Het ontwerpen van een transdisciplinaire lesmodule Studiemiddag AOSON 5 november 2018 Anouk ten Dam
Agenda Het vak ontwerpstudio aan de UT Leerdoelen Opbrengsten Ontwerpproces De ontwikkelde lesmodule Transdisciplinariteit Relevantie Leerdoelen Elementen Evaluatie Tips & tricks
Het vak ontwerpstudio aan de UT
Ontwerpstudio aan de UT (1) Doel Het ontwerpen van een transdisciplinaire lesmodule rondom een maatschappelijk relevant onderwerp met zichtbaar relevante vakinhoudelijke leerdoelen Leerdoelen Het ontwerpen van een transdisciplinaire lesmodule bestaande uit alle elementen die van belang zijn voor lesgeven en leren Pedagogische visie, lesplannen, lesmaterialen, ingebouwde toetsing Het gebruik maken van een systematisch en creatief ontwerpproces Het evalueren van een lesmodule door middel van een expert oordeel Het gebruikmaken van de kennis en vaardigheden van collega s uit andere disciplines
Ontwerpstudio aan de UT (2) Opbrengsten Ontwerpverslag Verschillende fases van het ontwerpproces beschrijven Product Leerling materiaal Docent materiaal
Analyse & exploratie Ontwerp & constructie Evaluatie Conclusie & discussie Wat is (niet) bekend en wat willen we te weten komen? Literatuurstudie over transdisciplinair onderwijs en beoordelen Veldstudie over stakeholders en randvoorwaarden Probleemstelling, lange termijn doelstelling, ontwerpeisen en leerdoelen Initieel ontwerp Brainstorm en morfologisch schema Drie concepten gewogen per eis Eind concept en realisatie Herontwerp Operationaliseren van leerdoelen Literatuurstudie relevant onderwijs Testversie Testmiddag Planning (wat, wanneer, focus) Reflectieformulier Eigen bevindingen Check door expert Reflectieformulier Analyse resultaten Scores reflectieformulieren Eigen bevindingen Realisatie ontwerpeisen en leerdoelen Terugblik Verloop van ontwerpproces Aanbevelingen Verbeterpunten Ontwerpproces
De ontwikkelde lesmodule
De lesmodule in het kort Transdisciplinair Economie, Natuurkunde en Wiskunde Maatschappelijk relevant Onderwerp gezichtsherkenning 21 e -eeuwse vaardigheden Doelgroep 2 vwo Lestijd Circa 3,5 klokuren Vorm/organisatie Vier fases (klassikaal, teamverband, individueel)
Vorm/organisatie
Waarom curriculaire samenhang? Overladenheid en versnippering van onderwijsaanbod terugdringen Leren betekenisvoller maken en bijdragen aan betere leerresultaten Bijdragen aan motivatie leerlingen Leerlingen klaarstomen voor realiteit Soepele overgang naar hoger onderwijs Leerlingen worden zelfstandiger en krijgen meer inspraak Sociaal-emotionele ontwikkeling en 21 e -eeuwse vaardigheden komen aan bod
Waarom komt het in de praktijk zo moeilijk van de grond? Geen concrete aanknopingspunten Gebrek aan algemene doelen en vakoverstijgende vaardigheden Noodzakelijke randvoorwaarden ontbreken Onvoldoende samenhangend lesmateriaal en bijbehorend toetsmateriaal Onvoldoende mogelijkheid/bereidheid tot gezamenlijk overleg Onvoldoende ontwikkeltijd Onvoldoende steun van betrokken partijen Andere belangen wegen zwaarder Opzet huidige examenprogramma en examinering > focus op eigen discipline
Mate van integratie Mate van integratie (Klein, 2006) Kenmerken Multidisciplinair - Verschillende vakken komen aan de orde, maar verband ertussen blijft onduidelijk - Geen analyse vanuit verschillende perspectieven Interdisciplinair - Verschillende vakken worden behandeld a.h.v. centraal probleem vraagstuk/probleem/thema - M.b.v. verschillende vakken tot gezamenlijke oplossing komen Transdisciplinair - Grenzen tussen verschillende vakken vervagen - Contexten/thema s van maatschappelijke waarde en waar leerlingen nieuwsgierig naar zijn - Vakoverstijgende lesdoelen die voortkomen uit belevingswereld van leerlingen - Leerlingen kunnen (vaak) deelnemen aan themakeuze - Probleemgestuurde en/of onderzoeksmatige aanpak
Transdisciplinariteit
Leerdoelen opstellen Kennis en vaardigheden Vakoverstijgend Operationeel
Uiteindelijke leerdoelen (kennis) Aan het eind van deze lesmodule: kunnen de leerlingen uitleggen wat gezichtsherkenning is. hebben de leerlingen kennis gemaakt met verschillende gezichtsherkenningsmethoden en kunnen ze in grote lijnen uitleggen hoe deze in hun werk gaan. kunnen leerlingen uitleggen dat bij het toepassen van gezichtsherkenning veiligheid en privacy vaak lijnrecht tegenover elkaar staan.
