jaarverslag 2012 Fossa Eugenia culture of quality

jaarverslag 2012 Fossa Eugenia 2012 culture of quality

jaarverslag 2012 Fossa Eugenia voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van Fossa Eugenia met de feiten en cijfers van 2012. Maar laat ik u kort meenemen in hoe het jaar verliep, bezien vanuit onze leden. Hoe wij de tegenwoordige markt ervaren en hoe we daar gezamenlijk in opereren. En niet in de laatste plaats, wat we als telersvereniging doen om ook in de toekomst succesvol te blijven. Kijkend naar de vollegrondtuinders, dan mogen we stellen dat er een stabiele, positieve ontwikkeling zichtbaar is. Mede dankzij de investeringen in de tweede helft van het jaar op het gebied van professionalisering creëren de tuinders een optimalisatie in hun productieproces. Voor de kastuinders stond 2012 in het teken van herstel, het kon beter is een veel gehoorde reactie. Reden te meer om heel hard te werken aan de verkoop van onze producten. Want als vereniging scoren we goed op de verskwaliteit van onze producten. Dat werpt, gecombineerd met een steeds gestructureerder verkoopproces wel z n vruchten af. We zetten alle zeilen bij om dat zo effectief en efficiënt mogelijk te organiseren voor onze leden. Ook door het in 2011 geïntroduceerde ICT-traject kregen we afgelopen jaar meer inzicht in de managementinformatie. Dit loopt inmiddels op professioneel niveau en daar zijn we zeer tevreden over. Zeker daar we ook merken dat de criteria voor de verkrijging en erkenning van GMO-gelden aangescherpt zijn, lopen we mee in de ontwikkelingen, waarvan MVO speerpunt is en blijft wat ons betreft. Met bovendien een groeiende samenwerking met de retail ziet Fossa Eugenia haar kansen voor de toekomst bevestigd. Wij danken iedereen voor het in ons gestelde vertrouwen. Ton Holthuijsen Voorzitter Fossa Eugenia B.V. 3

jaarverslag 2012 Fossa Eugenia hoofdstuk 1 Fossa Eugenia hoofdstuk 2 mens, maatschappij & milieu hoofdstuk 3 producten hoofdstuk 4 PUBLICATIERAPPORT 2012 8 Geschiedenis 20 Interview Erik Gipmans 34 Aardbeien 64 Fossa Eugena B.V. 10 Missie & visie 22 Partners 36 Andijvie Balans & toelichting 12 Kenmerken & resultaat 24 Research & development 38 Asperge 14 Samenstelling structuur 25 Leerprogramma 40 Aubergine 68 Fossa Eugeniana u.a. 16 Kengetallen 27 Kwaliteitsmanagement 42 Chinese Kool Balans & toelichting 28 Certificeringen 44 Kruiden (in pot) 32 Oogstkalender 46 Paprika 48 Peen 50 Prei 52 Rabarber 54 Sla IJsbergslag & Kropsla 56 Tomaten 58 Spinazie 60 Venkel 62 Overzicht 4 5

The best quality, in the shortest way hoofdstuk 1 Fossa Eugenia Fossa Eugenia bestaat uit een groep groentetelers uit de euregio Venlo met het volgende doel: Het leveren van een gezond kwaliteitsproduct dat voldoet aan de eisen van de kritische consument. Dit doel spreekt zowel klanten als telers aan. Niet voor niets ook dat de groep nog steeds groeit; in aantal telers, productieareaal en assortiment. 6 7

hoofdstuk 1 Fossa Eugenia Geschiedenis Het ontstaan van Fossa eugenia In de 17 e eeuw besloot de Spaans-Nederlandse regering tot de bouw van een kanaal tussen de Rijn en de Maas. Helaas werd de verbinding Fossa Eugenia niet afgerond. Zelfs Napoleon kreeg het een eeuw later niet voor elkaar. In tegenstelling tot Bonaparte, hielden oorlog, geldgebrek en hoogteverschillen een vooruitstrevende groep telers uit de omgeving Venlo niet tegen. Zo ontstonden in de herfst van 1995 korte verbindingen met Duitsland, vervolgens met de rest van Europa en zelfs met Amerika. Een eenvoudige formule Het idee van de telers is simpel: lever een kwaliteitsproduct dat in elk opzicht voldoet aan de eisen van de kritische consument en zet dat product af via korte kanalen, zonder onnodige handelingen tussendoor, in de overeengekomen hoeveelheden en tegen de afgesproken prijs. Deze formule spreekt zowel klanten als telers aan. Vanaf het begin werkt Fossa Eugenia samen met geselecteerde, afzonderlijke handelshuizen. Sinds het ontstaan, sluiten zich voortdurend nieuwe telers bij de groep aan, hierdoor blijft het assortiment en het productieareaal groeien. 8 9

