Wat is er aan de hand?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat is er aan de hand? http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080701_broeikaseffect02"

Transcriptie

1

2 Wat is er aan de hand?

3 Goed nieuws: JIJ kunt verschil maken!

4 Target Onze school gaat een steentje bijdragen! De uitdaging: krijg met de hele school de energierekening omlaag! De directie en docenten ondersteunen jullie plannen.

5 The earth provides enough to satisfy everyone s need but not everyone s greed Mahatma Gandhi Bron:

6 Filmpje Hoe krijg je het energieverbruik omlaag? Er zijn slimme en minder slimme ideeen. Wij zoeken vandaag naar slimme ideeen!!!

7

8 Introductie Bij het thema LICHT ga je werken aan een verbeterplan dat te maken heeft met verlichting. Deze korte les gaat over licht, soorten verlichting, het energieverbruik en over de kosten.

9 Bron: Nachtverlichting

10 Wie doen op school het licht uit? Op welke momenten kunnen de lampen uit? Wie zijn daarvoor allemaal verantwoordelijk? Gebeurt dit ook altijd?

11 Er zijn allerlei soorten lampen Een zuinige lamp geeft veel licht en gebruikt weinig energie. De eenheid voor licht = lumen (lm) De eenheid voor energieverbruik = Watt (W)

12 Soorten licht Meer lumen en minder Kelvin? Stel het zelf in: Hoeveel lumen geeft deze lamp? En hoeveel Kelvin (K)?

13 Spaarlampen Spaarlampen heten zo omdat ze energie te besparen. Dat is fijn, maar hebben ze ook een nadeel? etail/aflevering/ /spaarlampen-1/ (fragment tussen 8:26 10:11) Waarom moeten spaarlampen en LED-lampen bij het chemisch afval?

14 Hoeveel Watt (W) verbruikt deze lamp? Energieverbruik Welke informatie zie je allemaal nog meer? Bron: Philps

15 De kosten van een lamp Wat kost een lamp? Dat hangt samen met: hoeveel de lamp in de winkel kost hoe lang de lamp mee gaat wat de kosten zijn van het energieverbruik

16 Hoe duur is elektriciteit? Elektriciteit kost per kilowatt per uur ongeveer 22 cent. Is dat veel of weinig? Even rekenen De ledlamp verbruikt 12 Watt dat is 0,012 kilowatt Als de lamp 1000 uur aan is, kost dit 1000 uur x 0,012 kilowatt x 0,22 euro =?

17 Maar als deze halogeenlamp van 50 watt net zo lang aan is, wat kost dit dan? 1000 uur x 0,05 kilowatt x 0,22 euro =? Bron: Stekkers.eu

18 Met minder energie Voor verlichting is niet zo veel energie nodig. Maar ook kleine beetjes energiebesparing helpen. Helemaal als alle middelbare scholieren in Nederland dit belangrijk vinden.

19

20 Test wat je weet Heb je het tot nu toe begrepen? Bekijk je aantekeningen en beantwoord met je groepje de vragen op het werkblad themales LICHT.

21 De antwoorden 1. Welke soorten verlichting veroorzaken de lichte vlekken in Nederland? 2. Kun je redenen bedenken waarom deze verlichting s nachts aan moet blijven? Vind je dat er wel wat verlichting uit kan? 3. Wat betekent deze informatie op de lamp? (806 lumen, 12W, 2700K, h)

22 4. Wat betekent het als een lamp zuinig is? 5. Waarom geen spaarlamp op het toilet? 6. Wat vinden jullie: hoe gaat onze school om met verlichting? 7. Hoeveel besparing is door gedragsverandering lijkt jullie mogelijk?

23

24 Circuitles Straks ga je op onderzoek. Je werkt in je groepje. Gebruik de werkbladen die je mee krijgt. Maak aantekeningen! Dit onderzoek is de voorbereiding op het maken van een verbeterplan.

25 Resultaat 1. Hoeveel lampen van welke soort zag je in het lokaal? 2. In welk jaargetijde is de gloeilamp een verspiller? 3. Wat is de zuinige-lampen top 4? 4. Hoe vond je het om het energieverbruik te meten? Klopte de meting met de informatie op de verpakking?

26 5. Ben je het wel of niet eens met een verbod op gloeilampen? 6. Was op dat moment het daglicht voldoende om bij te kunnen werken? Was er op alle tafels evenveel licht? Hoeveel schakelaars zijn er voor de plafondverlichting? 7. Hoeveel geld besparen we, als alle lampen in alle lokalen uit gaan in alle pauzes gedurende een heel jaar?

27

28 Verbeterplan Lampen uit als je ze niet nodig hebt. Dat is het doel van jullie verbeterplan. Kun je dit voor elkaar krijgen door iets in je gedrag te veranderen? Het gaat dus niet om een technische oplossing, maar om een gedragsverandering. Hoe zorg je dat iedereen (leerlingen en docenten) meewerkt om het doel te bereiken? Bedenk daarvoor een actie.

