TaalCompleet Kennis van de Nederlandse Maatschappij KNM InkijkExemplaar Klassikaal leren Zelfstudie Online leren
123456527 9 64 642 >454?@@3ABC344 &D! 'D""! %*$! #!$$,!!" %! *& #! +!! %!,-./0( 12 %!$ 3334566789:;7<<54=7( $ $!$" "'#0 %! #!*D!"E!( " $ *& &D! $ *&! FG #!*D!"E!( FH! /F *D&! 2 % *$! #! "#$ % &!!" %! $ $!$" "'#( ) $ I4J K! # *& %!$!LM $ $ 'D""!!$ #**! # E! &D!!! #!( N *#! %! # +E! "! #! $ %! ( -! %! 2 *!& $ " $ 'D""!!$"D!! * #D! O&&!*D!! 2'# #D! &! %!! $ $!$" "'#( -!2$" *& $ $ 2 &!!"!!! %! $%" L'P! %! $ $!$" "'# $ 2! "&!( / $! &D!!! 'D""! %!! DO"!! O$ $ &!!" #D!! $&" %! *&&!( 1 #D$ %!"! $!!$O!!"!$! O$! $!! $!$! "!?Q4B@RS 1 %$ O! $ #T" O$!!*$! O& L %! $ %$! $!$! $ O %! 2!(!$2$" % & "D! * $ LO$ %! $ 'D""!( 1 #T" "D! 2! * $ #T" D FG! FH! $ " #T" &D!!! *%!$!!*$! O$! " $ 'D""!!%D FG #**!( K$ # O$ U!$D'$! V( 1 *!&"!LM O$! &"!!*$!( ) $2 &"! #! *"&%!( 12 %! *$D! % $ &"!! $!& %! $ &"! $ %!!! # $&" %! %! $ 'D""!( O!!LM % $ #$! # $2 &D!!2P!( 1!" %! O "D"M" LZ " $'! & $D 2L! &D2 "!"!! #!%D %! $ WXY $ -./ %! &! $ 'D"" $!LM D # *&!! & $!!( - 2! % E $'#! L!! $ "L( ] %!$ & $!$D'MV" K! $ -./ "! D*$ $'!!#!$$! *"'#&*( K! $2 $'!!#!$$! %!!$"! %$ O$!"!! $ LE!"( *"'#&* M$!\L!"*$!( [!&& %!!$ $ *!"! 0
INLEIDING INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave Thema 1 Nederland 7 1.1 De kaart van Nederland 8 1.2 De Randstad 9 1.3 Nederland waterland 11 1.4 Willem van Oranje 12 1.5 De Gouden Eeuw 13 1.6 Nederlandse koloniën 14 1.7 Het begin van de democratie 16 1.8 De Tweede Wereldoorlog 17 1.9 Van 1945 tot nu 18 Thema 2 Nederlandse gewoonten 21 2.1 Gewoonten 22 2.2 Feestdagen 23 2.3 Het Wilhelmus 25 2.4 Familiedagen 26 2.5 Vrije tijd 27 2.6 Vrijheid 29 Thema 3 Wonen 31 3.1 Een huis vinden 32 3.2 Energie, water en internet 34 3.3 Veiligheid in huis 37 3.4 Verzekeringen 38 3.5 Afval 40 Thema 4 Gezondheid 43 4.1 Gezond blijven 44 4.2 De huisarts en de apotheek 45 4.3 Naar het ziekenhuis 46 4.4 De tandarts, fysiotherapeut en psycholoog 48 4.5 Een kind krijgen 49 4.6 Zorg voor ouderen 50 4.7 De zorgverzekering 51 4
Thema 5 Opvoeding en onderwijs 53 5.1 Opvoeden 54 5.2 Kinderopvang 55 5.3 Onderwijs in Nederland 57 5.4 Naar school 58 5.5 Vervolgonderwijs 60 Thema 6 Werk 63 6.1 Werk zoeken 64 6.2 Solliciteren 66 6.3 Het contract 67 6.4 Op het werk 68 6.5 Meer dan werken 69 6.6 Een eigen bedrijf 70 6.7 Uitkeringen 71 Thema 7 Instanties 73 7.1 De gemeente 74 7.2 De politie 75 7.3 De Belastingdienst 78 7.4 Hulpverlening 79 Thema 8 Regering en wet 83 8.1 Democratie 84 8.2 Het bestuur 85 8.3 Wetten en taken 87 8.4 Vrijheid en respect 88 Het inburgeringsexamen KNM 89 Bijlage 1 - De kaart van Nederland 90 Bijlage 2 - Het bestuur van Nederland 91 5
