RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1127213 Datum: 1 mei 2014 Behandeld door: T.J.W. Schreuder/C. de Haan Afdeling / Team: MO/BO en BEDV / BJVZ Onderwerp: Vaststelling Verordening tot eerste wijziging van de Verordening eigen bijdrage Samenvatting: De eerste drie maanden werken met de Verordening eigen bijdrage maatschappelijke opvang hebben een aantal niet voorziene effecten zichtbaar gemaakt,. Bij ongewijzigd beleid leiden deze tot een exploitatietekort voor het Algemeen Opvangcentrum Purmerend. De verwachting is dat het tekort tussen 125.000,- en 172.000,- op jaarbasis zal bedragen. In dit advies worden de niet voorziene effecten beschreven en maatregelen voorgesteld om te voorzien in de ontstane exploitatieproblemen. De maatregelen houden in het maximeren van de eigen bijdrage op 500,- per maand voor alleenstaanden en 812,50 voor gehuwden/ geregistreerde partners en het oorspronkelijke artikel 4 lid 2 van de Verordening maatschappelijke opvang te laten vervallen. Door bijgaand voorstel wordt de gemeenteraad voorgesteld de verordening hiertoe aan te passen.
Purmerend, 29 april 2014 Aan de gemeenteraad van Purmerend, Inleiding en probleemstelling: Bij de monitoring van de uitvoering van de Verordening eigen bijdrage maatschappelijke opvang Purmerend 2014 is er sprake van onvoorziene effecten die bij ongewijzigd beleid leiden tot een exploitatietekort voor het Algemeen Opvangcentrum Purmerend. Op grond van eerdere berekeningen was in ieder geval een budgettair neutrale uitkomst verwacht. Structureel gaat het naar verwachting echter om een tekort tussen 125.000,- en 172.000,-. De eigen bijdrage kan volgens de verordening maximaal vastgesteld worden op de huisvestingkosten verhoogd met de kosten van begeleiding. Van het inkomen worden op grond van artikel 23 van de Wet werk en bijstand middelen vrijgelaten voor zak- en kleedgeld en voor de ziektekostenverzekering. In de verordening is hier nog een component voor voeding aan toegevoegd. Het na aftrek van deze vrij te laten bedragen resterende inkomen mag worden aangemerkt als eigen bijdrage, voor zover het het eerdergenoemde maximum niet te beven gaat. De bij de monitoring zichtbaar geworden onvoorziene effecten zijn: 1. Cliënten van het AOP met een bijstandsuitkering kregen voorheen tien of twintig procent extra op grond van het gemeentelijk toeslagensysteem vanwege de hoogte van hun huisvestingkosten. Deze toeslagen vervallen, omdat deze mensen nu feitelijk veel lagere huisvestingkosten betalen door de eerdergenoemde verplichte vrijlatingen. 2. Het maximum van de eigen bijdrage is de som van huisvestingkosten + kosten van begeleiding. De huisvestingkosten variëren tussen 350,- en 480 per maand. De kosten van begeleiding zijn 955,69 per maand voor volwassenen en 1.910,17,- voor jongeren. Voor mensen met een wat hoger inkomen dan de bijstand leidt de berekening volgens de verordening al gauw tot eigen bijdragen van 700,- a 900,- per maand. De bijstandsgerechtigde in dezelfde huisvestingsituatie betaalt ca. 400,- per maand. De mensen met een wat hoger inkomen ervaren dit als onrechtvaardig en haken af. 3. Als gevolg van het vorige punt wordt de verhouding tussen het aantal cliënten met een laag en die met een (wat) hoger inkomen ten opzichte van de oorspronkelijke doorrekening gewijzigd. De gemiddelde bezetting verarmt, waardoor de inkomsten aan eigen bijdragen veel lager zijn dan geraamd. 4. Bij de werkwijze van het AOP van voor de invoering van de verordening werden cliënten alleen toegelaten, als zij over voldoende inkomen beschikten om hun huisvestingkosten te betalen. Het AOP deed er hierbij alles aan, om die mensen, bij wie dit niet zo was, te begeleiden om hierin verandering te krijgen. Deze mensen moeten in de huidige situatie toegelaten worden zonder dat zij een eigen bijdrage betalen. Eerst wordt het recht op toelating bepaald, vervolgens de mogelijke eigen bijdrage berekend, die in deze gevallen nul is. Oplossingsrichtingen: Als oplossingsrichtingen zijn drie scenario's aan de orde geweest. Twee scenario's adviseren wij u niet in overweging te nemen. Allereerst het scenario, waarbij het AOP weer gewoon zoals voorheen de huisvesting-kosten in rekening brengt, omdat dan de wettelijke grondslag ontbreekt. Daarnaast het scenario, waarbij de eigen bijdrage door aanpassing van de verordening wordt gemaximeerd op de huisvestingkosten, omdat er dan naar verwachting sprake is van een exploitatietekort van ca. 20.000,- blz. 2 van 5