29 Pitch Zijn jullie klaar met het verbeterplan? Bereid dan een pitch voor. Een pitch is een korte presentatie waarmee je iedereen overtuigt en enthousiast maakt. Je mag simpele hulpmiddelen inzetten.

Wat is er aan de hand? http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080701_broeikaseffect02

Wat is er aan de hand? http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080701_broeikaseffect02 Wat is er aan de hand? http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20080701_broeikaseffect02 Goed nieuws: JIJ kunt verschil maken! Target Onze school gaat een steentje bijdragen! De uitdaging: krijg met de hele

Nadere informatie

Themadag Energie op school

Themadag Energie op school De hele school doet mee aan Energie op school. De focus ligt op besparing door gedragsverandering. Leerlingen bedenken hoe je met zijn allen het energieverbruik kunt terugbrengen en ze ontwikkelen een

Nadere informatie

PRODUCTINFORMATIE VERVANG JE GLOEILAMP

PRODUCTINFORMATIE VERVANG JE GLOEILAMP PRODUCTINFORMATIE VERVANG JE GLOEILAMP 373905_Lichtbronnen.indd 1 30-05-11 11:33 Einde van de gloeilamp is in zicht De gloeilamp zet 90 tot 95% van al zijn gebruikte elektriciteit om in warmte in plaats

Nadere informatie

Zuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen

Zuinig wonen. 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen 10. Doe de VREG-test! Bekijk zeker de website: http://www.vreg.be/nl/doe-de-v-test-voorgezinnen Hier vergelijk je de verschillende producten van de verschillende energieleveranciers. Zo kun je zien wat

Nadere informatie

++Van Gloeilamp naar Ledlamp uitgave: 24-2- 2014 JS

++Van Gloeilamp naar Ledlamp uitgave: 24-2- 2014 JS ++Van Gloeilamp naar Ledlamp uitgave: 24-2- 2014 JS Het is raadzaam om over te schakelen van de gloeilamp naar de ledlamp, maar helaas is de voorlichting verre van optimaal. Aanbiedingen te over, maar

Nadere informatie

LEDLAMPEN LICHTEND VOORBEELD IN DUURZAAMHEID

LEDLAMPEN LICHTEND VOORBEELD IN DUURZAAMHEID Duurzamer in 1 dag LEDLAMPEN LICHTEND VOORBEELD IN DUURZAAMHEID Een gemiddeld huishouden heeft nog 24 onzuinige lampen in huis hangen. Vervang ze door ledlampen, en bespaar op je energierekening! ENE17017-FOL-Dag-LED_A5_v04.indd

Nadere informatie

Een beginners handleiding voor de aankoop van energiezuinige apparatuur

Een beginners handleiding voor de aankoop van energiezuinige apparatuur Een beginners handleiding voor de aankoop van energiezuinige apparatuur Alles wat je moet weten: - Hoe de juiste beslissing te nemen bij de aankoop van energie zuinige apparatuur. INHOUD 1. Introductie

Nadere informatie

De Energiezuinige Wijk - De opdracht

De Energiezuinige Wijk - De opdracht De Energiezuinige Wijk De Energiezuinige Wijk De opdracht In deze opdracht ga je van alles leren over energie en energiegebruik in de wijk. Je gaat nadenken over hoe jouw wijk of een wijk er uit kan zien

Nadere informatie

Infoblad LED verlichting

Infoblad LED verlichting Infoblad verlichting Dit document is bedoeld om onafhankelijke en duidelijke informatie te verschaffen en is opgesteld door Jan Linssen i.s.m. gebruikers, installateurs, docenten en iedereen die daar een

Nadere informatie

Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer

Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer ELEKTRICITEIT TELT! Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting Elektrische

Nadere informatie

DUW Parkstad. Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis.

DUW Parkstad. Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis. DUW Parkstad Wij geven advies aan de inwoners van Parkstad over energiebesparing en verduurzaming van hun huis. Sprekers: Rick Muijen - duurzaamheidsdeskundige Joyce Bongers - duurzaamheidsdeskundige Programma

Nadere informatie

Wie wijs is met ENERGIE. ...is een. School. planning connecting respecting the future. ggrontmij

Wie wijs is met ENERGIE. ...is een. School. planning connecting respecting the future. ggrontmij Wie wijs is met...is een ENERGIE Energieke School Goeiemorgen lieve kinderen! Sjaan (van nr. 36) Annet (van nr. 34) Wat gaan wij jullie vertellen: Energieke School, De Energie-wedstrijd Onderzoeken Lesprogramma

Nadere informatie

Zo kiest u de juiste lampen voor uw woning

Zo kiest u de juiste lampen voor uw woning verlichting Zo kiest u de juiste lampen voor uw woning Overzicht soorten lampen Uitleg over informatie verpakking Welke gloeilamp waardoor vervangen Lampen brengen sfeer Met lampen verandert de sfeer van

