Provinciale Commissie Leefomgeving (PCL) Aanwezig: Leendert van Bree (lid), Guus Beugelink (lid), Jaap Docter (lid), Ko Droogers (lid, aanwezig tot 18.45), Joris Hogenboom (lid), Bram van de Klundert (voorzitter), Josefine van der Heijde (secretaris), Marieke Kuijer (plv. secretaris), Heleen Louwerse (verslag), Aanwezig tot punt 9: Tomasz E. Jaroszek (accountmanager kenniseconomie en innovatie, afdeling MEC, Provincie Utrecht) Hans Rijnten (senior beleidsmedewerker mobiliteit, economie en cultuur, Provincie Utrecht) Afwezig met kennisgeving: Oedzge Atzema (lid), Melis van de Groep (lid), Henk Veldhuizen (lid) Verslag PCL- vergadering 24 januari 2012 Algemeen De voorzitter Bram van de Klundert opent de PCL-vergadering en heet de gastsprekers welkom. Het zijn de heren Hans Rijnten en Tomasz Jaroszek. De laatste is voor het eerst aanwezig bij een PCL-vergadering. 1. Mededelingen Er zijn enkele afmeldingen van leden. Ko Droogers geeft aan dat hij eerder de vergadering moet verlaten in verband met andere afspraken. Verder zijn er geen mededelingen. 2. Ingekomen stukken - Brief GS over PCL advies Stadlandzones, 22 november 2011 (wordt tijdens vergadering uitgedeeld). Uit de brief blijkt dat GS tevreden is over het uitgebrachte PCL advies. Josefine vult aan dat de aanbevelingen zullen worden opgenomen in het Ontwerp PRS en dat er een inhoudelijke reactie zal volgen. - Concept Visie Recreatie en Toerisme (reeds in bezit) Josefine geeft aan dat dit concept kan worden besproken bij punt 9 het PCL jaarprogramma. 3. Actuele onderwerpen Josefine laat weten dat er voor de PCL een nieuwe huisstijl wordt ontworpen (binnen de Provinciale huisstijlregels). Tot dusver maakte de PCL gebruik van de huisstijl van de provincie Utrecht, hetgeen verplicht was. Het leverde soms verwarring op. De kleur voor de PCL-huisstijl wordt groen. Vanaf heden is dit de huisstijl voor alle PCL brochures. De leden zijn tevreden over deze PCL huisstijl. 1
4. Concept verslagen PCL vergadering dd. 28 november 2011 Verslag discussiebijeenkomst Ondernemerschap dd. 28 november 2011 Nav blz. 1: eerste alinea: aanvulling introductie van de heer Guus Beugelink, ( ) als lid van het college van dagelijks bestuur. De afspraken op de actielijst zijn afgehandeld. Verslag PCL vergadering van 28 november jl. wordt vastgesteld met bovenstaande toevoeging. Met dank aan de verslaglegger. Als start voor het adviesonderwerp Kenniseconomie en duurzame energie worden twee inleidingen gehouden door de heren Jaroszek en Rijnten. 5. Kenniseconomie en innovatie Inleiding door de heer TomaszJaroszek (accountmanager kenniseconomie en innovatie, afdeling Mobiliteit, Economie en Cultuur (MEC), provincie Utrecht) Tijdens de vergadering is de informatie van de powerpoint- presentatie als hand out uitgedeeld. Vervolgens geeft Tomasz een toelichting over de Contouren Innovatieagenda. Enkele punten uit zijn betoog zijn: Plaats innovatie binnen EZ beleid. Innovatie valt binnen het EZ-beleid. Het innovatiebeleid valt onder het stimuleringsbeleid en beslaat een langere periode dan de coalitieperiode; het is opgesteld voor de middellange termijn (2020). In de economische visie 2010-2020 staan twee speerpunten: accommoderen van alle sectoren (Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie (PRS) en de Ontwikkelingsmaatschappij) stimuleren van drie kansrijke clusters: life sciences (LS), creatieve industrie (CI), duurzaamheidseconomie (DE). Voor deze clusters is gekozen in de Provinciale Structuurvisie op basis van potentie en omdat de provinciale overheid een rol kan vervullen/spelen bij de ontwikkeling van deze clusters. De vraag is hoe GS in de huidige collegeperiode deze drie clusters gaat stimuleren. Innovatie heeft een ruimtelijke aspect De PRS en de Leefstijlatlas dagrecreatie. Aandachtspunten in PRS: diversiteit in vestigingsmilieus campusmilieus (USP Utrechts Science Park) combinatie functies en ontmoetingsplekken aantrekkelijke vestigingsplaats (wonen, werken, recreëren) Er is voor bedrijven die zich hier willen vestigen, te weinig ruimte. Om dit te ondervangen wordt naar de locatie De Bilt gekeken voor een mogelijke uitbreiding. De Leefstijlatlas Dagrecreatie is een instrument dat gemeenten kunnen gebruiken om inzicht te verkrijgen in de ruimtelijke spreiding van verschillende typen 2
