Fact sheet Leefbaarheids Periode 2010-2012 nummer 3 februari 2013 Deze fact sheet gaat in op de leefbaarheid van buurten in Amsterdam. Ontwikkelingen vanaf 2010 komen aan de orde, met specifieke aandacht voor de verandering tussen 2011 en 2012. De leefbaarheid in Amsterdam is tussen 2010 en 2012 licht verbeterd. Tussen 2011 en 2012 is de leefbaarheid op vergelijkbaar niveau gebleven. Bewoners in de stadsdelen Centrum, Nieuw-West en Noord beoordelen in 2012 de leefbaarheid het slechtste. Bewoners van Zuid en Zuidoost beoordelen de leefbaarheid juist beter dan gemiddeld het geval is. Een openbare ruimte die schoon, heel en veilig is draagt bij aan het verminderen van gevoelens van onveiligheid. Om deze reden is in het Programakkoord Amsterdam 2010-2014 opgenomen dat de leefbaarheid van Amsterdamse buurten gemonitord moet worden met een leefbaarheids. Op verzoek van de directie Openbare Orde en Veiligheid (OOV) van de gemeente Amsterdam heeft O+S deze leefbaarheids ontworpen. De leefbaarheids bestaat uit drie deelen, die elk uit acht indicatoren bestaan (zie tabel 1). De indicatoren komen uit de Veiligheidsmonitor Amsterdam- Amstelland, die jaarlijks onder Amsterdammers wordt afgenomen. De leefbaarheids betreft dus de wijze waarop bewoners de leefbaarheid in hun buurt ervaren, oftewel het gaat om een subjectieve. Het bronjaar van de leefbaarheids is 2010 (oftewel de is in 2010 op 100 gezet). De scores op de 24 verschillende indicatoren zijn per indicator geïndexeerd door te delen door de gemiddelde waarde in 2010. 1 De cijfers worden per buurt gepresenteerd met toevoeging van de kleuren rood, oranje, lichtgroen en donkergroen. Deze kleuren laten zien hoe de leefbaarheid van de buurt zich verhoudt tot de gemiddelde buurt in Amsterdam in 2010. Buurten met een hoge leefbaarheids (relatief weinig leefbaarheid) hebben een rode kleur, buurten met een lage leefbaarheids (relatief veel leefbaar- Tabel 1 Items leefbaarheids Amsterdam per deel (gegevens afkomstig uit Veiligheidsmonitor) fysiek overlast sociaal 1. bekladding muren/gebouwen 1. overlast zwervers en daklozen 1. gezellige buurt, saamhorigheid 2. rommel op straat 2. overlast door horecagelegenheden 2. prettige omgang bevolkingsgroepen 3. onderhoud wegen/paden/pleintjes 3. dronken mensen op straat 3. huissleutel toevertrouwen buren 4. onderhoud perk/plantsoen/park 4. drugsoverlast 4. thuis voelen bij mensen in buurt 5. hondenpoep 5. overlast door omwonenden 5. spanning door overlast jongeren 6. beoordeling leefbaarheid 6. overlast door groepen jongeren 6. spanning door (niet) schoonhouden 7. oordeel speelplekken kinderen 7. parkeeroverlast 7. niet positief denken bevolkingsgroepen 8. oordeel voorzieningen jongeren 8. geluidsoverlast door verkeer 8. spanningen buurtgenoten andere cultuur
Figuur 2 Leefbaarheids, 2012 2 heel hoog hoog laag heel laag heid) een donkergroene kleur. Buurten die meer een middenpositie innemen, krijgen ofwel een oranje kleur toegekend (relatief redelijk weinig leefbaarheid) ofwel een lichtgroene kleur (relatief redelijk veel leefbaarheid). 