HOOFDSTUK 7 Opgave 1 a. Waar komen de grootboekrekeningen met betrekking tot privéonttrekkingen en privétoevoegingen voor, op de balans of de resultatenrekening? Privétoevoegingen en privéonttrekkingen komen niet voor op de balans en de winst en verliesrekening. Ze worden op de nieuwe balans verwerkt in het eigen vermogen. b. Maak de kolommenbalans af. Eigen vermogen 31-3-2018 Eigen vermogen 1-1-2018 350.000 Winst 1e kwartaal 13.000 Privétoevoegingen 3.000 + 366.000 Privéonttrekkingen 12.000 - Eigen vermogen 31-3-2018 354.000 Kolommenbalans 31 maart 2018 Proefbalans Saldibalans Winst- en Balans Nr. Omschrijving Debet Credit Debet Credit Debet Credit Debet Credit 010 Gebouwen 270.000 270.000 270.000 030 Machines 180.000 3.000 177.000 177.000 040 Vervoermiddelen 120.000 120.000 120.000 046 Privéonttrekkingen 12.000 12.000 047 Privétoevoegingen 3.000 3.000 060 Eigen vermogen 350.000 350.000 354.000 070 Hypotheek o/g 3.000 250.000 247.000 247.000 071 Onderhandse lening 82.000 82.000 82.000 100 Kas 3.000 3.000 3.000 110 Rabobank 14.000 6.500 7.500 7.500 115 Rekening courant 32.000 32.000 32.000 120 ING bank 25.000 8.500 16.500 16.500 130 Debiteuren 114.000 2.000 112.000 112.000 140 Crediteuren 7.000 91.300 84.300 84.300 400 Directe loonkosten 2.000 2.000 2.000 420 Huisvestingskosten 1.500 1.500 1.500 470 Interestkosten 1.500 1.500 1.500 700 Voorraad 101.300 8.000 93.300 93.300 800 Inkoopprijs verkopen 8.000 8.000 8.000 850 Opbrengst verkopen 27.000 27.000 27.000 950 Incidentele resultaten 1.000 1.000 1.000 Winstsaldo 13.000 Totaal 863.300 863.300 825.300 825.300 27.000 27.000 799.300 799.300 1
Opgave 2 a. Waarom maakt een onderneming een liquiditeitsbegroting? Met een liquiditeitsbegroting kan op een bepaald moment een overschot aan liquide middelen zichtbaar worden. Dan kan worden bekeken of hier iets mee kan worden gedaan. Denk hierbij aan beleggen of minder lenen. Ook kan een tekort aan liquide middelen naar voren komen. Dan kunnen tijdig maatregelen worden genomen zoals: 1. uitstellen van investeringen 2. lenen bij de bank 3. crediteuren later betalen Opgave 3 a. Welke ontvangsten heeft hij per maand in het 1 e kwartaal wanneer 30% van de klanten contant betaalt en de overige hun rekening steeds na 1 maand voldoet? Maand Omzet incl. Betaling op rekening 70% Ontvangst debiteuren Ontvangst contant Totale ontvangsten nov-17 38.720 27.104 11.616 dec-17 42.350 29.645 27.104 12.705 39.809 jan-18 50.820 35.574 29.645 15.246 44.891 feb-18 61.710 43.197 35.574 18.513 54.087 mrt-18 53.240 37.268 43.197 15.972 59.169 apr-18 50.820 35.574 37.268 15.246 52.514 mei-18 45.980 32.186 35.574 13.794 49.368 jun-18 39.930 27.951 32.186 11.979 44.165 Opgave 4 Welke ontvangsten heeft hij per maand in het 1 e kwartaal wanneer 10% van de klanten contant betaalt en de overige hun rekening steeds na 1,5 maand voldoet. Maand Omzet incl. nov-17 38.720 dec-17 42.350 jan-18 50.820 feb-18 61.710 mrt-18 53.240 apr-18 50.820 mei-18 45.980 jun-18 39.930 Betaling op rekening 90% 34.848 38.115 45.738 55.539 47.916 45.738 41.382 35.937 2
De 2 e helft van de omzet op rekening van november 2017 + de 1 e helft van de omzet op rekening van december 2017 wordt in januari ontvangen. In januari 2018 wordt van de debiteuren ontvangen: 34.848 + 38.115 = 36.481,50 2 2 In februari 2018 wordt ontvangen: 38.115 + 45.738 = 41.926,50 2 2 In maart 2018 wordt ontvangen: 45.738 + 55.539 = 50.638,50 2 2 Totale ontvangsten in het eerste kwartaal (dus ook contant): Maand Omzet incl. nov-17 38.720 dec-17 42.350 jan-18 50.820 feb-18 61.710 mrt-18 53.240 apr-18 50.820 mei-18 45.980 jun-18 39.930 Berekening toename liquiditeit door verkopen Betaling op rekening 90% Ontvangst debiteuren Ontvangst contant Totale ontvangsten 34.848 3.872 38.115 4.235 4.235,00 45.738 36.481,50 5.082 41.563,50 55.539 41.926,50 6.171 48.097,50 47.916 50.638,50 5.324 55.962,50 45.738 51.727,50 5.082 56.809,50 41.382 46.827,00 4.598 51.425,00 35.937 43.560,00 3.993 47.553,00 3
