Aan de leden van de Dialoogtafel Onderwerp Voortgang leefbaarheidsspoor 1 Geachte dames en heren, In uw vergadering van 12 januari 2015 heeft u het herstructureringsprogramma van leefbaarheidsspoor 1 vastgesteld. De Stuurgroep Leefbaarheid heeft zich vervolgens in zijn vergadering van 6 februari 2015 gebogen over de verdere uitwerking van uw besluit van 12 januari. In deze brief informeert de stuurgroep u over de verdere voortgang. Toetsing van de herstructureringsplannen In uw vergadering van 12 januari 2015 heeft u de doelstellingen en criteria waaraan de herstructureringsplannen moeten voldoen, vastgesteld. Deze zijn voor de volledigheid nog bij deze brief gevoegd. Aanvankelijk was het de bedoeling om een toetsingscommissie samen te stellen die zowel de herstructureringsplannen van spoor 1 zou gaan toetsen als ook de programma's van spoor 2. Nu de uitwerking van de programma s van spoor 2 een andere invulling krijgen en een ander tijdpad, is van een combinatie van beide geen sprake meer. Om de bestuurlijke drukte in de regio zoveel mogelijk te beperken heeft de stuurgroep er voor gekozen de toetsing van de plannen zoveel mogelijk aan te laten sluiten bij de systematiek van de toetsingscommissie die in het kader van het Woon- en Leefbaarheidsplan (WLP) Eemsdelta nu reeds functioneert. Dit is een werkwijze die zich al bewezen heeft en een deel van de betrokken gemeenten is ook al bekend met en ingesteld op deze werkwijze. De stuurgroep heeft besloten de onafhankelijk voorzitter van de WLP-commissie, de heer Alex Visser uit Tytsjerk, te vragen ook voorzitter te worden van de toetsingscommissie voor spoor 1. Vanuit het behoud van een zuivere rol zullen de Dialoogtafelpartijen zelf geen zitting hebben in de toetsingscommissie. Zij hebben vooraf aan de tafel de criteria vastgesteld en zullen hier, na advies van de toetsingscommissie, de keuzes achteraf bekrachtigen. Betrokkenheid bij de technische toetsing in de commissie is dan niet wenselijk. De toetsingscommissie zal in totaal bestaan uit 5 leden: Een onafhankelijke voorzitter 3 (ambtelijk) inhoudelijk afgevaardigden vanuit de deelnemende gemeenten - Eén persoon namens de DEAL-gemeenten - Eén persoon namens de niet-deal-gemeenten - Eén persoon met een gedegen financiële achtergrond Deze ambtenaren nemen zitting in de toetsingscommissie op basis van expertise en hun ervaring om gemeentelijke plannen te kunnen beoordelen. Ze vertegenwoordigen nadrukkelijk niet hun eigen gemeente in de commissie. Een extern deskundige met een brede kijk op herstructurering
De toetsingscommissie wordt ondersteund door een secretaris. Deze fungeert als aanspreekpunt voor de toetsingscommissie en onderhoudt de contacten met de indienende gemeenten. De secretaris bereidt de vergaderingen van de toetsingscommissie voor en is de verbindingsofficier met de stafgroep leefbaarheid van de Dialoogtafel. In de Stuurgroep is afgesproken om de methodiek van werken met een toetsingscommissie na 2015 te evalueren. In deze evaluatie zal ook gekeken worden naar de samenstelling van de toetsingscommissie (moeten er partijen worden toegevoegd of moet het aantal verminderen). Tevens is afgesproken dat over de personele invulling van de externe deskundige met een brede kijk op herstructurering afstemming met de Groninger Bodembeweging plaatsvindt. Tijdspad van toetsing De beoordeling van de ingediende aanvragen vindt plaats in twee tenders. Over de plannen die een positief advies van de commissie krijgen wordt vervolgens door de stuurgroep besloten. Daarna volgt de vaststelling door de Dialoogtafel en kan de gevraagde financiering vervolgens beschikt