelijke middag Dyslexie
Inhoudelijke middag Dyslexie Josephine Ranzijn MSc, Orthopedagoog SKJ & Dyslexiebehandelaar Janine Schouten MSc, Orthopedagoog SKJ & Dyslexiebehandelaar Renske Wieringa, Onderwijsadviseur & Dyslexiebehandelaar
Nadere informatieSchoolplan lezen Eerste Openluchtschool Versie 1.0 2011-2012
Schoolplan lezen Eerste Openluchtschool Versie 1.0 2011-2012 Uitgangspunten zijn: lezen moet leuk zijn / worden / blijven Kinderen moeten de gelegenheid krijgen veel te lezen -uit goede boeken -op hun
Nadere informatieOPBRENGSTGERICHT WERKEN
OPBRENGSTGERICHT WERKEN Handleiding woordrijkaarten groepsoverzicht bij en de groepsplan methode Lekker Lezen versie 1 auteur Piers van der Sluis Handleiding woordrijkaarten bij de methode Lekker Lezen
Nadere informatieTAALLEESONDERWIJS - Lezen voor ouders
TAALLEESONDERWIJS - Lezen voor ouders Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieHandboek technisch lezen
Handboek technisch lezen in de basisschool Instructie en didactiek in de doorgaande lijn Voor groep 1 t/m 8, ook sbo Karin van de Mortel Aafke Bouwman Inhoud & Voorwoord en leeswijzer INHOUD Voorwoord
Nadere informatieStudiedag Opbrengstgericht en handelingsgericht werken Ad Kappen
Studiedag Opbrengstgericht en handelingsgericht werken 26-11-2010. Ad Kappen voorstellen Steunpunt Onderwijszorg Enschede 41 basisscholen en 2 speciale basisscholen. (9500 leerlingen) Openbaar, christelijk,
Nadere informatieQuickscan taal- en leesonderwijs
Quickscan taal- en leesonderwijs Gegevens school Naam school Adres school Plaats Telefoon e-mail Datum invulling Ingevuld door Functie invuller directie IB-er RT-er taal/leescoördinator leerkracht gr:
Nadere informatieAlles over. Lekker lezen. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieRALFI. Aanpak voor (zeer) zwakke lezers.
RALFI Aanpak voor (zeer) zwakke lezers. Jan-Dirk Anderhalf jaar geleden was Jan-Dirk (11) voor geen goud een bibliotheek ingestapt. Hij zat met lezen muurvast op AVI-1 niveau. Althans: ogenschijnlijk.
Nadere informatieWOORDENSCHAT De 4-Takt KWALITEITSKAART. ALGEMENE De 4-Takt. Didactisch
WOORDENSCHAT De 4-Takt Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer bevat
Nadere informatieLEERLINGEN HELPEN EFFECTIEF ANDERE LEERLINGEN
LEERLINGEN HELPEN EFFECTIEF ANDERE LEERLINGEN Peer tutoring: een effectieve methodiek om de leesresultaten en de leesmotivatie te verbeteren Dr. Kees Vernooij Lector emeritus Effectief taal- en leesonderwijs
Nadere informatieEffectief aanvankelijk leesonderwijs
Effectief aanvankelijk leesonderwijs Mirjam.Snel@hu.nl @Leesonderwijs www.goedleesonderwijs.nl Inhoud: Technisch lezen in groep 3 Effectief aanvankelijk leesonderwijs Differentiatie Stel jezelf vragen
Nadere informatieTaaljournaal, tweede versie
SPELLING Taaljournaal, tweede versie Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs en opbrengstgericht werken zoals deze methode zijn te vinden op www.taalpilots.nl, www.rekenpilots.nl en
Nadere informatieprogramma Deel 1. rekenverbeterplan Opstellen van een groepsplan Algemeen gedeelte Leesverbeterplan groep 1 en 2 Nieuwe AVI
programma Algemeen gedeelte Leesverbeterplan groep 1 en 2 Nieuwe AVI Opbrengstgericht en werken 08-11-2010 Ad Kappen Deel 1. Terugblik rekenverbeterplan 03-11-10 Interactiewijzer Schema OGW en HGW Toetsen
Nadere informatieJuf, er staat geen leuk boek in de kast!