recreatieconsumenten. Het geeft de mogelijkheid om events te programmeren of recreatiegebieden in te richten ed... Rol provincie bij innovatiebevordering: organiseren van een regionale triple helix (samenwerking bedrijfsleven en overheid) facilitering van cross-sectorale netwerken regioprofilering en interregionale samenwerking verbetering van de regionale innovatie-infrastructuur (gezamenlijke faciliteiten (Protospace), incubators (UtrechtInc.) financieringsinstrumenten (garantieregelingen). Uitdagingen: maken van een kwaliteitsslag beter aansluiten bij bedrijfsleven/ondernemers. vergroten van de zichtbaarheid van de provincie bij het Rijk betere stroomlijning tussen de initiatieven meer synergie en strategische aansturing Uitgangspunten zijn: focus op de kerntaken (drie sectoren LS/CI/DE) vertrouwen in de samenleving (nadruk op eigen verantwoordelijkheid, alleen businessgedreven acties) oplossingsgerichte overheid (integrale aanpak) Zes actielijnen: - optimaliseren van een regionale triple helix (bv. Transformatie TFI naar netwerkorganisatie) - versterking en profilering van clusters (bv.ci gaming & design) - huisvesting (leegstaande kantoren) - innovatieve financieringsconstructies (bv. smart grids) - cross-overs en pilots - ondernemerschap Procedure: - Het houden van een consultatieronde met het bedrijfsleven en interne en externe stakeholders - Het schrijven van het concept (innovatie-agenda) voor de Commissie Milieu, Mobiliteit en Economie (MME) (gereed eind maart 2012) - Het concept wordt behandeld in de Commissie MME op 7 mei a.s. - Het vaststellen van de innovatie-agenda in GS staat gepland voor juni 2012. Vragen, die worden gesteld, zijn: Wat zijn er voor innovatieve mogelijkheden voor het beheer van buitengebied? Wat zijn er voor innovatieve mogelijkheden met betrekking tot waterbeheer, logistiek, mobiliteit, huisvesting, bedrijfsleven? 3
Wat is de visie omtrent de ontwikkeling van A2-as? Reactie inleider: Geen antwoord op te formuleren, het enige is dat er geen specifieke visie nodig is Hoe is de praktische ruimtelijke invulling van deze clusters hierin? Welke instrumenten worden ingezet om dit te realiseren? Reactie inleider: wordt in een latere fase specifieker geformuleerd. Wanneer is het beleid succesvol? Reactie inleider: wordt in een later stadium specifieker geformuleerd Hoe wordt innovatie gedefinieerd? Reactie inleider: de visie van EZ is dat innovatie voor het bedrijfsleven is bestemd en met name gericht op het stimuleren van de drie sectoren LS/CI/DE. Wat is de rol van de provincie bij innovatie? Reactie inleider: Wordt nog verder uitgewerkt. In de uitgebreidere versie staat al iets over de rol van de provincie geformuleerd bij innovatie. Komt volgende week in diverse vergaderingen aan de orde. Wat is het doel van innovatie? Reactie inleider: is moeilijk meetbaar. Hoe is de procedure van dit traject? Reactie inleider: de procedure staat op papier. Actie: het uitzoeken van de planning voor de vaststelling van het concept (innovatieagenda). Afspraak: het uitgangspunt is dat de PCL het bestuur (GS of Cie RGW) adviseert op basis van het concept van 7 mei a.s.. Afspraak: Tomasz Jaroszek zal de PCL op korte termijn informeren over agendavorming, voeding, doelen, middelen ed.. 6. Duurzame energie Toelichting door Hans Rijnten, senior beleidsmedewerker mobiliteit, economie en cultuur, Provincie Utrecht. Er heeft een politieke verschuiving plaatsgevonden ten aanzien van duurzame energie. 2040 is het jaar waar de provincie een stip aan de horizon heeft gezet. Het uitgangspunt is, dat Utrecht een aantrekkelijke regio blijft. De strategische uitvoering ervan heeft GS enigszins losgelaten. 6 doelstellingen zijn: wonen en werken kenniseconomie bereikbaarheid 4
