04 2014 NIEUWSBRIEF Via deze nieuwsbrief informeren wij u over de professionalisering van onze organisatie, de activiteiten van de afdelingen en nieuwe ontwikkelingen op ons vakgebied. Woonlastenstijging Twentse gemeenten meer dan landelijk gemiddelde De gemeentelijke woonlasten stijgen dit jaar gemiddeld minder dan de inflatie. Een gemiddeld huishouden betaalt 6 meer aan lokale belastingen. Dat is 0,9%, terwijl de verwachte inflatie 1,5% is. In vier Twentse gemeenten stijgen de woonlasten minder dan de inflatie, maar in de meeste gemeenten is de stijging meer dan de verwachte inflatie. Dat blijkt uit de Atlas van de lokale lasten van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo), die eind maart verscheen. Het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente (GBT) haakt hierop in met een nieuwsbrief over de woonlasten van de Twentse gemeenten. Dit jaarlijkse overzicht bevat gegevens over de hoogte en de ontwikkeling van lokale lasten van Twentse gemeenten die zijn aangesloten bij het GBT: Almelo, Borne, Enschede, Haaksbergen, Hengelo, Losser en Oldenzaal. Vergelijkingen zijn gemaakt met andere Overijsselse gemeenten en met landelijke gemiddelden. De cijfers van 2014 zijn als basis genomen. Daarnaast geeft dit overzicht inzicht in meerdere manieren van vergelijking van lokale lasten. De uitkomsten van vergelijkingen van lokale lasten hangen vaak af van de gekozen methode. Wat zijn gemeentelijke woonlasten? Onder woonlasten verstaan we: onroerendezaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing. Het zijn belastingen en heffingen van de gemeente waarmee ieder huishouden jaarlijks te maken krijgt. Met welke gemeenten vergelijken we Twentse gemeenten? - Drie Overijsselse steden met meer dan 50.000 inwoners: Deventer, Hardenberg en Zwolle - Drie Overijsselse gemeenten met minder dan 50.000 inwoners: Dalfsen, Raalte en Zwartewaterland - Daarnaast maken we vergelijkingen met landelijke cijfers. Hieronder geven we drie belangrijke uitgangspunten aan, die een rol spelen bij vergelijking van woonlasten tussen gemeenten. Gemiddelde waarde van een woning of een standaardwaarde? Het Coelo publiceert jaarlijks de Atlas van lokale lasten. Men vergelijkt daarin per gemeente de woonlasten van een woning met een voor die gemeente gemiddelde waarde. Het is echter ook mogelijk uit te gaan van een standaardwoning, waarvan de waarde in alle gemeenten gelijk is. In dit overzicht kiezen we voor aansluiting Gemeentelijk Belastingkantoor Twente
Onder woonlasten verstaan we: onroerendezaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing. bij de gangbare praktijk om te werken met gemiddelde waarden van woningen in een gemeente. Corrigeren voor extra geld van het Rijk ter compensatie van lage belastingcapaciteit? De COELO-atlas maakt onderscheid tussen het perspectief van de belastingbetaler en dat van de gemeente(financiën). Bij het eerste perspectief gaat het erom hoeveel een huishouden moet betalen aan belasting. In het tweede perspectief worden de woonlasten gecorrigeerd voor het feit dat gemeenten met relatief dure woningen minder geld uit het