RAADSVOORSTEL. Vergadering van : 27 april 2010 Agendanummer : 8 Onderwerp : Wijziging Toeslagenverordening WWB Programma : Zorgzaam Dantumadiel

Transcriptie

1 RAADSVOORSTEL Vergadering van : 27 april 2010 Agendanummer : 8 Onderwerp : Wijziging Toeslagenverordening WWB Programma : Zorgzaam Dantumadiel Voorstel De gewijzigde Toeslagenverordening WWB vaststellen. Vraag, probleemstelling Op grond van artikel 8 lid 1 onder c van de Wet werk en bijstand (Wwb) stelt de gemeenteraad bij verordening regels vast met betrekking tot het verhogen en verlagen van de norm, bedoeld in artikel 30 van de wet. De algemene bijstandsuitkering bestaat sinds 1996 uit twee delen: een landelijke norm en een gemeentelijke toeslag. De landelijke normen worden in de wet vastgesteld, de gemeentelijke toeslagen binnen bepaalde kaders in een gemeentelijke verordening. In de wet zijn een aantal situaties opgenomen waarin het college een toeslag moet of mag verstrekken. Dit moet in een gemeentelijke verordening worden opgenomen. De Toeslagenverordening is in 2004 in werking getreden en nadien in 2005 eenmaal gewijzigd. Nadien zijn er diverse ontwikkelingen, zoals jurisprudentie en nieuwe wetgeving, die aanpassing van de Toeslagenverordening noodzakelijk en/of gewenst maken. Argumenten, beoogd maatschappelijk effect en de relatie tot het gemeentelijk beleid De Wet werk en bijstand (WWB) kent voor personen van 27 tot 65 jaar landelijk bepaalde basisnormen: - voor gehuwden 100% van het wettelijk minimumloon (de gehuwdennorm: toeslagen bedragen een percentage van deze norm); - voor alleenstaande ouders 70% van het wettelijk minimumloon; - voor alleenstaanden 50% van het wettelijke minimumloon. Het college moet de landelijke basisnormen voor alleenstaanden en alleenstaande ouders met een toeslag verhogen voor zover deze hogere algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan heeft dan waarin de norm voorziet en hij deze kosten niet met een ander kan delen. De toeslag bedraagt maximaal 20% van de gehuwdennorm zodat de uitkering voor alleenstaanden maximaal 70% en voor alleenstaande ouders maximaal 90% van het wettelijk minimumloon bedraagt. Binnen dit maximum mag de toeslag voor degenen die kosten wél kunnen delen op ieder bedrag worden vastgesteld, mits dit aansluit bij het niveau van de noodzakelijke bestaanskosten. Budgettaire overwegingen mogen bij de toeslagverlening geen rol spelen. Het college is niet verplicht om de bij verlening van een toeslag rekening te houden met lagere bestaanskosten. Het mag alle alleenstaanden en alleenstaande ouders zonder nader onderscheid de maximale toeslag verstrekken 1. De gemeentelijke toeslag wordt betaald uit het WWB-inkomensbudget. 1 TK , , nr. 3, pag (MvT WWB, artikelgewijs)

2 - 2 Verplichtingen Het verhogen van de norm voor alleenstaanden en alleenstaande ouders door middel van een gemeentelijke toeslag is een verplichting van het college (artikel 25). De verhoging is aan een wettelijk bepaald maximumbedrag gebonden. Bevoegdheden Het college is bevoegd de norm voor gehuwden te verlagen als deze kosten met een ander kunnen delen (artikel 26). In de huidige verordening bedraagt de verlaging 10% van de gehuwdennorm. Er vindt geen verlaging plaats als het inwonende kind een inkomen op grond van de WSF of WTOS ontvangt, of jonger is dan 21 jaar. Het college is bevoegd de norm of de toeslag te verlagen bij het ontbreken van woonkosten (artikel 27), of in geval van schoolverlaters gedurende maximaal zes maanden. In de huidige verordening wordt van deze bevoegdheden geen gebruik gemaakt. Wij zien geen aanleidingen om deze wel in de verordening op te nemen. De situatie van ontbrekende woonkosten doet zich vrijwel nooit voor in deze gemeente (hierbij moet aan krakers gedacht worden), in voorkomende gevallen kan hier op individuele basis rekening mee worden gehouden. De meeste schoolverlaters zullen in de leeftijdscategorie tot 27 jaar voorkomen, deze groep valt met ingang van 1 oktober 2009 niet meer onder de WWB maar de Wet investeren in jongeren (WIJ). Het college is bevoegd de toeslag voor 21- en 22-jarigen afwijkend vast te stellen als de hoogte van de toeslag een belemmering kan vormen voor de aanvaarding van arbeid (artikel 29). Dit artikel vervalt bij inwerkingtreding van de WIJ, maar kan doorwerken tot 1 juli 2010 (overgangsrecht WWB-WIJ). Wettelijke vereisten verordening In de toeslagenverordening stelt de gemeenteraad vast voor welke categorieën de norm wordt verhoogd of verlaagd en op grond van welke criteria de hoogte van die verhoging of verlaging wordt bepaald. In artikel 30 WWB zijn de minimumvereisten waaraan de verordening moet voldoen vastgelegd. Ontwikkelingen na de vaststelling van de verordening Op 17 april 2007 heeft de Centrale Raad van Beroep (CRvB) zich op het standpunt gesteld 1 dat ouders geen kosten kunnen delen met een thuiswonend niet ten laste komend kind dat enkele inkomsten heeft uit studiefinanciering. De studiebeurs voor de thuiswonende student (basisbeurs, aanvullende beurs en rentedragende lening) is uitsluitend een tegemoetkoming voor directe studiekosten en ziet niet op woonkosten, zodat de ouder(s) geen woonkosten met het kind kunnen delen. Onze huidige verordening voorziet in deze situatie. Wanneer het inwonende kind enkel inkomsten uit WSF of WTOS heeft, of jonger is dan 21 jaar ontvangt de alleenstaande ouder de maximale toeslag, of wordt de uitkering van de gehuwde ouders niet verlaagd. 1 CRvB , nr. 06/965 WWB