THEMA NEDERLANDSE GEWOONTEN 2 1 Ga naar www.taalcompleet.nl en kijk naar het filmpje. 2 Wat weet je al? Ga naar www.taalcompleet.nl en maak toets 2. 2.1 Gewoonten Dé Nederlander bestaat niet. Niet iedereen denkt in Nederland precies hetzelfde. Er zijn wel regels en gewoonten. De belangrijkste regels van Nederland staan in de grondwet. Deze regels zijn voor iedereen in Nederland hetzelfde. Bijvoorbeeld: in Nederland mag iedereen zijn eigen geloof kiezen. Niet alle regels staan op papier. Soms weten mensen gewoon hoe het moet. Dit zijn gewoonten. Dit is in Nederland gewoon: A. Ik zeg u tegen ouderen, want dat is beleefd. B. Ik zeg wat ik denk. Wat vind je van mijn nieuwe schoenen? Leuk! Hoe duur waren ze? C. Ik eet om 18.00 uur stamppot. D. Ik praat over overlast. E. Ik maak een afspraak, als ik op bezoek ga. F. Ik geef een hand. G. Ik pak mijn cadeau meteen uit. H. Ik sta op voor oudere mensen. 22
I. Ik trek een nummertje en wacht op mijn beurt. J. Ik wacht achter de streep. 3 Bespreek samen. 1. Kijk naar foto A. Wat zeg je in deze situatie: u of jij? Waarom? 2. Kijk naar foto B. Wat vind je van de reactie? 3. Hoe laat eet jij? 4. Wat doe jij als je een probleem met je buren hebt? 5. a. Maak jij een afspraak als je bij iemand op bezoek gaat? b. Je hebt een afspraak gemaakt om 14.00 uur. Hoe laat kom je? 6. Hoe groet jij mensen in jouw land? Hoe groeten Nederlanders elkaar? Wat vind je daarvan? 7. Wat doe jij als je een cadeau krijgt? Waarom? 8. Sta jij in de trein of de bus op voor andere mensen? Waarom wel of waarom niet? 9. Waar moet je een nummertje trekken? Waarom? 10. Waarom moet je soms achter een streep wachten? 11. Welke gewoonten zijn typisch voor jouw land? Welke gewoonten mis je in Nederland? Ga naar www.taalcompleet.nl en maak de opdrachten bij 2.1. 2.2 Feestdagen Nederlandse feestdagen Ieder land heeft zijn eigen feestdagen. Nederland ook. Veel Nederlandse feestdagen zijn altijd op dezelfde datum. Oudjaarsdag - 31 december s Avonds is er vuurwerk en feest. Om 12 uur s nachts begint het nieuwe jaar. Veel mensen vieren feest met hun vrienden of familie. Ze eten vaak oliebollen. Soms drinken ze champagne. Nieuwjaarsdag - 1 januari Dit is de eerste dag van het nieuwe jaar. De meeste winkels en bedrijven zijn dicht. Veel mensen gaan op bezoek bij vrienden en familie. Ze wensen elkaar een gelukkig nieuwjaar. Oudjaarsdag en Nieuwjaarsdag samen noemen we oud en nieuw. 23
THEMA WONEN 3 1 Ga naar www.taalcompleet.nl en kijk naar het filmpje. 2 Wat weet je al? Ga naar www.taalcompleet.nl en maak toets 3. 3.1 Een huis vinden Een huurhuis Zoeken Wil je een huis huren? Dan kun je je online inschrijven bij een woningbouwvereniging. Een woningbouwvereniging is een bedrijf dat huizen verhuurt. Je betaalt inschrijfgeld. Dan kun je huizen zoeken op hun website. Je ziet foto s en informatie over de huizen. HUURWONINGEN.NL Als je een huis zoekt, moet je op twee dingen letten: 1. De regels van de woningbouwvereniging. Bijvoorbeeld over je inkomen, je leeftijd en hoelang je ingeschreven bent. 2. Jouw woonwensen, dat is wat jij belangrijk vindt voor je nieuwe woning. Zoek je een huis of een flat? Hoe groot moet het zijn? In welke buurt wil je wonen? Hoeveel huur kun je betalen? Heb je niet