gemeentefonds krijgen, zodat zij meer belasting binnen moeten halen om een gelijkwaardig voorzieningenniveau aan te kunnen bieden. Gemeenten met hoge woonlasten beschikken dus niet automatisch over meer middelen om voorzieningen voor de burger te realiseren. Het kan zijn dat die hogere lasten nodig zijn ter compensatie van een korting op het gemeentefonds wegens hoge belastingcapaciteit. In deze rapportage gaan we uit van het perspectief van de belastingbetaler en wordt het andere perspectief niet nader belicht. Welke typen huishoudens? Het COELO gaat in de belangrijkste vergelijkingen uit van meerpersoonshuishoudens. Bij gemeenten met tariefsdifferentiatie tussen eenpersoonsen meerpersoonshuishoudens kan het beeld daardoor afwijken ten opzichte van gemeenten die dat niet hebben. Almelo en Borne kennen overigens geen goedkoper tarief voor eenpersoonshuishoudens. In Haaksbergen, Hengelo en Losser kunnen éénpersoonshuishoudingen bij de inzameling van huishoudelijk afval kiezen voor een kleinere container en daardoor de woonlasten beïnvloeden. Uitkomsten vergelijking Hoogte woonlasten Uitgaande van gemiddelde waarden van woningen 1 en van een meerpersoons-huishouden liggen de gemiddelde woonlasten in Overijssel op 710 en landelijk op 704. De laagste waarde is 514 en hoogste 1.183. Het grote verschil tussen de woonlasten in de goedkoopste en duurste gemeente is enigszins misleidend. De frequentieverdeling van de gemeentelijke woonlasten is namelijk zeer vlak. In 64% van alle 417 (deel)gemeenten liggen de woonlasten voor meerpersoonshuishoudingen tussen 550 en 750. Van de Twentse gemeenten vallen zes de gemeenten (net) buiten deze range. De overige gemeenten liggen dus in de middenmoot. Vergelijking 1: Hoogte en ontwikkeling woonlasten Twentse gemeenten in Euro s bruto woonlasten bruto woonlasten stijging in % tov 2013 éénpersoonshuishouden meerpersoonshuishouden 1-pers meerpers 2013 2014 2013 2014 Almelo 698 712 698 712 2,0% 2,0% Borne 745 762 745 762 2,3% 2,3% Dinkelland 677 699 737 759 3,2% 3,0% Enschede 707 725 741 758 2,5% 2,3% Haaksbergen 681 715 730 764 5,0% 4,7% Hellendoorn 635 652 742 758 2,7% 2,2% Hengelo 617 615 694 699-0,3% 0,7% Hof van Twente 727 738 778 787 1,5% 1,2% Losser 705 742 705 742 5,2% 5,2% Oldenzaal 613 620 674 680 1,1% 0,9% Rijssen-Holten 557 592 632 648 6,3% 2,5% Tubbergen 649 669 693 713 3,1% 2,9% Twenterand 588 601 689 687 2,2% -0,3% Wierden 672 680 725 733 1,2% 1,1% 1. De gemiddelde waarde van woningen per gemeente is berekend door de gemiddelde waarde van 2013 (bron: CBS) te verhogen met de verwachte waardeontwikkeling.
De hoogte en woonlasten van de GBT-gemeenten vergeleken met zes andere Overijsselse gemeenten en de gemiddelden in de provincie Overijssel en heel Nederland leveren het volgende beeld op: Vergelijking 2: Hoogte en ontwikkeling woonlasten GBT-gemeenten en zes andere gemeenten in Overijssel in Euro s Almelo 698 712 698 712 2,0% 2,0% Borne 745 762 745 762 2,3% 2,3% Dalfsen 524 534 612 620 1,9% 1,3% Deventer 660 665 757 762 0,8% 0,7% Enschede 707 725 741 758 2,5% 2,3% Haaksbergen 681 715 730 764 5,0% 4,7% Hardenberg 571 