3 - 3 - Op 30 september 2008 heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen waarin de regering is verzocht 1 de WWB aan te passen om de inkomensachteruitgang van alleenstaande ouders in de bijstand waarvan het jongste inwonende kind achttien jaar wordt en studerend of schoolgaand is te compenseren tot het kind de studie heeft afgerond. Naast een verlaging van de bijstandsnorm van alleenstaande ouder naar alleenstaande kan ook de hoogte van de toeslag hierbij van directe invloed zijn. Voor de uitvoering van deze motie heeft de Staatssecretaris de Inspectie Werk en Inkomen (IWI) verzocht een onderzoek in te stellen naar onder andere het toeslagenbeleid van gemeenten met betrekking tot de hierboven aangehaalde uitspraak van de CRvB. Uit dit onderzoek 2 bleek dat 14% van de gemeenten niet overeenkomstig deze uitspraak handelde. Dantumadiel, Dongeradeel en Schiermonnikoog behoren, zoals gezegd, niet tot deze groep. Tevens bleek dat 18% van de gemeenten de norm niet met de maximale toeslag verhoogt als het niet ten laste komend kind een bijstandsuitkering voor een thuiswonende van 18 tot 21 jaar ontvangt. Ook in deze situatie voorzien de verordeningen van onze gemeenten, de verordening is zelfs ruimer door in alle gevallen waarin het inwonende kind jonger dan 21 jaar is de maximale toeslag te verlenen. Naar aanleiding van het IWI-onderzoek is de wet gewijzigd Met ingang van 1 januari 2010 kunnen kosten in ieder geval niet meer gedeeld worden met thuiswonende kinderen van 18 jaar en ouder die een inkomen hebben dat niet hoger is dan het normbedrag voor studiefinanciering 3. Dit betekent ten opzichte van de huidige verordening een verruiming omdat ook ouders van thuiswonenden kinderen ouder dan 21 de maximaal toegestane toeslag krijgen. De nieuwe bepaling toetst ieder inkomen van het thuiswonende niet ten laste komende kind aan het WSF-bedrag. Als dat inkomen lager is ontvangt de alleenstaande (ouder) de maximale toeslag, dan wel wordt de uitkering van de ouders niet verlaagd. Omdat de wettelijke bepaling nu ruimers is dan de verordening moet deze gewijzigd worden. Wij verstrekken, vooruitlopend op deze wijziging én op grond van de wettelijke bepalingen, al met terugwerkende kracht tot 1 januari 2010 de maximale toeslag aan de cliënten die het betreft. Op 1 oktober 2009 is de Wet investeren in jongeren (WIJ) in werking getreden 4. Jongeren tot 27 jaar hebben geen recht meer op een algemene bijstandsuitkering op grond van de WWB, maar op een leerwerktraject en zonodig een inkomensvoorziening op grond van de WIJ. In de maatregelverordening zijn nu nog bepalingen op grond van artikel 29 WWB (de leeftijdskorting voor 21- en 22-jarigen) opgenomen. Dit artikel wordt ingetrokken waardoor de bepaling in de verordening overbodig is geworden. In artikel 86 WIJ is nu bepaald dat het overgangsrecht twaalf maanden na de inwerkingtreding van de wet eindigt, maar in de Aanpassingswet WIJ 5 wordt deze datum bepaald op 1 juli In de bijgevoegde conceptverordening zijn de wijzigingen ten opzichte van de huidige verordening onderstreept. 1 TK , , nr. 60 (motie Karabulut, Van Gent, Spekman) 2 Inspectie Werk en Inkomen (IWI), Onderzoek compensatie inkomensdaling voormalige alleenstaande ouders in de WWB (V09/01, januari 2009) 3 Stb. 2009, 596 en Stb. 2009, 282 en TK , , nr. 2

4 - 4 - Financiële toelichting Bestaand budget (WWB I-deel). Een klein aantal rechthebbenden ontvangt een hogere bijstandsuitkering (± 130 per maand) welke ten laste komt van het WWBinkomensdeel Planning en evaluatie Niet van toepassing. Communicatie en interactiviteit Omdat de wijziging het gevolg is van een wettelijke bepaling en de wijziging niet buiten deze wettelijke kaders treedt is de Cliëntenraad niet om advies gevraagd. De Cliëntenraad wordt wel over de wijziging geïnformeerd. De wetswijziging en de gewijzigde verordening zijn begunstigender dan de oude bepalingen. Behandeling presidium Het presidium heeft op 6 april 2010 besloten het punt besluitvormend te behandelen. Damwâld, 23 maart Burgemeester en wethouders van Dantumadiel, A. Aalberts, burgemeester. A.J.H.M. Stierhout, secretaris.

5 RAADSBESLUIT Vergadering van : 27 april 2010 Agendanummer : 8 Onderwerp : Wijziging Toeslagenverordening WWB Programma : Zorgzaam Dantumadiel De raad van de gemeente DANTUMADIEL; gelezen het voorstel van het presidium d.d. 6 april 2010; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 23 maart 2010; Besluit Vast te stellen de Toeslagenverordening WWB Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad der gemeente Dantumadiel, gehouden in het gemeentehuis te Damwâld op 27 april De r a a d voornoemd,, voorzitter., griffier.