hoofdstuk 1 Fossa Eugenia missie & visie meerwaarde en ondersteuning Fossa Eugenia wil met haar handelsmerk en GMO-erkenning een meerwaarde bieden aan haar leden bij de productie en afzet van groenten. Dit wil zij bereiken op basis van duurzame relaties met al haar belanghebbenden. Fossa Eugenia stelt zich verder tot doel haar leden te ondersteunen bij het maatschappelijk verantwoord ondernemen en het opereren als een professionele en betrouwbare leverancier van kwalitatief hoogwaardige producten. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Ondernemers in de tuinbouw zetten de afgelopen jaren grote stappen. Dit blijkt onder meer uit het feit dat er 90 procent minder milieubelasting door gewasbeschermingsmiddelen is dan in 1998. Ook het energiegebruik in de glastuinbouw per eenheid product is met 52 procent gedaald ten opzichte van 1990. Ondernemers in de tuinbouw doen er alles aan om mens en milieu zo min mogelijk te belasten tijdens de teelt van hoogwaardige kwaliteitsproducten. Ook de groentetelers van Fossa Eugenia kiezen voor integrale duurzaamheid met een toegevoegde waarde voor milieu, maatschappij en consument. Ons doel is hiermee economisch rendement te behalen. Samen met collegatelers in onze sector leveren we hiermee een belangrijk aandeel aan de internationale opdracht om in 2050 een wereld met 9 miljard mensen te kunnen voeden, met behoud van ecosystemen en biodiversiteit. Bewust investeren Ook innovatie en functionele eisen zijn tegenwoordig sleutelbegrippen binnen de tuinbouw. Fossa Eugenia investeert daarom bewust in Research & Development ( 2.500.000,-) op het gebied van nieuwe teeltmethoden, bewust omgaan met energie en duurzame innovaties binnen bedrijfssystemen. Fossa Eugenia stelt zich hiermee ten doel een goed product nog beter en kosteneffectiever te maken. doelstellingen Een kwaliteitsproduct dat via korte kanalen de klant bereikt: Relatie met klanten (eindafnemers) Voedselveilig produceren Tracing en Tracking Product certificering (ISO, Eurep-Gap, IFS, BRC etc) Samenwerking met handelsbedrijven Verkorten van de keten Maatschappelijk verantwoord ondernemen Stichting Innovatie Tuinbouw is er trots op een cheque ter waarde van 1000,- te mogen uitreiken aan Victoria Müller voor de beste afstudeerscriptie. Niet alleen als waardering voor de geleverde kwaliteit van deze high potential. Zeker ook voor de kennis die deze scriptie toevoegt aan de continue innovatie en ontwikkeling die de stichting nastreeft. In 96 bedachten Dik Hak (Rabobank), Ton Holthuijsen (Fossa Eugenia), Erik Gipmans (Gipmans Planten) en Theo Koning (Frankort & Koning) om de beschikbare financiële middelen uit een eerder traject ten goede te laten komen aan initiatieven, start-ups en andere innovatieve projecten, lokaal en regionaal. Een functie die de stichting nog steeds ziet als waardevolle aanvulling op de rol van Greenport Venlo. 10 11

hoofdstuk 1 Fossa Eugenia Kenmerken & resultaten kenmerken fossa eugenia Platte organisatie structuur Clustermanagers onderhouden een netwerk van interne en externe contacten, gericht op het realiseren van de doelstellingen van Fossa Eugenia Grotendeels virtuele verenigings structuur Snelle beslisstructuur Groot nationaal/ internationaal netwerk Ondernemersorganisatie (dringen intensief door in datgene wat ze ondernemen) Breed productenpakket (glas/ vollegrond) Moderne bedrijven Innovatieve bedrijven Commerciële conceptontwikkeling Balans tussen people, planet en profit (MVO) De producten van de leden van Fossa Eugeniana U.A. worden via Fossa Eugenia B.V. verkocht het resultaat van onze werkwijze Hoogwaardige producten Vaste en korte (communicatie)wegen Kwaliteitsdenken Gegarandeerde voedselveiligheid Sterke groei van Fossa Eugenia 31 telers De som is meer dan de delen 12 13