worden. Het volgende tenderschema wordt gehanteerd: Tenderdatum Beoordeling toetsingscommissie Beslissing Stuurgroep Vaststellen Dialoogtafel Start uitvoering 1 april april Eind april mei Mei 1 september september Eind september oktober oktober Financiën In uw vergadering van 12 januari 2015 heeft u ingestemd met onderstaande verdeelsystematiek. Op de bedragen is een percentage van 1% in mindering gebracht ter dekking van de uitvoeringskosten ( 60.000). Dit leidt tot de volgende verdeling over de gemeenten. Bij verdeling 40% van per inwoner en rest per gemeenten Na aftrek van 1% uitvoeringskosten en afgerond Gemeente Inwoners (CBS) Naar rato deel Vast deel totaal Winsum 13.781 273.040 400.000 673.040 666.000 Ten Boer 7.447 147.546 400.000 547.546 541.000 Slochteren 15.546 308.009 400.000 708.009 701.000 Loppersum 10.174 201.575 400.000 601.575 595.000 Eemsmond 15.864 314.310 400.000 714.310 707.000 Delfzijl 25.651 508.217 400.000 908.217 901.000 De Marne 10.208 202.249 400.000 602.249 595.000 Bedum 10.459 207.222 400.000 607.222 600.000 Appingedam 12.064 237.832 400.000 637.832 631.000 TOTAAL 121.134 2.400.000 3.600.000 6.000.000
De uitname voor de uitvoeringskosten is een raming. Indien niet het volledige budget voor de uitvoeringskosten noodzakelijk is, kunnen deze gelden terugvloeien in het investeringsbudget voor de jaren 2016/2018. Bestuurlijke verbinding Met het afronden van het plan voor spoor 1 heeft werkgroep 1 zijn taak volbracht en kan deze worden ontbonden. De feitelijke uitvoering van de herstructurering kan vanaf nu gedaan worden door de afzonderlijke gemeenten. Wel is het verstandig om te zorgen voor enige bestuurlijke verbinding tussen de Stuurgroep Leefbaarheid, de gemeentelijke partijen en de toetsingscommissie. Rika Pot heeft aangegeven, vanuit haar rol als voorzitter van spoor 1, deze rol als verbindingsofficier en bestuurlijk aanjager op zich te willen nemen. Inzet na 2015 - evaluatie Het eerste deel van het herstructureringsprogramma betreft de jaren 2014 en 2015. Rika Pot zal als bestuurlijk aanjager gedurende de uitvoering van dit eerste deel sturing geven aan de planvorming rond het tweede deel van het herstructureringsprogramma, dat na 2015 in werking moet treden. In de loop van 2015 zullen plannen hiervoor binnen de stuurgroep en de Dialoogtafel besproken worden. Vanzelfsprekend zullen hierbij de eerdergenoemde evaluatiepunten worden betrokken en de ervaringen uit het eerste jaar worden meegenomen. Communicatie Vanuit de Dialoogtafel zal nagedacht worden over de wijze waarop de communicatie over het leefbaarheidsspoor naar buiten gaat en over de wijze waarop de sporen 1, 2 en 3 hierin met elkaar verbonden kunnen worden. Ik vertrouw er op u langs deze weg voldoende te hebben geïnformeerd over de voortgang van het leefbaarheidsspoor 1. Hoogachtend, J. Wallage, voorzitter Stuurgroep Leefbaarheid BIJLAGE: doelstellingen en criteria herstructueringsplannen
BIJLAGE BIJ BRIEF AAN DIALOOGTAFEL OVER VOORTGANG LEEFBAARHEIDSSPOOR 1 De volgende doelstellingen en criteria zijn geformuleerd. Doelstellingen Herstructureringsmaatregelen die in het kader van de aardbevingsgelden worden genomen, dienen in ieder geval één of meerdere van de volgende doelstellingen te dienen: 1. Versterken en verrijken van vitale gemeenschappen. 2. Herstructurering van voorzieningenstructuur: detailhandel, zorg, onderwijs die leidt tot kwalitatief goede voorzieningen die toekomstbestendig, duurzaam en aardbevingsbestendig zijn. Hier lig een duidelijke relatie met de inrichting van de openbare ruimte. 