Autodelen in de versnelling? Prof. dr. Derk Loorbach, Utrecht, 06-21-2017 loorbach@drift.eur.nl twitter: @drk75
Dutch Research Institute For Transitions Academisch onderzoek, advies, onderwijs en activisme 30 onderzoekers en adviseurs Opgericht in 2004 missie Richtinggeven en versnellen duurzaamheidstransities
De autodeelniche
https://www.toi.no/tempest Oslo, London, Malmo, Randstad 3. Car usage line 4. Life events Historische evolutie en perspectief Aandacht voor huishoudens en gedrag 1. Locations lived in and when (year/age) 2. No. cars access to (passenger/driver) B2C B2B P2P SnappCar Alpha City Buur Auto Greenwheels Mobilitymixx Mobility Heroes Car2Go Share2Use MyWheels ConnectCar/StudentCar Deelooto Splitcar
Verkeer en vervoersregime? Opgebouwd vanaf jaren 60 met bevolkingsgroei, autobezit, economische groei Persistente duurzaamheidsproblemen: veiligheid, milieu, ruimte, Van oudsher gericht op efficiënt, bereikbaar en veilig Dynamiek van knelpunten oplossen, optimaliseren en voorrang geven Mindset van kwantitatieve analyse, modelleren, uitrekenen, controleren Dit regime loopt steeds verder vast, staat onder druk en krijgt concurrentie maar gevestigde belangen verzetten zich heftig
Maar het is nog geen oorlog
Transitie Schoksgewijze fundamentele verandering van de dominante structuur, cultuur en werkwijzen binnen een maatschappelijk deelsysteem op de lange termijn cultuur: gedeelde beelden, waarden, paradigma s structuur: institutionele opbouw, economische en fysieke structuur werkwijzen: routines, regels, gedrag
Transitiedynamiek loorbach@drift.eur.nl twitter: @drk75
Filosofie transitiesturing 1.0 Richting geven & versnellen transities door gerichte interventies In plaats van het oplossen van problemen, problemen creëren die sector moet oplossen Radicaal op lange termijn, pragmatisch op de korte termijn Werken op verschillende schaalniveaus (ruimtelijk, institutioneel en conceptueel) Niet vanuit vertegenwoordiging en verbeteren maar vanuit vernieuwers en veranderen Al-doende-leren en al-lerende-doen
De Transitiearena: experimenteerruimte samenleving Reguliere beleidsarena - Korte termijn - Peloton - Incrementele verbeteringen - Probleem- en doelgericht Transitie Arena - Lange termijn - Koplopers - Systeeminnovatie - Probleem- en doelzoekend
Mobiliteitstransitie Rotterdam Van auto naar fietsstad Gewenste problemen oplossen Mobiliteitsgeluk Sociale mobiliteit
Beleidscontext
Sociale mobiliteit
Verbindende publieke ruimte
Experimenteren en problemen creëren
Tijd voor transitiesturing 2.0 Stoppen en institutionaliseren nieuwe regels en richting Aanpassen en leren Transformatieve (sociale) innovaties versnellen Uitfaseren en afbouwen
?
Ongewenste transitie?
Emissies (tco 2 /jaar) Emissiereductiepaden 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000-2010 2020 2030 2040 2050 2060 2070 2080 2090 2100 2110 (2.000.000) Rotterdam BAU BAU Emissie emissions projectie projection (city+port) Rotterdam 1.51.5C graden budget budget emissions emissies (city+port) (stad+industrie) Rotterdam 1.5C budget Rotterdam 1.5 graden budget emissions emissies (city) (stad) Rotterdam BAU emissions Rotterdam BAU Emissie projection (city) projectie (stad)
Substitutie, transformatie en disruptieand disruption Substitutie Individuele oplossingen Vervanging Marktgedreven Transformatie Collectief Infaseren Top-down Disruptie Systemisch Gedistribueerd Maatschappelijk
Autodelen in transitie Potentieel grote bijdrage aan duurzame mobiliteit, maar nu nog niche Versnellen door te verbinden (elektrisch, diensten, logistiek, automatisch), te groeien (meer en goedkoper), te kopiëren Institutionaliseren door in te bedden (gemeenten geven autodelen voorrang) en te normaliseren (parkeren, gedrag) Uitfaseren en tegenhouden (individueel, fossiel, )
Voor meer informatie en publicaties: loorbach@drift.eur.nl www.drift.eur.nl www.twitter.com/drk75