Databank Gemeentelijk Groenbeheer Informatie en voorbeeldrapportage Alterra 2013
Databank Gemeentelijk Groenbeheer Informatie en voorbeeldrapportage J.J. de Jong R.A. Smidt J.K. van Raffe J.H. Spijker Informatie over de Databank Gemeentelijk Groenbeheer inclusief een voorbeeld van een individueel rapportage. Wageningen, 2013
2013 Alterra Postbus 47; 6700 AA Wageningen; Nederland tel.: (0317) 474700; fax: (0317) 419000; e-mail: info.alterra@wur.nl Deze brochure mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Alterra, zolang duidelijk blijft dat het een brochure/voorbeeldrapportage betreft van Alterra.
Databank Gemeentelijk Groenbeheer Databank Gemeentelijk Groenbeheer De Databank Gemeentelijk Groenbeheer (DGG) is een benchmark met kengetallen over gemeentelijk groen en groenbeheer. Gemeenten die deelnemen leveren jaarlijks gegevens aan. Als u meedoet en gegevens aanlevert, ontvangt u elk jaar een algemene rapportage met informatie over het groen van de deelnemende gemeenten. Daarnaast ontvangt u een individuele rapportage waarin het groen van uw gemeente wordt vergeleken met de benchmark. Ook is het mogelijk adviezen te krijgen over de bedrijfsvoering, kunt u deelnemen aan een regionale bijeenkomst, kunt u klantendagen bezoeken en ontvangt u regelmatig onze nieuwsbrief. Deelname aan de Databank Gemeentelijk Groenbeheer geeft u een beter inzicht in uw groen. Hiermee kunt u het beheer van het groen verder professionaliseren. Daarnaast kunt u de cijfers gebruiken om keuzes te verantwoorden naar politiek en burger. Ir. Joop Spijker (projectleider) e-mail: joop.spijker@wur.nl tel.: 0317-484990 Postadres: Alterra Postbus 47 6700 AA Wageningen Bezoekadres: Droevendaalsesteeg 3a Wageningen Meer informatie vindt u op onze website: www.databankgroenbeheer.nl
euro/m2 struiken 42,8% bomen 23,3% gazon 19,8% perken 3,9% Rapportages ruw gras 10,2% Gemeenten die deelnemen aan de Databank Gemeentelijk Groenbeheer krijgen daarvoor verschillende producten voor. De belangrijkste producten zijn onze rapportages de Algemene rapportage en de Individuele rapportage. Beide rapportages worden elk jaar gemaakt. Algemene rapportages De Algemene rapportage geeft een compleet beeld van het gemeentelijk groenbeheer in Nederland. Hoeveelheden per inwoner, kosten per inwoner en per vierkante meter, onderscheiden naar grootteklassen van gemeenten en naar de verschillende beheercategorieën. Individuele rapportage Naast de Algemene rapportage maken we de Individuele rapportage. Die rapportage toont de kengetallen van één (uw) gemeente en vergelijkt die met de kengetallen van een groep vergelijkbare gemeenten en de kengetallen van alle gemeenten in de databank. In deze brochure is een voorbeeld van een individuele rapportage opgenomen. 3,00 alle gemeenten De historie van het project Landelijke gegevens over gemeentelijk groenbeheer waren vanaf 1989 niet meer voorhanden. Alterra en LEI pakten dit gemis aan in samenwerking met de Vereniging Stadswerk. In 1998 werd daartoe het project Databank Gemeentelijk Groenbeheer opgezet. Het project werd begeleid door een begeleidingscommissie onder voorzitterschap van Antoon Kuhlmann (vz vakgroep GNL, Stadswerk). in 1998 en 1999 werd een pilot uitgevoerd gevolgd door een positieve evaluatie in 2000. Vanaf dat moment draait de Databank Gemeentelijk Groenbeheer met veel succes. 2,00 1,00 0,00 voorbeeld beheercategorie < 20.000 inw. 20.000-50.000 inw. > 50.000 inw.
Klantendag 2012. Bijeenkomsten en nieuwsbrieven Naast de rapportages verstrekken we ook informatie over de resultaten van de Databank Gemeentelijk Groenbeheer via bijeenkomsten, onze nieuwsbrieven en onze website. Klantendagen Een keer per jaar organiseren wij de Klantendag voor gemeenten die aangesloten zijn bij de Databank Gemeentelijk Groenbeheer. Tijdens deze dag wordt informatie gegeven, cijfers toegelicht, over plannen gediscussieerd en kan er natuurlijk met andere groenbeheerders informeel worden gesproken over het groenbeheer. Adviezen Als u vragen heeft over de kengetallen, kunt u advies krijgen over de cijfers en hoe op basis van de cijfers te handelen. Hierdoor kunt u nog meer profijt hebben van de cijfers uit de benchmark. Regionale bijeenkomsten Bij regionale bijeenkomsten worden de cijfers in kleine kring (met een beperkt aantal gemeenten) besproken. Bijvoorbeeld u en een aantal gemeenten in uw regio. Het doel is dat u leert van hoe anderen werken en anderen leren van uw aanpak. Nieuwsbrieven Drie keer per jaar sturen we u een nieuwsbrief. In de nieuwsbrieven staat o.a. informatie over het project, ontwikkelingen, interviews en informatie over andere onderzoeken die interessant kunnen zijn voor uw gemeente. Website Uiteraard heeft het project ook een website met informatie, onze nieuwsbrieven, contactgegevens etc. Het adres van de website is www.databankgroenbeheer.nl.
Organisatie De Datatabank Gemeentelijk Groenbeheer is een groot project. En er zijn veel mensen en organisaties bij betrokken. Gemeenten De databank is er voor de gemeenten. Er doen dan ook veel gemeenten mee. In 2012 vijftig in totaal. Klantenraad De Databank Gemeentelijk Groenbeheer wordt begeleid door de klantenraad. Deze bestaat uit vertegenwoordigers van deelnemende gemeenten De klantenraad heeft als doel om het project (mede) aan te sturen. Belangrijke taken van de klantenraad zijn het meedenken over de strategische ontwikkeling van het project, het jaarlijks beoordelen van het projectplan en van concepten van de rapportages, en het geven van adviezen (al dan niet gevraagd) aan het projectteam. Het projectteam Het project Databank Gemeentelijk Groenbeheer wordt uitgevoerd door een projectteam van Alterra. Het projectteam bundelt een grote hoeveelheid expertise op het gebied van bedrijfsvoering en inrichting, gebruik en beheer van stedelijk groen. Alterra / Wageningen University & Research centre Alterra is een non-profit onderzoeksinstituut. Het maakt deel uit van Wageningen University & Research centre. Alterra is een toonaangevend kennisinstituut voor de groene leefomgeving. Op de foto (vlnr): Dennis de Heer (Hoorn), Daniëlle Gademan (Breda), Erik ter Heide (Boxtel), Teun van Grinsven (Groesbeek), Marius Smits (Oss - lid tot mei 2012), Richard Veldman (Wageningen). Niet op de foto: Dick Krabshuis (Enschede), Angelique Meul (Amsterdam) en Gerard Buining (Heiloo).