hoofdstuk 1 Fossa Eugenia samenstelling structuur 2012 Een uitwisseling van kennis & ervaring bestuur LEDEN voorzitter Ton Holthuijsen Abra B.V. B Mts. Op het Veld B vice-voorzitter Erik Gipmans Mts. Arts B Reefresh Kwekerijen B.V. C secretaris René Baetsen Mts. Baetsen A J.S.P. Reijnders A adviseur Nico van Knippenberg Henk Gipmans Brookberries B.V. Mts. Coenen D A Sunny Tom Tielen Groenteproducties D A BEstuurdleden René Baetsen Peter van Dijck Mts. Colbers-Verhaegh Dings Aardbeien B.V. A D Van Dijck Groenteproducties B.V. Van Gennip VOF - gastlid D D Marcel Dings Erik Gipmans Eldorado Agro B.V. Especia B.V. B D Van der Velden Groente B.V. C.A.J. Veldhuyzen C B organogram Trostomatenkwekerij Geurts Houwen Groenten B.V. C B Mts. Verthé Vitacress Real B.V. - gastlid A A Litjens Venkel A Mts. Willemssen A LEDEN Mts. Koks-Verijdt A Mts. In t Zandt-Janssen A bestuur RAAD VAN TOEZICHT G.P.H. Lücker B Zuppi B.V. B fossa eugeniana u.a. RAAD VAN COMMISSARISSEN fossa eugenia b.v. carolina b.v. cluster managers verkoop Peter van Dijck René Baetsen Erik Gipmans Marcel Dings Susan van Horssen Marcel Verdellen Aantal medewerkers: A = 0 5 B = 5 15 C = 15 25 D = 25 - + 14 15

hoofdstuk 1 Fossa Eugenia kengetallen de cijfers 2012 product hoeveelheid in kg productie [in % kg] IJsbergsla 34.566.220,25 Prei 8.376.439,00 Trostomaten 7.290.180,00 Peen 5.959.268,00 Chinakool 3.319.110,20 Cocktailtomaten/snoeptomaten 2.413.249,30 Spinazie 2.401.701,60 Aubergines 2.222.417,00 Paprika 2.049.710,00 Andijvie 1.973.326,50 Courgettes 1.936.549,00 Broccoli 1.330.322,00 Aardbeien 1.035.858,00 Boerenkool 905.723,35 Knolvenkel 845.877,00 Knolselderij 826.381,50 Spruiten 752.939,00 Sla 450.206,00 Romano 316.239,40 Bloemkool 291.140,00 Rabarber 283.241,00 Kruiden 83.590,00 Bio-Courgettes 71.266,50 Asperges 38.727,00 Spitskool 26.400,00 Bleekselderij 20.607,00 Koolrabi 3.870,00 Savooiekool 1.296,00 Fossa Eugenia bestond in 2012 uit 26 productie-bedrijven waarvan 2 gastleden Productieoppervlak glas volle grond 47,2 ha 14.000 ha Aardbeien Andijvie Asperges Aubergines Boerenkool Bloemkool Broccoli Chinakool Savooiekool Cocktailtomaten/snoeptomaten Ijsbergsla Knolselderij Knolvenkel Kruiden Paprika Peen Prei Rabarber Romano Sla Spinazie Spruiten Trostomaten Koolrabi Spitskool CourgeAes Bio- CourgeAes Bleekselderij Aardbeien Andijvie Asperges Aubergines Boerenkool Bloemkool Broccoli Chinakool Savooiekool Cocktailtomaten/snoeptomaten Ijsbergsla Knolselderij Knolvenkel Kruiden Paprika Peen Prei Rabarber Romano Sla Spinazie Spruiten Trostomaten Koolrabi Spitskool CourgeAes Bio- CourgeAes Bleekselderij 79.791.854,60 16 17

hoofdstuk 2 mens, maatschappij & milieu Mens, maatschappij & milieu staan centraal bij Fossa Eugenia. Samen streven we naar de hoogste kwaliteit, onderling vertrouwen tussen alle leden en met onze zakelijke relaties. Drievoudige kwaliteitsgarantie 18 19

