Cijfers & Feiten. Drs Fransje Grisnich, Sociaal Planbureau Groningen. Armoede in Groningen. over

Transcriptie

1 Cijfers & Feiten over Armoede in Groningen Drs Fransje Grisnich, Sociaal Planbureau Groningen

2 Wat is armoede? 1. Lage inkomensgrens: leven op of onder een vastgesteld laag inkomen (CBS) Koopkrachtbenadering. 2. Budgetbenadering: minimaal noodzakelijke uitgaven voor basisbehoeften en sociale participatie (SCP). Context benadering. Niet veel maar toereikend-criterium Bron: Armoedesignalement 2014 SCP/CBS

3 Bedragen 2013 netto per maand alleenstaande <65 jaar Tweeouders huishouden Eénouder-huishouden kind 2 kinderen 1 kind 2 kinderen Sociaal minimum (CBS) Basisbehoeften (SCP) Laag inkomen (CBS) Niet veel maar toereikend (SCP/Nibud)

4 % Huishoudens met laag inkomen in 2012 Huishoudens met laag inkomen (%) 2012 Ten Boer Haren Zuidhorn Bedum Slochteren Marum Winsum Grootegast Leek Vlagtwedde Loppersum Menterwolde De Marne Appingedam Bellingwedde Delfzijl Eemsmond Nederland Veendam Stadskanaal Oldambt Pekela provincie Hoogezand-Sappemeer Groningen 5,9 6,3 6,7 6,7 7,1 7,8 8 8,2 8,4 8,8 8,8 9,3 9,4 9,8 9,9 10,1 10,2 10,2 10, ,2 11,7 12,2 16,

5 Toename aantal bijstandsuitkeringen (%) toename bijstandsuitkeringen % Hoogezand-Sappemeer 1,6% Leek Grootegast Stadskanaal Groningen (gemeente) Slochteren Nederland Groningen (PV) Veendam Menterwolde Marum 6,1% 7,1% 9,5% 9,9% 10,5% 12,8% 12,8% 13,0% 14,3% 14,3% 9150 minderjarige kinderen in provincie Groningen groeien op in een bijstandsgezin in 2014 (8,5%). Landelijk: 6,5% Eemsmond 14,3% Oldambt Bedum Pekela Loppersum 14,8% 18,2% 18,4% 23,5% In 2011: 7930 (7,2%) : toename 15% Bellingwedde 23,5% Delfzijl Zuidhorn De Marne Appingedam Winsum Haren Vlagtwedde 23,7% 25,0% 25,0% 27,3% 30,0% 31,6% 56,3% Tot 5 gemeenten 2014: Appingedam, Delfzijl, Groningen, Pekela, Hoogezand-Sappemeer Ten Boer 66,7% 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0%

6 Risicogroepen en Armoede Grootste risicogroepen volgens Armoedesignalement SCP 2014: Alleenstaanden tot 65 jaar Eénoudergezinnen met uitsluitend minderjarige kinderen (<18 jaar) Gezinnen met een niet westerse hoofdkostwinner

7 man man vrouw vrouw Alleenstaanden tot 65 jaar Aandeel alleenstaande mannen/vrouwen tot 65 jaar met laag inkomen, 2012 (%) 4 jaar en langer 8,7 11,1 Ten minste 1 jaar 23,1 28,2 4 jaar en langer 6,1 9,4 Ten minste 1 jaar 19,7 26, Groningen (PV) % Nederland %

8 (Eénouder)gezinnen met minderjarige kinderen Aandeel gezinnen met minderjarige kinderen met laag inkomen, % 2012 Paar met kinderen < 18 jaar, langdurig 1,9 6,5 Paar met kinderen <18 jaar, minstens 1 jaar 6,5 7,6 Eenoudergezin met kinderen < 18, langdurig 7,9 8,6 Eenoudergezin met kinderen < 18, minstens 1 jaar 30,2 32, Groningen (PV) Nederland

9 Niet westerse hoofdkostwinner Aandeel niet westerse allochtone gezinnen met laag inkomen, % jaar en langer 10 15,6 38,6 Ten minste 1 jaar 29, Groningen (PV) % Nederland %

10 Eenoudergezinnen met minderjarige kinderen naar gemeenten, minstens een jaar laag inkomen 50 % Eenoudergezinnen met minderjarige kinderen en laag inkomen,

11 Eenoudergezinnen met minderjarige kinderen met langdurig laag inkomen naar gemeenten (4 jaar of langer) 16 % Eenoudergezinnen met minderjarige kinderen en langdurig laag inkomen,

12 Twee-oudergezinnen met minderjarige kinderen met laag inkomen naar gemeenten (kort en langdurend)

13 Eéoudergezinnen met minderjarige kinderen met laag inkomen naar gemeenten (kort en langdurend)

14 Jongeren en armoede/schuld 32% van jong volwassenen 18 t/m 27 jaar heeft een lening/schuld (bron: Panteia, 2015) Vier belangrijkste categorieën schuldeisers: 1. DUO (studiefinanciering) 2. Ouders 3. Familie/vrienden 4. Financiële instelling 14,5 % heeft problematische schuldenlast (= jong volwassenen in provincie Groningen)

15 Jongeren en armoede/schuld 24% van 18 t/m 27 jarigen heeft te maken met achterstallige betaling Top 5 kostenposten: 1. Ziektekostenverzekeraar 2. Telefoon 3. Online aankopen 4. Huur, hypotheek 5. CJIB

16 Jongeren en armoede/schuld Risicogroepen jongeren en schulden/armoede Jongeren zonder opleiding of lage opleiding (geen startkwalificatie, vmbo) Niet werkende jongeren Groep 25 t/m 27 jarigen Jongeren met een uitkering (Wajong, Bijstand, WW)

17 Beleving van armoede Leven in armoede maakt niet per sé ongelukkig (85 personen bevraagd door gehele provincie): Goede vrienden zijn belangrijker dan veel geld (76% eens, 11% oneens) Als je uit de armoede wilt komen moet je zelf stappen zetten (63% eens, 12% oneens) Lotgenoten moeten elkaar meer helpen (56% eens, 13% oneens) Ondanks lage inkomen voel ik me toch gelukkig (52% eens, 21% oneens) Ik voel me arm (32% eens, 34% oneens) Ik schaam mij voor mijn armoede (27% eens, 47% oneens)

18 Beleving van armoede: top 5 knelpunten Top 5 knelpunten van mensen die leven in armoede: 1. Onvoldoende geld voor levensonderhoud 2. Te weinig geld voor leuke dingen: feestjes, verjaardagen, uitjes e.d. 3. Hoge kosten voor gezondheidszorg 4. Sociaal isolement 5. Schulden

19 Beleving van armoede: Top 5 oplossingen Top 5 oplossingen van mensen die leven in armoede: 1. Aanbiedingen benutten (kortingen, spullen ruilen) 2. Hulp vragen (in eigen omgeving en bij instanties) 3. Bezuinigen, meer grip op uitgaven 4. Afleiding zoeken (vrijwilligerswerk doen) 5. Werk zoeken, geld verdienen (weinig kans) Dus: overleven en de tering naar de nering zetten

20 Conclusies uit de cijfers: In Groningen groeien relatief meer kinderen op in armoede t.o.v. Nederland Meeste armoede is in Noord en Oost Groningen en m.n. in Hoogezand-Sappemeer en de stad Groningen Minderjarige kinderen in éénoudergezinnen zijn de meest kwetsbare groep voor armoede, en met name de <12 jarigen Jongerenproblematiek vereist meer onderzoek Armoede maakt niet per sé ongelukkig.. (?)

21 Dank voor uw aandacht.