624 673 710 9,3% 5,5% Hengelo 617 615 694 699-0,3% 0,7% Losser 705 742 705 742 5,2% 5,2% Oldenzaal 613 620 674 680 1,1% 0,9% Raalte 561 566 654 658 0,9% 0,6% Zwartewaterland 589 608 719 740 3,2% 2,9% Zwolle 574 563 628 617-1,9% -1,8% Overijssel 643 653 700 710 1,6% 1,4% Nederland 630 636 697 704 0,9% 0,9% Stijging woonlasten De woonlasten voor zowel één- als meerpersoonshuishoudingen stijgen landelijk met 0,9%. In de meeste Twentse gemeenten stijgen de woonlasten meer dan het In Hengelo blijft de stijging van de éénpersoonshuishoudingen onder het landelijk gemiddelde. De lastenstijging voor een meerpersoonshuishouding in Oldenzaal volgt het In Hengelo en Twenterand is de lastenstijging lager dan het Rangordenummer Het COELO heeft een rangorde gemaakt voor alle 417 gemeenten en deelgemeenten. Nummer 1 heeft de laagste woonlasten en nummer 417 de hoogste. Uitgaande van een meerpersoonshuishouden heeft de gemeente Rijssen-Holten in 2014 de laagste woonlasten in Twente en Hof van Twente de hoogste. De stijging van de gemeente Haaksbergen op de woonlastenladder komt vooral door de stijging van de rioolheffing. In Losser zorgen de tariefstijgingen voor de OZB en afvalstoffenheffing ervoor dat de positie op de ladder verslechterd. De posities van met name Hengelo en Twenterand en in mindere mate Hof van Twente, Oldenzaal en Wierden zijn op de woonlastenladder verbeterd ten opzichte van 2013. Vergelijking 2 Rangorde van Twentse gemeenten naar hoogte van de gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden in 2014 2013 2014 Almelo 192 200 Borne 285 296 Dinkelland 273 290 Enschede 278 289 Haaksbergen 266 302 Hellendoorn 281 287 Hengelo 183 169 Hof van Twente 335 330 Losser 204 263 Oldenzaal 144 130 Rijssen-Holten 72 87 Tubbergen 179 204 Twenterand 169 143 Wierden 250 241 nr. 1 laagste woonlasten, nr. 430 de hoogste nr.1 laagste woonlasten, nr. 417 de hoogste
Ter vergelijking staan in de volgende tabel ook de gegevens van de eerder genoemde andere zes gemeenten. Vergelijking 3 Rangordenummer woonlasten van GBT-gemeenten vergeleken met zes andere gemeenten uit Overijssel Almelo 192 200 Borne 285 296 Dalfsen 48 50 Deventer 303 297 Enschede 278 289 Haaksbergen 266 302 Hardenberg 142 196 Hengelo 183 169 Losser 204 263 Oldenzaal 144 130 Raalte 103 100 Zwartewaterland 239 256 Zwolle 63 43 Conclusies voor de GBT-gemeenten Almelo landelijk gemiddelde door de OZB-verhoging. Haaksbergen landelijk gemiddelde door de verhoging van de rioolheffing. Oldenzaal - De woonlasten zijn voor éénpersoonshuishoudingen en voor meerpersoonshuishoudingen lager dan het - De lastenstijging voor meerpersoonshuishoudingen is gelijk aan het is verbeterd. Borne landelijk gemiddelde met name door de OZB-verhoging. Hengelo - De woonlasten zijn voor zowel één als meerpersoonshuishoudingen lager dan het landelijk en provinciaal gemiddelde. - De lastenstijging in 2014 blijft door verlaging van de afvalstoffenheffing achter bij het - Hengelo verbetert zich behoorlijk op de rangorde voor woonlasten. Bron: COELO, Atlas van lokale lasten 2014, zie ook: www.coelo.nl Enschede landelijk gemiddeldedoor de verhoging van de rioolheffing. Losser - De woonlasten zijn voor éénpersoonshuishoudingen en voor meerpersoonshuishoudingen hoger dan het