hoofdstuk 2 mens, maatschappij & milieu Een bedrijf dat zich bezighoudt met MVO, houdt rekening met de effecten van de bedrijfsvoering op mens, milieu en maatschappij. Het toepassen van MVO in een bedrijf begint met kleine stappen die je steeds verder uitbouwt. Binnen Gipmans zijn we al een aantal jaar actief met MVO, maar vanaf dit jaar geven we er nog meer aandacht aan, zegt Erik Gipmans. MVO is breed inzetbaar MVO richt zich op zeven thema s: Bestuur van de organisatie Mensenrechten Arbeidsomstandigheden Milieu Eerlijk zakendoen Consumentenaangelegenheden Betrokkenheid bij de ontwikkeling van de gemeenschap Elke organisatie moet zelf bepalen of en in welke mate een bepaald MVO-thema relevant is. MVO vergt daarom een innovatieve blik op het bedrijf, waarbij je kijkt welke thema s er in jouw branche en bedrijf spelen. MVO bij Gipmans Het eerste MVO-thema dat aandacht kreeg binnen Gipmans is arbeidsomstandigheden, weet Erik. We hebben veel uitzendkrachten in dienst via Otto. Voor deze medewerkers regelden we vroeger het vervoer naar en van het werk. Dit was verplicht. Maar inmiddels zijn we tot het inzicht gekomen dat we onze uitzendkrachten niet anders willen behandelen dan onze vaste medewerkers. Het vervoer naar het werk in een busje van Otto is een vrije keuze. Als ze met eigen vervoer willen komen, kan dat ook. Erik Gipmans, lid van Fossa Eugenia, hecht als familiebedrijf veel waarde aan maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Niet alleen omdat een familiebedrijf focust op de lange termijn; van generatie op generatie, maar ook omdat Gipmans belang hecht aan de principes van MVO. Gipmans onderneemt met hart voor mens, milieu en maatschappij Milieubewust werken Gipmans hecht veel waarde aan duurzaamheid, op diverse gebieden; aardgasverbruik, milieubewust werken, gewasbeschermingsmiddelen, plantversterkers op natuurlijke basis. Met dit laatste zijn we heel innovatief bezig, vertelt Erik. Door te experimenteren met plantversterkingsmiddelen op natuurlijke basis heb je op den duur minder gewasbeschermingsmiddelen nodig. Dat is milieubewust werken. Belangen van medewerkers Ook het MVO-thema bestuur van de organisatie wordt binnen Gipmans concreet ingevuld: Sinds 2012 hebben we een Ondernemeningsraad (OR), zegt Erik. De OR heeft als taak op te komen voor de belangen van de medewerkers, zonder het bedrijfsbelang uit het oog te verliezen. De OR bestaat uit vijf medewerkers die namens het personeel overleg voeren met de directie. Natuur, sport en welzijn Betrokkenheid bij de ontwikkeling van de gemeenschap krijgt ook aandacht. Dit komt mede tot uiting in de organisatie en sponsoring van de Gipmans Kwaakerrun en in sponsoring van de HomeRide. Net zoals betrokkenheid met de maatschappij; dit krijgt vorm door samen te werken met het Limburgs Landschap. Dankzij deze samenwerking hebben we rond onze kassen prachtige stukken natuur kunnen creëren, vertelt Erik. Ook aan de overige MVO-thema s hopen we op korte termijn passend invulling te kunnen geven. 20 21

hoofdstuk 2 mens, maatschappij & milieu Partners OPTIMALE TEELT DOOR SAMENWERKING Fossa Eugenia werkt nauw samen met toeleveranciers, testinstituten voor de tuinbouw en vakorganisaties om zo de teelttechnieken te perfectioneren. Bij de zaadselectie voor de geteelde soorten zijn altijd de smaak, de vorm en het uiterlijk van het te oogsten consumptierijpe product doorslaggevend. Milieuvriendelijke teeltmethoden en biologische gewasbescherming completeren de kwaliteit van onze producten die regelmatig worden beoordeeld, door zowel experts als consumentenpanels. vertrouwensbasis onderling vertrouwen De zakelijke relaties van Fossa Eugenia zijn gebaseerd op onderling vertrouwen en kenmerken zich door het voortdurend zoeken naar de best uitvoerbare oplossingen in elke handelsfase. Producentenorganisatie Fossa Eugenia investeert in langdurige betrekkingen met haar klanten, en zet zich daar volledig voor in, als het nodig is zelfs dag en nacht. Elke dag werkt Fossa Eugenia hard aan haar succes en aan de tevredenheid van haar klanten. En dat zullen we blijven doen! 22 23