veel inkomen? Dan kun je een sociale huurwoning krijgen. Woningtype: eengezinswoning Huurprijs: 634,20 Oppervlakte: 64 m 2 Aantal kamers: 4 kamers Wachttijdindicatie: 3 jaar Reageer Informatie Woningtype: bovenwoning Huurprijs: 512,90 Oppervlakte: 41 m 2 Aantal kamers: 2 kamers Wachttijdindicatie: 2 jaar Reageer Informatie Woningtype: eengezinswoning Huurprijs: 890,00 Oppervlakte: 94 m 2 Aantal kamers: 5 kamers Wachttijdindicatie: 4 jaar Reageer Informatie Volgende Vinden Je ziet een huis op de website van de woningbouwvereniging. Wil je dat huis huren? Dan moet je eerst reageren op het huis. Dat kan op de website, maar je kunt ook bellen. Vaak reageren er meer mensen op een huis. De woningbouwvereniging kijkt hoelang je ingeschreven bent en wat je situatie is. Als de woningbouwvereniging jou kiest, mag je het huis bekijken. Daarna beslis je of je het huis wilt hebben en teken je een contract. Betalen Als je een huurhuis hebt, betaal je huur. Heb je niet veel geld? Soms kun je huurtoeslag aanvragen bij de Belastingdienst. Je krijgt dan geld van de Belastingdienst voor de huur. Een koophuis Zoeken Een huis kopen kost veel geld. Je kunt geld lenen bij een bank. Dat heet een hypotheek. Je kunt alleen een hypotheek krijgen, als je werk hebt. Je kunt dan huizen zoeken op internet of in de krant. Een makelaar helpt je bij het zoeken en kopen van een huis. 32
Vinden Als je een koophuis vindt, ga je eerst met de verkoper praten over de prijs. Je zegt wat jij voor het huis wilt betalen: je doet een bod. Zijn jullie het eens over de prijs? Dan regel je de hypotheek bij de bank. Ten slotte ga je naar de notaris en teken je het contract. Betalen Als je een koophuis hebt, betaal je twee dingen: 1. Je betaalt de hypotheek. Het geld dat je hebt geleend, betaal je terug aan de bank. 2. En je betaalt hypotheekrente: extra geld, omdat je geld hebt geleend. 3 Bespreek samen. 1. Hoe heb jij je woning gevonden? Via een woningbouwvereniging, de gemeente, een makelaar, kennissen of op een andere manier? 2. Kijk jij weleens op internet naar huizen? Wat zijn belangrijke huizenwebsites voor jouw buurt? Schrijf er drie op. 3. Kijk naar de huurwoningen bij de tekst. Is er een huis dat bij jou past? Waarom wel of waarom niet? 4 Zoek op. Ga naar www.woningnet.nl. Op die website staan sociale huurhuizen in bijna heel Nederland. 1. Op welke knop moet je klikken om huizen te vinden in jouw buurt? Klik op die knop. Klik daarna op Zoeken. Hoeveel huizen zie je? 2. Je kunt ook invullen wat voor huis je precies zoekt. Dit heet Filter. Wat vul jij in voor: a. Huurprijs: b. Soort woning: c. Aantal kamers: 3. Heb je nog meer woonwensen? Is het voor jou alleen of voor je gezin? Wil je ook een tuin of een balkon? Ga naar www.taalcompleet.nl en maak de opdrachten bij 3.1. 33