Buitendienst (uitvoerend werk) Totaal aantal productieve uren Uurtarief zonder overhead (salariskosten) Overhead per uur Uurtarief incl. overhead 4.230 28.30 26.00 54.00 Benodigde gegevens Om te kunnen benchmarken zijn gegevens nodig. U zult die gegevens zelf moeten aanleveren. Het gaat om gegevens over het groen (arealen, soorten groen), oppervlaktegegevens van de gemeente, inwonersaantal, de kosten van het groenbeheer, de grondsoort etc. Voor het registreren wordt een eenvoudig invoerformulier gebruikt (zie voorbeeld). U kunt dit zelf invullen. Als dat lastig blijkt, kunt u ondersteund worden door een medewerker van de databank. Die kan langskomen om samen met u de gegevens op een rij te zetten. Het verzamelen en aanleveren van data, kost de nodige tijd. U moet rekenen op 1-2 dagen per jaar. Dat is uiteraard afhankelijk van de grootte van uw gemeente, de complexiteit van het groen, uw administratie e.d. Eventueel in te vullen: specificatie overige kosten en overhead - overige personeelskosten - Directe materiële kosten - Direct management - Secretariaat - Faciliteiten, computers - Ondersteunende afdelingen(ict, P&O, Financieën) - Huisvesting - - Totale kosten overhead t.b.v. groenbeheer Specificatie van kosten en inventarisatie Groen binnen de bebouwde kom Beheercategorie Bos, landelijk Bos, parkbos Bos, niet verder gespecificeerd Bomen (geen bos) Bomen, Monumentaal (geen bos) Bomen, niet verder gespecificeerd Gazon, intensief beheerd Gazon, extensief beheerd Gazon, niet verder gespificeerd Ruw gras, bemaaid Struiken, geschoren, hagen/heggen Struiken, sierheesters opgaand Stuiken, bosplantsoen, heesters opgaand Struiken, heesters bodembedekkend Struiken, struikrozen Struine, beplanting 3 jaar of jonger Struiken, niet verder gespecificeerd Perkplanten, eenjarig eenheid m2 m2 m2 stuks stuks stuks m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 Een deel van het formulier waarop gegevens over het groen en het groenbeheer kunnen worden ingevuld. oppervlakte 10.000 11.000 360.000 120.000 55.000 5.300 3.000 26.000 4.000 Deelnemen Of u wilt deelnemen is uiteraard geheel aan u. Wij denken dat de databank Gemeentelijk Groenbeheer een belangrijke bijdrage kan leveren aan de verdere professionalisering van het groenbeheer. Het geeft mogelijkheden voor toe- of aanpassingen in de bedrijfsvoering van de organisatie. Het helpt bij beslissingen. Het geeft een onderbouwing van de budgetten. En het kan helpen bij het ontwikkelen van nieuw beleid. Het maken van de rapportages, de ondersteuning bij het aanleveren van gegevens, het geven van adviezen, het organiseren van klantendagen etc. kost natuurlijk tijd en geld. Voor alle inspanningen, vragen we dan ook een jaarlijkse bijdrage. De jaarlijkse bijdrage is afhankelijk van de grootte van uw gemeente. De bijdrage is op dit moment (lidmaatschapsjaar 2013): Gemeenten < 50.000 inwoners 1.600 Gemeenten > 50.000, maar < 100.000 inwoners 2.600 Gemeenten > 100.000 inwoners 3.600 De bedragen zijn excl. BTW.
Databank Gemeentelijk Groenbeheer voorbeeld van een individuele rapportage boekjaar 2011 Gemeente
Databank Gemeentelijk Groenbeheer Individuele Rapportage boekjaar 2011 J.J. de Jong R.A. Smidt J.K. van Raffe J.H. Spijker De gegevens in deze voorbeeldrapportage zijn volledig fictief Databank Gemeentelijk Groenbeheer Alterra, Wageningen, 2012
Colofon Databank Gemeentelijk Groenbeheer, Individuele rapportage boekjaar 2011 Overzicht en analyse van cijfers op gemeentelijk niveau van het beheer van het openbaar groen van de gemeente Benchmarkermeer, als aanvulling op de algemene rapportage Databank Gemeentelijk Groenbeheer Rapportage boekjaar 2011. Dit betref een voorbeeldrapportage op basis van fictieve cijfers. Deze rapportage is bedoeld om een beeld te geven van de mogelijkheden van de Databank Gemeentelijk Groenbeheer. Contact: J.J. de Jong, tel.: 0317 48 50 24; e-mail: anjo.dejong@wur.nl R.A. Smidt, tel.: 0317 48 16 26; e-mail: rob.smidt@wur.nl J.H. Spijker, tel.: 0317-48 49 90; e-mail: joop.spijker@wur.nl J.K. van Raffe, tel.: 0317-48 49 96; e-mail: jaap.vanraffe@wur.nl Meer informatie: www.databankgroenbeheer.nl
Inhoud 1 Inleiding 17 1.1 De Databank Gemeentelijk Groenbeheer 17 1.2 Wat vindt u in deze individuele rapportage 17 1.3 Wijzigingen in de rapportage 17 1.4 Leeswijzer 17 2 Benchmark van de gemeentelijke gegevens 19 2.1 Analyse op hoofdlijnen 19 2.1.1 Basisgroen 19 2.1.2 Totaal gemeentelijk openbaar groen (bebouwde kom) 20 2.2 Samenstelling van het groen 21 2.2.1 Basisgroen 21 2.2.2 Totaal gemeentelijk openbaar groen (bebouwde kom) 23 2.3 Kwaliteit 24 2.4 Analyse van de verschillen per beheercategorie 24 2.4.1 Analyse van de beheercategorie Gazon 26 2.4.2 Analyse van de beheercategorie Struiken 27 2.4.3 Analyse van de beheercategorie Plantenperken 28 2.5 Analyse van de tarieven 30 Bijlage 1 Gebruiksaanwijzing van deze rapportage 31 Bijlage 2 Karakterisering gemeente Benchmarkermeer 39 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 15
16 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
1 Inleiding 1.1 De Databank Gemeentelijk Groenbeheer De Databank Gemeentelijk Groenbeheer (DGG) verzamelt bedrijfsgegevens van gemeentelijk groenbeheer bij gemeenten die zich aangesloten hebben bij het project DGG. De DGG brengt jaarlijks een algemene rapportage uit met kengetallen van het gemeentelijk openbaar groen gebaseerd op gegevens van deelnemende gemeenten. In die rapportage vindt u gedetailleerde bijzonderheden over het project. De laatste verschenen algemene rapportage is die over boekjaar 2011 (Alterra, 2012). Als aanvulling op die algemene rapportage wordt voor elke deelnemende gemeente een individuele rapportage gemaakt. De individuele rapportage die voor u ligt, betreft de gemeente Benchmarkermeer. 1.2 Wat vindt u in deze individuele rapportage In deze individuele rapportage staan de cijfers van uw gemeente centraal. De individuele rapportage bevat naast de gegevens van uw gemeente de algemene kengetallen (alle gemeenten) en de kengetallen van gemeenten, waar uw gemeente mee vergeleken wordt. Meer informatie over deze kengetallen en de achtergronden daarvan staan beschreven in de algemene rapportage (Alterra, 2012). Voor de individuele rapportage zijn als basis de gegevens gebruikt zoals die door uw gemeentelijke groendienst zijn aangeleverd. De gegevens zijn verwerkt tot kengetallen van uw gemeente en ze zijn vergeleken met de kengetallen van andere gemeenten. Daarbij wordt uw gemeente met name vergeleken met gemeenten van dezelfde grootteklasse, de benchmark. Kengetallen van andere indelingen, bijvoorbeeld naar bodem of stedelijkheidklasse zijn eveneens beschikbaar en zijn in de algemene rapportage opgenomen. Deze individuele rapportage vormt zo de basis voor de benchmark van het gemeentelijk groen binnen de bebouwde kom van uw gemeente. 