Nadere informatie

Zuinig licht, heldere keuze

Zuinig licht, heldere keuze Zuinig licht, heldere keuze Het Wereld Natuur Fonds ondersteunt energiezuinige verlichting omdat dit bijdraagt aan een beter klimaat. Geef de aarde door. [Deze slogan kan alleen gedurende de campagneperiode

Nadere informatie

Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting

Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting Waarom leren over energiezuinige verlichting in je huis? Het is uitgewezen dat we ongeveer 90% van ons leven binnenshuis doorbrengen. Een goed verlichte

Nadere informatie

Meten = weten Instructie voor leerkrachten

Meten = weten Instructie voor leerkrachten Meten = weten Instructie voor leerkrachten Dit opdrachtenblad Meten = Weten is ontwikkeld als een voorproefje voor het lespakket Zonnepanelen op school. Het opdrachtenblad is zelfstandig te gebruiken.

Nadere informatie

VERLICHTINGSWIZARD Bespaar energie met de juiste lamp!

VERLICHTINGSWIZARD Bespaar energie met de juiste lamp! VRLIHTINGSWIZR espaar energie met de juiste lamp! Per 1 september 2012 is de import van energie- en milieu onvriendelijke lampen stopgezet. Hierdoor is de gloeilamp langzaam maar zeker uit de schappen

Nadere informatie

Deze dame of heer vertelt over hoe het mogelijk is om het energie verbruik te verminderen en laat energie besparende manieren zien.

Deze dame of heer vertelt over hoe het mogelijk is om het energie verbruik te verminderen en laat energie besparende manieren zien. DE ENERGIECOACH Wat doet een energiecoach Deze dame of heer vertelt over hoe het mogelijk is om het energie verbruik te verminderen en laat energie besparende manieren zien. Een opmerking vooraf : Het

Nadere informatie

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad

Werkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per

Nadere informatie

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu

Een gebouw inrichten. Lesbrief over inrichting en afwerking. Project Topstages www.ontdektechniek.nu Een gebouw inrichten Lesbrief over inrichting en afwerking Project Topstages www.ontdektechniek.nu Deel A: Voorbereiding Inleiding Het Mondial College krijgt binnenkort een nieuw gebouw. In dit gebouw

Nadere informatie

Zonnepanelen op school. Team 1: Meten Onderzoek naar de opbrengst van zonnepanelen. Jullie gaan meten wat zonnepanelen aan energie opbrengen

Zonnepanelen op school. Team 1: Meten Onderzoek naar de opbrengst van zonnepanelen. Jullie gaan meten wat zonnepanelen aan energie opbrengen Zonnepanelen op school Team 1: Meten Onderzoek naar de opbrengst van zonnepanelen Jullie gaan meten wat zonnepanelen aan energie opbrengen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken in een team.

Nadere informatie

Gastlessen Duurzaam Energie Gebruik

Gastlessen Duurzaam Energie Gebruik Gastlessen Duurzaam Energie Gebruik 17 en 19 november 2009 Strabrecht College, Geldrop HAVO/VWO-2 Het doel Het doel van deze gastlessen is om de leerlingen bewust te maken van energieverbruik. De gastles

Nadere informatie

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3!

Voor het welzijn van kind en school. Klas 3! Voor het welzijn van kind en school Klas 3! Wat is energie Energie heb je nodig om iets te doen. Je hebt het nodig om een auto mee te kunnen laten rijden, een huis mee te verwarmen of een fabriek mee te

Nadere informatie

Ik kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.

Ik kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3. Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen

Nadere informatie

Basisles Energietransitie

Basisles Energietransitie LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Energietransitie Werkblad Basisles Energietransitie Werkblad 1 Wat is energietransitie? 2 Waarom is energietransitie nodig? 3 Leg in je eigen woorden uit wat het Energietransitiemodel

Nadere informatie

Voorbeeld van een lessenserie over energiebesparing:

Voorbeeld van een lessenserie over energiebesparing: Voorbeeld van een lessenserie over energiebesparing: Deze lessenserie is niet helemaal door ons gemaakt maar gedeeltelijk afkomstig van www.webquests.nl Lesdoelen: kerndoelen leerdoelen 4,34,39 Leerlingen

Nadere informatie

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk

Nadere informatie

Energie in de school

Energie in de school Energie 5 en 6 6 Energie in de school Onderzoek in de school Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: onderzoeken hun omgeving op verwarming, verlichting, elektrische apparaten en isolatie. ervaren

Nadere informatie

Dag 1. Klussen in huis. Opdracht 1 Een veiligheidssymbool ontwerpen

Dag 1. Klussen in huis. Opdracht 1 Een veiligheidssymbool ontwerpen Dag 1 Opdracht 1 Een veiligheidssymbool ontwerpen Klussen in huis Jij en je partner werken als grafisch ontwerpers bij het bedrijf Veza voor Veiligheidszaken. Een klant heeft jullie ingehuurd om een symbool

Nadere informatie

Folder 68 18.6. Lichtbronnen. Productinformatie

Folder 68 18.6. Lichtbronnen. Productinformatie Folder 68 18.6 Lichtbronnen Productinformatie Lichtbronnen Het middelpunt van uw wereld is uw huis. In deze folder vindt u ideeën om uw huis een heel andere uitstraling te geven door het subtiele gebruik

Nadere informatie

Zo kiest u de juiste lampen voor uw woning

Zo kiest u de juiste lampen voor uw woning verlichting Zo kiest u de juiste lampen voor uw woning Overzicht soorten lampen Uitleg over informatie verpakking Welke gloeilamp waardoor vervangen Lampen brengen sfeer Met lampen verandert de sfeer van

Nadere informatie

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid

Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen

Nadere informatie

Beste LED, beste prijs!

