Risico s in beeld. Wat nu? Door Ilona Hoving 1

Vergelijkbare documenten
SEMINAR PRAKTISCH RISICOMANAGEMENT d.d. 1 juni 2010 in De Meern

Aan de raad van de gemeente Lingewaard

RiskTransparant, deel 3. Wat is uw risico identiteit?


Nota risicomanagement 2014

Actualiteitendag Platform Deelnemersraden Risicomanagement

Beheersing beheerst. Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?

Corporaties In Control

fysieke beveiliging onder controle Good Governance op het gebied van fysieke beveiliging Thimo Keizer

DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK?

Grip op uw bedrijfscontinuïteit

Nota risicomanagement. Gemeente Asten

Toezicht op Financiën. Wim Touw 17 april 2013

Inspiratiedag. Workshop 1: Risicogestuurde interne controle. 15 september 2016

Integraal risicomanagement

RISICOMANAGEMENT. Wat voegt risicomanagement toe?

SAP Risk-Control Model. Inzicht in financiële risico s vanuit uw SAP processen

TOETSTERMEN INHAAL-/PE-EXAMEN. Volmacht Overig. Bijlage E

Duurzaam Beleggen door Pensioenfondsen

Goed mkb-bestuur en de rol van de accountant

Raamwerk Risicomanagement

Fysieke beveiliging: Waarom voorkomen niet altijd beter is dan genezen. Over Thimo Keizer

Praktijklessen Risicomanagement 18 januari 2011

Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek. Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012

Risicoanalyse en hoogte van de financiële buffer ODP

Nota Risicomanagement Echt-Susteren 2015

Compliance risicoanalyse

Stakeholdermanagement

Controller controller verdedigingslinie controller procesrisico s verdedigingslinie 1a procesbeheersing verdedigingslinie 1b Risicomanagement taken

Discussienota. 1. Inleiding. 2. Beleidsgrenzen

Risicomanagement en Weerstandsvermogen

Rechtmatigheidsverantwoording Annemarie Kros RA (PWC) & Marieke Wagemakers RA (gemeente Uden)

DPIA. Natasja Pieterman Strategisch adviseur AVG

6. Project management

Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen

De waarde van een TRA voor het laboratorium. Introductie + Onderwerpen

Risicomanagementbeleid Woonbedrijf ieder1

Informatieveiligheid, de praktische aanpak

Wie ben ik? WHY: Definitie audit. Effectief auditprogramma (opbouw) GoRisk. NEN Introductie-evenement ISO AUDITING IN BEWEGING

Workshop Wat draagt werken met een toezichtsplan bij aan de kwaliteit van intern toezicht?

Zundertse Regelgeving Wetstechnische informatie

BARRIER DENKEN, BARRIER DOEN! PRAGMATISCH EN PROAC TIEVE RISICOANALYSE DOOR MARTIN HOOGERWERF, SENIOR BUSINESS CONSULTANT

Bekend zijn met de visie en inzet van procesmanagement in de eigen organisatie.

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Risicomanagement in SWV PO en VO. Bé Keizer (expert passend onderwijs) Rick de Wit (Infinite Financieel)

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG..

REGLEMENT Raad van Bestuur Stichting Lunet

RISICOMANAGEMENT PO VOS/ABB

Resultaat risico inventarisatie Noordelijk Belastingkantoor

Optimale IT-inrichting:

In deze nieuwsbrief. Het belang van Strategisch Risico Management

Strategisch Risicomanagement

De effectieve directie

Nota risicomanagement en weerstandsvermogen

23 MAART 2016 MONITORING COMMISSIE CORPORATE GOVERNANCE PROF. DR. BARBARA BAARSMA AMSTERDAM, EUMEDION EN CLIFFORD CHANCE

Managementsstatuut

Accent Organisatie Advies

Modeluitwerking Stappenplan

Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018

EEN MEERJARIG BELEIDSPLAN MET SMART DOELSTELLINGEN

Notitie risicomanagement SWV VO 2603

Reflectie op interne en externe hulpverlening.