hoofdstuk 2 mens, maatschappij & milieu research & development bewuste investering Innovatie en functionele eisen zijn tegenwoordig sleutelbegrippen binnen de tuinbouw. Fossa Eugenia investeert daarom bewust in Research & Development ( 2.500.000,-) op het gebied van nieuwe teeltmethoden, bewust omgaan met energie en duurzame innovaties binnen bedrijfssystemen. Fossa Eugenia stelt zich hiermee ten doel een goed product nog beter en kosteneffectiever te maken. leerprogramma ontwikkeling Fossa Eugenia biedt een uitgebreid leerprogramma op diverse gebieden. Zo houden we het teelttechnisch kennisniveau van al onze individuele leden up-to-date e en ontwikkelen we de ondernemersvaardigheden van alle leden. Voorbeelden Kadercursussen Managementcursussen Cursussen op het gebied van bedrijfseconomie Certificeringscursussen Scoutingcursussen Corporate Performance Management cursussen Duurzaam innoveren binnen bedrijfssystemen 24 25

hoofdstuk 2 mens, maatschappij & milieu kwaliteitsmanagement een gezonde basis De waarde die Fossa Eugenia hecht aan kwaliteit zit ingebakken in het DNA van de telers. Als extra kwaliteitsgarantie heeft de telersgroep zich aangesloten bij diverse certificerende instanties. Hierdoor zijn er intensieve interne en externe productcontroles drievoudige kwaliteitsgarantie kwaliteit, milieu en zuiverheid De voortdurende inspanningen voor kwaliteit, milieu en zuiverheid worden sinds 1997 bevestigd door de certificering met het TÜV-kwaliteitszegel voor hoogwaardige groenten. Naast de periodieke TÜV-onderzoeken worden de producten van Fossa Eugenia ook permanent gecontroleerd door de kwaliteitscontroleurs van Agro Quality Support. De belangrijkste productbeoordeling vindt echter dagelijks plaats op de markt. Daaruit kan de beste kwaliteitsgarantie voor de producten van Fossa Eugenia worden afgeleid: Uw beoordeling als consument. Permanente controles 26 27

