Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Koning Albert II-laan 20, bus 8 1000 BRUSSEL tel: 02/553.80.79 fax: 02/553.80.75 Project-MER-Verslag Goedkeuring milieueffectrapport Project: Uitbreiding van een runder- en pluimveehouderij tot 100 200 stuks legkippen en 100 runderen te Wuustwezel Initiatiefnemer: Paul Anthonissen Noordwateringsweg 26 2990 Wuustwezel 11 januari 2011 PRMER-0506-GK
1 Inleiding Het voorliggende project heeft betrekking op de uitbreiding van de vergunningen voor een bestaande veehouderij van Paul Anthonissen te Wuustwezel. Het bedrijf beschikt over een milieuvergunning voor het houden van 59 900 stuks pluimvee en 100 runderen tot 10.07.2028. In de toekomstige situatie wenst de initiatiefnemer tot 100 200 stuks legkippen en 100 runderen uit te breiden. Deze dieren zullen gehuisvest worden in vier stallen. Daarnaast wenst de uitbater een aantal andere uitbreidingen aan te vragen waaronder een uitbreiding van de grondwaterwinning (van 12 500 m³/jaar naar 13 000 m³/jaar). Het MER werd opgesteld in toepassing van het Decreet tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel betreffende de milieueffect- en veiligheidsrapportage. Overeenkomstig de huidige inzichten is deze activiteit onderworpen aan de mer-plicht volgens rubriek 21b van bijlage I in combinatie met rubriek 13 van bijlage II van het Besluit van de Vlaamse Regering van 10/12/2004 (BS 17/02/2005) houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage, met name: Rubriek 21b: Installaties voor intensieve pluimveehouderij met meer dan 60 000 plaatsen voor hennen (leghennen) Rubriek 13: wijzigingen of uitbreidingen van projecten van bijlage I of II, waarvoor reeds een vergunning is afgegeven, die zijn of worden uitgevoerd en die aanzienlijke nadelige gevolgen voor het milieu kunnen hebben (niet in bijlage I opgenomen wijzigingen of uitbreidingen). Het MER is vereist voor het vervolledigen van de aanvraag voor een milieu- en/of stedenbouwkundige vergunning. De initiatiefnemer heeft er bij de start van de m.e.r.-procedure expliciet voor gekozen om de in de kennisgeving voorgestelde methodologie reeds verder uit te werken tot ontwerp-mer en beide gebundeld in te dienen als één document. De Dienst Mer van de Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid verklaarde het kennisgevingsdossier volledig op 5 maart 2010. Het gemeentebestuur van Wuustwezel legde de kennisgeving ter inzage van 30 maart 2010 tot en met 28 april 2010 en ontving geen inspraakreacties. Parallel werden de adviezen bij de administraties en openbare besturen gevraagd voor zowel de kennisgevingsaspecten als het ontwerptekstgedeelte. De dienst Mer stelde bijzondere richtlijnen op en nam daarin zowel methodologische aandachtspunten en vereisten op als opmerkingen met betrekking tot de concrete uitwerking van de door de initiatiefnemer voorgestelde methodologie. Beide aspecten samen bakenen de inhoud af van het uiteindelijke MER. De dienst Mer besliste op 27 mei 2010 de specifieke richtlijnen voor de inhoudelijke aanpak van dit project-mer. In deze specifieke richtlijnen zijn de ontvangen opmerkingen en adviezen verwerkt. De dienst Mer ontving het definitieve milieueffectrapport op 16 november 2010 en de goedkeuring ervan wordt met dit goedkeuringsverslag beslist. Dienst Mer 2
2 In het MER beschreven en geëvalueerde alternatieven Inzake alternatieven wordt ingegaan op het doelstellingsalternatief, locatiealternatief en uitvoeringsalternatief. Ook het nulalternatief wordt kort vermeld. Inzake uitvoeringsalternatieven dienen de activiteiten van het bedrijf getoetst aan relevante BBT en BREF-documenten nl.: - Best Available Techniques Reference Document (BREF) Intensive Livestock Farming - Vlaamse studie Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor de veeteeltsector Bij de disciplines werd, waar relevant ingegaan, op BBT. Een overzichtelijke aftoetsing wordt echter niet weergegeven, dit had een meerwaarde gevormd. 3 Toetsing van het MER aan de decretale vereisten art. 4.3.8 2 Het voorliggende milieueffectenrapport is een voldoende overzichtelijk document en bevat de wettelijk vereiste onderdelen. Na aftoetsing blijkt dat het MER voldoet aan de algemene richtlijnen, zoals opgenomen in de richtlijnenboeken inzake milieueffectrapportage (art.4.6.2. 