klimaatrobuust natuur en landschap sociale leefomgeving Met name de doelstelling klimaatrobuust is belangrijk geworden. Te onderscheiden is: - klimaatadaptatie (aanpassen aan veranderend klimaat droge voeten houden ) - klimaatmitigatie (maatregelen treffen om te voorkomen dat klimaat verandert); dit is het energievraagstuk. Klimaatmitigatie: er zijn vier invalshoeken: CO 2 vraagstuk onafhankelijkheid van fossiele brandstoffen economische aspect ruimtelijke aspect. Het CO 2 vraagstuk is minder belangrijk geworden; het gaat meer over de kerntaken van de economische en de ruimtelijke ontwikkeling. Bij de uitvoering van het energievraagstuk zijn de partners: de overheid, bedrijven en kennisinstellingen. Het bedrijfsleven wordt bij de uitvoering betrokken, en de provincie krijgt een faciliterende rol in plaats van een sterke regierol. Het energievraagstuk is de aanpak van het energiebeleid als integraal onderdeel van de kerntaken ruimte en economie. - ruimtelijke ontwikkeling /PRS - landelijk gebied - gebouwde omgeving - economische ontwikkeling - mobiliteit - bedrijvigheid Geformuleerde ambities zijn: Coalitieakkoord: De ambitie is om duurzame energie ruimtelijk mogelijk te maken Voorontwerp PRS: ambitie is 20% duurzame energie Proeftuinen: experimenteerruimte in PRS om duurzame innovaties te faciliteren. Er zijn potentiële studies verricht naar: besparing windenergie 0,7% (opgenomen in PRS daarbuiten niet) geothermie (3 warmtebronnen bij o.a. Bunschoten, Utrecht, Rijnburg) zon-pv 20% biomassa 4% Conclusie: de ambitie 20% duurzame energie, zoals in de Kadernota Ruimte stond, is niet haalbaar. Het is realistischer om dit percentage op 10% te stellen. Dit wordt ook geconcludeerd in het voorontwerp van de Structuurvisie. 5
Duurzaamheidseconomie: klimaat (verandering en gevolgen) water (veiligheid en duurzaam gebruik) energie (duurzame opwekking en gebruik) toepasbaarheid van de technologie (financieringsconstructies, kennisvalorisatie, implementatie Duurzaamheidseconomie: klimaatbeleid ruimtelijk/economisch regiorol innovatieve samenwerking subsidie innovatief financieren onrendabele top opschaling rol overheid rol bancaire sector generiek selectief uitvoering initiatief/planvorming innovatie kennisvalorisatie / proeftuinen Voorbeelden zijn: Landelijk gebied (convenant energiebesparing en energieopwekking, inzet EU-geld Food Valley ) Mobiliteit (green deals, groen gas geven, elektrisch rijden) Gebouwde omgeving (duurzame gebiedsontwikkeling, smart grids ) Bedrijvigheid ( OMU ontwikkelingsmaatschappij Utrecht, netwerken TFI, Utrecht 2040) De provincie heeft het advies van de PCL om gemeenten te vragen rekening te houden met duurzame energiemaatregelen bij ruimtelijk plannen, overgenomen. Het is een verordening geworden. In de volgende versie zal deze verordening worden opgenomen. Discussiepunt: De gewijzigde ambitie over de uitvoering van het energievraagstuk vraagt om een herbezinning van de doelstelling voor 2040: een klimaatrobuuste provincie te zijn. Tenslotte stelt Hans dat Josefine de innovatieve kenniseconomie en de duurzame energie heeft gelinkt vanwege de samenhang. Er is geen conceptnota geschreven over duurzame energie. Van de PCL wordt geen advies verwacht over dit onderwerp. Vragen naar aanleiding van deze toelichting: 1. In hoeverre zijn bij deze beleidsvoorstellen prognoses uit rekenmodellen betrokken? Hoe ver kom je daarmee? Reactie inleider: op deze vraag is geen antwoord te geven omdat het een politieke keuze is om de marktpartijen het duurzame energievraagstuk te laten aanpakken; de provincie Utrecht moet alleen faciliteren. 2. Waarom worden er geen scenario s ontwikkeld zodat men weet welke richting het uit zal gaan? Reactie inleider: er worden geen scenario s ontwikkeld. 3. Houdt het college zich tijdens deze coalitieperiode niet aan de gestelde doelstellingen? 6