Beste LED, beste prijs! Beste LED, beste prijs! Warm wit licht Warm wit licht Zuinig & duurzaam Zuinig & duurzaam Levendige kleuren Levendige kleuren ? Wist je dat...... de marktomzet in LED met % gegroeid is t.o.v. vorig jaar...

Nadere informatie

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek

hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje

Nadere informatie

2.5: WINDENERGIE GEBRUIKEN 2.6: ZONNEWARMTE GEBRUIKEN 2.7: ZONNESTROOM GEBRUIKEN 2.8: BIO-ENERGIE GEBRUIKEN

2.5: WINDENERGIE GEBRUIKEN 2.6: ZONNEWARMTE GEBRUIKEN 2.7: ZONNESTROOM GEBRUIKEN 2.8: BIO-ENERGIE GEBRUIKEN WERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK? Dit werkboekje is van TEAM Naam : Naam : Naam : Naam : Instructie: Kruis aan als je een opdracht gedaan hebt. Zuinig omgaan met energie 2.1: LET OP DE LAMPEN 2.2: LETTEN OP

Nadere informatie

Wist je dat in Wijgmaal al twee jaar gezinnen deelnemen aan de actie Klimaatwijken? Lees over de resultaten en bekijk de foto s hieronder.

Wist je dat in Wijgmaal al twee jaar gezinnen deelnemen aan de actie Klimaatwijken? Lees over de resultaten en bekijk de foto s hieronder. Klimaatwijken in Wijgmaal Tot hiertoe hebben al zo n 30 gezinnen uit Wijgmaal deelgenomen aan een Klimaatwijk. Dat is een groep buurtbewoners die de uitdaging aangaan om te besparen op elektriciteit en

Nadere informatie

Romp. Lesbrief Identiteit, Imago en Profiel. Kop

Romp. Lesbrief Identiteit, Imago en Profiel. Kop Lesbrief Identiteit, Imago en Profiel Tijd: 55 60 minuten Leerjaar 1-Profiel1,2,3 Kop Introductie Wie ben jij online? Introduceer het onderwerp kort: Wie ben jij online? Bijna iedereen heeft een of meerdere

Nadere informatie

Digitale huismodule. Quintel Intelligence. Inleiding

Digitale huismodule. Quintel Intelligence. Inleiding Inleiding s Ochtends word je gewekt door je smartphone. Je doet een lamp aan en zet de verwarming een graadje hoger. Snel onder de douche, haar föhnen. Dan kopje thee zetten of een glas melk uit de koelkast

Nadere informatie

Thuis Slim Advies. Haal meer winst uit energie. Zon Wind Water. Gratis tips om energie te besparen

Thuis Slim Advies. Haal meer winst uit energie. Zon Wind Water. Gratis tips om energie te besparen Thuis Slim Advies Haal meer winst uit energie Zon Wind Water Gratis tips om energie te besparen Gratis tips om energie te besparen. Haal meer winst uit energie Voorwaarden van verspreiding Je mag dit E-book

Nadere informatie

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje

Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje ENERGIE Wat moet je doen? Lees de informatie in dit pakketje Zoek meer informatie op de computer en bekijk filmpjes over het onderwerp (achterin deze lesbrief staan websites en links voor filmpjes) Overleg

Nadere informatie

Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer

Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer LICHTWACHTERS Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO 2 -zuinig vervoer Verlichting Elektrische

Nadere informatie

Bespaar-toptips. die watt opleveren. samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl

Bespaar-toptips. die watt opleveren. samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl Bespaar-toptips die watt opleveren samen@heuvelrugenergie.nl www.heuvelrugenergie.nl Bespaar-toptip 1 Waterbesparende douchekop (max. 8L per minuut doe de emmerproef om dit te testen) ± 90 p.j. De groenste

Nadere informatie

Hulp voor piet in samenwerking met OBS De Driekleur, s Gravenzande

Hulp voor piet in samenwerking met OBS De Driekleur, s Gravenzande en Casus Hulp voor piet in samenwerking met OBS De Driekleur, s Gravenzande Wetenschapsknooppunt Zuid-Holland TU Delft en ontwerpbureau Meeple In deze casus bedenken de leerlingen oplossingen voor Piet,

Nadere informatie

Cursus energiebesparing bij de dorpshuizen in Tytsjerksteradiel

Cursus energiebesparing bij de dorpshuizen in Tytsjerksteradiel Cursus energiebesparing bij de dorpshuizen in Tytsjerksteradiel W2N advies bureau in Drachten Freerk Wiersum Inhoud Deel1 Deel2 - Trias energetica - Verbruik/kosten - Constructie/installatie - Monitoring

Nadere informatie

toekomstopwielen.be 1.1 Branden en zoemen

toekomstopwielen.be 1.1 Branden en zoemen 1.1 Branden en zoemen We beginnen met een prachtige toepassing van de parallel- of serieschakeling. In het stroomschema dat je hieronder ziet, zitten een autobatterij, enkele lampen, een zoemer en schakelaars.