1.3 Wijzigingen in de rapportage In deze rapportage van boekjaar 2011 van uw gemeente is een aantal wijzigingen aangebracht ten opzichte van de rapportage over 2010: - In tabellen 1 en 2 zijn het percentage overhead en de kosten per m 2 ook exclusief overhead weergegeven. - In 2011 is geen analyse gepleegd van de proceskwaliteit. Deze wordt niet elk jaar uitgevoerd. 1.4 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt de benchmark van de gemeentelijke gegevens weergegeven. Paragraaf 2.1 geeft een analyse op hoofdlijnen van het basisgroen Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 17
en het totale groen. Daarna wordt in paragraaf 2.2 de samenstelling van het groen besproken. In paragraaf 2.3 wordt ingegaan op de kwaliteit van het groen. De kengetallen per beheercategorie en subcategorie komen aan de orde in paragraaf 2.4. Ten slotte worden in paragraaf 2.5 de tarieven vergeleken. In de bijlagen vindt u de volgende relevante informatie: In Bijlage 1 worden de gebruikte begrippen toegelicht. In bijlage 2 wordt uw gemeente gekarakteriseerd door middel van kengetallen. En in bijlage 3 staan enkele kengetallen van alle gemeenten in de grootteklasse waarin Benchmarkermeer valt. 18 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
2 Benchmark van de gemeentelijke gegevens In de volgende paragrafen worden kengetallen gepresenteerd van Benchmarkermeer en vergeleken met kengetallen van alle gemeenten in de databank en kengetallen van de in grootte vergelijkbare gemeenten, de benchmark. Het betreft in dit hoofdstuk het gemeentelijk groen binnen de bebouwde kom. Cijfers over het groen buiten de kom zijn opgenomen in Bijlage 2 (Tabel 9). De gebruikte vergelijkingscijfers zijn de cijfers van een gehele groep inclusief die van de eigen gemeente. Daarnaast zijn ook gegevens weergegeven van alle gemeenten die voor dit boekjaar in de databank zijn opgenomen. Voor nadere gegevens en specificatie zie Bijlage 3. De grootteklasse (benchmark) waar Benchmarkermeer toe behoort is die van 50.000-100.000 inwoners. 2.1 Analyse op hoofdlijnen 2.1.1 Basisgroen In de vergelijking (Tabel 1) van de gemeente Benchmarkermeer met gemeenten van de eigen grootteklasse (de benchmark) valt voor het basisgroen het volgende op: De hoeveelheid basisgroen per inwoner is sterk lager dan de benchmark. De hoeveelheid basisgroen per huishouden is fors lager dan de benchmark. De kosten per inwoner zijn duidelijk lager dan de benchmark. De kosten per huishouden zijn sterk lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter groen zijn sterk hoger dan de benchmark. Het aandeel overhead is fors hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter groen zijn exclusief de overhead duidelijk hoger dan de benchmark. Tabel 1. Hoofdlijnen over 2011: aantal waarnemingen (n), hoeveelheden en kosten van het basisgroen Benchmarkermeer Verschil eigen grootteklasse Eigen grootteklasse, gemiddeld Alle gemeenten, gemiddeld Alle gemeenten, mediaan n 21 45 45 m 2 /inw 22.7-40 % 37.8 36.8 35.5 m 2 /HH 40.7-54 % 88.3 77.0 85.8 euro/inw 37.0-18 % 45.0 39.4 40.2 euro/hh 66.6-37 % 105.1 82.5 97.9 euro/m 2 1.63 + 37 % 1.19 1.07 1.03 aandeel overhead 31.0% + 66 % 18.7% 19.8% 14.7% euro/m2, ex. overh. 1.22 + 26 % 0.97 0.86 0.81 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 19
2.1.2 Totaal gemeentelijk openbaar groen (bebouwde kom) In de vergelijking (Tabel 2) tussen de gemeente Benchmarkermeer met de gemeenten van de eigen grootteklasse valt voor het totale gemeentelijk openbaar groen het volgende op: De hoeveelheid groen per inwoner is sterk lager dan de benchmark. De hoeveelheid groen per huishouden is sterk lager dan de benchmark. De kosten per inwoner zijn weinig lager dan de benchmark. De kosten per huishouden zijn duidelijk lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter basisgroen zijn sterk hoger dan de benchmark. Het aandeel overhead is fors hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter groen zijn exclusief de overhead duidelijk hoger dan de benchmark. De vraag naar groen wordt in de Nota Ruimte gekwantificeerd in de vorm van een richtgetal van 75 m 2 (totaal) groen per woning, te realiseren in de stad. [...] Bomen, struiken, en bloemperken, verspreid over de hele stad, worden geprefereerd boven parken op een paar plekken in de stad. (Publicatie RLG 05/6, juni 2005) Tabel 2. Hoofdlijnen over 2011: hoeveelheden en kosten van het gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom Benchmarkermeer Verschil eigen grootteklasse Eigen grootteklasse, gemiddeld Alle gemeenten, gemiddeld totale Alle gemeenten, mediaan n 23 46 46 m 2 /inw 31.9-33 % 47.7 46.0 35.5 m 2 /HH 57.3-49 % 111.6 96.4 85.8 euro/inw 49.6-1 % 49.9 46.0 40.2 euro/hh 89.2-24 % 116.7 96.4 97.9 euro/m2 1.56 + 49 % 1.05 0.98 1.03 aandeel overhead 31.0% + 61 % 19.3% 20.1% 15.1% euro/m2, ex. overh. 1.10 + 30 % 0.84 0.78 0.85 20 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
2.2 Samenstelling van het groen 2.2.1 Basisgroen In Figuur 1 en Figuur 2 zijn de verdelingen van de arealen en kosten over de verschillende beheercategorieën weergegeven. In Figuur 3 zijn de verschillen van de kosten en oppervlakteverdeling weergegeven. Opvallend aan de oppervlakteverdeling van Benchmarkermeer ten opzichte van de benchmark is: Het aandeel bomen is fors hoger dan de benchmark. Het aandeel gazon is sterk hoger dan de benchmark. Het aandeel planten is fors hoger dan de benchmark. Het aandeel ruw gras is sterk lager dan de benchmark. Het aandeel struiken is duidelijk lager dan de benchmark. Opvallend aan de kostenverdeling van Benchmarkermeer ten opzichte van de benchmark is: Het aandeel van de kosten voor bomen is fors hoger dan de benchmark. Het aandeel van de kosten voor gazon is fors hoger dan de benchmark. Het aandeel van de kosten voor planten is fors hoger dan de benchmark. Het aandeel van de kosten voor ruw gras is duidelijk hoger dan de benchmark. Het aandeel van de kosten voor struiken is sterk lager dan de benchmark. Benchmarkermeer Alle gemeenten Eigen grootteklasse 18.2% 0.5% 21.1% 0.6% 15.3% 18.5% Struiken Bomen 35.3% 0.1% 0.1% 39.5% Ruw gras Planten Gazon 23.0% 0.1% 22.9% 60.1% 44.5% Figuur 1 Oppervlakteverdeling van de beheercategorieën bij Benchmarkermeer, alle deelnemende gemeenten en de eigen grootteklasse Benchmarkermeer Alle gemeenten Eigen grootteklasse 17.5% 16.3% 6.7% 6.2% 1.2% 1.0% Struiken Bomen 50.9% 10.0% 61.9% 14.0% 4.4% Ruw gras Planten Gazon 1.2% 20.4% 3.3% 84.9% Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 21