Taal Gemotiveerd stillezen Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Betrokken zijn tijdens stillezen hoe vaak is dit zichtbaar in je klas? Er zijn altijd een paar boekenwurmen, die graag lezen. Daar hoef
Nadere informatieBROCHURE:-LEZEN? JA-GRAAG!-
-! BROCHURE:-LEZEN? JA-GRAAG!- Lezen? ja graag! Kinderen lezen tegenwoordig veel minder, vinden lezen lastig of beginnen er niet eens aan. Misschien lijkt het lezen van een boek teveel op een schoolopdracht,
Nadere informatieExtra oefenen: woordrijtjes met ie
Extra oefenen: woordrijtjes met ie Dit leesblad kun je gebruiken op verschillende manieren: wanneer een leerling uitvalt op het lezen van woorden met ie het opnieuw aanbieden van ie bij verlengde instructie
Nadere informatieHet meten van intonatie en het ondersteunen van het stillezen
Het meten van intonatie en het ondersteunen van het stillezen aanscherpingen in het LIST-project Thoni Houtveen 10 e LIST/DENK! Conferentie 19 april 2018 ACCURAAT EN SNEL LEZEN ÉN INTONATIE Fluency reading
Nadere informatieDit leesplan is geschreven naar aanleiding van de inrichting van de schoolbibliotheek. Leesplan. Schoolbibliotheek
L Dit leesplan is geschreven naar aanleiding van de inrichting van de schoolbibliotheek. Leesplan Schoolbibliotheek Leesplan CBS de Regenboog Visie Op onze school vinden wij goed leren lezen belangrijk.
Nadere informatieTAALLEESONDERWIJS - Bestrijden van de zomerdip
TAALLEESONDERWIJS - Bestrijden van de zomerdip Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatieWOORDENSCHAT - MIDDENBOUW Met woorden aan de gang
WOORDENSCHAT - MIDDENBOUW Met woorden aan de gang Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek
Nadere informatieBijlagen 19 tot en met 23
Bijlagen 19 tot en met 23 Bijlagen voor de intern begeleider Ook de bijlagen 1, 2, 3 en 18 zijn relevant voor de intern begeleider. De bijlagen in dit boek kunt u ook downloaden op www.cps.nl/bijlagenhandboektechnischlezen
Nadere informatieCPS Onderwijsontwikkeling en advies. Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2. WAT en HOE in groep 1 en 2
Leesverbeterplan Enschede 2007-2010 Doelgericht en planmatig werken aan leesontwikkeling in groep 1en 2 PROJECTBUREAU KWALITEIT (PK!) Enschede, september 2010 Yvonne Leenders & Mariët Förrer 2 3 Leesverbeterplan
Nadere informatieVCLB De Wissel - Antwerpen
VCLB De Wissel - Antwerpen Vrij Centrum voor Leerlingenbegeleiding LEERLIJN LEZEN Of Hoe kunnen we voorkomen dat veel kinderen leesmoeilijkheden krijgen? Elke leerkracht, ouder en kind weet dat lezen de
Nadere informatieTAAL EN LEESMETHODEN Aanbod voor Jonge Kinderen Doe meer met Bas
TAAL EN LEESMETHODEN Aanbod voor Jonge Kinderen Doe meer met Bas Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze methode zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.
Nadere informatieKRACHTIG LEESONDERWIJS. Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is
KRACHTIG LEESONDERWIJS Groeien in lezen met een ondersteunend voetje als daar nood aan is Handelingsgericht werken: - Omgaan met specifieke onderwijsbehoeften - Transactioneel referentiekader (wisselwerking)
Nadere informatieVisie leesbevordering
Visie leesbevordering Leesbevordering zien we als basis van het totale leesonderwijs Zonder aandacht voor leesbevordering mist het technisch lezen een belangrijke stimulans. Leesbevordering is dus niet
Nadere informatieEffectiever en Efficiënter werken aan
KWALITEITSKAART Begrijpend Lezen Effectiever en Efficiënter werken aan Begrijpend Lezen PO Taalbeleid Onderwijsachterstanden Joop Stoeldraijer, Edux, Breda Mariët Förrer, CPS Onderwijsontwikkeling en Advies,
Nadere informatieLezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces
Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Mariët Förrer is Senior consultant CPS onderwijsontwikkeling en advies te Amersfoort. E-mail: m.förrer@cps.nl Dit artikel verkent, vanuit het perspectief van
Nadere informatieZwijsen. estafette. h a n d l e i d i n g
Zwijsen estafette E3 h a n d l e i d i n g Algemeen deel Inhoudsopgave Algemeen deel... 5 Waarom niveau E3 in Estafette?...6 Direct aan de slag met Estafette... 7 Drie verschillende aanpakken...9 Organisatie...
Nadere informatieWorkshop Verbeteren van hun leesonderwijs
Workshop Verbeteren van hun leesonderwijs SLO Conferentie doorlopende leerlijnen taal en rekenen, de referentieniveaus in de praktijk 10 november 2010 Programma Welkom Effectief leesonderwijs Keuze en
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Tijd voor lezen in het S(B)O. Eerst stapelen, dan pas vertragen en/of vervangen. Beginnende geletterdheid
KWALITEITSKAART Beginnende geletterdheid PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl. Deze website
Nadere informatieVRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN
VRAGENLIJST PRIMAIR ONDERWIJS QUICKSCAN 1 = zeer oneens 2 = oneens 3 = eens 4 = zeer eens Zorgniveau 1 Leestijd 1. Leerkrachten in groep 1 en 2 besteden minimaal 5 uur per week aan doelgerichte taalactiviteiten
Nadere informatieMOMENTEN IN DE TIJD WAT MOET ER GEBEUREN? HOE PAKKEN WE HET AAN?