Reactie inleider: er zijn nu geen doelstellingen geformuleerd.het college denkt dat deze handelwijze uiteindelijk een betere bijdrage zal leveren aan de opschaling van het energievraagstuk en op langere termijn meer zal opleveren. 4. Zit het alleen in de financiering door de banken? 5. Wat is de procedure nu? Waar kan de PCL op adviseren? Reactie inleider: De inleiding over duurzame energie is bedoeld om de PCL te informeren over de laatste ontwikkelingen over duurzame energie. Maar er komt nog geen concept over dit onderwerp waarover moet worden geadviseerd. Conclusie: De PCL kan beslissen of dit onderwerp wordt opgepakt en of hierover een advies zal worden uitgebracht. Beide inleiders worden bedankt voor hun presentatie en verlaten de vergadering. 7. Richting geven aan adviesonderwerp Kenniseconomie en Duurzame energie - Samenhang tussen deze onderwerpen Er wordt gediscussieerd welke informatie nodig is om een advies uit te kunnen brengen over kenniseconomie en duurzame energie. De voorzitter stelt dat de PCL een advies kan formuleren op basis van noties van innovaties en de inleiding over duurzame energie. Josefine vult aan dat een deel van de inleiding van Tomasz voorkomt in de Economische Beleidsnota. Bram stelt daarnaast dat het advies kan worden geformuleerd op basis van vragen als: Wat wil men bereiken met energiebeleid? Hoeveel wil men investeren? Wat zijn de risico s? Afspraak: een werkgroep gaat het advies over de kenniseconomie, duurzame energie en innovatie voorbereiden. De werkgroep bestaat uit Jaap, Oedzge, Joris, Bram, Josefine. 8. Advies Ondernemerschap Er zijn twee notities geschreven die als basis voor het ondernemersadvies kunnen fungeren. Het is een verslag van de discussiebijeenkomst van 28 november jl en een aanzet voor een advies Ondernemerschap van 23 januari 2012. Jaap wil nog reageren op de twee voorbereidende bijeenkomsten over ondernemerschap. Het zijn goede sessies geweest. Hij geeft complimenten aan degenen die het hebben georganiseerd. Josefine heeft een eerste aanzet gedaan om een advies over ondernemerschap op papier te zetten. De reacties van de leden hierover zijn positief. Er worden opmerkingen gemaakt die in de eindversie worden meegenomen. - punt 1: aanvulling tenzij de provincie een wettelijke taak heeft. - punt 3: schaalgrootte anders formuleren 7
- punt 6: hoe moeten de kaders eruit zien? toespitsen: op thema s (inhoud) waarop ondernemerschap zich kan richten, bijvoorbeeld woonomgeving, mobiliteit, voeding - punt 7: kwaliteiten beter te formuleren - punt 13: positieve houding aannemen aanvullen - punt 17: vertalen van succesfactoren naar andere sectoren; benut de succesfactoren om op te schalen en/of te vertalen naar andere branches. Be good and tell it - kijken naar de structuur van het advies. Een aanbeveling is om adviezen te clusteren: - doelen: wat willen wij bereiken? - randvoorwaarden/grenzen (keihard formuleren) - condities (wat is er voor nodig) - rol van de provincie - basishouding van de overheid moet zijn: naast de partijen staan, ruimte geven aan ondernemerschap - mogelijkheid van prioritering van de adviezen - meer aandacht voor de differentiatie in rollen van de provincie - bevorderen van ondernemerschap: dan worden burgers en bedrijven bedoeld en niet de overheid - overheid moet wel basiskwaliteiten regelen ( schone lucht, schoonwater) - relatie landschap en kwaliteit - monitoren is essentieel - scherpere doelstellingen formuleren - nadenken over taken die ondernemers kunnen overnemen van de overheid (beheer van natuur- of recreatiegebieden laten uitvoeren door ondernemers zoals de pleisterplaatsen Utrecht-West) - Het uitgangspunt voor de overheid moet zijn: Ondernemers afrekenen op het resultaat. Van belang is dat bestuurders meer bestuurlijke afwegingsruimte krijgen. Manieren om dit mogelijk te maken: - het stellen van kaders - het formuleren van scherpere doelstellingen. 8