3. Versterking van de kwaliteit van woning en woonomgeving (dit gebeurt ook in spoor 2, waardevermeerdering van het bestuursakkoord: schadeherstel, preventieve versterking, waardevermeerdering. Aandacht besteden aan de samenhang). 4. Oplossingen voor leegstand van maatschappelijk vastgoed, woningen en bedrijfsvastgoed (tegengaan verpaupering en behoud waarde onroerend goed), speciale aandacht voor erfgoed. 5. Versterken en aanpassen bereikbaarheid van voorzieningen voor de inwoners, zowel fysiek, met collectief vervoer als digitaal (hier ligt een link met de economische agenda, spoor 4). Het ligt voor de hand dat er vele projecten of maatregelen te bedenken zijn die aan deze doelstellingen voldoen. Daarom is er een set van criteria die kunnen helpen bij het selecteren van de juiste projecten. Deze criteria kunnen partijen helpen bij het indienen van projecten voor financiering, maar helpt tevens de Dialoogtafel bij het selecteren hiervan. Criteria bij het selecteren van projecten 1. Hoe groter een probleem is, of hoe urgenter een opgave zich openbaart, des te meer reden is er voor selectie van een project dat zich daarop richt; 2. Het project moet aannemelijk maken dat het bijdraagt aan het oplossen van het leefbaarheidsprobleem als gevolg van aardbevingen en/of bevolkingsdaling en dat het bijdraagt aan (minimaal) één van de vijf doelstellingen; 3. Wanneer het project bijdraagt aan meer dan een doelstelling, maakt het meer kans; 4. Er moet "schwung" komen in het gebied. Hoe duidelijker zichtbaar de meerwaarde van een project voor de omgeving is, hoe meer kans het maakt. Aandachtpunten De werkgroep is van mening dat bij het samenstellen van een samenhangend pakket aan projecten de volgende aspecten niet uit het oog verloren moeten worden. Lange adem en toch snel resultaat: Herstructurering is een zaak van lange adem: resultaat na 3-5 jaar voorbereiding komt vaak voor. Projecten die snel kunnen worden gemaakt, verdienen een plaats voorin de rij. Langdurige leegstand van allerlei vastgoed manifesteert zich bijna overal. Dit willen we onder de aandacht brengen, leegstand heeft echt effect op leefbaarheid. We willen aandacht voor het koppelen van de herstructureringsopgave van de woningvoorraad met de maatregelen die in het kader van andere programma s van de Dialoogtafel worden genomen, zoals schadeherstel, waardevermeerdering, preventief versterken (drieslag) van woningen. Verbinden waar meerwaarde ligt, naast elkaar uitvoeren waar het goed kan. De informatie over kwaliteit van de woningvoorraad, leegstand van woningen zijn (in ieder geval in de Eemsdelta / DEAL) beschikbaar op lokaal niveau. Speciale aandacht voor problematiek in de goedkope particuliere koopvoorraad is aan te bevelen. Dat vraagt om een forse en langjarige herstructurering op tal van plekken en is met een of enkele projecten niet voldoende geholpen.
Hoe is de verbinding tussen projecten en de achterban waar die projecten voor bedoeld zijn? Het is van belang dat projecten daadwerkelijk gedragen worden door de gemeenschap/omgeving. Opgaven kunnen waar mogelijk verbonden worden met ambities op het gebied van energie en digitale bereikbaarheid. Integrale benadering. Als het gaat om herstructureringsopgaven is het van belang bij projecten een integrale benadering te kiezen waarbij oog is voor zoveel mogelijk met elkaar samenhangende herstructureringsonderdelen waarbij de ruimtelijke kwaliteit van het gebied met nadruk wordt meegenomen. Met inachtneming van deze criteria is het mogelijk op korte termijn, maar ook de komende jaren, te komen tot selectie van de juiste maatregelen en projecten om de herstructureringsopgave die in de regio ligt mede vorm te geven