1) en aan de bijzondere richtlijnen (art. 4.3.5 1, 2 ) zoals door de Dienst Mer geformuleerd in haar beslissing van 27 mei 2010. Gezien de ligging van het bedrijf in het Vogelrichtlijngebied De Maatjes, Wuustwezelheide en Groot Schietveld, bevat het MER een passende beoordeling (zie boekdeel 3). Tijdens de goedkeuringsprocedure werd op 7 januari 2011 via mail een advies inzake de passende beoordeling ontvangen van ANB. ANB concludeert dat hoewel het bedrijf niet leidt tot significant negatieve effecten op zich, realiseert het met de aan de uitbreiding gekoppelde deposities wel een impact die de milieugebruiksruimte voor gelijkaardige projecten in de buurt overeenkomstig beperkt, binnen het SBZ-V. Inhoudelijk waren er een aantal bijkomende opmerkingen, zie verder. In het bijzonder kunnen we wat betreft dit MER onder de aandacht brengen dat: De dieren zullen gehuisvest worden in vier stallen. In de kennisgeving was er sprake van een volièrestal in aanbouw welke momenteel gerealiseerd is. In het definitieve MER werd bijgevolg als huidige stand van zaken rekening gehouden met de recent opgerichte stal. Bij het stalconcept van deze nieuwe stal is bijzondere aandacht gegaan naar de energetisch optimale werking van de ventilatie en mestbandbeluchting. Dit systeem heeft ook andere voordelen vb. op vlak van geluid. In de gewenste situatie wordt bijgevolg enkel de verouderende (niet meer in gebruik zijnde stal sinds 2009) omgebouwd tot een stal die aan de huidige milieueisen en eisen van dierenwelzijn voldoet. De 2 rundveestallen blijven behouden. Momenteel worden slechts 20 runderen gehouden voor zaadproductie voor KI. De initiatiefnemer wenst een vergunning voor 100 runderen te behouden aangezien dit de nodige flexibiliteit toelaat. Afhankelijk van de marktevolutie kan de reële bezetting nog een onbepaalde tijd beperkt blijven tot 20 stieren. Dienst Mer 3
Het aantal woningen binnen de geurcontouren wordt, ten opzichte van de ontwerptekst beter gekwantificeerd. Doch een heldere, volledige toetsing aan het significantiekader ontbreekt. Op basis van de tekst en figuren kan een voldoende beeld gevormd worden van de effecten. Binnen de contour van 10 OU E /m³ liggen 31 woningen waarvoor een negatief effect beoordeeld wordt. Dit aantal neemt echter niet toe door de geplande uitbreiding. Inzake stof wordt eveneens een correctere toetsing uitgevoerd. Hierdoor wordt een negatief effect beoordeeld ter hoogte van het woonhuis van een nabijgelegen voormalig veeteeltbedrijf. Gezien bovenstaande negatieve effecten inzake geur- en stofhinder worden verschillende maatregelen nagegaan. Als maatregel wordt een windbreak wall met groenscherm voorgesteld. Deze windbreak wall zal gebouwd worden aan de NWzijde en zal voldoen aan de technische ontwerpcriteria die in de geciteerde literatuur is voorgeschreven. Deze muur met groenscherm zal eveneens een positief effect hebben op effecten van verzuring en geluidshinder. Bijkomend worden nog een aantal andere (niet-dwingende) maatregelen geformuleerd zoals het afdekken van de mestvaalt (vb. bij de invulling van 100 runderen) en het opstellen van een energiebalans. Gezien de nieuwe stal reeds vergund en gebouwd is, zal met betrekking tot het project de verharde oppervlakte niet veranderen tov de huidige situatie. Bij de voorgaande vergunningsaanvraag werd een bijkomende hemelwateropvang voorzien van 50 m³. Ter volledigheid wordt de aanwezige verharde oppervlakten echter getoetst aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwater, Hieruit blijkt dat nog een bijkomende buffer van 28 m³ noodzakelijk kan zijn. Gezien enerzijds bijkomende opvang niet binnen een goede praktijk valt en anderzijds infiltratie noch buffering technisch zinvol is (door oa de hoge grondwaterstanden), wordt geoordeeld door de deskundige dat geen verdere maatregelen kunnen opgelegd worden. Hemelwater zal gebruikt worden voor huishoudelijke doeleinden en het volledige reinigingswaterverbruik. Om kwaliteitsredenen kan het niet als drinkwater gebruikt worden. Regenwater zou als drinkwater voor runderen kunnen aangewend