TOEZICHT WAARDERINGSKAMER RAPPORT ONDERZOEK INTERNE BEHEERSING WET WOZ

Workshop Up to date agressiebeleid

Interne audits vanuit risico denken. Kleemans Organisatieadvies Ingrid van Rijckevorsel

Aanvullende informatie over elke mindset krijgt u door te klikken op de vlakken in de roadmap.

NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG

Een OVER-gemeentelijke samenwerking tussen Oostzaan en Wormerland

Implementatie van weefselvigilantie in ziekenhuizen: het Erasmus MC. Els van der Wilden van Lier, arts MG, MPH

RISK MANAGEMENT. Hinrich Slobbe

Verbeterplan visitatie

De strategie van de risico-inventarisatie en evaluatie

medisch specialistische zorg en geestelijke gezondheidszorg Instapmodel (versie 3.0 definitief)

Governance: toezicht houden op veiligheid. Makkelijker gezegd dan gedaan.

I T S X. Informatiebeveiliging, IT Audit & Compliance, Security as a Service, Risicomanagement, Educatie

Uitvoeringskader Zorgplicht Primaire Waterkeringen RWS

Reglement Raad van Toezicht Bijlage G: profielschets bestuurssecretaris Bijlage H: profielschets controller

Visie op risicomanagement bij waterschap Hunze en Aa s

Samenvatting: Help, onze strategie komt niet aan!?

Generieke systeemeisen

Geen verbouwing zonder PRI

Januari Visiedocument Bestuurdersaansprakelijkheid Woningcorporaties. Governance, Risk & Compliance

OPERATIONEEL RISKMANAGEMENT. Groningen, maart 2016 Wim Pauw

Startnotitie Weerstandsvermogen en Risicobeheersing

Deel 1 Grondslagen van de bestuurlijke informatieverzorging 12

INFORMATIESESSIE INFORMATIEVEILIGHEID EN AVG. 25 juni 2018 Paul Frencken Johan van Middelkoop

De controller met ICT competenties

2. Uitwerking Investment beliefs De investment beliefs zijn onderstaand als volgt uitgewerkt.

VOORSTEL. Aan algemeen bestuur 29 april Voorstel aan ab

Welke keuzes maakt u op weg naar een duurzaam maatschappelijk bedrijfsmodel?

Risicomanagement en weerstandsvermogen. 1. Inleiding

In een keten gaat het om de verbindingen, niet om de schakels.

15 november Investeringsstatuut Maasvallei

Relaties. die. Samen. Werken

Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn?

Meetinstrument organisatorische borging van EU financiering bij gemeenten

Kwaliteitsverbetering van een bedrijfsnoodorganisatie door middel van scenario s Danny A. Jolly, Regionale brandweerorganisatie

In Control op ICT in de zorg

Transcriptie:

Risico s in beeld. Wat nu? 29-9-2015 Door Ilona Hoving 1

Even voorstellen Ilona Hoving 29-9-2015 Door Ilona Hoving 2

Wat gaan we DOEN? Korte introductie op thema Aan de slag met risico s Hoe waardeer je risico s Beheersingsmaatregelen Op welke wijze borg je risicomanagement in je organisatie Koppeling met governance, RvT en accountant 29-9-2015 Door Ilona Hoving 3

Risicomanagement Het continu en systematisch doorlopen van de organisatie op risico s, met als doel de gevolgen ervan te verminderen en de kans erop te verkleinen 29-9-2015 Door Ilona Hoving 4

Doelen en risico s Doelen Risico Beheersingsmaatregelen Beleid 29-9-2015 Door Ilona Hoving 5

Vaak gehoord Kost veel tijd Risico s zijn versnipperd in beeld Ad hoc wordt aan risicobeheersing gedaan Sub optimalisatie Onduidelijk waar belegd (verantwoordelijkheid) Eenmalig -------- Risicomanagement kan zorgen voor een cyclische aanpak en eenduidigheid 29-9-2015 Door Ilona Hoving 6

