1
Academisch leiderschap Het managen en leiden van onderzoekers en de onderzoeksgroep. Het verwijst naar een verscheidenheid aan meningen, taken en werkwijzen van academische groepsleiders (Verbree 2011, p.187) Motivatie onderzoekers: Intellectuele uitdaging Onafhankelijkheid Creativiteit 2
AGENDA 4-compontenten model van Academisch Leiderschap Tijdsbesteding aan Academisch Leiderschap Leidinggevende als mentor Academisch Leiderschap in verschillende loopbaanfases Genderverschillen in Academisch Leiderschap Academisch Leiderschap van wetenschappelijk excellente onderzoeksgroepen
a. 4 Componenten Model 1. Resource Strategie: de taak om middelen voor de onderzoeksgroep te verwerken 2. Leiderschap: hoe onderzoekers worden aangestuurd en gestimuleerd door de visie en inspiratie van de leider 3. Groepsmanagement: de tools die een leider gebruikt om het onderzoeksproces te managen 4. Network Management: de activiteiten die de leider onderneemt om de onderzoeksgroep te positioneren in de academische en maatschappelijke omgeving om legitimiteit, reputatie en zichtbaarheid te verkrijgen Bron: Verbree, M., Horlings, E., Groenewegen, P., van der Weijden, I. & van den Besselaar, P. 2014. Organizational factors influencing scholarly performance: a multivariate study of biomedical research groups. Scientometrics. DOI: 10.1007/s11192-014-1437-x
Academisch The model Leiderschap Management and leadership of researchers and the research group. It refers to variety of opinions, tasks and practices of academic group leaders Gladstein s (1984) inputsprocess-output model Resource Dependence Theory (Pfeffer & Salancik 1978): the environment in which the group 5 operates is important
b. Tijdsbesteding aan management en begeleiding Bron: Rathenau Instituut (2014), Drijfveren van onderzoekers 6
c. Leidinggevende als mentor (1) Defini&e: nurturing process in which a more skilled or more experienced person, serving as a role model, teaches, sponsors, encourages ( ) a less skilled or less experienced person for the purpose of promo<ng la=ers professional and/or personal development (Anderson & Shannon, 1988, p.40) Effecten van mentorschap op jonge wetenschappen: 1. + job tevredenheid inclusief zelfvertrouwen 2. + netwerk op- en uitbouwen (samenwerking, resources, kennis) 3. + loopbaan 4. + wetenschappelijke prestaties
Leidinggevende als mentor (2) Effecten van mentorschap op startende groepsleiders Besteden meer aandacht aan groepsmanagement Onderzoeksstrategie meetings met externen Voorbeoordelingen van externe grant voorstellen Congresbezoek als beloningsinstrument Positievere houding t.o.v. directe werkomgeving + Wetenschappelijke Prestaties Bron: van der Weijden, I., Belder, R., van Arensbergen, P. & van den Besselaar, P. 2014. How do young tenured professors benefit from a mentor? Effects on management, motivation and performance. Higher Education. DOI: 10.1007/s10734-014-9774-5
Leidinggevende als mentor (3) Positieve implicaties voor mentoren zelf: Collegialiteit, samenwerking, netwerking, ideeën en kennis delen Reflectie Professionele ontwikkeling Persoonlijke voldoening; vorm van beloning Source: Ehrich et al. (2004) 9
d. Leiderschap in diverse Loopbaanfases (1) Startende onderzoeksleiders: <5 jaar ervaring Ervaren onderzoeksleiders: >5 jaar ervaring; < 57 jaar Vertrekkende onderzoeksleiders: > 57 jaar
Leiderschap in diverse Loopbaanfases (2) Startende Groepsleiders: Resources: afhankelijk van competitieve financiering Interne onderzoekscommunicatie: minder vaak voortgangsbesprekingen van lopende projecten en bespreken minder regelmatig concept artikelen en papers voor congressen Beloningen: minder vaak financiële bonussen flexibele in werktijden voor hun medewerkers Netwerkactiviteiten: nemen minder deel aan beoordelings- en evaluatiecommissies, redacties en besturen Bron: Verbree, M., van der Weijden, I. & van den Besselaar, P. 2013. Generation and Life-Cycle effects on Academic Leadership. Book chapter 6 in: Creativity and Leadership in Science, Technology, and Innovation. Edited by Sven Hemlin, Carl Martin Allwood, Ben R. Martin, and Michael D. Mumford. Routledge, New York.
Leiderschap in diverse Loopbaanfases (3) Vertrekkende Groepsleiders: Onderzoek betrokkenheid en oriëntatie is lager Andere tijdsbesteding: minder tijd aan schrijven van onderzoeksvoorstellen, artikelen, presentaties, conferenties minder tijd aan begeleiding van promovendi minder tijd in het lab meer tijd aan patiëntenzorg en onderwijs meer tijd aan netwerkmanagement Bron: Verbree, M., van der Weijden, I. & van den Besselaar, P. 2013. Generation and Life-Cycle effects on Academic Leadership. Book chapter 6 in: Creativity and Leadership in Science, Technology, and Innovation. Edited by Sven Hemlin, Carl Martin Allwood, Ben R. Martin, and Michael D. Mumford. Routledge, New York.
e. Genderverschillen in Leiderschap Leiderschap: F-leiders besteden meer tijd aan begeleiding van promovendi F-leiders voelen zich sterker betrokkenheid bij het onderzoek F-leiders voelen zich meer onderzoeker dan manager Onderzoeksmanagement: verschil in beloningen F-leiders geven minder vaak financiële bonussen aan medewerkers F-leiders bieden groepsleden vaker de mogelijkheid om Internationale ervaring op te doen Thuis te werken Bron: Belder, R., Verbree, M., van der Weijden, I. & van der Meulen, M.. 2012. Een andere stijl van academisch leiderschap? Den Haag. Rathenau Instituut. Afdeling Science System Assessment. Report nr. 1227
f. Academisch Leiderschap van wetenschappelijk excellente onderzoeksgroepen Vier aspecten van academische excellentie 185 onderzoeksgroepen waarvan 34 excellente groepen 1.0 0.9 0.8 0.7 Performance index 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180 190 Research groups (N=185) para-clinical Series1 (n=26) pre-clinical Series2 (n=79) clinical Series3 (n=80)
Resultaten Resource Strategie Meer competitieve financiering van NWO Diversiteit aan financieringsbronnen Meer promovendi werkzaam in de groep
Resultaten Leiderschap Tonen sterke onderzoeksbetrokkenheid Voelen zich meer onderzoeker dan manager Focussen meer op onderzoekstaken Zien zichzelf als een highly-skilled wetenschapper Bepalen een hoge kwaliteitsstandaard; streven naar zichtbaarheid in top tijdschriften
Resultaten Groepsmanagement Meer toewijding aan intern management Organiseren meer project meetings Organiseren meer feedback meetings Organiseren meer onderzoeksbeleid meetings Geven onderzoeksleden meer vrijheid om individuele onderzoeksinteresses verder te ontwikkelen
Resultaten Netwerkmanagement Besteden meer tijd aan netwerkmanagement Meer conferentiebezoek Vaker commissielid Vaker in redactie van wetenschappelijk tijdschrift
Vragen, opmerkingen, suggesties? Inge van der Weijden, PhD Centre for Science and Technology Studies Leiden University www.cwts.nl www.ingevanderweijden.nl i.c.m.van.der.weijden@cwts.leidenuniv.nl 19