Figuur 2. Kostenverdeling van de beheercategorieën bij Benchmarkermeer, alle deelnemende gemeenten en de eigen grootteklasse 3500% 3000% 2500% 2000% 1500% 1000% 500% 0% -500% Bomen Gazon Planten Ruw gras Struiken verschil oppervlakteverdeling verschil kostenverdeling Figuur 3. Verschillen in oppervlakte en kostenverdeling van de eigen gemeente met het gemiddelde van de eigen grootteklasse In Tabel 3 is de hoeveelheid basisgroen per inwoner per beheercategorie weergegeven. Opvallend aan de hoeveelheden groen per inwoner naar beheercategorie is: Het aantal bomen per inwoner is fors hoger dan de benchmark. De hoeveelheid gazon per inwoner is fors lager dan de benchmark. De hoeveelheid ruw gras per inwoner is fors lager dan de benchmark. De hoeveelheid struiken per inwoner is fors lager dan de benchmark. De hoeveelheid plantenperken per inwoner is sterk lager dan de benchmark. Tabel 3. Hoeveelheid basisgroen per inwoner, verdeeld naar beheercategorieën (m 2 ; bomen aantal stuks) Benchmarkermeer (aantal per inwoner) Verschil eigen grootteklasse Eigen grootteklasse, gemiddeld (aantal per inwoner) Alle gemeenten, gemiddeld (aantal per inwoner) Basisgroen m 2 25.0-75 % 100.11 79.63 Bomen (geen bos) st. 4.6 + 651 % 0.62 0.42 Gazon m 2 5.7-63 % 15.36 16.78 Ruw gras m 2 5.8-87 % 44.55 47.85 Struiken m 2 8.8-78 % 39.52 14.47 Plantenperken m 2 0.0-49 % 0.07 0.11 22 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
2.2.2 Totaal gemeentelijk openbaar groen (bebouwde kom) In Figuur 4 zijn de areaalverdeling van basisgroen en de beheercategorieën buiten het basisgroen weergegeven. Opvallend aan de oppervlakteverdeling van Benchmarkermeer ten opzichte van de benchmark is: dat het iets minder basisgroen heeft, dat Benchmarkermeer meer bos, water en oevers en overig groen heeft binnen de bebouwde kom. Benchmarkermeer Alle gemeenten Eigen grootteklasse 9% 1% 9% 0% 4% 1% 5% 0% 2% 1% 6% 0% Bos Overig groen Water en oevers Basisgroen Wegen en paden 81% 90% 91% Figuur 4. Oppervlakteverdeling van de beheercategorieën binnen de bebouwde kom bij Benchmarkermeer, alle deelnemende gemeenten en de betreffende grootteklasse Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 23
Kwaliteitsklassse Kwaliteitsklasse 2.3 Kwaliteit Naast de kosten en de hoeveelheden van het groen zijn ook gegevens verkregen over de kwaliteit van het groen. Die is conform de CROWbeeldkwaliteitscatalogus (2010) ingedeeld in vier klassen, van A (de hoogste kwaliteit) tot D (de laagste kwaliteit). In Figuur 5 zijn die resultaten grafisch weergegeven. De kwaliteit van het basisgroen voor Benchmarkermeer (iets beter dan dan B) is iets hoger dan het gemiddelde van gemeenten in de eigen grootteklasse die data hebben aangeleverd. A B C D BENCHMARKERMEER 20.000-50.000 inw, n= 15 Alle gem., n= 28 Figuur 5. Kwaliteit van het basisgroen In Figuur 6 is de kwaliteit per beheercategorie weergegeven. De algemene kwaliteit wordt bepaald door de kwaliteiten van de beheercategorieën. De kwaliteit van de categorie Bomen (A) is zeer hoog, die van de overige categorieën is iets lager dan de benchmark. A B BENCHMARKERMEER C 20.000-50.000 inw, n= 15 D Alle gem., n= 28 Bomen (geen bos) Gazon Ruw gras, bemaaid Beheercategorie Struiken Plantenperken Figuur 6. Kwaliteit van het groen per beheercategorie 2.4 Analyse van de verschillen per beheercategorie In Tabel 4 zijn voor de verschillende beheercategorieën de kosten per vierkante meter weergegeven, voor de eigen gemeente, voor alle gemeenten in de databank, en voor de gemeenten van de eigen grootteklasse. 24 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
afwijking kosten per eenheid van benchmark Tabel 4. Kosten ( /m 2 ) (of per stuk voor bomen) per beheercategorie Benchmarkermeer Verschil eigen grootteklasse Eigen grootteklasse, gemiddeld Alle gemeenten, gemiddeld Alle gemeenten, mediaan aantal waarn. 23 46 46 Bomen (geen bos) * 1.83-86 % 13.28 20.80 17.36 Gazon 0.85 + 69 % 0.50 0.45 0.47 Ruw gras 0.10 + 242 % 0.03 0.04 0.16 Struiken 2.79 + 5 % 2.65 2.30 1.86 Plantenperken 274.55 + 1215 % 20.88 22.67 18.27 * bomen: stuks Opvallend zijn: De kosten per boom zijn fors lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter gazon zijn fors hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter ruw gras zijn fors hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter plantenperken zijn fors hoger dan de benchmark. In Figuur 7 is de relatie weergegeven tussen de totale kosten per beheercategorie, en het verschil in kosten per m 2 met de gemeenten van de eigen grootteklasse. Opvallend is: Met name bij plantenperken zijn de kosten per eenheid hoger en het is een belangrijke kostenpost. Ruw gras is wel fors duurder dan de benchmark, het si echter een relatief onbelangrijke kostenpost. Struiken vormen een erg belangrijke kostenpost. De kosten per eenheid zijn redelijk vergelijkbaar met de benchmark. 1400% 1200% 1000% 800% 600% 400% 200% 0% -200% - 500 1,000 totale kosten (x 1.000 euro) Bomen (geen bos) Gazon Ruw gras Struiken Plantenperken Figuur 7. Relatie tussen de totale kosten per beheercategorie (omzet) en het verschil in gemiddelde kosten (per eenheid) met dat van de eigen grootteklasse Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 25