Opgave 5 a. Wat is de toe- of afname van de liquiditeit volgens deze gegevens in het eerste kwartaal van 2018? De rekening die voor de inkopen worden ontvangen zijn inclusief 21%. De inkopen per maand worden dus eerst berekend inclusief. Inkopen per maand Maand Inkopen excl. Omzetbelasting 21% nov-17 27.000 dec-17 15.000 jan-18 33.000 feb-18 38.000 mrt-18 41.000 apr-18 35.000 mei-18 35.000 jun-18 33.000 Inkopen incl. 5.670 32.670 3.150 18.150 6.930 39.930 7.980 45.980 8.610 49.610 7.350 42.350 7.350 42.350 6.930 39.930 De facturen worden na 2 maanden betaald. De nota s van november worden in januari voldaan. Maand Inkopen excl. nov-17 27.000 dec-17 15.000 jan-18 33.000 feb-18 38.000 mrt-18 41.000 apr-18 35.000 mei-18 35.000 jun-18 33.000 Inkopen per maand Omzetbelasting 21% Inkopen incl. Betaling van de facturen 5.670 32.670 3.150 18.150 6.930 39.930 32.670 7.980 45.980 18.150 8.610 49.610 39.930 7.350 42.350 45.980 7.350 42.350 49.610 6.930 39.930 42.350 4
Opgave 6 a. Bereken de gevolgen van de inkopen voor de liquiditeitsbegroting van de eerste drie maanden van 2018. Maand Omzet incl. nov-17 38.720 dec-17 42.350 jan-18 50.820 feb-18 61.710 mrt-18 53.240 apr-18 50.820 mei-18 45.980 jun-18 39.930 De inkopen zijn 80% van de omzet. De kan in de cijfers blijven zitten. De uitgaven met betrekking tot de inkopen zijn immers ook inclusief. Maand Omzet incl. nov-17 38.720 dec-17 42.350 jan-18 50.820 feb-18 61.710 mrt-18 53.240 apr-18 50.820 mei-18 45.980 jun-18 39.930 Inkopen 80% 30.976 33.880 40.656 49.368 42.592 40.656 36.784 31.944 De inkopen betreffen omzet die twee maanden later wordt gerealiseerd. Dus de inkoopwaarde van mei 2018 wordt in maart ingekocht. 5
Maand Omzet incl. nov-17 38.720 dec-17 42.350 jan-18 50.820 feb-18 61.710 mrt-18 53.240 apr-18 50.820 mei-18 45.980 jun-18 39.930 Inkopen 80% Inkopen vinden plaats 30.976 40.656 33.880 49.368 40.656 42.592 49.368 40.656 42.592 36.784 40.656 31.944 36.784 31.944 De facturen die in de betreffende maand van inkopen worden ontvangen, worden na 1 maand voldaan. Maand Omzet incl. Inkopen 80% Inkopen vinden plaats Betaling van de facturen nov-17 38.720 30.976 40.656 dec-17 42.350 33.880 49.368 40.656 jan-18 50.820 40.656 42.592 49.368 feb-18 61.710 49.368 40.656 42.592 mrt-18 53.240 42.592 36.784 40.656 apr-18 50.820 40.656 31.944 36.784 mei-18 45.980 36.784 31.944 jun-18 39.930 31.944 b. Welke invloed hebben de gegevens op de begrote resultatenrekening van de eerste maanden van 2018? Maand Omzet excl. nov-17 32.000 dec-17 35.000 jan-18 42.000 feb-18 51.000 mrt-18 44.000 apr-18 42.000 mei-18 38.000 jun-18 33.000 Inkopen 80% 25.600 28.000 33.600 40.800 35.200 33.600 30.400 26.400 6
Begrote resultatenrekening 1e kwartaal 2018 januari februari maart Totaal Omzet 42.000 51.000 44.000 137.000 33.600 40.800 35.200 109.600 Brutowinst 8.400 10.200 8.800 27.400 Opgave 7 a. Maak voor de onderneming een liquiditeitsbegroting voor 2018 per kwartaal. De ontvangsten van de omzet op rekening Na twee maanden wordt een factuur ontvangen. Dat betekent dat 2/3 van de omzet op rekening van een kwartaal in het volgende kwartaal wordt ontvangen. Verder wordt 1/3 van de omzet van een kwartaal in hetzelfde kwartaal ontvangen. Ontvangst omzet op rekening Kwartaal 4 Kwartaal 1 Kwartaal 2 193.600 242.000 338.800 oktober