Groen & Geld Groep 7 en 8 Thema: Handel Les 2 Groene energie Organisatie Dit heeft u nodig Woordweb Praatplaat Video Digitaal schoolbord of computers Werkbladen Duurzaamheid Pen of potlood Internet Duur van de les Introductie (woordweb) Kern (praatplaat, video en werkblad) Afsluiting (bespreking) 5 minuten 30 minuten 10 minuten Werkvormen Woordweb Praatplaat, video en werkblad: Bespreking klassikaal individueel / klassikaal klassikaal Doelstellingen Na het maken van deze les: kennen de leerlingen de begrippen duurzaamheid en groene energie en kunnen daar enkele voorbeelden van noemen; begrijpen de leerlingen het belang van duurzaamheid; weten de leerlingen op welke manieren tuinders duurzaam kunnen werken; kennen de leerlingen de begrippen fair produce en ecologische voetafdruk en kunnen ze hier uitleg bij geven. Kernbegrippen Duurzaamheid, groene energie, windmolens, toekomst, aarde, recycling, hergebruik, biologisch, eerlijke producten, fair produce, ecologische voetafdruk, arbeidsomstandigheden.
Lesbeschrijving Introductie: woordweb Klik het woordweb Duurzaamheid aan. In het midden van het woordweb staat het spinwoord duurzaamheid. Laat één van de leerlingen het woord hardop lezen. Vraag de leerlingen waar ze aan denken bij het woord duurzaamheid. Schrijf de associaties van de leerlingen bij het woord duurzaamheid op rondom het spinwoord. Laat een leerling daarna alle gevonden woorden nogmaals hardop voorlezen. Antwoord Associaties bij het spinwoord duurzaamheid kunnen zijn: hergebruik, recycling, milieu, biologisch, toekomst, windmolens, led verlichting, groene energie. Kern: praatplaat, video en werkblad Praatplaat Op de praatplaat over duurzaamheid en groene energie zijn zes verschillende hotspots te zien. Elke hotspot kan worden aangeklikt en zoomt in op een situatie. Situaties 1. Deze tuinder gebruikt lieveheersbeestjes om de bladluis van zijn planten te bestrijden. 2. Een windmolen maakt gebruik van de wind om elektriciteit op te wekken. 3. De tuinder doet zijn papier en karton bij het oud papier. 4. Een elektrische auto wordt opgeladen bij een oplaadpunt. 5. Om energie te besparen maakt de supermarkt gebruik van led verlichting. 6. De bodemdiertjes op het land van de biologische boer woelen door de aarde en maken deze los en luchtig. Laat de leerlingen de praatplaat goed bekijken en stel een paar vragen over de praatplaat. Vragen bij de praatplaat - Waarvoor en waarom maakt de tuinder gebruik van lieveheersbeestjes? De lieveheersbeestjes eten de bladluis van de tomatenplanten. Dit is beter voor het milieu dan het gebruik van gif. - Wat doet een windmolen? Een windmolen maakt gebruik van de wind om elektriciteit op te wekken. - Waarom is het goed om papier en karton in de oudpapier bak te doen? Oudpapier kan worden hergebruikt. Er wordt nieuw papier en karton van gemaakt. Hergebruik is duurzaam en daarom goed voor het milieu. - De supermarkt maakt gebruik van led verlichting, waarom? Ook supermarkten
willen duurzaam werken. Ze gebruiken led-verlichting, omdat led-lampen veel meer branduren maken dan gewone gloeilampen en ze verbruiken minder stroom. Led-lampen zijn energie-zuiniger. - Zou je zelf een elektrische auto kopen, waarom wel/niet? Meerdere antwoorden zijn mogelijk. Bijvoorbeeld: ja, want dat is beter voor het milieu. Nee, want ik kan dan minder ver rijden, omdat ik de auto moet opladen. - Dit zijn allemaal voorbeelden van duurzaamheid. Wat betekent duurzaamheid? Duurzaamheid betekent zuinig omgaan met onze grondstoffen en hulpbronnen. Video Vertel de leerlingen dat ze gaan kijken naar een video over duurzaamheid en groene energie. Klik de video op het digitaal schoolbord of op de computer aan. Laat de leerlingen de video bekijken met de kijkvraag: Waarom is het belangrijk dat tuinbouwbedrijven aandacht besteden aan energiebesparing en duurzaamheid? Eerlijk werk Laat de leerlingen de foto Eerlijk werk bekijken. Op de foto zien we werknemers aan het werk op een champignonkwekerij. Vertel de leerlingen dat bij het kweken en produceren van producten niet alleen het milieu belangrijk is, maar ook de mensen. Ook werknemers verdienen een eerlijke behandeling. Stel de leerlingen een aantal vragen over de foto.
Vragen bij de foto Wat zie je op de foto? Een champignonkwekerij, champignons, werknemers (arbeiders). De werknemers op deze foto krijgen een eerlijke behandeling. Wat betekent dat? De werknemers krijgen een eerlijk loon. Ze krijgen de pauzes en vakantiedagen waar ze recht op hebben. Bedrijven die hun werknemers eerlijk behandelen krijgen het keurmerk fair produce. Wat betekent dat? Fair produce betekent eerlijke productie. Bedrijven worden getoetst. Als ze eerlijk zijn voor hun producten en werknemers krijgen ze een keurmerk, een soort diploma. Denk je dat alle bedrijven goed zijn voor hun werknemers? Nee, niet alle bedrijven zijn eerlijk voor hun werknemers. Sommige bedrijven geven hun werknemers een laag loon, ze krijgen weinig pauze en moeten heel hard werken voor weinig geld. Vind je het goed dat het keurmerk fair produce bestaat? Waarom wel/niet? Werkblad Daarna maken de leerlingen het werkblad Duurzaamheid. Maak voor elke leerling een kopie van het werkblad Duurzaamheid. Op het werkblad staat een foto van een windmolen en een foto van een steenkolencentrale. Laat de leerlingen de foto s bekijken. Onderaan het werkblad staan woorden. De leerlingen lezen de woorden en schrijven deze onder de foto waar het woord het beste bij past. De leerlingen mogen eventueel het internet gebruiken om antwoorden te vinden. De tweede opdracht gaat over fair produce. De leerlingen moeten het ontbrekende woord invullen. Bij de derde opdracht moeten de leerlingen een tekst lezen. Aan de hand van deze tekst kunnen zij het logo van de 'ecologische voetafdruk' aankruisen. Als de leerlingen het moeilijk vinden kunnen zij het logo op internet opzoeken. Tip: op www.klimaatvoetafdruk.nl, kunt u samen met uw leerlingen jullie ecologische voetafdruk berekenen. Antwoord opdracht 1 Foto links: windmolen, groene energie, milieubewust, wind, duur, gevaarlijk voor vogels. Foto rechts: steenkolencentrale, grijze energie, steenkolen, goedkoop, milieuvervuiling, verbranding. Antwoorden opdracht 2 1. garandeert 2. eerlijk 3. loon 4. arbeidsomstandigheden 5. uitbuiting 6. eerlijk
Antwoord opdracht 3 De rechterfoto (voetafdruk met het CO2 teken erin). Afsluiting: bespreking van het werkblad Bespreek met de leerlingen het werkblad Duurzaamheid. Laat de leerlingen hun antwoorden voorlezen en vertellen hoe ze hun antwoorden gevonden hebben.