2.4.1 Analyse van de beheercategorie Gazon In de beheercategorie Gazon heeft de gemeente Benchmarkermeer de subcategorie intensief beheerd. Voor Benchmarkermeer geldt hiervoor in vergelijking met de gemeenten uit de eigen grootteklasse: De kosten per vierkante meter intensief beheerd gazon zijn duidelijk hoger dan de benchmark. Tabel 5. Kosten ( /m 2 ) meter gazon per subcategorie Benchmarkermeer Verschil eigen grootteklasse Eigen grootteklasse, gemiddeld Alle gemeenten, gemiddeld Alle gemeenten, mediaan Gazon 0.85 + 69 % 0.50 0.45 0.47 niet verder 0.64 0.74 1.08 gespecificeerd intensief beheerd 0.60 + 12 % 0.53 0.51 0.50 extensief beheerd 0.00 0.01 0.27 Benchmarkermeer heeft binnen de beheercategorie gazon alleen intensief beheerd gazon. Van al het gazon van de gemeenten in dezelfde grootteklasse bestaat maar een klein deel (4%) uit intensief beheerd gazon, en daarnaast uit extensief beheerd gazon, dat minder frequent wordt gemaaid en daardoor goedkoper is (Figuur 8). Benchmarkermeer Alle gemeenten Eigen grootteklasse 0% 0% 0% 14% 0% 4% extensief beheerd intensief beheerd 100 % 86% 96% niet verder gespecificeerd Figuur 8. Oppervlakteverdeling van de subcategorieën binnen de beheercategorie gazon 26 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
2.4.2 Analyse van de beheercategorie Struiken In de beheercategorie struikbeplantingen heeft de gemeente Benchmarkermeer gegevens aangeleverd voor verschillende subcategorieën. Voor Benchmarkermeer geldt hiervoor in vergelijking met de gemeenten uit de eigen grootteklasse: De kosten per vierkante meter geschoren hagen/heggen zijn fors hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter sierheesters opgaand zijn duidelijk lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter bosplantsoen zijn duidelijk hoger dan de benchmark. De kosten per vierkante meter bodembedekkende heesters zijn duidelijk lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter struikrozen zijn sterk lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter niet verder gespecificeerde struiken zijn duidelijk lager dan de benchmark. Tabel 6. Kosten ( /m 2 ) per vierkante meter per subcategorie Benchmarkermeer Verschil eigen grootteklasse Eigen grootteklasse, gemiddeld Alle gemeenten, gemiddeld Alle gemeenten, mediaan Struiken 2.79 + 5 % 2.65 2.30 1.86 geschoren hagen/heggen 5.65 + 58 % 3.58 4.33 3.62 sierheesters opgaand 2.22-17 % 2.68 3.10 2.50 bosplantsoen,heesters opg. 0.65 + 14 % 0.57 0.65 0.64 bodembedekkende heesters 2.14-25 % 2.86 3.30 2.78 struikrozen 3.11-45 % 5.67 7.23 6.32 beplanting 3 jaar of jonger 2.28 3.52 2.33 niet gespecificeerd 2.17-18 % 2.64 2.19 2.01 De beheercategorie Struiken bestaat bij Benchmarkermeer voor het grootste deel uit Bosplantsoen. Dit is fors meer dan het gemiddelde van de deelnemende gemeenten. Benchmarkermeer heeft daarnaast een groter aandeel heggen en hagen en een fors kleiner aandeel bodembedekkende heesters (Figuur 9). Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 27
Benchmarkermeer Alle gemeenten Eigen grootteklasse 86% 2% 0% 0% 2% 10% 9% 1% 0% 1% 8% 1% 3% 13% 7% 7% 0% 52% 23% 51% 24% niet verder gespecificeerd geschoren hagen/heggen sierheesters opgaand bosplantsoen, heesters bodembedekken de heesters struikrozen beplanting 3 jaar of jonger Figuur 9. Oppervlakteverdeling van de subcategorieën binnen de beheercategorie struiken 2.4.3 Analyse van de beheercategorie Plantenperken In de beheercategorie Plantenperken heeft de gemeente Benchmarkermeer gegevens aangeleverd voor verschillende subcategorieën. Voor Benchmarkermeer geldt hiervoor in vergelijking met de gemeenten uit de eigen grootteklasse: De kosten per vierkante meter eenjarigen zijn duidelijk lager dan de benchmark. De kosten per vierkante meter vaste planten zijn sterk hoger dan de benchmark. De kosten (per stuk) voor plantenbakken zijn fors hoger dan de benchmark. Tabel 7. Kosten ( /m 2 ) per vierkante meter per subcategorie Benchmarkermeer Verschil eigen grootteklasse Eigen grootteklasse, gemiddeld Alle gemeenten, gemiddeld Alle gemeenten, mediaan Plantenperken 274.55 + 1215 % 20.88 22.67 18.27 niet verder gespec, 71.82 18.87 17.30 eenjarigen 38.50-17 % 46.47 56.20 35.60 vaste planten 7.00 + 32 % 5.29 11.94 5.98 plantenbakken 533.44 + 61 % 330.80 237.62 231.14 De beheercategorie plantenperken bestaat bij Benchmarkermeer voor ruim 90% uit vaste planten; de rest is eenjarig materiaal en wat plantenbakken. Dit verschilt enigszins van de opbouw binnen de eigen grootteklasse (Figuur 10). 28 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
Benchmarkermeer Alle gemeenten Eigen grootteklasse 4% 0% 3% 6% 2% 5% 9% 2% 7% niet verder gespecificeerd eenjarigen vaste planten 94% 84% 84% plantenbakken Figuur 10. Oppervlakteverdeling van de subcategorieën binnen de beheercategorie plantenperken Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 29
2.5 Analyse van de tarieven De gemeente Benchmarkermeer maakt gebruik van een eigen binnendienst voor coördinatie, planning e.d. De uitvoerende werkzaamheden worden vooral door de eigen buitendienst uitgevoerd.. In Tabel 8 zijn de tarieven voor de eigen medewerkers weergegeven in vergelijking met het gemiddelde van andere gemeenten. Daarnaast is aangegeven welk deel van de kosten voor het groen (binnen en buiten de bebouwde kom) bestaat uit kosten voor eigen medewerkers. Tabel 8. Tarieven ( per uur, incl. overhead) voor de eigen medewerkers, en het aandeel van de kosten van eigen medewerkers op de totale kosten voor groen (binnen en buiten de bebouwde kom) Benchmarkermeer verschil eigen grootteklasse Eigen grootteklasse, gemiddeld Alle gemeenten gemiddeld Gemiddeld uurtarief Binnendienst 102 + 38 % 74 77 Buitendienst 65 + 33 % 49 49 Aandeel in totale kosten Binnendienst 15% + 41 % 11% 7% Buitendienst 48% + 13 % 43% 22% In vergelijking met gemeenten van dezelfde grootteklasse blijkt dat: De tarieven voor medewerkers van de binnendienst zijn sterk hoger (38%) dan het gemiddelde van de eigen grootteklasse. De tarieven voor de buitendienst zijn sterk hoger (33%) dan het gemiddelde van de eigen grootteklasse. De kosten voor de binnen- en buitendienst bedragen resp. 15% en 48% van de totale kosten. Het afwijkende tarief heeft ook effect op de totale kosten. Bij een gemiddeld tarief zouden de kosten 16% lager zijn. 30 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