november december januari februari maart april mei juni Omzet op rekening 64.533 64.533 64.533 80.667 80.667 80.667 112.933 112.933 112.933 Ontvangst na 2 mnd 64.533 64.533 64.533 80.667 80.667 80.667 112.933 Ontvangsten n.a.v. de verkopen 2017/2018 Kwartalen Verkopen Verkoop op Ontvangst Ontvangst inclusief btw rekening 80% verkoop op rek. contant Kwartaal 3 2017 326.700 261.360 Kwartaal 4 2017 242.000 193.600 238.773 48.400 Kwartaal 1 2018 302.500 242.000 209.733 60.500 Kwartaal 2 2018 423.500 338.800 274.267 84.700 Kwartaal 3 2018 266.200 212.960 296.853 53.240 Kwartaal 4 2018 181.500 145.200 190.373 36.300 Totale ontvangst 287.173 270.233 358.967 350.093 226.673 7
De uitgaven naar aanleiding van de inkopen De brutowinst is 40% van de inkoopprijs. De verkochte voorraad wordt dezelfde maand nog aangevuld. Alle inkopen gebeuren op rekening. Inkopen inclusief btw Kwartalen Verkopen inclusief btw verkopen inclusief btw Kwartaal 3 2017 326.700 196.020 Kwartaal 4 2017 242.000 145.200 Kwartaal 1 2018 302.500 181.500 Kwartaal 2 2018 423.500 254.100 Kwartaal 3 2018 266.200 159.720 Kwartaal 4 2018 181.500 108.900 De ingekochte goederen moeten na 1 maand worden voldaan. Dit houdt in, dat 1/3 van de inkopen van een kwartaal in het volgende kwartaal wordt betaald en dat 2/3 van de inkopen in een kwartaal in hetzelfde kwartaal wordt betaald. Betaling Inkopen inclusief btw Kwartalen Verkopen inclusief btw verkopen inclusief btw Kwartaal 3 2017 326.700 196.020 Kwartaal 4 2017 242.000 145.200 Kwartaal 1 2018 302.500 181.500 Kwartaal 2 2018 423.500 254.100 Kwartaal 3 2018 266.200 159.720 Kwartaal 4 2018 181.500 108.900 Betaling van de inkopen 162.140 169.400 229.900 191.180 125.840 Van de inkomsten en uitgaven kan het volgende overzicht worden gemaakt. Liquiditeitsbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Ontvangsten omzet 270.233 358.967 350.093 226.673 Uitgaven inkopen 169.400 229.900 191.180 125.840 8
De constante kosten betreffen huur van de machine van 120.000 per jaar. Deze huur wordt steeds in de eerste maand van een kwartaal vooruitbetaald. Vooruitbetaald wordt: 3 120.000 12 = 30.000 Liquiditeitsbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Ontvangsten omzet 270.233 358.967 350.093 226.673 Uitgaven inkopen 169.400 229.900 191.180 125.840 Huur machine 30.000 30.000 30.000 30.000 Afschrijvingskosten van de gebouwen zijn 15.000 per maand Dit zijn geen uitgaven, dus hebben ze geen invloed op de liquiditeit. De lonen zijn 10.000 per maand en worden op de 20e van de betreffende maand voldaan. Per kwartaal wordt betaald: 3 10.000 = 30.000 Liquiditeitsbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Ontvangsten omzet 270.233 358.967 350.093 226.673 Uitgaven inkopen 169.400 229.900 191.180 125.840 Huur machine 30.000 30.000 30.000 30.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 9
Op 20 april 2018 een factuur ad 45.000 ex btw ontvangen vanwege een nieuw dak op één van de gebouwen. Deze factuur wordt na twee maanden voldaan. Op 2 juni 2018 wordt een bedrag inclusief btw voldaan. 45.000 1,21 = 54.450 Liquiditeitsbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Ontvangsten omzet 270.233 358.967 350.093 226.673 Uitgaven inkopen 169.400 229.900 191.180 125.840 Huur machine 30.000 30.000 30.000 30.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 Betaling nieuw dak 54.450 In mei wordt het gereserveerde vakantiegeld van 18.000 voldaan. Liquiditeitsbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Ontvangsten omzet 270.233 358.967 350.093 226.673 Uitgaven inkopen 169.400 229.900 191.180 125.840 Huur machine 30.000 30.000 30.000 30.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 Betaling nieuw dak 54.450 Betaling vakantiegeld 18.000 Ieder jaar op 1 oktober wordt een deel van de hypotheeklening ad 20.000 afgelost. De lening is op 1 oktober 2014 aangegaan voor een bedrag van 500.000. 10