Nadere informatie

Vergaderen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/74582

Vergaderen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/74582 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 03 May 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/74582 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein

Nadere informatie

Thema : Licht Onderwerp : Het licht bij de oermens!

Thema : Licht Onderwerp : Het licht bij de oermens! 1 Thema : Licht Onderwerp : Het licht bij de oermens! Het licht bij de oermens! Onze allereerste voorouders waren voor de ontdekking van het vuur aangewezen op de zon. De zon gaf hun immers warmte en licht.

Nadere informatie

Cursus Elektriciteit besparen. 1. Inleiding 2. Energiebesparing 3. Quiz 4. Antwoorden

Cursus Elektriciteit besparen. 1. Inleiding 2. Energiebesparing 3. Quiz 4. Antwoorden Cursus Elektriciteit besparen 1. Inleiding 2. Energiebesparing 3. Quiz 4. Antwoorden DUW Parkstad DUW is een initiatief van Stichting EnviAA in samenwerking met: DUW Parkstad Wij geven gratis en onafhankelijk

Nadere informatie

Waar denk jij aan bij het woord energie. Schrijf minimaal drie woorden of korte zinnen op.

Waar denk jij aan bij het woord energie. Schrijf minimaal drie woorden of korte zinnen op. Werkblad opdracht 1 opdracht 1 Waar denk jij aan bij het woord energie. Schrijf minimaal drie woorden of korte zinnen op. opdracht 2 Waar ben je benieuwd naar? Wat zou je willen leren als het gaat over

Nadere informatie

Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8

Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8 Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 6, 7, 8 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.

Nadere informatie

test ledlampen Lang leve

test ledlampen Lang leve Test ledspots Lang leve led! 22 consumentengids mei 2015 Tekst Erik Honig De ledlamp is een volwaardig alternatief voor de gloeilamp en de spaarlamp. Maar is led voor elke ruimte in huis geschikt? En gaan

Nadere informatie

2.5: WINDENERGIE GEBRUIKEN 2.6: ZONNEWARMTE GEBRUIKEN 2.7: ZONNESTROOM GEBRUIKEN 2.8: BIO-ENERGIE GEBRUIKEN

2.5: WINDENERGIE GEBRUIKEN 2.6: ZONNEWARMTE GEBRUIKEN 2.7: ZONNESTROOM GEBRUIKEN 2.8: BIO-ENERGIE GEBRUIKEN WERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK? Dit werkboekje is van TEAM Naam : Naam : Naam : Naam : Instructie: Doe de opdrachten om en om, kies steeds een andere kleur. Kruis aan als je een opdracht gedaan hebt. Zuinig

Nadere informatie

Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk

Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Les 3 Camera, Set, Action! Les 1 Camera, Set, Action! Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Groep 6 90 minuten Samenvatting van de les De leerlingen

Nadere informatie

Checklist: 10 tips bij keuze led-verlichting

Checklist: 10 tips bij keuze led-verlichting Checklist: 10 tips bij keuze led-verlichting 10 tips 1. Energie besparing 2. Lichtopbrengst 3. Levensduur 4. Garantie 5. Kleurtemperatuur 6. Electrotechnische eigenschappen 7. Installatie 8. Prijs 9. Terugverdientijd

Nadere informatie

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl

Een goede vangst! Een goede vangst 2014 - http://omwb.braintrigger.nl Een goede vangst! Om fijn te leven maak je veel gebruik van energie. Bijvoorbeeld om eten te koken, of om te spelen met een spelcomputer. Maar ook om het huis te verwarmen of jezelf te vervoeren. Voor

Nadere informatie

Een nieuwe bank. Lesvoorbereiding Crisis graad 2. Verwondering

Een nieuwe bank. Lesvoorbereiding Crisis graad 2. Verwondering Een nieuwe bank Lesvoorbereiding Crisis graad 2 Voorzie speelgoed - geld, echte kleine muntstukken of print het blad met de centen. Op elk blad staan 100 centen in rijen van 10. Zo kan je gemakkelijk het

Nadere informatie

Even voorstellen. Net al kennis gemaakt met mij en mijn collega Doris bij de ervaringenronde. Nu een introductie uitleg nul op de meter.