Bijlage 1 Gebruiksaanwijzing van deze rapportage In deze rapportage wordt een aantal begrippen gebruikt die een toelichting vergen. In de onderstaande paragrafen worden die begrippen toegelicht. Bijlage 1.1 Begripsbepalingen en definities Beheercategorie Een beheercategorie is een eenheid met een gelijke groenstructuur, maar kan ook een bepaalde technische voorziening zijn, bijvoorbeeld meubilair of afrastering. De benaming van de beheercategorieën is in eerste instantie gebaseerd op de terminologie en definities van de RAW-systematiek, maar is vervolgens op punten bijgesteld. In Bijlage 1.4 en Bijlage 1.5 worden de beheercategorieën nader besproken. Basisgroen Het basisgroen bestaat uit de volgende beheercategorieën binnen de bebouwde kom: - bomen - struiken - gazon - ruw gras - plantenperken Voor de benchmark tussen gemeenten is basisgroen een geschikt begrip, omdat de beheercategorieën die hierin zijn opgenomen, vrij goed vergelijkbaar zijn en gezamenlijk het hoofdbestanddeel vormen van het gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom van een gemeente. In het basisgroen zijn overige beheercategorieën zoals bos, water, speelvoorzieningen, wegen, technische voorzieningen, etc. niet opgenomen. Dit is gedaan omdat bij deze beheercategorieën juist vrij veel verschillen bestaan, en omdat sommige daarvan bij de ene gemeente wel zijn opgenomen in het gemeentelijk openbaar groen en bij andere niet. In Bijlage 1.4 worden de beheercategorieën van het basisgroen nader toegelicht. Gemeentelijk openbaar groen Het gemeentelijk openbaar groen betreft al het groen binnen en buiten de bebouwde kom in beheer en/of eigendom van de desbetreffende gemeente. Gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom Gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom betreft basisgroen aangevuld met de volgende beheercategorieën binnen de bebouwde kom: - bos - overig groen - water - wegen en paden - speelvoorzieningen Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 31
Voor de berekening van de kosten van het gemeentelijk openbaar groen zijn ook de kosten voor de beheercategorie diversen (rasters, drainage etc.) meegenomen. Gemeentelijk openbaar groen buiten de bebouwde kom Gemeentelijk openbaar groen buiten de bebouwde kom bestaat uit de volgende beheercategorieën: - gazon - ruw gras - bomen - bosplantsoen - bermsloten Gemiddelde Er worden in deze rapportage twee soorten gemiddelden onderscheiden: - Areaal-gemiddelde. Gemiddelde van het gehele areaal. Dit gemiddelde wordt in deze rapportage standaard gehanteerd. Bijv. de gemiddelde kosten van het beheer van gazon in gemeenten met meer dan 100.000 inwoners zijn de totale kosten besteed aan het beheer van gazons in deze gemeenten gedeeld door het totale areaal gazon in deze gemeenten. - Gemeente-gemiddelde. Gemiddelde van (een groep van) gemeenten. Dit is het rekenkundige gemiddelde. Dit gemiddelde wijkt in de regel af van het areaal-gemiddelde, omdat bij het gemeente-gemiddelde de gegevens van iedere gemeente even zwaar tellen, ongeacht de omvang van het areaal in de gemeente. Mediaan De mediaan van een reeks getallen (in volgorde van grootte) is de middelste waarde van deze reeks. Als de reeks van getallen even is, dan is de mediaan het gemiddelde van de beide waarden rondom het midden. De mediaan is het tweede kwartiel. Oppervlakte Het oppervlak van de beheercategorieën is weergegeven in vierkante meters. Bij de inventarisatie van de beheercategorie bomen is het aantal bomen opgenomen. Om deze beheercategorie vergelijkbaar te maken met de overige beheercategorieën, is één boom gelijkgesteld aan een oppervlakte van één vierkante meter. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld speelvoorzieningen, als deze door de gemeente als stuks zijn aangeleverd. Subcategorie Binnen de beheercategorieën kan een onderverdeling gemaakt worden. Zo is de beheercategorie gazon onderverdeeld in gazon intensief beheerd en gazon extensief beheerd. Op enkele belangrijke subcategorieën wordt ingegaan in het desbetreffende hoofdstuk. 32 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
Bijlage 1.2 Berekening van de kosten Kosten per beheercategorie De kosten per beheercategorie worden berekend uit verschillende kostensoorten. De kosten voor arbeid zijn bepaald op basis van het aantal uren voor groen en het uurtarief inclusief overhead. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen uren voor de binnendienst en uren voor de buitendienst, elk met een eigen tarief. Daarnaast zijn er aannemerskosten en kosten voor de WSW, die exclusief BTW zijn, maar inclusief overhead bij de betreffende bedrijven (winst, risico etc.). Verder zijn er kosten voor machines, materiaal, verwerking van groenresten, etc. De kosten zijn steeds waar mogelijk direct toegerekend aan de verschillende beheercategorieën. Kosten die niet direct konden worden toegerekend aan de beheercategorieën zijn aan de beheercategorieën toegerekend als toeslag op de kosten die wél direct werden toegerekend. Als voorbeeld: Bij een gemeente zijn de kosten voor eigen personeel en aannemers direct toegerekend aan de volgende beheercategorieën: Ruw gras, bemaaid 3.000 Gazon; intensief beheerd 12.000 De machinekosten van 1.000 konden niet direct worden toegerekend, omdat deze niet als zodanig waren geadministreerd. Daarom wordt 200 (3/15 de van de machinekosten van 1.000) aan ruw gras, bemaaid toegerekend en 800 (12/15 de van 1.000) aan gazon, intensief beheerd. Kosten gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom In hoofdstuk 2 worden de kosten van het gemeentelijk openbaar groen en van het basisgroen op het niveau van de gemeente opgenomen. De kosten van het basisgroen betreffen de kosten van de beheercategorieën bomen, gazon, ruw gras, struiken en plantenperken. De kosten van het gemeentelijk openbaar groen betreffen de kosten van alle beheercategorieën binnen de bebouwde kom, incl. de technische voorzieningen. Bij het bepalen van de kosten per oppervlakte-eenheid (m 2 ) worden de kosten gedeeld door het oppervlak van de desbetreffende beheercategorieën. Bij de kosten per oppervlakte-eenheid van het gemeentelijk openbaar groen worden bij het oppervlak echter niet meegenomen de beheercategorieën als rasters en drainage, omdat dit in veel gevallen tot dubbeltellingen zou leiden. Tarieven voor de eigen dienst Verschillen in tarieven voor de eigen medewerkers hebben effect op de kosten voor groen van een gemeente, terwijl de groenbeheerder hier doorgaans weinig invloed op uit kan oefenen. Daarom zijn in paragraaf 2.5 de tarieven voor de eigen dienst weergegeven en vergeleken met de tarieven van andere gemeenten. Verder is ook aangegeven welk deel van de kosten wordt veroorzaakt door de kosten voor de eigen diensten. Daarmee wordt duidelijk of verschillen in kosten Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 33