2 Leefbaarheids 2012 De meest actuele gegevens over de leefbaarheid in Amsterdamse buurten komen uit de Amsterdamse Veiligheidsmonitor over het gehele jaar 2012. Figuur 2 geeft per buurt 3 de leefbaarheids van 2012 weer. Buurten waar de leefbaarheids hoog is (dus de leefbaarheid slecht) bevinden zich vooral in stadsdeel Nieuw- West en Noord. In Zuid en Centrum (uitgezonderd de Wallen) is de leefbaarheids juist laag (dus de leefbaarheid het aangenaamst). Top tien buurten leefbaarheids Tabel 3 laat zien in welke tien Amsterdamse buurten bewoners de leefbaarheid het slechtst beoordelen, oftewel waar de leefbaarheids het hoogste is. Bewoners van de Burgwallen- Nieuwe Zijde (stadsdeel Centrum) ervaren in 2012 de minste leefbaarheid ( 117). Dit komt vooral door een hoge overlast. In de top tien staat nog een buurt uit stadsdeel Centrum, drie buurten uit stadsdeel Nieuw-West, twee buurten uit stadsdeel Noord, twee buurten uit stadsdeel Oost en één buurt uit stadsdeel West. Tabel 3 Top tien buurten met de hoogste leefbaarheids, 2012 fysieke leefbaarheids overlast sociale Burgwallen-Nieuwe Zijde A01 117 115 133 103 Burgwallen-Oude Zijde A00 115 117 134 93 Volewijck N60 113 121 109 108 Van Galenbuurt E41 111 108 115 110 Nieuwendam-Noord N68 110 119 98 115 Geuzenveld/Spieringhorn F78 (F75) 110 118 100 114 Osdorp-Midden F82 110 107 108 115 Indische Buurt West M31 110 110 110 109 Slotermeer-Zuidwest F77 109 111 107 109 Dapperbuurt M29 109 103 119 105 Cursief = nieuw in de top tien
Tabel 4 Leefbaarheids, fysieke, overlast en sociale, stadsdelen, 2012 leefbaarheids 2012 fysieke 2012 overlast 2012 sociale 2012 Centrum A 101 100 113 90 West E 100 96 104 100 Nieuw-West F 103 104 98 108 Zuid K 92 90 96 91 Oost M 97 95 98 99 Noord N 102 110 95 102 Zuidoost T 95 96 93 97 Amsterdam 99 98 100 98 3 Vergeleken met de top tien in 2011 zijn er vijf buurten nieuw: de Van Galenbuurt (West), Nieuwendam-Noord (Noord), Osdorp-Midden (Nieuw-West), Indische Buurt West (Oost) en de Dapperbuurt (Oost). De leefbaarheids in de Van Galenbuurt is sinds 2010 toegenomen van 109 naar 111 in 2012. Deze buurt scoort vooral slecht op de overlast. In Osdorp-Midden is er ook sprake van een toename, daar is de toegenomen van 104 naar 110. Ook deze buurt scoort vooral slecht op de overlast. Daarnaast is de in de Indische Buurt West toegenomen van 105 naar 110. Op alle elementen van de leefbaarheid scoort de buurt minder goed: sociaal, fysiek en overlast. In Nieuwendam-Noord (-1) en de Dapperbuurt (-3) zijn de indices licht afgenomen. Dat deze twee buurten toch in de top tien staan komt door een sterkere afname van de bij andere buurten. Figuur 5 Fysieke, 2012 Leefbaarheids stadsdelen De bewoners uit de stadsdelen Centrum, Nieuw-West en Noord beoordelen de leefbaarheid in de buurt iets slechter dan de bewoners uit de andere stadsdelen in Amsterdam (tabel 4). In stadsdeel Centrum komt dit vooral door de hoge overlast. In Nieuw-West is er vooral sprake van een hoge fysieke (met name in Slotermeer en Geuzenveld/Spieringhorn) en een hoge sociale. Stadsdeel Noord heeft te maken met een hoge fysieke en een hoge sociale (vooral in Nieuwendam-Noord en Buikslotermeer). De stadsdelen Zuid en Zuidoost scoren juist het beste: bewoners in deze stadsdelen beoordelen de leefbaarheid beter dan gemiddeld het geval is. In Zuid scoren alleen de Pijp en de Schinkelbuurt wat minder goed op de overlast. In Zuidoost is er geen enkele buurt die heel hoog scoort op een van de deelen (alle buurten zijn groen of oranje). Figuren 5, 6 en 7 geven grafisch deze verschillen tussen de stadsdelen weer. heel hoog hoog laag heel laag
Figuur 6 Overlast, 2012 4 heel hoog hoog laag heel laag Figuur 7 Sociale, 2012 heel hoog hoog laag heel laag In tabel 8 staat de leefbaarheids en de drie deelindices van alle Amsterdamse buurten weergegeven voor 2012.
