Ik ben uit de mode Netwerk Dementie 7 februari 2019 Judith van Tuijn
(potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk geen geen n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. 2
Klinisch geriater medisch specialist ouderen in het ziekenhuis complexe problemen ingewikkelde zorgvraag 3
Inhoud 1. Kwetsbaarheid 2. Dementie: cijfers 3. Dementie: diagnose 4. Dementie: ziekte 5. Dementie: ziekenhuis 6. Discussie 4
Kwetsbaarheid 5
6
Leeftijd maat uitkomst? Co-morbiditeit Lage BMI Functiebeperking onderste extremiteiten Sociaal isolement Atypische ziektepresentatie Cognitieve achteruitgang 7
8
Frailty als er wat bij komt, dan gaat er wat af 9
10
Thuiswonende kwetsbare oudere 80% meerdere contacten huisarts 25% recent ziekenhuisopname 50% WMO en/of AWBZ Vooral 80+ groep SCP, 2011, Kwetsbaarheid bij ouderen 11
Thuiswonende kwetsbare oudere 80% recent meerdere contacten huisarts 25% Groot recent beroep ziekenhuisopname (medische) zorg 50% zorg en/of AWBZ Vooral 80+ groep SCP, 2011, Kwetsbaarheid bij ouderen 12
13
Hoe bepaal je kwetsbaarheid? 1. Timmermansoog 2. Fysieke kenmerken 3. Definitie 14
1.Timmermansoog 15
2. Meten=weten 1. Ongewenst gewichtsverlies 2. Gerapporteerde snelle vermoeibaarheid 3. Lage loopsnelheid 4. Geringe spierkracht 5. Weinig activiteit 16
Intermezzo: loopsnelheid 17
18
3.Vragenlijst 19
Dementie in cijfers 20
Bron: CBS 2017 21
270.0000 bekend bij huisarts: 104.000 verpleeghuis: 82.000 mét dementie, maar zonder diagnose: 74.000 Bron: Radboud UMC, 2018 22
270.0000 bekend bij huisarts: 104.000 verpleeghuis: 82.000 27% mét dementie, maar zonder diagnose: 74.000 Bron: Radboud UMC, 2018 23
Verschilt per subgroep Sociaal economische status Migratieachtergrond 24
Incidentie verschilt per subgroepen Sociaal economische status Preventie: -bewegen Migratieachtergrond -gezonde voeding -CVRM Doelgroepbeleid 25
Na de diagnose? 25% na 1 jaar in VPH 25% na 3 jaar zelfstandig 83% professionele hulp 39% dagopvang 53% thuiszorg, gemiddeld 6.6 uur/week mantelzorg 20/uur 26
Na de diagnose? 25% na 1 jaar in VPH 25% na 3 jaar zelfstandig 4.8 miljard jaar 83% een vorm van professionele hulp 39% vorm van dagopvang 53% thuiszorg, gemiddeld 6.6 uur/week 8 jaar 27
Medische bemoeienis 28
afasie agnosie Stoornis in uitvoerende functies amnesie apraxie Cognitieve dysfunctie Neuropsychiatrische symptomen Functionele dysfunctie ADL IADL Gedragsstoornissen Psychiatrische stoornissen 29
Geheugenpolikliniek St Jansdal geriater geriatrie VPK neuroloog SPV psychiater neuropsycholoog 30
Waarom onderzoek? 1. Dementie 2. Oorzaak 3. Bijkomende aandoeningen 4. Psychiatrische symptomen 5. Omgevingsfactoren 6. Behandelingsmogelijkheden 7. Ondersteuning en begeleiding 8. Ernst 9. Advance Care Planning 31
Basis onderzoek Aanvullend onderzoek anamnese hetero-anamnese medicatie voorgeschiedenis functionele anamnese sociale anamnese psychiatrisch onderzoek lichamelijk (neurologisch) onderzoek Bloedonderzoek Cognitieve screeningstesten Röntgenonderzoek Zo nodig: specifiek 32
Lab 33
Seven minute screen 34
Klok teken test 35
Hersenscan 36
Nader cognitief onderzoek Lindeboom&Schmand 37
Nader beeldvormend onderzoek 38
Liquorpunctie 39
Advance care planning als thuis wonen niet meer gaat autorijden wettelijke vertegenwoordiging wensen rond het levenseinde 40
Dementie de ziekte 41
42
43
M. Alzheimer 1. Klontering eiwit amyloïd 2. In hersencellen tangles 3. Gliacellen overactief 4. Bloed-hersenbarrière 44
45
46
47
48
Symptoombestrijding rivastigmine galantine donezepil memantine 49
Vasculaire dementie Hart en vaatziekten Langzamer denken, spreken en handelen Symptomen hangen af van hersengebied 50
Lewy Body dementie Begint vaak niet met geheugenproblemen Verminderde aandacht Hallucinaties Stijf, parkinsonachtig Beeld wisselend 51
Fronto temporale dementie Veranderingen gedrag, persoonlijkheid en spraak Lastig te herkennen, vaak laat herkend Pas later geheugenproblemen Verschillende varianten 52
Beloop 2/5 eindstadium 80% <8 weken in VPH palliatief beleid Overlijden complicaties van vergaande beperkingen dehydratie, cachexie, infectie 53
Bron: CBS, 2018 54
Dementie in het ziekenhuis 55
56
Groter risico op: 1. Complicaties 2. Functionele achteruitgang 57
Knelpunten in ziekenhuis Diagnose niet gesteld, wel vermoed Moet alles wat kan Overbelaste mantelzorgers Geen goede omgeving Reactivatie 58
Samengevat. ingewikkelde ziekte kwetsbare mensen geen goede behandeling grote consequenties veel kennislacunes zorg en begeleiding.. 59
60
Discussie Overdracht Advance care planning Terminale zorg Reactivatie bij dementie Migranten 61