Even voorstellen. Net al kennis gemaakt met mij en mijn collega Doris bij de ervaringenronde. Nu een introductie uitleg nul op de meter. Even voorstellen. Net al kennis gemaakt met mij en mijn collega Doris bij de ervaringenronde. Nu een introductie uitleg nul op de meter. Stap voor stap gaan we er doorheen. 1 We beginnen bij de woonlasten.

Nadere informatie

Team 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen

Team 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen Zonnepanelen op school Team 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen Jullie gaan onderzoeken wat de invloed is van wolken op de opbrengst van zonnepanelen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM

Nadere informatie

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.

Dit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen. INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel

Nadere informatie

Presenteren. Oriëntatie

Presenteren. Oriëntatie Oriëntatie Dit ga je doen Je gaat een stand (marktkraam) inrichten om te laten zien wat je gedaan hebt tijdens dit project en wat je eindresultaat is. Je probeert jullie stand zo te maken dat het aantrekkelijk

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

1) Kahoot.it 2) Pin 3) voornaam

1) Kahoot.it 2) Pin 3) voornaam WELKOM! 1) Kahoot.it 2) Pin 3) voornaam Bespaartips op verlichting - Maak optimaal gebruik van daglicht in je huis - Doe lampen uit als je de ruimte verlaat - Vervang gloei- en halogeenlampen voor LED

Nadere informatie

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je

Nadere informatie

Team 3: Het Zonnepaneel Onderzoek naar de werking van een zonnepaneel en de zonneboiler

Team 3: Het Zonnepaneel Onderzoek naar de werking van een zonnepaneel en de zonneboiler Zonnepanelen op school Team 3: Het Zonnepaneel Onderzoek naar de werking van een zonnepaneel en de zonneboiler Jullie gaan onderzoeken hoe een zonnepaneel en de zonneboiler werken 1. SAMENWERKEN IN EEN

Nadere informatie

Duur van de les Introductie (woordweb) Praatplaat, video en werkblad: Afsluiting (bespreking)

Duur van de les Introductie (woordweb) Praatplaat, video en werkblad: Afsluiting (bespreking) Groen & Geld Groep 7 en 8 Thema: Handel Les 2 Groene energie Organisatie Dit heeft u nodig Woordweb Praatplaat Video Digitaal schoolbord of computers Werkbladen Duurzaamheid Pen of potlood Internet Duur

Nadere informatie

Dit stappenplan is ingevuld door:

Dit stappenplan is ingevuld door: STAPPENPLAN Dit stappenplan is ingevuld door: Dit is jullie opdracht: Bekijk de kranten en/of nieuwssites die je toegewezen krijgt. Ga op zoek naar een nieuwsartikel waarin techniek een belangrijke rol

Nadere informatie

Energie besparen en meer wooncomfort. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen.

Energie besparen en meer wooncomfort. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen. Energie besparen en meer wooncomfort Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen. Deze Menukaart geeft voorbeelden hoe u als bewoner geld kunt besparen en meer wooncomfort kunt

Nadere informatie

Samen besparen we ons rijk. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer

Samen besparen we ons rijk. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer Samen besparen we ons rijk Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer Deze Menukaart geeft voorbeelden hoe u als bewoner geld kunt besparen en meer wooncomfort kunt

Nadere informatie

bel voor info: 0031 (0)6 57996684

bel voor info: 0031 (0)6 57996684 bel voor info: 0031 (0)6 57996684 OF SURF NAAR: bel voor info: 0031 (0)6 57996684 www.sammelsliftservice.nl led een revolutie... Daarom is nu het moment aangebroken voor de introductie van een nieuwe verlichtingsbron.

Nadere informatie

Voorbeeld: Ik werk het liefst met een tweetal.

Voorbeeld: Ik werk het liefst met een tweetal. & OHHUOLQJHQKDQGOHLGLQJ LQOHLGLQJ Het sectorwerkstuk staat voor de deur. Misschien heb je er al slapeloze nachten van, misschien lijkt het je de leukste opdracht van je hele opleiding. Eindelijk iets leren

Nadere informatie

Introduceer het project.

Introduceer het project. 1 Introduceer het project. 2 Loop de stappen kort langs, zonder te vertellen wat er precies gedaan wordt in die stap. Vertel dat iedere leerling een werkblad krijgt. Daarin staan opdrachten waarmee stapje

Nadere informatie

Les opdracht WELKE wijze Hoe te doen klaar/ingeleverd

Les opdracht WELKE wijze Hoe te doen klaar/ingeleverd 9 lesopdrachten arbo Les opdracht WELKE wijze Hoe te doen klaar/ingeleverd 01 Wat is Arbo? Individueel Onderzoek 02 Schadelijk stoffen Individueel Maken 03 Noodkaart/plattegrond Individueel Maken 04 Veiligheid

Nadere informatie

energie Natuur & Techniek Bespreek met de kinderen waar in huis allemaal energie voor alleen nadenken over de verschillende soorten energie, maar

energie Natuur & Techniek Bespreek met de kinderen waar in huis allemaal energie voor alleen nadenken over de verschillende soorten energie, maar Natuur & Techniek energie Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Energie In dit thema staat de volgende hogere orde denkvraag centraal: Hoeveel bespaar je met een energiezuinig huis in vergelijking