hoofdstuk 2 mens, maatschappij & milieu Kwaliteit, milieu en zuiverheid TüV kwaliteitszegel Onze telers leveren continu topprestaties voor kwaliteit, milieu en zuiverheid. Die kwaliteit is sinds 1997 gedocumenteerd met de certificering van het TÜV-kwaliteitszegel voor hoogwaardige groenten. Naast de periodieke TÜV-onderzoeken worden de producten van Fossa Eugenia ook permanent gecontroleerd door de kwaliteitscontroleurs van Agro Quality Support. globalg.a.p. de europese retailrichtlijnen voor agrarische producten de europese retailrichtlijnen voor agrarische producten De hedendaagse consument rekent erop dat het voedsel dat hij koopt veilig is. Niet voor niets dat o.a. supermarkten voedselveiligheid hoog in het vaandel hebben staan. Tegenwoordig is GLOBALG.A.P dé Europese overkoepelende norm voor voedselveiligheid in de primaire sector. iso 9001 KWALITEITSMANAGEMENTSYSTEEM Alle telers die zijn aangesloten bij Fossa Eugenia zijn ISO 9001 gecertificeerd. Deze ISO-certificatie stelt hoge eisen aan het gehanteerde kwaliteitsmanagementsysteem. Met deze ISO-certificering verhoogt Fossa Eugenia de klanttevredenheid. ISO-normen worden ook gebruikt om te beoordelen of de organisatie voldoet aan de eisen van klanten, aan die van de eigen organisatie en aan wet- en regelgeving. Sinds de tweede helft van de jaren 90 heeft de tomatenteelt in Nederland een revolutie doorgemaakt. Dit is te danken aan een moderne manier van telen, biologische gewasbestrijding en nieuwe hoogwaardige variëteiten. De trostomaten van Fossa Eugenia zijn hiervan een goed voorbeeld: ze hebben een mooie donkerrode kleur een uitgebalanceerde zoet/zuur-verhouding en ze zijn stevig en sappig QS qualität und sicherheit Om ook Duitse klanten een kwaliteitsgarantie te kunnen bieden, zijn de telers van Fossa Eugenia bovendien QS-gecertificeerd. QS is een specifieke Duitse standaard voor de primaire sector. Deze certificering is opgezet door een samenwerking van zes grote Duitse ondernemingen. Het doel is: veilige en kwalitatief hoogwaardige producten bieden. AQS AGRO QUALITY SUPPORT Naast de onaangekondigde TÜV controlles worden alle telers van Fossa Eugenia wekelijks door kwaliteitscontroleurs van Agro Quality Support Nederland B.V. (AQS) getest. AQS is opgericht door het Kwaliteits-Controle-Bureau (KCB: www.kcb.nl) voor Groenten en Fruit en is als onafhankelijke inspectie-instelling actief in de agro-en foodsector. AQS verleent een uitgebreid pakket diensten aan teelt-, handels- en grootwinkelbedrijven, en aan sorteer- en pakstations. De diensten variëren van kwaliteitsbeoordelingen van verse groenten en fruit tot systeembeoordelingen in het kader van kwaliteits- en hygiënezorg. IFS & BRC kruiden en tomaten IFS en BRC stellen de hoogst mogelijke eisen aan management en productie in relatie tot voedselveiligheid en kwaliteit. Alle kruiden en kleinverpakte tomaten die geproduceerd worden door de telers van Fossa Eugenia zijn IFS-gecertificeerd. Naast het IFS-certificaat hebben de kruiden ook het BRC-certificaat. Dit certificaat wordt uitgegeven door het Britisch Retail Consortium en vormt dé norm voor levering van private label producten aan het Verenigd Koninkrijk. (Alleen Sunny Tom Packaging is IFS-gecertificeerd, dit geldt voor het inpakken van de tomaten van Sunny Tom Tomatoes.) IFS Broker gecertificeerd verkoop organisatie Sinds de winter van 2010 is Fossa Eugenia als verkooporganisatie gecertificeerd volgens de IFS Broker Standaard en mag daardoor rechtstreeks leveren aan Duitse grootwinkelbedrijven. IFS Broker is een variant van de IFS Food Standaard, dit is een standaard voor verkooporganisaties die geen opslag-, verpak- of ompakactiviteiten uitvoeren, maar vanuit een kantoor opereren. TESCO Nurture meer aandacht voor milieu, sociale en ethische verantwoordelijkheden TESCO s Nurture Standaard is opgesteld voor telers (primaire productie) die hun producten aan TESCO (UK) leveren. De standaard is door TESCO zelf opgesteld en behelst o.a. jaarlijkse inspecties door geaccrediteerde instellingen namens CMi. De Nurture Standaard is een certificaat dat gezien kan worden als GlobalGAP +, geheel gericht op de visie van TESCO. In vergelijking met de GlobalGAP, wordt in de Nurture Standaard vooral meer aandacht gegeven aan eisen op gebied van milieu en op sociale en ethische verantwoordelijkheid. Bij telersvereniging Fossa Eugenia, zijn de aardbeien van BrookBerries en de Venkel van Litjens Venkel gecertificeerd tegen de Nurture Standaard. 28 29

Smaak, vorm & uiterlijk hoofdstuk 3 de producten De telersgroep van Fossa Eugenia laat bij de zaadselectie voor de geteelde soorten altijd de smaak, vorm en het uiterlijk de doorslag geven. Milieuvriendelijke teeltmethoden en biologische gewasbescherming maken de kwaliteit van onze producten compleet. Zeker met de regelmatige beoordeling door experts en consumentenpanels. 30 31

hoofdstuk 3 Producten De oogstkalender van Fossa Eugenia Levering jaarrond levering groenten Fossa Eugenia levert het jaarrond diverse groenten. Maar, niet alle groenten zijn altijd verkrijgbaar, want diverse telers kiezen er bewust voor om niet te belichten. Ook volle grond groenten zijn maar in een bepaald seizoen leverbaar. Hieronder staat een overzicht van de oogstkalender van Fossa Eugenia. jan feb mrt apr mei juni juli aug sep okt nov dec opmerkingen aardbeien kasaardbeien asperge aubergines chinese kool levering jaarrond ijsbergsla knolselderie kruiden levering jaarrond diverse kruiden levering jaarrond paprika peen prei levering jaarrond levering jaarrond rabarber sla (kas) levering jaarrond snijbonen trostomaten tros cocktailtomaten levering jaarrond venkel 32 33