een grote of kleine invloed hebben op de totale kosten. Immers, als het tarief 10% hoger is dan gemiddeld, maar de kosten voor de eigen dienst maken maar 20% uit van de totale kosten, dan is het effect op de totale kosten maar klein (een effect van 2% op het totaal). Gemeenten geven in het algemeen tarieven op voor de binnendienst en de buitendienst, met het aantal uren dat is gewerkt. Er zijn echter enkele gemeenten die iets andere informatie over de arbeidskosten aanleveren: - enkele gemeenten leveren alleen de totale kosten per beheercategorie, zonder daarbij de uren en tarieven aan te geven - bij enkele gemeenten zijn de kosten voor de binnendienst opgenomen in het tarief voor de buitendienst - bij enkele gemeenten zijn de kosten voor machines opgenomen in het tarief voor de buitendienst Bijlage 1.3 Aanduiding van verschillen Uit de analyses die in de algemene rapportage zijn beschreven, is gebleken dat vooral de gemeentegrootte van invloed is op de kengetallen per gemeente. Daarom wordt vooral ingegaan op de vergelijking met gemeenten met een vergelijkbaar inwonertal. De overwegende bodem en stedelijkheidsklasse zijn minder van invloed op de kengetallen. Daarom worden die niet of beperkt besproken. De verschillen t.o.v. de benchmark worden op de volgende manier benoemd: verschil benaming <10% wijkt licht af 10-30% duidelijk hoger/lager 30-50% sterk hoger/lager >50% fors hoger/lager 34 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
Bijlage 1.4 Basisgroen Basisgroen betreft de volgende beheercategorieën binnen de bebouwde kom. Bomen Bomen die solitair, in groeps- of in laanverband staan. - Bomen (geen bos) - Bomen, monumentaal (geen bos) Zeer oude, omvangrijke bomen die solitair, in groeps- of in laanverband staan. Gazon Grasoppervlak met kort gras, in gebruik als kijkgras of speel- en ligweide. Niet in gebruik als sportveld. - Gazon; intensief beheerd Intensief beheerd gazon wordt minimaal 8 keer per jaar gemaaid, doorgaans tot maximaal 26 keer per jaar. Het gazon wordt doorgaans met een kooimaaier gemaaid. - Gazon; extensief beheerd Bij extensief beheerd gazon wordt het gras wordt minimaal 3 keer per jaar gemaaid, maar niet meer dan 7 keer per jaar ( 3 en 7 keer per jaar). Veelal wordt in deze subcategorie het gras 5-7 keer per jaar gemaaid met een cirkelmaaier. Ruw gras, bemaaid Grasoppervlak met (tijdelijk) hoog gras, veelal met ruigtekruiden. Beheer: wordt maximaal 2 keer per jaar gemaaid of geklepeld ( 2 keer per jaar). Het maaien gebeurt veelal met een klepel-, cirkel- of trommelmaaier. N.B. gras dat niet minstens jaarlijks wordt gemaaid valt onder de beheercategorie "Overig groen" Struiken Beplanting van houtachtige, meerstammige planten, doorgaans hooguit enkele meters hoog. - Struiken; geschoren hagen/heggen Hagen en heggen met een strak geschoren oppervlak. Beheer: de hagen en heggen worden minimaal 1 keer per jaar geschoren. - Struiken; sierheesters, opgaand Houtachtige planten die in de regel niet meer dan manshoog worden waarvan de takken die niet dikker zijn dan 10 cm en die laag bij de grond ontspringen. Aanplant vanuit kluitgoed. - Struiken; bosplantsoen, heesters opgaand Houtachtige planten die in de regel niet meer dan enkele meters hoog worden waarvan de takken die niet dikker zijn dan 10 cm laag bij de grond ontspringen. Aanplant vanuit bewortelde stek/zaailing zonder grond. - Struiken; bodembedekkende heesters Bodembedekkende houtachtige planten die in de regel niet meer dan een meter hoog worden. Incl. botanische rozen. Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 35
- Struiken, struikrozen Struikrozen. Botanische rozen vallen onder de subcategorie "Struiken; bodembedekkende heesters ". - Struiken, beplanting jonger dan 3 jaar: Beplantingen die recent zijn aangeplant (maximaal 3 jaar voor het boekjaar). Recent aangeplante nieuwe beplantingen kunnen in deze subcategorie worden opgenomen. Beplantingen die zijn ingeboet, maar niet nieuw zijn aangeplant vallen hier niet onder. Plantenperken Beplanting van kruidachtige siergewassen. - Plantenperken, eenjarigen Eenjarige kruidachtige siergewassen in de volle grond (niet in bakken). - Plantenperken, vaste planten Meerjarige kruidachtige siergewassen in de volle grond (niet in bakken). - Plantenperken, plantenbakken: Bakbeplantingen, met eenjarigen, vaste planten en/of kleine heesters. Bijlage 1.5 Overige beheercategorieën, niet basisgroen, binnen de bebouwde kom Naast het basisgroen worden de volgende beheercategorieën binnen de bebouwde kom onderscheiden. Bos Beplantingen waarin bomen beeldbepalend zijn, maar geen individuele bomen en geen boomrijen. Beheer gebeurt doorgaans niet per individuele boom, maar vlaktegewijs. - Bos, landelijk Bos met productie- en/of recreatiefunctie, extensief beheerd en relatief grootschalig. - Bos, parkbos Bos met voornamelijk een recreatiefunctie. Intensiever beheerd dan "Bos, landelijk". Overig groen Alle groen dat niet bij de bovenstaande beheercategorieën kan worden ondergebracht. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan heide, riet of ruigten. Watergangen Open water en kruidachtige vegetaties op de 'natte' oever. N.B.: begroeiing naast het open water of naast natte oever (b.v. de droge oever) vallen onder de betreffende beheercategorieën (b.v. ruw gras, gazon, struiken en bijvoorbeeld overig groen in het geval van riet dan niet in het water staat). Wegen en paden Wegen en paden met elk mogelijk oppervlakmateriaal (klinkers, tegels, asfalt, mijnsteen, gravel, grind, onverhard). 36 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