Het derde scenario willen wij u voorstellen als de te kiezen oplossingsrichting. Dit scenario houdt in: 1. De eigen bijdrage, bestaande uit huisvestingkosten en kosten van begeleiding, wordt gemaximeerd op 500,- voor alleenstaanden en 812,50 voor gehuwden/ geregistreerde partners. Het bedrag van 500,- is de naar boven afgeronde bovengrens van de huisvestingkosten. In het uitzonderlijke geval dat er sprake is van gehuwden/geregistreerde partners worden deze separaat gehuisvest bij het AOP. Daarom samen een hogere eigen bijdrage, maar niet tweemaal zo hoog, omdat ook de vrij te laten bedragen niet tweemaal zo hoog zijn. Hier wordt dus dezelfde redelijkheid toegepast. De verwachting is dat deze maxima door cliënten met een wat hoger inkomen wel als billijk worden ervaren. 2. De voedingscomponent in de huidige berekening van de vrij te laten bedragen wordt losgelaten. De vrij te laten bedragen worden dus beperkt tot het gestelde in artikel 4.7 van het Besluit maatschappelijke opvang ofwel het normbedrag voor zak- en kleedgeld en d eziektekostenpremie. Meetbare doelstellingen: De exploitatie van het Algemeen Opvangcentrum Purmerend moet op jaarbasis minstens weer budgettair neutraal zijn, zo mogelijk een positief resultaat opleveren. Financiële consequenties: Op dit moment kan het resultaat aan het einde van dit jaar en voor volgende jaren niet worden aangegeven. Een eventueel negatief exploitatiesaldo van het Algemeen Opvangcentrum Purmerend voor dit jaar zal voor zover mogelijk ten laste komen van de egalisatiereserve van de instelling. Verwacht wordt dat de voorgestelde maatregelen het tij ten goede doen keren, de tijd moet leren of dit klopt. Vooralsnog gaan we er vanuit, dat er structureel geen negatieve financiële consequenties zullen zijn. Communicatie: De aangepaste verordening wordt op de gebruikelijke wijze gepubliceerd en het Algemeen Opvangcentrum Purmerend wordt in kennis gesteld van de gewijzigde regelgeving Monitoring/evaluatie: Gedurende het tweede halfjaar 2014 wordt in samenspraak met het Algemeen Opvangcentrum Purmerend voortdurend gemonitord in hoeverre de voorgestelde aanpassingen leiden tot het beoogde resultaat Voorstel: met bijgaand conceptraadsvoorstel en -besluit wordt voorgesteld de Verordening eigen bijdrage zodanig aan te passen, dat de eigen bijdrage gemaximeerd wordt op 500,- per maand (= 16,44 per dag) voor alleenstaanden en 812,50 per maand (= 26,72 per dag) voor gehuwden/ geregistreerde partners; het oorspronkelijke artikel 4 lid 2 van de Verordening maatschappelijke opvang te laten vervallen. blz. 3 van 5
blz. 4 van 5
De raad van de gemeente Purmerend, gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 1 mei 2014, overwegende dat: - op 19 december 2013 de Verordening eigen bijdrage maatschappelijke opvang Purmerend 2014 is vastgesteld; - inmiddels blijkt dat het opleggen en innen van de eigen bijdrage op basis van deze verordening de in het raadsvoorstel genoemde niet voorziene ongewenste gevolgen heeft; - deze niet voorziene ongewenste gevolgen aangepakt kunnen worden door aanpassing van de verordening overeenkomstig onderstaande tekst; BESLUIT: I Vast te stellen de Verordening tot eerste wijziging van de Verordening eigen bijdrage A. Artikel 4 wordt gewijzigd als volgt: Bestaande tekst 1. Onverminderd het gestelde in artikel 4.7, tweede lid, van het Besluit maatschappelijke ondersteuning, is de eigen bijdrage gelijk aan het bedrag voor de feitelijke kosten voor huisvesting en begeleiding van de cliënt. 2. a. Indien de instelling bij opvang aan een cliënt geen voeding verstrekt, wordt de hoogte van de eigen bijdrage verminderd met een bedrag voor voeding, b. Dit bedrag is gelijk aan het bedrag dat het Nibud berekent voor een verantwoord voedingspakket. Nieuwe tekst 1. Onverminderd het gestelde in artikel 4.7, tweede lid, van het Besluit maatschappelijke ondersteuning, is de eigen bijdrage gelijk aan het bedrag voor de feitelijke kosten voor huisvesting en begeleiding van de cliënt tot een maximum van 500,- per maand voor een alleenstaande en tot een maximum van 812,50 voor gehuwden. 2. Het college indexeert jaarlijks op 1 januari het in het eerste lid genoemde bedrag aan de hand van de prijsindex voor de gezinsconsumptie" (als genoemd in artikel 4.5 BMO) 3. 1. II Dit besluit treedt in werking op de dag na die waarop het is bekendgemaakt. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering d.d. de griffier, de voorzitter, blz. 5 van 5