Protocol Leesproblemen en dyslexie, groep 7-8 Groep 7 Aandachtspunten: Vlot en vloeiend kunnen lezen Onderhouden en verbeteren technische leesvaardigheid Enkele leesstrategieën Tekstkennis bijbrengen Aandacht
Nadere informatieRol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)
36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin
Nadere informatieConferentie OGW in het speciaal onderwijs. Workshop Werken met een datamuur voor voortgezet lezen. april 2012 Lucie Spreij en Yvonne de Jager
Conferentie OGW in het speciaal onderwijs Workshop Werken met een datamuur voor voortgezet lezen april 2012 Lucie Spreij en Yvonne de Jager Programma Do s of don ts lezen: wat is uw mening? Toetsgekte
Nadere informatieTAALLEESONDERWIJS - 19 tips voor betere spellingresultaten
TAALLEESONDERWIJS - 19 tips voor betere spellingresultaten Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Ouderbetrokkenheid en participatie. Ouderbetrokkenheid en participatie. Opbrengstgericht werken
ALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl. Deze website bevat
Nadere informatieDyslexie en leesproblemen Achtergronden, aanpak en Station Zuid
Dyslexie en leesproblemen Achtergronden, aanpak en Station Zuid lnhoudsopgave Achtergronden dyslexie en leesproblemen 1 Achtergronden dyslexie en leesproblemen 3 2 Kenmerken van een effectieve aanpak 6
Nadere informatieLezen? Lekker belangrijk!
Lezen? Lekker belangrijk! Veel lezen verbetert het leerproces enorm. Jammer dat veel kinderen niet met plezier een boek pakken. Hoe kunnen we kinderen weer plezier in het lezen geven en waarom is dat zo
Nadere informatieALLES BINNEN HANDBEREIK. Mijn Malmberg Lekker Lezen
ALLES BINNEN HANDBEREIK Mijn Malmberg Lekker Lezen Mijn Malmberg Een unieke servicesite voor de leerkracht, boordevol inspiratie en extra s bij de lesmethodes. U haalt als leerkracht graag het beste uit
Nadere informatieWie eenmaal goed lezen kan, die leert het nooit meer af.
Wie eenmaal goed lezen kan, die leert het nooit meer af. Een onderzoek naar de kenmerken van effectief voortgezet technisch leesonderwijs op basisschool `De Regenboog. Henriët Odink Master SEN, leerroute
Nadere informatieLeesontwikkeling op de Casimirschool
Leesontwikkeling op de Casimirschool Waarom veel aandacht voor leesontwikkeling? Als kinderen lezen worden allerlei onderdelen van het brein aangesproken Veel aandacht voor leesontwikkeling 1. Als kinderen
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Kennis en vaardigheden leerkracht groep 1-2. Opbrengstgericht werken
KWALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Een effectieve leerkracht van groep 1 en 2 heeft veel kennis van de taal- en rekenontwikkeling van jonge kinderen en van beginnende geletterd- en gecijferdheid.
Nadere informatieOpdracht 2: Data analyseren en interpreteren op groepsniveau (technisch lezen voor leerkrachten van groep 3 (Opdracht 2a) en groep 4 (Opdracht 2b))
Opdracht 2: Data analyseren en interpreteren op groepsniveau (technisch lezen voor leerkrachten van groep 3 (Opdracht 2a) en groep 4 (Opdracht 2b)) Met behulp van onderstaande opdracht kun je met behulp
Nadere informatieWerken met Vloeiend & vlot
NIEUW Werken met Wat is? is een uitgave waarmee leerlingen zelfstandig (individueel of in tweetallen) of onder begeleiding gericht en op maat kunnen werken aan het verbeteren en automatiseren van hun technische
Nadere informatieNIEUWSBEGRIP EN KIDSWEEK
NIEUWSBEGRIP EN KIDSWEEK Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer bevat
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Vloeiend lezen PO / SO / SBO. Deze kwaliteitskaart gaat over: Taal/lezen
KWALITEITSKAART Taal/lezen PO / SO / SBO Wanneer leerlingen leren lezen (decoderen), krijgen ze feedback op snelheid en correctheid. Hun leesprestaties worden hier ook op beoordeeld met behulp van toetsen
Nadere informatieestafette Vloeiend & vlot Snel aan de slag! Achtergrondinformatie
estafette Vloeiend & vlot Snel aan de slag! Met Vloeiend en vlot oefent u samen met u kind altijd in drie stappen: 1. U leest de woorden, zinnen of teksten eerst zelf voor. U doet dit in een rustig tempo,
Nadere informatie