Combineer versnipperde aanpak 29-9-2015 Door Ilona Hoving 7

Wat te bereiken met risicomanagement Cyclische aanpak (structuur) dus niet eenmalig (incidenteel) Inzicht in beheersingsmaatregelen (kosten/ baten analyse) Samenhang tussen processen en risico s Multidisciplinaire aanpak (niet alleen financieel) Inbedding/ borging in processen Meer in control 29-9-2015 Door Ilona Hoving 8

Coso piramide 29-9-2015 Door Ilona Hoving 9

risicomanagementproces 29-9-2015 Door Ilona Hoving 10

Stappenplan 29-9-2015 Door Ilona Hoving 11

Risico inventarisatie Wat is een risico? Risico soorten (bv leerlingen, personeel,huisvesting, onderwijs etc ) Waarom in kaart brengen? Verschillend niveau risico (strategisch, tactisch en operationeel) 29-9-2015 Door Ilona Hoving 12

Risico analyse: kans en impact 29-9-2015 Door Ilona Hoving 13

Strategie 29-9-2015 Door Ilona Hoving 14

Beheersingsmaatregelen Mitigeren risico s met beheersingsmaatregelen Accepteren: accepteren van het risico en de gevolgen hiervan, met andere woorden geen beheersingsmaatregelen treffen op het risico Overdragen: het overdragen van het risico, een concreet voorbeeld hiervan is om deze via een contractuele overeenkomst over te dragen aan een andere partij/instelling. Een andere mogelijkheid is om deze risico s te verzekeren Vermijden: het niet aangaan van het risico, dit is bijvoorbeeld mogelijk bij investeringsbeslissingen, het besluit kan genomen worden om het risico bijvoorbeeld niet aan te gaan Beheersen (verminderen): het zetten van één of meerdere beheersingsmaatregel(en) op het risico 29-9-2015 Door Ilona Hoving 15

Kans en impact Klasse Referentiebeeld Percentage 1 < of 1x per 10 jaar 10% 2 1x per 5 10 jaar 30% 3 1x per 2 5 jaar 50% 4 1x per 1 2 jaar 70% 5 1x per jaar of > 90% Klasse Financieel gevolg 1 X < 25.000 2 25.000 < X < 100.000 3 100.000 < X < 250.000 4 250.000 < X < 500.000 5 500.000 < X 29-9-2015 Door Ilona Hoving 16

Vertaald in 29-9-2015 Door Ilona Hoving 17

Koppeling met P&C 29-9-2015 Door Ilona Hoving 18

Oefening 1 29-9-2015 Door Ilona Hoving 19

Governance Governance ( goed bestuur ): vanuit het oogpunt van governance wordt verwacht dat onderwijsinstellingen risico s expliciet inzichtelijk maken. Onderwijs instellingen dienen te beschikken over een effectief werkend risicomanagementsysteem. Uiteindelijke dient het CvB in staat te zijn een in control statement af te geven. 29-9-2015 Door Ilona Hoving 20

In gesprek. Periodiek in gesprek over risico s en maatregelen Periodiek nagaan of top 10 risico s nog actueel is In gesprek: MT Bestuur RvT Extern (accountant/ OCW) 29-9-2015 Door Ilona Hoving 21

Rollen Management team Bestuur Raad van Toezicht Externe accountant OCW 29-9-2015 Door Ilona Hoving 22

Borging risicomanagement Beleid Implementeren van een structuur Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden Risicobewuste cultuur 29-9-2015 Door Ilona Hoving 23

Samenvattend: wat levert het op Weinig extra tijd en geld Beheersingsmaatregelen: dubbeltje niet met kwartje beveiligen Wordt al veel impliciet gedaan, expliciet gemaakt Structuur/ cyclische aanpak Verbinding en samenhang Multidisciplinair, meer dan financiën alleen) Meer in control 29-9-2015 Door Ilona Hoving 24

Vragen 29-9-2015 Door Ilona Hoving 25