Uiteindelijke leerdoelen (vaardigheden) 21 e -eeuwse vaardigheid Hoe komt het aan bod? Creatief denken - Het bedenken van een nieuw toepasbaar idee voor een bestaand vraagstuk - Het aannemen van een ondernemende en onderzoekende houding Probleem oplossen - Het herkennen van een probleem en het komen tot een plan om dit probleem op te lossen Informatievaardigheden - Het analyseren van informatie uit bronnen om vervolgens met de meest bruikbare informatie aan de slag te gaan* ICT-basisvaardigheden - Het maken van cirkeldiagrammen met behulp van Excel* Communiceren - Het effectief en efficiënt overbrengen en ontvangen van een boodschap Samenwerken - Het gezamenlijk realiseren van een doel waarbij ze anderen aanvullen en ondersteunen Zelfregulering - Het nemen van verantwoordelijkheid in hun eigen leerproces door zelf een taakverdeling te maken Kritisch denken - Het beargumenteren en beschrijven van gemaakte afwegingen en keuzes
Ontwikkeld materiaal Leerlingenmateriaal Handleiding Reader Docentenmateriaal Handleiding Presentatie
Enkele elementen uit de lesmodule
1. Introductie: Wie-is-het-quiz
Antwoorden wie-is-het-quiz Amy Winehouse Elvis Presley Geert Wilders Madonna George Michael
Antwoorden wie-is-het-quiz Daniel Craig Prinses Amalia Miss Montreal Steve Jobs Michael Jackson Ingrid van Engelshoven
Antwoorden wie-is-het-quiz Mark Rutte André Hazes Jr. Ilse Warringa Johan Derksen Wout Brama Patricia Paay
2. Kennis opdoen: uitleg docent
2. Kennis opdoen: Van algoritme tot gezicht
3. Kennis verwerken: uitleg docent
4. Evaluatie: posters leerlingen
Evaluatie
Opzet van de evaluatie Testmiddag Leerlingenmateriaal Check door expert Docentenhandleiding
Testmiddag Algemeen Twents Carmel College, 2 vwo extra Aangepaste versie i.v.m. beperkte lestijd Begeleid door onszelf, niet door docent Focus: fase kennis verwerken Type evaluatie: observatie, reflectieformulier en mondelinge feedback Vooraf bedacht hoe we konden vaststellen of: leerdoelen behaald waren leerlingenmateriaal bruikbaar was lesmodule transdisciplinair was lesmodule bijdroeg aan relevant onderwijs Uitgewerkt waar we op moesten letten + opgenomen in reflectieformulieren
Check door expert Algemeen Docent economie Ervaring met curriculaire samenhang en toepassing 21 e -eeuwse vaardigheden Type evaluatie: reflectieformulier Docentenhandleiding (duidelijkheid + mate van voorbereiding) Transdisciplinariteit (eens/oneens met stelling) Per kenmerk enkele stellingen Relevant onderwijs (eens/oneens met stelling) Per kenmerk enkele stellingen
Verwerking evaluatie Eigen bevindingen Vergeleken met doelstellingen en conclusies getrokken Reflectieformulieren Score per onderdeel (erg oneens = 1 punt erg eens = 5 punten) Aanbevelingen geformuleerd (enkele al doorgevoerd) Leerlingen en expert waren heel enthousiast over onze lesmodule
Tip 1: wissel af tussen individu en groep Individueel Groep
Tip 2: manier van werken Ideeën genereren Losse aanpak Creativiteit vrije loop laten gaan Brede focus en open houding Alle ideeën zijn welkom Samen afspreken en vervolgens afwisselen tussen individu en groep Communicatie: face-to-face Ideeën uitwerken Gestructureerd Grenzen stellen Ieder voor zich en af en toe samen afspreken Communicatie: face-to-face en WhatsApp
Tip 3: wie t kleine niet eert, is t grote niet weerd Denk niet te moeilijk, een klein en simpel idee kan ook erg waardevol zijn! Voorkom dat je teveel wilt & niet perfect is ook goed! Voorbeeld Economie maatschappelijk aspect privacy en veiligheid Wiskunde cirkeldiagram betrouwbaarheid methoden
Tip 4: wees kritisch en sta open voor kritiek Durf opbouwende kritiek te geven Wacht niet af, maar zeg wat je denkt Kom niet alleen met kritiek, maar ook met mogelijke oplossing Sta open voor andermans ideeën Denk eerst na over andermans voorstel en kom daarna met reactie Zorg ervoor dat je andermans ideeën begrijpt
Tip 5: verdeel taken, maar houd overzicht Taken verdelen is prima, maar lees regelmatig elkaars werk door Efficiënte manier van werken Tussentijdse evaluatie (fouten vermijden/verhelpen) Overeenstemming tussen verschillende onderdelen
Tip 6: communiceer face-to-face Dus liever niet per mail of WhatsApp Met name als samenwerking niet lekker verloopt Voorkomt miscommunicatie
Tip 7: maak gebruik van Google Drive o.i.d. Zo kun je elkaars werk continu zien, waardoor je het op elkaar af kunt stemmen Inzicht in voortgang van anderen Elkaar aan deadlines houden Elkaar helpen waar nodig
Tip 8: test je product Geeft inzicht in zaken waar je zelf niet aan hebt gedacht Geeft voldoening
Tip 9: probeer het eens Uitdagende en tijdrovende opgave, maar ontzettend leerzaam Leerlingen waarderen het enorm
Bedankt voor uw aandacht! a.m.tendam-1@student.utwente.nl