hoofdstuk 3 Producten Aardbeien innovatief, maatschappelijk en marktgericht De aardbei (Fragaria) is een geslacht uit de rozenfamilie (Rosaceae), dat vooral bekend is om zijn eetbare vruchten. Dit zijn schijnvruchten: de pitjes op de aardbei zijn feitelijk de echte vruchten. Al in de bronstijd werden wilde aardbeien gegeten, maar de Romeinen hebben de plant gecultiveerd. Na de val van het Romeinse Rijk raakte de plant uit de gratie. Vanaf de 14 e eeuw worden de planten in Nederlandse tuinen aangeplant, voornamelijk voor medicinaal gebruik. Aardbeien werken namelijk bloedreinigend, ze stimuleren de stofwisseling en ze hebben een goede werking op onze botten. Ook verlagen aardbeien de bloedspiegel, waardoor ze erg geschikt zijn voor mensen met diabetes. Doordat de vrucht laxerend en ontgiftend werkt, is het bovendien een ideale vrucht voor mensen met overgewicht. Vanaf de middeleeuwen werd de aardbei pas echt als lekkernij gezien. De vruchten waren in die tijd nog klein maar door kruising en veredeling ontstond de hedendaagse aardbei! De aardbeientelers Dings Aardbeien en Brookberries van Fossa Eugenia zijn toonaangevend op het gebied van innovatief en marktgericht produceren. Ze spelen zo optimaal mogelijk in op de wensen van hun klanten. Winter-, Zomer- Telers Dings Aardbeien B.V. Brookberries B.V. én Herfstkoninkjes 34 35

hoofdstuk 3 Producten Andijvie innovatieve verpakking Andijvie is een groene bladgroente met een licht bittere smaak. Krulandijvie of frisee is een variëteit met lichtgroene gekrulde bladeren. Deze variant is heel lekker en decoratief in salades. Andijvie kan gekookt of rauw gegeten kan worden. Eet de groente apart of als stamppot. Vooral het buitenste groene blad van andijvie is rijk aan vitamine A, vitamine C en mineralen. De gladde andijvie van Van Dijck Groenteproducties wordt vooral geteeld voor de verwerkingsmarkt. Het product wordt alleen of in combinatie met andere bladgewassen versneden en verpakt. Een gedeelte van de productie is voor de versmarkt. Het gemiddelde kropgewicht is rond 600 gram. Als extra kan ook gebleekte andijvie worden geleverd. De kroppen worden een aantal dagen voor de oogst afgedekt met witte plastic kappen. De bladeren onder de kap krijgen een gele kleur. Dit is speciaal voor de Franse markt, maar ook vanuit Nederland begint er vraag te komen. Tweemaal in de week wordt er geplant met een 4 rijige v.d. Beucken plantmachine. Na ongeveer 6 weken wordt er geoogst met behulp van een Tumoba Kangaroo Harvester. Voor de versmarkt 6 kg. per verpakking en voor de snijderij meestal 8 kg. per verpakking. In totaal wordt er 105 ha. gladde andijvie geteeld. De geteelde standaardrassen zijn Nuance, Seance en Allure van Enza Zaden. Teler Van Dijck Groenteproducties B.V. 36 37

hoofdstuk 3 Producten Asperge witte & groene asperges Reeds in de oudheid werd door de Grieken, Romeinen en Chinezen al asperge geteeld. In de piramides van Sakara in Egypte zijn afbeeldingen gevonden van asperges als offergaven. Julius Caesar at asperges en Madame de Pompadour presenteerde asperge op haar feestjes. De mensen in de oudheid gebruikten de asperge als afrodisiacum vanwege het gunstige effect op het liefdesleven. Het duurde echter tot de Middeleeuwen voordat de groente in Nederland werd geteeld. Vanaf de negentiende eeuw werd de teelt grootschaliger. Door de uitstekende zandgronden werd Zuidoost-Nederland na de tweede wereldoorlog het aspergecentrum van Nederland, en daar komt ook de witte en groene asperges van Fossa Eugenia vandaan. De witte en groene asperges van Fossa Eugenia worden van april t/m juni geteeld en geoogst. Koningin van de groenten Teler Mts. Arts 38 39