Overige tarieven De Gemeentewet bepaalt welke belastingen gemeenten kunnen heffen. Geen enkele GBT-gemeente heeft alle in de wet genoemde belastingen ingevoerd. Dit is de eigen beleidsvrijheid van de individuele gemeente, evenals (meestal) de hoogte van de onderscheiden tarieven. In onderstaande overzichten zijn allereerst de tarieven die betrekking hebben op de woonlasten vergeleken en ter informatie een aantal overige tarieven van de GBT-gemeenten op een rijtje gezet. Tarieven heffingen woonlasten Almelo Borne Enschede Haaksbergen Hengelo Losser Oldenzaal HEFFING afvalstoffenheffing- 1 persoons 273,60 251,88 276,48 188,40 209,13 194,16 215,88 afvalstoffenheffing- meerpersoons 273,60 251,88 310,44 230,52 248,18 250,32 275,28 OZB-woning eigenaar 0,1570% 0,1523% 0,1654% 0,1188% 0,1428% 0,1617% 0,11776% OZB-niet-woning eig en gebr 0,5708% 0,4896% 0,6401% 0,3167% 0,5612% 0,4237% 0,41015% rioolheffing tot 60 m 3 195,60 194,40 186,72 270,96 187,20 214,11 166,08 rioolheffing tot 500 m 3 288,12 194,40 186,72 320,04 187,20 214,11 166,08 woonlasten 1 pers huishouden 712,00 762,00 725,00 715,00 615,00 742,00 620,00 woonlasten m pers huishouden 712,00 762,00 758,00 764,00 699,00 742,00 680,00 OVERIGE TARIEVEN begraven 513,00 487,00 650,00 788,00 728,00 237,00 793,80 onderhoud 10 jaar afkoop 437,00 0,00 180,00 0,00 330,45 0,00 0,00 forensenbelasting minimaal nvt nvt nvt 165,00 nvt 172,40 nvt forensenbelasting maximaal 3.362,00 716,20 hondenbelasting 1 hond 69,24 52,68 72,24 58,44 74,04 97,32 101,38 hondenbelasting 2 honden 193,92 141,00 144,48 141,60 196,32 243,48 240,36 hondenbelasting 3 honden 334,68 287,76 216,72 279,12 366,84 438,48 416,94 hondenbelasting kennel 194,28 217,80 216,72 260,88 315,24 349,56 416,94 paspoort 66,95 66,95 66,95 66,95 66,95 66,95 66,95 identiteitskaart 52,95 52,95 52,95 52,95 52,95 52,95 52,95 rijbewijs verstrekken 38,45 38,45 38,45 38,45 38,45 38,45 35,00 leges trouwen gemeentehuis 282,70 303,60 405,70 547,00 413,00 279,00 294,30 verstrekken uittreksel GBA 10,30 8,00 14,95 7,00 12,50 12,80 7,35 leges omgevingvergunning 2,50% 2,40% 2,80% 2,95%/1,95% 1,75%-2,4% degr. 2,2% degressief - met een minimum van 226 159 220 306 240 190 190 - en een maximum van 750.000 529.000 750.000 750.000 750.000 264.000 geen dakkapel bouwsom 10.000 250 240 280 325 240 569 334 uitbouw bouwsom 45.000 1.125 1.080 1.260 1.463 1.080 1.444 1.174 nieuwbouw bouwsom 140.000 3.500 3.360 3.920 4.550 3.220 3.956 3.555 marktgeld per meter 1,05 privaatrecht 1,54 1,88 2,14 marktgeld per m 2 0,93 0,76 parkeertarief per uur centrum 1,50 nvt 2,50 0,75 1,90 nvt 1,30 precario TERRAS m 2 per zmnd 1,60 nvt 9,24-5,50 nvt per stuk reclamebelasting centrum 20 m 2 668,28 803,64 666,48 nvt nvt nvt ca 480 BIZ bij WOZ-waarde 300.000 nvt nvt nvt 720 425 1.080 nvt toeristenbelasting pppo- hotel 1,03 nvt nvt 1,00 1,00 1,43 0,70 toeristenbelasting pppo- camping 0,51 nvt nvt 1,00 0,70 1,00 0,70 toeristenbelasting pppo- overig 0,51 nvt nvt 1,00 0,85 0,85 0,70