Gezin en school: de kloof voorbij? Kathleen Leemans, Koen Muziek, Timothy Van Raemdonck Dag SO 22 februari 2019
Welkom!
Werkwinkel Ouderlijke betrokkenheid is een van de bepalende factoren voor de schoolloopbaan van leerlingen. Zeker leerlingen met negatieve ervaringen op school, leerlingen uit etnische minderheidsgroepen en uit gezinnen met een lage socio-economische status, zijn gebaat met een kwaliteitsvolle ouderbetrokkenheid. Niet zozeer ouderbetrokkenheid op zich, maar vooral de kwaliteit ervan speelt een rol. Idealiter vindt ze plaats in een positieve sfeer en in een context van geloof in de mogelijkheden van de leerling. Heeft een secundaire school een rol in het genereren/faciliteren van ouderlijke betrokkenheid? Hoe kan ze dit benaderen vanuit een partnerschapsmodel?
Programma 1. Verwelkoming en duiding thema/verloop werkwinkel. 2. GO! ouders: ouderbetrokkenheid in het SO GO! - facts and figures. 3. Reflectie op begrippen ouderbetrokkenheid: hoe pakken we het aan in onze school? 4. CVO Brussel: praktijkvoorbeeld uit scholengroep Brussel, CVO en SO slaan de handen in elkaar ten aanzien van anderstalige ouders. 5. Praktijkvoorbeeld herstelmarkt GO! Talentenschool Turnhout. 6. Slot: Wat heeft deze werkwinkel voor jou opgeleverd?
Drempelvrees om de kloof te overbruggen Visie vanuit het GO! Belang van gezin/ouders Diverse gezinsvormen Armoede Sociale uitsluiting BaO SO OLB
Facts and figures Knopen/drempels/groeikansen
Facts and figures Ouderparticipatie in het GO! secundair onderwijs 70% van de scholen geeft aan iets van ouderwerking te hebben 41%: oudervereniging/vriendenkring 29%: ouderraad Knopen/drempels/groeikansen Veel vriendenkringen (sympathisanten, helpende handen) Relatief weinig enkel gericht naar ouders Positief: het aantal ouderraden Groeikansen om te werken aan ouderbetrokkenheid enparticipatie
Facts and figures Quotes uit focusgroepen met ouders Ouders die moeilijk kunnen lezen gaan vaak niet naar activiteiten, vooral in het gewoon onderwijs wordt er moeilijke taal gebruikt en de ouders begrijpen dat dan niet. Als je in overlevingsmodus zit, mis je een aantal andere dingen, ook al ben je geïnteresseerd. De openheid van de school is belangrijk, je moet het gevoel hebben dat je welkom bent. Als de school eens belt of een berichtje stuurt, om me eens te herinneren
Facts and figures Quotes uit focusgroepen met ouders In een school moet je vrij kunnen aankloppen bij het secretariaat; andere letterlijke en figuurlijke drempels moeten eveneens vermeden worden Ik ben naar een feestje geweest, maar heb daar spijtig genoeg niemand leren kennen. Onderling kennen ze elkaar misschien wel en hebben ze misschien schrik om met anderstalige ouders te praten. Anderstalige ouders kunnen ook vragen aan de school om iets samen met andere ouders te doen. Dat is heel belangrijk voor de samenleving. Onze kinderen zitten in dezelfde klas, school, wijk en vaak zijn we buren. Elkaar kennen dat is minder problemen en helpt misverstanden vermijden.
Facts and figures Quotes uit focusgroepen met ouders Ik doe ook veel voor de school, ik moet daar geen bedanking voor hebben, maar ze zouden mij ook eens mijn mening kunnen vragen of bij iets anders betrekken, of een beslissing nemen. En ouders aanspreken op hun krachten. Het is niet omdat je geen geld hebt, dat je geen krachten hebt. Als er activiteiten zijn waarvoor je moet betalen, dan mis je ouders in armoede. Tegenwoordig vragen scholen voor alles geld. We dronken iets op het terras. Maar ook voor het springkasteel moet je betalen. Zo wordt het wel duur. Soms is het wel goedkoop, maar als je met een paar kinderen gaat dan wordt het snel duur.