Lening 500.000 Aflossing 20.000 Aflossing 20.000 Aflossing 20.000 Aflossing 20.000 Liquiditeitsbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Ontvangsten omzet 270.233 358.967 350.093 226.673 Uitgaven inkopen 169.400 229.900 191.180 125.840 Huur machine 30.000 30.000 30.000 30.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 Betaling nieuw dak 54.450 Betaling vakantiegeld 18.000 Aflossing hypotheek 20.000 Op 1 oktober wordt de interest 5% voor 1 jaar vooruitbetaald. Om te weten wat op 1 oktober 2018 aan interest wordt vooruitbetaald moet eerst de schuldrest op 1-10-2018 worden bepaald. 2014 2015 2016 2017 2018 De schuldrest op 1 oktober 2018 is: 500.000 4 20.000 = 420.000 De interest die wordt vooruitbetaald is: 420.000 5% = 21.000 Liquiditeitsbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Ontvangsten omzet 270.233 358.967 350.093 226.673 Uitgaven inkopen 169.400 229.900 191.180 125.840 Huur machine 30.000 30.000 30.000 30.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 Betaling nieuw dak 54.450 Betaling vakantiegeld 18.000 Aflossing hypotheek 20.000 Interest 21.000 11
Beginsaldo liquiditeit 1-1-2018 = 15.000 Liquiditeitsbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Ontvangsten omzet 270.233 358.967 350.093 226.673 Uitgaven inkopen 169.400 229.900 191.180 125.840 Huur machine 30.000 30.000 30.000 30.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 Betaling nieuw dak 54.450 Betaling vakantiegeld 18.000 Aflossing hypotheek 20.000 Interest 21.000 Afname liquiditeit 60.000 132.450 60.000 101.000 Beginsaldo 15.000 55.833 52.450 151.363 Afname liquiditeit 60.000 132.450 60.000 101.000 Eindsaldo 55.833 52.450 151.363 151.196 b. Maak voor de onderneming een begrote resultatenrekening voor 2018 per kwartaal. Verkopen 2017/2018 Verkopen Kwartalen exclusief btw Kwartaal 3 2017 270.000 Kwartaal 4 2017 200.000 kwartaal 1 2018 250.000 kwartaal 2 2018 350.000 kwartaal 3 2018 220.000 kwartaal 4 2018 150.000 Resultatenbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal Omzet 250.000 350.000 220.000 150.000 970.000 omzet 60% 150.000 210.000 132.000 90.000 582.000 Brutowinst 40% 100.000 140.000 88.000 60.000 388.000 12
De constante kosten betreffen huur van de machine van 120.000 per jaar. Deze huur wordt steeds in de eerste maand van een kwartaal vooruitbetaald. De huur per kwartaal is: 120.000 4 = 30.000 Resultatenbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal Omzet 250.000 350.000 220.000 150.000 970.000 omzet 60% 150.000 210.000 132.000 90.000 582.000 Brutowinst 40% 100.000 140.000 88.000 60.000 388.000 Kosten Huur 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Afschrijvingskosten van de gebouwen zijn 15.000 per maand Per kwartaal is dit: 3 15.000 = 45.000 Resultatenbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal Omzet 250.000 350.000 220.000 150.000 970.000 omzet 60% 150.000 210.000 132.000 90.000 582.000 Brutowinst 40% 100.000 140.000 88.000 60.000 388.000 Kosten Huur 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Afschrijvingskoste 45.000 45.000 45.000 45.000 180.000 De lonen zijn 10.000 per maand en worden op de 20e van de betreffende maand voldaan. Per kwartaal wordt betaald: 3 10.000 = 30.000 13
Resultatenbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal Omzet 250.000 350.000 220.000 150.000 970.000 omzet 60% 150.000 210.000 132.000 90.000 582.000 Brutowinst 40% 100.000 140.000 88.000 60.000 388.000 Kosten Huur 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Afschrijvingskosten 45.000 45.000 45.000 45.000 180.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Op 20 april 2018 een factuur ad 45.000 ex btw ontvangen vanwege een nieuw dak op één van de gebouwen. Deze factuur wordt na twee maanden voldaan. Dit is een uitgave die op de een of andere manier in de kosten moeten worden verwerkt. Hetzij met de opbouw van een voorziening hetzij door de uitgave af te schrijven. We gaan er nu vanuit dat de uitgave als kosten worden geboekt. Resultatenbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal Omzet 250.000 350.000 220.000 150.000 970.000 omzet 60% 150.000 210.000 132.000 90.000 582.000 Brutowinst 40% 100.000 140.000 88.000 60.000 388.000 Kosten Huur 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Afschrijvingskosten 45.000 45.000 45.000 45.000 180.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Dak 45.000 45.000 In mei wordt het gereserveerde vakantiegeld van 18.000 voldaan. Het vakantiegeld wordt opgebouwd met een percentage van het loon. Dus: 18.000 4 = 4.500 per kwartaal 14
Lening 500.000 Aflossing 20.000 Aflossing 20.000 Aflossing 20.000 Aflossing 20.000 Resultatenbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal Omzet 250.000 350.000 220.000 150.000 970.000 omzet 60% 150.000 210.000 132.000 90.000 582.000 Brutowinst 40% 100.000 140.000 88.000 60.000 388.000 Kosten Huur 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Afschrijvingskosten 45.000 45.000 45.000 45.000 180.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Dak 45.000 45.000 Vakantiegeld 4.500 4.500 4.500 4.500 18.000 Ieder jaar op 1 oktober wordt een deel van de hypotheeklening ad 20.000 afgelost. De lening is op 1 oktober 2014 aangegaan voor een bedrag van 500.000. Aflossing zijn geen kosten maar een uitgave. De schuld wordt minder. Op 1 oktober wordt de interest 5% voor 1 jaar vooruitbetaald. Om te weten wat op 1 oktober 2018 aan interest wordt vooruitbetaald moet eerst de schuldrest op 1-10-2018 worden bepaald. 2014 2015 2016 2017 2018 De schuldrest op 1 oktober 2018 is: 500.000 4 20.000 = 420.000 De interest die wordt vooruitbetaald is: 420.000 5% = 21.000 De interestkosten van het laatste kwartaal: 21000 4 = 5.250 De schuldrest op 1 oktober 2017 is: 15
500.000 3 20.000 = 440.000 De interest die wordt vooruitbetaald is: 440.000 5% = 22.000 De interestkosten van de eerste drie kwartalen: 22.000 4 = 5.500 Resultatenbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal Omzet 250.000 350.000 220.000 150.000 970.000 omzet 60% 150.000 210.000 132.000 90.000 582.000 Brutowinst 40% 100.000 140.000 88.000 60.000 388.000 Kosten Huur 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Afschrijvingskosten 45.000 45.000 45.000 45.000 180.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Dak 45.000 45.000 Vakantiegeld 4.500 4.500 4.500 4.500 18.000 Interestkosten 5.500 5.500 5.500 5.250 21.750 De totale resultatenbegroting is: Resultatenbegroting per kwartaal 2018 Kwartaal I Kwartaal II Kwartaal III Kwartaal IV Totaal Omzet 250.000 350.000 220.000 150.000 970.000 omzet 60% 150.000 210.000 132.000 90.000 582.000 Brutowinst 40% 100.000 140.000 88.000 60.000 388.000 Kosten Huur 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Afschrijvingskosten 45.000 45.000 45.000 45.000 180.000 Lonen 30.000 30.000 30.000 30.000 120.000 Dak 45.000 45.000 Vakantiegeld 4.500 4.500 4.500 4.500 18.000 Interestkosten 5.500 5.500 5.500 5.250 21.750 Totaal 115.000 160.000 115.000 114.750 504.750 Resultaat -15.000-20.000-27.000-54.750-116.750 16