Conclusie: de kern van het advies moet zijn, dat (met erkenning van de eigenheid van de overheidstaken), respectvol en uitnodigend met ondernemers wordt omgegaan. Actie PCL leden: nadenken over concrete Utrechtse voorbeelden over ondernemerschap op het gebied van natuurbeheer/leefomgeving. Afspraak: in de volgende sessie zal het eindadvies Ondernemerschap, aangevuld met de opmerkingen van de PCL leden worden besproken. Afspraak: het conceptadvies over kenniseconomie en duurzame energie en het eindadvies worden beiden opgesteld door de werkgroep bestaande uit Jaap, Oedzge, Joris, Bram, Josefine. Voor deze werkgroep wordt snel een bijeenkomst gepland. 9. PCL-jaarprogramma 2012 - Terugblik op bespreking concept jaarprogramma met PS/commissie RGW op 16 januari 2012 (zie bijgevoegd verslag). Josefine licht het voorstel toe. Er zijn nieuwe verzoeken gedaan tijdens deze bijeenkomst RGW. De geplande adviesonderwerpen 2012 worden gecombineerd met de nieuwe verzoeken uit commissie RGW/PS. Actie: schriftelijke notitie richting RGW - Vaststelling PCL jaarprogramma 2012 De adviesonderwerpen zijn: Herijking Bodem-, water en milieubeleid gecombineerd met Structuurvisie Ondergrond en Provinciale Milieuverordening o Afspraak: pro forma reactie voor Provinciale Milieuverordening o Afspraak: tussenstapadvies over startnotitie Herijking Bodem, water en milieubeleid uitmondend in Kadernota (voor de zomer) Actie: werkgroep die zich met dit onderwerp bezighoudt, bestaat uit Joris, Leendert, Josefine. Duurzaamheid o Afspraak: geen apart advies.stagnatie woningbouw o Afspraak: in beraad houden of PCL een advies gaat geven. Nieuwe omgevingswetgeving o Afspraak: advies over Omgevingswetgeving en de rol van de provincie (2013) Landelijk gebied inclusief recreatie o Afspraak: advies landelijk gebied: najaar 2012 Strategisch mobiliteitsplan o Afspraak: advies mobiliteitsplan: najaar 2012 Actie: aanpassen planning adviesonderwerpen 9
10. Afspraken en sluiting Er zijn geen rondvragen. Bram bedankt iedereen voor de bijdrage en sluit de vergadering. Afsprakenlijst/actielijst Datum Afspraak Verantwoordelijke Datum gereed Januari 2012 Opstellen definitief advies Josefine Maart 2012 Januari 2012 Januari 2012 Januari 2012 Ondernemerschap Opstellen concept advies Innovatieve kenniseconomie + duurzame energie Opstellen conceptadvies Herijking Bodem, water en milieubeleid, Structuurvisie Ondergrond en Provinciale Milieu verordening het uitzoeken van de planning voor de vaststelling van innovatieagenda. Jaap, Oedzge,Joris Bram, Josefine Joris, Leendert, Josefine Josefine April 2012 Maart/april 2012 Januari 2012 Nadenken over concrete Utrechtse PCL-leden Maart 2012 voorbeelden over ondernemerschap op gebied van natuurbeheer/ leefomgeving. Januari 2012 Schrijven van notitie richting RGW Josefine zsm Januari 2012 Aanpassen planning adviesonderwerpen Josefine zsm zsm Termijnagenda PCL 2012 Onderwerp Ondernemerschap ( definitief advies) Innovatie agenda + duurzame energie Herijking bodem- water en milieubeleid, Structuurvisie en Provinciale milieuverordening Landelijk gebied inclusief recreatie Strategisch mobiliteitsplan Planning Januari, maart Januari, maart, april Maart, april Najaar 2012 (september-oktober) Najaar 2012 (oktober-november) Omgevingswetgeving 2013 Stagnatie woningbouw In beraad houden 10