Nadere informatie

Pilot verduurzaming commercieel vastgoed Nijmegen Aanpak klimaatneutraal maken van (winkel)panden: het klimaatgerust programma

Pilot verduurzaming commercieel vastgoed Nijmegen Aanpak klimaatneutraal maken van (winkel)panden: het klimaatgerust programma 11 juni 2019 Pilot verduurzaming commercieel vastgoed Nijmegen Aanpak klimaatneutraal maken van (winkel)panden: het klimaatgerust programma Uitgevoerd door: In samenwerking met: Wat gaan we doen? Projectactiviteiten

Nadere informatie

Link naar leerkrachtgids www.c3.nl/onderwijsmiddelen/leerkrachtgids-ontwerpen

Link naar leerkrachtgids www.c3.nl/onderwijsmiddelen/leerkrachtgids-ontwerpen Lesbrief Ontwerpend Leren Gebruik de zon! Gebruik deze lesbrief bij de proef Zonneoven en de leerkrachtgids Ontwerpend leren met chemie. Deze lesbrief geeft verdieping en een lessuggestie rondom de ontwerpopdracht:

Nadere informatie

Duurzame Warmte voor Iedereen

Duurzame Warmte voor Iedereen Duurzame Warmte voor Iedereen Welke Warmtepomp Waar? Charles Geelen partner technisch secretaris Dutch Heat Pump Association Welke Warmtepomp Waar Toepassen 2 Geen tijd te verliezen! Welke Warmtepomp Waar

Nadere informatie

Wat: Testen Energiebox AGEM Wanneer: 18 en 23 juni 2014 Wie: Rik ten Dolle. AGEM Energiebox

Wat: Testen Energiebox AGEM Wanneer: 18 en 23 juni 2014 Wie: Rik ten Dolle. AGEM Energiebox Wat: Testen Energiebox AGEM Wanneer: 18 en 23 juni 2014 Wie: Rik ten Dolle AGEM Energiebox Inhoudsopgave Apparaten om energieverbruik te meten 3 - VOLTCRAFT Energy Count 3000 LCD 3 - Stekkerdoos-schakelklok

Nadere informatie

Achtergrondinformatie The Bet

Achtergrondinformatie The Bet Achtergrondinformatie The Bet Wedden dat het ons lukt in 2 maanden 8 % CO 2 te besparen! In 1997 spraken bijna alle landen in het Japanse Kyoto af hoeveel CO 2 zij moesten besparen om het broeikaseffect

Nadere informatie

Project Lumen. Het vermogen van licht. Auteur: Miguel Agterberg

Project Lumen. Het vermogen van licht. Auteur: Miguel Agterberg 4 Project Lumen Het vermogen van licht Auteur: Miguel Agterberg 5 Project Lumen Het vermogen van licht Auteur: Miguel Agterberg Plaats: Delft Datum: 6 februari 2013 Organisatie: Haagse Hogeschool Delft

Nadere informatie

Kop. Romp. Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3

Kop. Romp. Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3 Lesbrief Zoekgedrag Leerjaar 1-Profiel 1,2,3 Tijd: 45 50 minuten Kop Introductie Introduceer de opdracht kort: Informatie opzoeken op internet gaat snel en is gemakkelijk toegankelijk. Soms is het niet

Nadere informatie

Een duurzame auto INHOUD OPDRACHT DOELEN

Een duurzame auto INHOUD OPDRACHT DOELEN Een duurzame auto Dit is een eerste versie van de nieuwe activiteitsuggesties, passend bij de leerlijnen die ontwikkeld zijn bij de leer. Ze zijn nog in ontwikkeling en zullen in de komende tijd verder

Nadere informatie

Tropisch Nederland. 1. Aanzetten. 1.a Tropisch Nederland

Tropisch Nederland. 1. Aanzetten. 1.a Tropisch Nederland 1. Aanzetten Tropisch Nederland 1.a Tropisch Nederland Jij gaat aan de slag met het dossier Tropisch Nederland. Welke onderdelen van het dossier ga jij maken? Overleg met je docent. GA IK DOEN STAP ONDERDEEL

Nadere informatie

een spectroscoop 5 min.

een spectroscoop 5 min. Licht GROEP 7-8 69 60 minuten 1, 42 en 44 De leerling: weet wat een spectroscoop is weet dat wit licht uit meerdere kleuren bestaat weet dat de kleuren van licht een verschillende golflengte hebben een

Nadere informatie

In deze opdracht doen de leerlingen op twee of drie plekken in de Duurzaamheidsfabriek metingen naar geluid en licht.