worden na risico-evaluatie. Gezien de specialisatie en bijhorende sanitaire vereisten kan dit niet toegepast worden. Er wordt wel voorgesteld om een analyse van het regenwater te laten uit te voeren om het hergebruik als drinkwater voor de dieren al dan niet definitief te kunnen uitsluiten. In het verleden werd naar aanleiding van klachten verschillende geluidsmetingen uitgevoerd voor dit bedrijf door milieu-inspectie. Ook in 2009 (vóór de ingebruikname van de nieuwe stal) werden geluidsmetingen uitgevoerd. Het beroep tegen de vergunning van 10/07/2008 werd als ongegrond verklaard. Ten opzichte van de situatie in het verleden, vóór januari 2010, liggen de verzurende en vermestende deposities lager in de huidige situatie, maar ook voor de geplande situatie. Ondanks deze daling worden maatregelen noodzakelijk geacht. Het MER becijfert echter niet de impact van deze zogenaamde windbreak wall en aansluitend groenscherm. Dat dit voor dit dossier niet is gebeurd, is een inhoudelijke zwakte. Aanvulling op dit vlak is, uitgaande van voorliggend dossier, niet essentieel, maar had wel een kwalitatieve winst geweest. Eveneens het aanhalen van oppervlakten aan door verzuring en vermesting beïnvloede ecotopen is belangrijk. Nu geeft men enkel de specifieke belasting, het type ecotoop en de afstand tov de bron weer. ANB oordeelt dat uitgaande van de modelresultaten, en de uit de literatuur geciteerde efficiëntie van Dienst Mer 4
een windbreak wall, kan aangenomen worden dat de impact van het bedrijf binnen het SBZ-V inderdaad niet significant is. In een deel van het SBZ bestaat de mogelijkheid voor het afsluiten van weidevogelbeheersovereenkomsten. Qua rustverstoring wordt ook hier aangedrongen op maatregelen (vb. geluidscherm ter hoogte van de ventilatoren). Gezien het bedrijf gelegen is in weidevogelgebied adviseert ANB om het aangeplante groenscherm te beheren als struiklaag, met richthoogte tot 5 m. Van groepen bomen is bekend dat zij werend werken naar weidevogelpopulaties toe 1. Naar breedte van de struiklaag geldt 5 m wel als een absoluut minimum. Het huidig groenscherm is aan de zuidzijde voldoende, aan de oostzijde ontbreekt een gesloten begroeiing en aan de west en noordzijde ontbreekt elke groenaanplanting. Verdere maatregelen dringen zich op (en zouden ook blijken uit een vergunningsvoorwaarde). Er wordt opnieuw verwezen naar de maatregelen beschreven inzake stof- en geurhinder ( windbreak wall met groenscherm). Gezien de ligging van de bedrijfsgebouwen op ca. 1,3 km van de grens met Nederland, werd een grensoverschrijdende procedure gevolgd. In een afzonderlijk hoofdstuk (H7) worden de effecten samengevat. Er zijn geen verdere bemerkingen of aandachtspunten die dienen te worden vermeld. Besluit Het MER geeft een goed inzicht van de milieueffecten van het project. Op basis van bovenstaande aftoetsing blijkt dat het MER alle inhoudelijke en vormelijke elementen bevat zoals bepaald door artikel 4.3.7 1 van voormeld decreet. Het MER bevat voldoende informatie om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming. Gelet op het feit dat voor het voorgenomen project, het projectmer-proces volledig en in overleg met de dienst Mer doorlopen werd en gelet op de toetsing van het voltooide projectmer, zoals voorgeschreven door artikel 4.3.8. 2 DABM, waarvan het resultaat hierboven is opgenomen, wordt het project-mer ingediend door Paul Anthonissen voor het veeteeltbedrijf te Wuustwezel op 16 november 2010, goedgekeurd, mits rekening wordt gehouden met de voorgestelde milderende maatregelen en de in het MER en in dit verslag aangereikte elementen. 11 januari 2011, Paul Van Snick Algemeen directeur Afdelingshoofd AMNEB 1 Dit was reeds bekend vanuit literatuur in 2006, en werd in 2010 door Landschap Noord-Holland bevestigd. Specifiek grutto, tureluur en kievit ondervinden relevant negatieve impact van groepen bomen; voor grutto (tot 1000 m) en tureluur (tot 400 m) werkt deze negatieve invloed zelfs op grotere afstand door dan gebouwen. In de omgeving wijst het voorkomen van ondermeer regenwulp, keine rietgans en kolgans verder op de waarde van het gebied voor soorten die gesteld zijn op een open weidelandschap. Dienst Mer 5