Praten over jouw levenseinde Bert Buizert Stichting STEM (Sterven op je eigen manier)
Weerstand Weerstand beschermt hetgeen kwetsbaar is.
Praten over de doodgaan Het gesprek erover, dat is voor mijn familie te confronterend. Veel mensen willen niet weten dat ik met euthanasie bezig ben. Ik ben weleens bij de huisarts, maar hoe ga je zo n gesprek nu eigenlijk aan? Mijn familie weet het wel, maar er zijn vrienden die ik niks vertel omdat ik bang ben dat ze dan gelijk denken dat ik dood wil. Als je zelfmoord wilt plegen, houd je dat voor je. Het is jouw geheim. Het is eenzaam. Ik heb tig afscheidsbrieven geschreven. Maar ik wil in alle openheid en rust afscheid kunnen nemen van het leven. Nog een laatste gesprek voeren met mijn vrienden, mijn ouders, samen janken.
Eigen ervaringen Ga eens met in drietallen in gesprek over jouw ervaringen (of de afwezigheid van ervaring) Wat werkt goed voor jou? Hoe ging het Wat had je nodig? Wat kreeg je van de ander? Wat was de plek waar je het gesprek voerde? Hoe was de sfeer / setting? Etc. Één iemand vertelt, één iemand bevraagt en één observeert (de observant legt kenmerken vast die blijkbaar helpend of juist belemmerend zijn geweest in de gesprek over het levenseinde) Ieder krijgt 6 minuten om zijn/haar verhaal te vertellen en dan wisselen van rol.
Wat zijn de kenmerken van een goed gesprek? Inventariseren
Helpend Stabiliteit Begrip Taboe weg Luchtig Tijdig over beginnen en regelmatig op terugkomen Kiezen Niet kiezen (betekent dat de ander dat moet doen) Beseffen wat het voor de ander betekent Niet helpend Oplossen Tijdig zeggen (voor sommige mensen kan het ook confronterend zijn) Elkaar geen verdriet willen doen
Bij een goed gesprek. Hoort vaak dat je mag zeggen wat je wilt, zonder dat de ander daarover oordeelt Hoort vaak dat je je eigen vragen mag onderzoeken, zonder dat de ander antwoorden geeft Hoort dat je verder komt dan in het begin. Dat het mag om het er niet over te hebben
1, 2 3 regel Een keer is een incident Twee keer is opletten geblazen Drie keer is structuur dan zal het naar alle waarschijnlijkheid zich op deze manier voortzetten. Dan kun je kiezen om het te hebben over dat je niet met elkaar in contact kunt zijn.
Dus.. Ik merk dat ik dit onderwerp nu drie keer aansnij met je, en van die drie keer verander je elke keer van gespreksonderwerp. En ik heb je echt nodig om dit te bespreken, ik voel me zo eenzaam als je het gesprek uit de weg gaat.
Allemaal leuk en aardig, maar hoe dan??
Reflectief luisteren
Spiegelend luisteren Spreker Luisteraar B C A D
Jij begint te vertellen over jouw wens De Ander Jij Zegt: Dat is nu nog veel te vroeg Jij hoort dit maar prikt in op de laag eronder: De ander denkt: Ik ben bang dat hij snel dood gaat Je bent bang dat snel doodga
Je vraagt niet je stelt Bv. Een client vertelt een heel uitgebreid verhaal over het feit dat zijn kinderen niet op bezoek komen. etc. Ik hoor u zeggen dat uw kinderen niet komen, klopt dat? vs U staat er helemaal alleen voor.
Onmachtsuitspraken van de ander Kindje ik kan je niet missen Ik heb nu heel weinig tijd Daar is het nu nog geen tijd voor Dat wil ik graag met jouw ouders / familie erbij bespreken Laten we eerst de volgende therapie een afwachten Etc. 12-2-2018
Laten we de eerst volgende therapie afwachten Je bent bang voor het gesprek met mij Het doet je pijn om over dit onderwerp te spreken
Kindje ik kan je niet missen Je vindt het moeilijk je jouw leven zonder mij voor te stellen. Ik heb nu heel weinig tijd Het onderwerp heeft voor jou nu geen prioriteit Daar is het nu nog geen tijd voor Je hoopt dat ik er nog heel lang ben Dat wil ik graag met jouw ouders / familie erbij bespreken U vindt het moeilijk om het met mij alleen te bespreken U vindt het onwenselijk om het met mij alleen te bespreken Etc. Laten we eerst de volgende therapie een afwachten Jij hebt hoop dat het nog goed komt Etc.
De sterkste leerlingen krijgen de moeilijkste opdrachten
TIPS VOOR GESPREKKEN: www.ikwilmetjepratennu.nl www.stichtingstem.nl www.doodgewoonbespreekbaar.nl