THEMA WERK 6 1 Ga naar www.taalcompleet.nl en kijk naar het filmpje. 2 Wat weet je al? Ga naar www.taalcompleet.nl en maak toets 6. 6.1 Werk zoeken Wil je graag een baan? En wil je dan par me of fulltime werken? Je moet actief op zoek naar vacatures. Een vacature is een baan, waar een werkgever iemand voor zoekt. Soms helpt de gemeente bij het zoeken naar een baan of een stageplek. Hieronder lees je wat je zelf kunt doen om vacatures te vinden. vacatures carrièretips help inloggen inschrijven Timmerman zoeken Vacatures Favorieten Zoekopdrachten Timmerman Bruynzeel Keukens - Zaandam Afgeronde opleiding als allround timmerman, minimaal 3 jaar werkervaring. 3 dagen geleden geplaatst 40 uur MBO Timmerman VNOM Bemiddelaar in de techniek - Rotterdam Ben jij een gemotiveerde timmerman met minimaal 1 jaar werkervaring? 8 dagen geleden geplaatst 32 uur MBO Timmerman Eminent Groep - Deventer Wij zoeken een flexibele, zelfstandige timmerman. Ervaring niet nodig. 9 dagen geleden geplaatst 16-24 uur MBO Je netwerk Vertel aan de mensen in je netwerk dat je werk zoekt. Je netwerk, dat zijn alle mensen die je kent, zoals vrienden en familie. Een vriend ziet misschien een vacature voor je. Of je neef weet dat zijn baas een nieuwe medewerker zoekt. Je kunt je netwerk ook groter maken. Je gaat dan kennismaken met nieuwe mensen die misschien een baan voor je weten. Het uitzendbureau Kijk of een uitzendbureau werk voor je heeft. Een uitzendbureau heeft veel vacatures. Deze vacatures zijn meestal voor tijdelijk werk. Dat is werk voor een korte tijd, bijvoorbeeld voor een paar maanden. Uitzendbureaus werken veel via internet. Je moet je gegevens invullen op hun website. Je vult ook in wat voor werk je zoekt. Je kunt dan e-mails met vacatures krijgen. 64
Soms zoekt het uitzendbureau een baan voor jou. Een medewerker belt, als er een vacature voor je is. Je kunt daarna reageren op de vacature. Zelf vacatures zoeken Het is belangrijk om ook zelf vacatures te zoeken. Vacatures vind je in kranten of op het raam van een bedrijf. Maar de meeste vacatures staan op internet. Daar zijn speciale websites met vacatures, zoals www.nationalevacaturebank.nl en www.indeed.nl. Op zo n website moet je invullen wie je bent en wat voor werk je zoekt. Als je dat wilt, krijg je e-mails met vacatures die bij jou passen. 3 Bespreek samen. 1. Wat vind jij de beste manier om werk te zoeken? Vertel ook waarom. Denk aan: vacatures zoeken op internet vacatures zoeken in de krant je inschrijven bij een uitzendbureau aan familie en vrienden vragen of ze vacatures voor je weten 2. Je wilt graag je netwerk groter maken. Hoe kun je nieuwe mensen leren kennen? 4 Zoek op. Ga naar www.nationalevacaturebank.nl. Vul een beroep in dat je graag wilt doen. Of vul een bedrijf in waar je wilt werken. Vul ook een plaats in. Klik op zoeken. Bekijk de vacatures. Welke vacature lijkt je interessant? 1. Waarom heb je deze vacature gekozen? 2. Bij welk bedrijf is deze vacature? 3. In welke plaats is het bedrijf? 4. Voor hoeveel uur per week is de vacature? 5. Wat voor werk moet je doen? Ga naar www.taalcompleet.nl en maak de opdrachten bij 6.1. 65