Het betreft alleen wegen en paden in of direct langs het gemeentelijk openbaar groen. Speelvoorzieningen Individuele speeltoestellen (schommels, wipkippen e.d.). Diversen, incl. technische voorzieningen en rasters Deze beheercategorie betreft voorzieningen in het gemeentelijk openbaar groen of ten behoeve van het gemeentelijk openbaar groen, zoals rasters, drainage, kleine stuwen. Magazijn Dit betreft materialen die ten behoeve van de bovenstaande beheercategorieën zijn gebruikt. De kosten die hierop zijn geboekt, zijn toegerekend aan de andere beheercategorieën. Omvormingen De categorie omvormingen wordt apart aangegeven. Het gaat daarbij om de omvorming van de ene beheercategorie naar de andere, bijvoorbeeld van gazon intensief naar struiken; sierheesters, opgaand. N.B.: De kosten voor aanleg van nieuw groen, bijvoorbeeld in nieuwe wijken, wordt bij alle categorieën buiten beschouwing gelaten. N.B.: De kosten voor het inboeten/herstellen bijvoorbeeld bij uitval van struiken, wordt meegenomen bij de kosten voor het beheer. Bijlage 1.6 Gemeentelijk openbaar groen buiten de bebouwde kom Van het gemeentelijk openbaar groen buiten de bebouwde kom zijn de volgende twee beheercategorieën in de DGG opgenomen. Eventuele andere aanwezige beheercategorieën buiten de bebouwde kom zijn buiten beschouwing gelaten. Ruw gras, bemaaid Grasoppervlak met (tijdelijk) hoog gras, veelal met ruigtekruiden. Beheer: wordt maximaal 2 keer per jaar gemaaid of geklepeld ( 2 keer per jaar). Het maaien gebeurt veelal met een klepel-, cirkel- of trommelmaaier. Betreft in het buitengebied veelal bermen. N.B. gras buiten de bebouwde kom dat niet minstens jaarlijks wordt gemaaid wordt niet in beschouwing genomen. Bomen Bomen die solitair, in groeps- of in laanverband staan. NB: Bomen in bossen en natuurgebieden (v.b. heidevelden) worden niet meegerekend. Gazon Grasoppervlak met kort gras, dat meer dan 2 keer per jaar wordt gemaaid Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 37
Bosplantsoen/struiken Beplanting van houtachtige, meerstammige planten, doorgaans hooguit enkele meters hoog. Bermsloten Watergangen, watervoerend of droge sloten NB: vennen, plassen en meren worden niet in beschouwing genomen Bijlage 1.7 Lijst van afkortingen en begrippen Basisgroen beh. btw CBS DGG Ext. hh Inw. Int. Opg. heesters Opp. St. WSW basis gemeentelijk openbaar groen beheer belasting toegevoegde waarde Centraal Bureau voor de Statistiek Databank Gemeentelijk Groenbeheer extensief huishouden(s) inwoner(s) intensief opgaande heesters oppervlakte stuks Wet sociale werkvoorziening 38 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011
Bijlage 2 Karakterisering gemeente Benchmarkermeer In deze individuele rapportage worden de resultaten gepresenteerd die volgen uit de door de gemeentelijke groendienst aangeleverde gegevens voor het boekjaar 2011 en hebben betrekking op het totale groen binnen de bebouwde kom van Benchmarkermeer. Kengetallen zpeiljaar kosten 2010 Peiljaar inventarisatie 2010 Aantal inwoners 36,400 inwoners Aantal huishoudens 20,200 huishoudens Stedelijkheidsklasse 2 sterk stedelijk Oppervlakte van de gemeenten 2,974 ha Hoeveelheid gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom 99 ha Hoeveelheid groen per inwoner 32 m2 per inwoner Hoeveelheid groen per huishouden 57 m2 per huishouden Hoeveelheid basisgroen 65 ha Hoeveelheid basisgroen per inwoner 23 m2 per inwoner Hoeveelheid basisgroen per huishouden 41 Hoeveelheid niet-basisgroen (o.a. bos, water) 34 ha Aantal bomen binnen de bebouwde kom (niet in bos) 168,743 bomen Aantal bomen binnen de bebouwde kom (niet in bos) per inwoner 4.6 bomen per inwoner Kosten gemeentelijk openbaar groen binnen de bebouwde kom 1,802,457 euro totaal 50 euro/inwoner 1.56 euro/m2 Indeling gemeente Belangrijkste bodemsoort zand Aantal gemeenten in de databank met dezelfde bodemsoort 27 gemeenten Inwonersklasse 20.000-50.000 inwoners Aantal gemeenten in de databank van dezelfde grootteklasse 23 gemeenten Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011 39
Tabel 9. Gegevens van gemeente Benchmarkermeer Beheercategorie subcategorie aantal eenheden kosten totaal (m2 resp. stuks) (euro) kosten ( per eenheid) Kosten eigen grootteklasse ( per eenheid) gemiddeld mediaan Basisgroen Bomen (geen bos) niet verder gespecificeerd 15,743 316,383 12.04 21.46 20.76 Bomen (geen bos) niet in bosverband 0 0 0.00 18.90 16.51 Bomen (geen bos) monumentaal (niet in bos) 0 0 0.00 21.27 20.00 Gazon niet verder gespecificeerd 0 0 0.00 0.64 0.60 Gazon intensief beheerd 198,713 176,909 0.60 0.53 0.55 Gazon extensief beheerd 0 0 0.00 0.00 0.34 Ruw gras, bemaaid niet verder gespecificeerd 209,427 20,576 0.10 0.21 0.15 Struiken niet verder gespecificeerd 28,082 121,407 2.17 2.64 1.99 Struiken geschoren hagen/heggen 178,470 141,350 5.65 3.58 4.92 Struiken sierheesters opgaand 0 424,871 2.22 2.68 2.22 Struiken bosplantsoen, heesters opgaand 1,460,482 140,849 0.65 0.57 0.67 Struiken bodembedekkende heesters 29,886 96,876 2.14 2.86 2.87 Struiken struikrozen 429 2,243 3.11 5.67 6.32 Struiken beplanting 3 jaar of jonger 0 0 0.00 2.28 2.15 Plantenperken niet verder gespecificeerd 0 0 0.00 71.82 37.63 Plantenperken eenjarigen 12 500 38.50 46.47 37.05 Plantenperken vaste planten 600 11,000 7.00 5.29 4.13 Plantenperken plantenbakken 24 16,469 533.44 330.80 337.48 Overig groen Bos niet verder gespecificeerd 102,698 17,288 0.15 0.24 0.08 Bos landelijk 0 0 0.00 0.02 0.01 Bos parkbos 0 0 0.00 0.13 0.10 Water en oevers niet verder gespecificeerd 97,201 42,132 0.32 0.35 0.43 Water en oevers open water 0 0 0.00 0.17 0.27 Water en oevers droge sloten en oevers 0 0 0.00 0.24 0.41 Wegen en paden; (half)gesloten niet verder gespecificeerd 0 0 0.00 0.38 0.43 opp. Overig groen niet verder gespecificeerd 13,701 73,701 3.69 0.55 0.28 Speelvoorzieningen niet verder gespecificeerd 0 0 0.00 145.70 214.89 Diverse niet verder gespecificeerd 1,301 264,837 200.56 20.46 13.53 Omvorming en renovaties niet verder gespecificeerd 0 0 0.00 - - Buiten de bebouwde kom Bosplantsoen/struiken (buiten niet verder gespecificeerd 66,544 113,777 1.46 0.33 0.37 beb. Bomen (buiten beb. kom) niet verder gespecificeerd 6,614 108,208 13.88 13.01 12.29 Ruw gras, bemaaid (buiten beb. niet verder gespecificeerd 167,780 17,632 0.08 0.10 0.09 kom) Gazon (buiten beb. kom) niet verder gespecificeerd 24,220 1,363 0.05 0.20 0.18 Bermsloten (buiten beb. kom) niet verder gespecificeerd 52,570 4,524 0.08 0.40 0.56 Onkruidbestrijding op verhardingen Verhardingen (bebouwde kom) niet verder gespecificeerd 1,206 7,911 4.73 0.20 0.21 Verhardingen (bebouwde kom) gesloten (o.a. asfalt, beton) 0 0 0.00 0.03 0.54 Verhardingen (bebouwde kom) elementen klein (o.a. klinkers) 0 0 0.00 0.22 0.33 Verhardingen (bebouwde kom) elementen groot (o.a. tegels) 0 0 0.00 0.27 0.61 Verhardingen (bebouwde kom) elementen niet verder gespec. 842,985 159,075 0.16 0.09 0.06 Verhardingen (bebouwde kom) halfverhard. (o.a. schelpen, grind) 11,468 5,298 0.40 0.20 - Het areaal groen en water binnen de bebouwde kom (excl. individuele bomen) is 232 hectare. Het aantal individuele bomen daarnaast is 15743 stuks. 40 Rapportage gemeente Benchmarkermeer, boekjaar 2011