hoofdstuk 3 Producten Aubergines gezonde & sterke planten De aubergine behoort, net als de tomaat, tot de nachtschadefamilie. Oorspronkelijk komt de aubergine uit Birma. Pas in de vijftiende eeuw leerden wij hem kennen in Europa. Net als andere groentesoorten, kent de aubergine verschillende varianten waarvan de vruchten in grootte en vorm kunnen verschillen. De plant wordt ook wel eierplant of eiervrucht genoemd, omdat wilde aubergines op kippeneieren lijken. In Nederland kennen we voornamelijk de donkerpaarse aubergines met wit vruchtvlees. De auberginetelers van Fossa Eugenia richten hun aandacht op smaak, uiterlijk en houdbaarheid. Met speciale aandacht voor gelijkmatigheid en samenstelling van de vrucht, die zo weinig mogelijk stekels moet hebben. Aubergines met weinig stekels lopen namelijk minder kans op beschadigingen en dat leidt weer tot een betere kwaliteit en houdbaarheid. Alleen de beste soorten met een volle smaak en een gelijkmatige, fraai gevormde vrucht, worden uitgekozen voor de verkoop. Gelijkmatige, fraai gevormde vruchten Telers ABRA B.V. C.A.J. Veldhuyzen 40 41

hoofdstuk 3 Producten Chinese kool licht verteerbaar, calorie-arm: en gezond! Van oorsprong is Chinese kool afkomstig uit Oost-Azië. Het wordt ook wel Chinakool of pe-tsai genoemd. Al in de 18 e eeuw werd Chinese kool door missionarissen als een veel in China gebruikte groente gesignaleerd. Deze bladgroente heeft een ietwat zoete smaak. Het is een losse krop van langwerpige, gekrulde bladeren met een brede, sappige nerf. Chinese kool is licht verteerbaar, arm aan calorieën (16 kcal per 100 gram) en bevat veel vitamine C en calcium. Het heeft ook een hoog nitraatgehalte. De Chinese kool van Fossa Eugenia wordt door Van Dijck Groenteproducties in de vollegrond geteeld en geoogst met behulp van een Tumoba Kangaroo Harvester. Naast de Chinese kool teelt Van Dijck Groenteproducties ook boerenkool, spruiten en diverse andijviesoorten. De nieuwe leden Tielen Groenteproducties en J.S.P. Reijders telen ook Chinese kool naast een aantal andere groenten zoals courgette, koolrabi, rucola, snijselderij, spitskool en rabarber. Van Chinese oorsprong Telers Van Dijck Groenteproducties B.V. Tielen Groenteproducties J.S.P. Reijnders 42 43

hoofdstuk 3 Producten kruiden smaakmaker in de keuken Verse kruiden zijn niet alleen een trendproduct, ze nemen ook een steeds belangrijkere plek in op de schappen van de detailhandel. Kruiden zijn de beslissende ingrediënten in culinaire meesterwerken en bovendien een verrijking voor de tuin. De aromatische kruiden van Fossa Eugenia kunnen eenvoudig vanuit de tuin in de keuken worden verwerkt in smakelijke gerechten. Elke dag een nieuwe en verrassende toepassing. Het kruidenassortiment van Fossa Eugenia is enorm. Alle kruiden geproduceerd door Especia B.V. voldoen aan de strengste normen voor kwaliteit en uniformiteit en zijn leverbaar in grote hoeveelheden en diverse verpakkingen. Gastlid Vitacress Real levert alleen gesneden kruiden. kruiden Basilicum Dille Peterselie Dragon Kervel Koriander Lavas (Maggi) Marjoraan Citroenmelisse Munt Oregano Rozemarijn Rucola Salie Tijm Bieslook Telers Especia B.V. Vitacress Real B.V. - gastlid 44 45

hoofdstuk 3 Producten Paprika s KLEURRIJKE VITAMINES De paprika is officieel een eenjarig vruchtgewas dat oorspronkelijk afkomstig is uit Midden en Zuid-Amerika. De naam paprika is afkomstig uit het Hongaars waar het pepertje betekent. Paprika is een zoete variant van de peper. We kennen ze in verschillende vormen en kleuren. Zo heb je langwerpige en ronde paprika s, in de kleuren geel, groen, rood en oranje. Alle paprikasoorten worden eerst groen voordat ze hun uiteindelijke kleur krijgen. Alle groene paprika s zijn overigens wel gewoon eetbaar. Zodra ze rijp worden en van kleur veranderen, verandert ook de smaak. Rode en gele paprika s zijn bijvoorbeeld zoet van smaak, terwijl de groene paprika een meer bittere smaak heeft. Het paprika-assortiment van Fossa Eugenia kent de kleuren rood, geel, groen en wit. Bij de teelt en de selectie van de soorten concentreren de telers zich op eigenschappen als smaak, kwaliteit en houdbaarheid. Met extra zorg voor het milieu Telers Mts. Colbers-Verhaegh Reefresh Kwekerijen B.V. 46 47