In deze opdracht doen de leerlingen op twee of drie plekken in de Duurzaamheidsfabriek metingen naar geluid en licht. HANDLEIDING VOOR DE BEGELEIDERS Meten is weten! In deze opdracht doen de leerlingen op twee of drie plekken in de Duurzaamheidsfabriek metingen naar geluid en licht. Bij elke meter hoort een handleiding

Nadere informatie

Het weer. Expertgroep 5 : Donder en bliksem. Naam leerling:... Leden expertgroep:..

Het weer. Expertgroep 5 : Donder en bliksem. Naam leerling:... Leden expertgroep:.. Naam leerling:...... Leden expertgroep:.. De voorbereiding Iedereen heeft het wel eens meegemaakt: onweer! Sommige kinderen vinden het eng en zien het liever niet, anderen vinden het juist spannend en

Nadere informatie

ENERGIELABELS ONDER DE LOEP

ENERGIELABELS ONDER DE LOEP ENERGIELABELS ONDER DE LOEP Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig vervoer Verlichting

Nadere informatie

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal:

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal: Natuur & Techniek het broeikaseffect Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Broeikaseffect In deze les staan de volgende hogere- orde denkvragen centraal: 1. Hoe zou je het broeikaseffect kunnen

Nadere informatie

Werkplek H >> Startprojectboek Tendens

Werkplek H >> Startprojectboek Tendens H >> Startprojectboek Tendens Werkplek H >> Startprojectboek Tendens Mijn lesplanning bij deze werkplek 1 Is dit de eerste werkplek die je doet? Haal dan de differentiatieopdracht die bij deze werkplek

Nadere informatie

Team 6: Zonnepanelen. Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen

Team 6: Zonnepanelen. Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen Zonnepanelen op school Team 6: Zonnepanelen Onderzoek naar het gebruik van zonnepanelen Jullie gaan onderzoeken welke producten er zijn op zonnecellen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM Jullie gaan samenwerken

Nadere informatie

ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL

ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO 2 -zuinig vervoer Verlichting

Nadere informatie

Introductie. De kit bestaat uit verschillende materialen en een DVD. Op de DVD staan de volgende bestanden: Handboek over Gebouwen, met animaties;

Introductie. De kit bestaat uit verschillende materialen en een DVD. Op de DVD staan de volgende bestanden: Handboek over Gebouwen, met animaties; IUSES Toolkit Introductie Met deze experimentele toolkit kunnen experimenten uitgevoerd worden op het gebied van energie efficiency, energiebesparing en duurzame energie. Hij is ontwikkeld voor docenten

Nadere informatie

LED. begrippen kleur levensduur rendement besparing

LED. begrippen kleur levensduur rendement besparing LED begrippen kleur levensduur rendement besparing LED begrippen kleur levensduur rendement besparing De laatste jaren heeft led een enorme groei gemaakt, in zowel de techniek als op het gebied van verkoop.

Nadere informatie

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les:

Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen. Introductiefase bij de eerste les: Algemene instructies voor de strategie: Vragen stellen "Welkom,." Introductiefase bij de eerste les: 1. "Vandaag gaan we weer een tekst lezen. Daarbij gaan we een nieuwe strategie leren. Deze strategie

Nadere informatie

VERLICHTING. Boek1, H8 p. 77 t/m p. 206

VERLICHTING. Boek1, H8 p. 77 t/m p. 206 VERLICHTING Boek1, H8 p. 77 t/m p. 206 Licht Licht is nodig om dingen te kunnen zien Belangrijke rol in perceptie van kleuren, sfeer en ruimte Toename van licht, pupil wordt kleiner Afname van licht, pupil

Nadere informatie

Digitale huismodule. Quintel Intelligence. Inleiding

Digitale huismodule. Quintel Intelligence. Inleiding Inleiding s Ochtends word je gewekt door je smartphone. Je doet een lamp aan en zet de verwarming een graadje hoger. Snel onder de douche, haar föhnen. Dan kopje thee zetten of een glas melk uit de koelkast

Nadere informatie

Windmolenpark Houten. Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten. Namen: Klas:

Windmolenpark Houten. Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten. Namen: Klas: Namen: Klas: Windmolenpark Houten Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten Ontwikkeld door: Geert Veenstra Gerard Visker Inhoud Probleem en hoofdopdracht Blz 3 Samenwerking

Nadere informatie

Dia 1 Introductie max. 2 minuten!

Dia 1 Introductie max. 2 minuten! 1 Dia 1 Introductie max. 2 minuten! Vertel: Deze les gaat vooral over het gebruik van sociale media. Maar: wat weten jullie eigenlijk zelf al over sociale media? Laat de leerlingen in maximaal een minuut

Nadere informatie

1 ENERGIE Inleiding Het omzetten van energie Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen

1 ENERGIE Inleiding Het omzetten van energie Fossiele brandstoffen Duurzame energiebronnen 1 ENERGIE... 2 1.1. Inleiding... 2 1.2. Het omzetten van energie... 2 1.3. Fossiele brandstoffen... 5 1.4. Duurzame energiebronnen... 7 1.5. Kernenergie... 9 1.6. Energie besparen... 10 1.7. Energieverbruik

Nadere informatie