Stellingen en reflectie op ouderbetrokkenheid
Reflectie op ouderbetrokkenheid
Kijkwijzer participatiehuis Kijkwijzer bij ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie Betrokkenheid kan zich kleinschalig manifesteren
Bereikbaarheid Communicatiemethodes Communicatieplan Verschillende doelgroepen bereiken (differentiatie)
Contact met ouders
Reflectie op ouderbetrokkenheid Hoe pakken we het aan in onze school? Placemat-methode
Geletterdheidsondersteuning als hefboom voor ouderbetrokkenheid Praktijkvoorbeeld CVO Brussel
Praktijkvoorbeeld CVO Brussel CVO/CBE en SO slaan de handen in elkaar ten aanzien van anderstalige ouders Leerplannen CVO/CBE bevatten handvatten om met ouders aan de slag te gaan
Praktijkvoorbeeld CVO Brussel Doelen linken aan dagelijks leven en context schoolgebeuren: Context oudercontact Klacht formuleren Beleving verwoorden Korte berichten schrijven in agenda
Praktijkvoorbeeld CVO Brussel Nederlands op school Externe partner: VGC (Vlaamse Gemeenschapscommissie) OCB (onderwijscentrum Brussel) HvNB INGent Atlas Antwerpen AII Gratis voor ouders
Praktijkvoorbeeld CVO Brussel Talenbeleid communicatiebeleid onthaalbeleid (SOP) Brede school (VGC) Schoolpoortcontacten Werken aan gemeenschappelijke projecten Multiculturele avond Ouders uitnodigen tijdens voorleesweek Ontmoetingsavond voor ouders Intergenerationeel leren
Werken aan ouderbetrokkenheid Praktijkvoorbeeld GO! Talentenschool Turnhout (tso bso)
Praktijkvoorbeeld Herstelmarkt voor ouders op school GO! Talentenschool Turnhout: tso bso Afstemming met vakleraren Leerlingen kunnen skills tonen Buurt ook welkom
GO! ouders als partner
Oefenkans voor en door ouders
Netwerking Partners leren kennen: GO! ouders CVO Basiseducatie Stedelijke onderwijscentra en/of flankerend onderwijsbeleid (stedelijk of provinciaal) oudervereniging betrekken Huizen van het kind Opvoedingswinkels Lokale actoren vanuit brede schoolkijk Werken met brugfiguren PBD GO! streven naar ouders als partners Vrijwilligers- en generatiemanagement
Ouderbetrokkenheid in het strategisch plan geletterdheid 2017-2024
Laaggeletterdheid 1 op de 7 Vlamingen is laaggeletterd 1 op de 5 Vlamingen heeft moeilijkheden om teksten te lezen 1 op de 4 Vlamingen haakt af als lezen iets meer moeite kost Heel wat ouders dus ook
Geletterdheidsplan Geletterdheidsondersteuning Basiseducatie en CVO s en SO en BaO Schoolteams ondersteunen in helder en transparant communiceren naar ouders Aanbod ontsluiten
Operationele doelstelling Het structureel verankeren van geletterdheidsondersteuning voor ouders, binnen het secundair onderwijs.
Hoe realiseren we deze doelstellingen? We integreren geletterdheidsondersteuning in diverse aspecten (zoals talenbeleid, zorgbeleid, communicatiebeleid, evaluatiebeleid,...): helder en toegankelijk communiceren met leerlingen en ouders. Welke ondersteuning hebben jullie nodig om dit te realiseren?
Wat gebeurt er al? (BSA) Think (individueel) pair (duo s) share (de hele groep) 15 min. 1. Wat doen jullie nu om met ouders te communiceren? Welke procedures gelden er op school? 2. Hoe zorgen jullie concreet voor heldere communicatie op school? Hoe dragen jullie daar vanuit het talenbeleid een steentje aan bij? 3. Welke acties hebben tot nu toe gewerkt? (Welke acties hebben niet gewerkt?)
Mag dat? Een kwart van de ouders van mijn leerlingen spreekt geen Nederlands. Daardoor zijn er vaak kleine misverstanden. Ik zou dus graag af en toe een Franse en Engelse vertaling van belangrijke brieven meegeven. Lieve - directeur basisonderwijs
Dat mag in de praktijk Vaste Commissie voor Taaltoezicht laat in uitzonderlijke gevallen toe dat je vreemde talen gebruikt. Daarvoor moet je communicatie aan 4 voorwaarden voldoen: 1. Je gebruikt de vreemde taal altijd naast het Nederlands 2. Je hebt een bijzonder doel om de vreemde taal te gebruiken (integratie, belangrijke informatie, dringende berichten) 3. Je anderstalige communicatie is alleen bestemd voor het anderstalige publiek en niet voor de Nederlandstaligen 4. Gebruik andere talen niet systematisch, alleen in uitzonderlijke gevallen of als overgangsmaatregel
Wat wel en wat niet? Dit mag wel De meertalige affiche over school- en studietoelagen ophangen. Belangrijke info over een schooluitstap vertalen: vertrek- en aankomstuur, kostprijs Tolken op het oudercontact. Dit mag niet Aan anderstalige ouders info geven over de schooltoelage en niet aan de Nederlandstalige. Aan alle Nederlandstalige ouders een meertalige brief meegeven. Ervan uitgaan dat alle anderstalige ouders een tolk nodig hebben.
Bijzondere aandacht voor Brieven Het rapport De schoolagenda Het schoolreglement Online communicatie
Hoe realiseren we deze doelstellingen? Voor ouders kansen creëren om hun geletterdheid te verhogen in de context van het leerplichtonderwijs van hun kinderen Verder vormgeven van ouderbetrokkenheid met specifieke aandacht voor de betrokkenheid van laaggeletterde ouders. Scholen en CLB s verwijzen ouders door naar het geletterdheidsaanbod binnen volwasseneneducatie. Welke ondersteuning hebben jullie nodig om dit te realiseren?
Wat gebeurt er al? (BSA) Think (individueel) pair (duo s) share (de hele groep) 15 min. 1. Wat doen jullie nu om met ouders te betrekken en om hen door te verwijzen naar volwasseneneducatie? Welke procedures gelden er op school? 2. Hoe zorgen jullie concreet voor die betrokkenheid? Hoe dragen jullie daar een steentje aan bij? 3. Welke acties hebben tot nu toe gewerkt? (Welke acties hebben niet gewerkt?)
Reflectie op de werkwinkel Welke initiatieven en ideeën wil je uitproberen in de praktijk? Wat heb je bijkomend nodig om daar een antwoord op te bieden?
Wat heeft deze werkwinkel voor jou opgeleverd?