Tabel 8 Leefbaarheids, fysieke, overlast en sociale, 2012 fysieke leefbaarheids overlast sociale A00 Burgwallen-Oude Zijde 115 117 134 93 A01 Burgwallen-Nieuwe Zijde 117 115 133 103 A02 Grachtengordel-West 96 96 106 84 A03 Grachtengordel-Zuid 101 103 115 84 A04 Nieuwmarkt/Lastage 100 101 116 83 A05 Haarlemmerbuurt 95 97 97 92 A06 Jordaan 98 97 109 87 A07 Weteringschans 95 88 112 85 A08 Weesperbuurt/Plantage 93 88 103 88 A09 Oost. eilanden/kadijken 97 94 101 97 E13/E12 (B10/B11) Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt 100 101 101 97 E14 Staatsliedenbuurt 93 89 100 91 E16/E15 Centrale Markt/Frederik Hendrikbuurt 97 97 101 94 E17 Da Costabuurt 96 90 102 94 E18 Kinkerbuurt 98 99 101 95 E19 Van Lennepbuurt 98 96 103 96 E20/E22 Helmers/Vondelbuurt 95 87 106 90 E21 Overtoomse Sluis 88 81 95 87 E37 (E36) Landlust/Sloterdijk 105 102 106 108 E38 Erasmuspark 98 92 98 103 E39 De Kolenkit 107 104 104 112 E40abc De Krommert1 105 97 108 109 E40def De Krommert2 108 106 110 107 E41 Van Galenbuurt 111 108 115 110 E42 Hoofdweg e.o. 102 96 104 105 E43 Westindische Buurt 98 95 102 97 F76 Slotermeer-Noordoost 108 111 105 108 F77 Slotermeer-Zuidwest 109 111 107 109 F78 (F75) Geuzenveld/Spieringhorn 110 118 100 114 F79 Eendracht 99 100 93 105 F81 Osdorp-Oost 102 99 100 107 F82 Osdorp-Midden 110 107 108 115 F83 De Punt 107 107 104 112 F84/F80 Middelv. Akerpolder/Lutke-/Ookmeer 94 96 87 99 F85 Slotervaart 103 107 92 110 F86 Overtoomse Veld 107 110 96 115 F87 Westlandgracht 105 101 100 114 F88 Sloter-/Riekerpolder 87 85 87 90 K24 Oude Pijp 104 104 118 90 K25 Nieuwe Pijp 104 102 110 100 K26 Diamantbuurt 103 103 102 102 K44 Hoofddorppleinbuurt 97 94 104 93 K45 Schinkelbuurt 101 104 111 89 K46 Willemspark 86 89 88 82 K47/K50 Museumkwartier/Duivelseiland 88 86 95 83 K48 Stadionbuurt 89 84 90 94 K49 Apollobuurt 83 83 82 84 K52 Scheldebuurt 86 80 93 84 K53 IJselbuurt 91 90 90 93 K54 Rijnbuurt 94 86 99 96 K90/K59 Buitenveldert-West/Station Z./WTC 85 83 82 91 K91 Buitenveldert-Oost 80 72 76 93 M27 Weesperzijde 101 103 102 97 5
Tabel 8 Leefbaarheids, fysieke, overlast en sociale, 2012 (slot) fysieke leefbaarheids overlast sociale 6 M28 Oosterparkbuurt 97 92 102 98 M29 Dapperbuurt 109 103 119 105 M30 Transvaalbuurt 105 102 109 104 M31 Indische Buurt West 110 110 110 109 M32 (M34) Indische Buurt Oost/IJeiland 106 104 109 106 M33 Oostelijk Havengebied 89 86 87 95 M35 (IJburg) IJburg 89 86 83 99 M55 Frankendael 91 90 87 97 M56 Middenmeer 79 74 81 82 M57/M58 Omval/Betondorp 95 98 90 99 N60 Volewijck 113 121 109 108 N61 IJplein/Vogelbuurt 106 113 98 106 N62/N63 Tuinnieuw/Buik 100 108 94 98 N65 Tuindorp Oostzaan 96 105 86 98 N66/N67 Oostzanerwerf/Kadoelen 100 108 92 100 N68 Nieuwendam-Noord 110 119 98 115 N69 Buikslotermeer 108 117 96 111 N70 (N71) Banne/Buiksloterham 106 111 100 106 N73/N72/N64 Waterland/Nieuwendamham/dijken 84 92 84 75 T93 Bijlmer Centrum (D,F,H) 103 96 107 106 T94 Bijlmer Oost (E,G,K) 102 99 104 102 T95 Nellestein 89 91 83 94 T96 (T92) Holendrecht/Reigersbos/Amstel III/ Bullewijk 98 99 94 100 T97 Gein 94 96 88 99 T98 Driemond 86 94 82 82 Ontwikkeling tussen 2011 en 2012 De leefbaarheids van Amsterdam is tussen 2011 en 2012 stabiel gebleven. In enkele stadsdelen hebben er wel ontwikkelingen tussen 2011 en 2012 plaatsgevonden. Zo is in stadsdeel Nieuw-West de leefbaarheids verbeterd van 106 naar 103 punten en in Zuidoost is de verbeterd van 97 naar 95 punten. Tabel 9 Leefbaarheids stadsdelen 2010-2012 2010 2011 2012 Centrum A 100 100 101 West E 101 99 100 Nieuw-West F 104 106 103 Zuid K 93 93 92 Oost M 100 98 97 Noord N 104 103 102 Zuidoost T 100 97 95 Amsterdam 100 99 99
Tabel 10 Top tien buurten met de sterkste toename van de leefbaarheids tussen 2011-2012 2010 2011 2012 M31 Indische Buurt West 105 104 110 E40abc De Krommert1 104 101 105 E16/E15 Centrmrkt/FredHend 99 93 97 N62/N63 Tuinnieuw/Buik 102 96 100 N68 Nieuwendam-Noord 111 107 110 M55 Frankendael 91 88 91 T98 Driemond 92 82 86 K45 Schinkelbuurt 100 97 101 E37 (E36) Landlust/Sloterdijk 108 102 105 E41 Van Galenbuurt 109 107 111 7 Tabel 10 geeft de tien buurten weer waar de leefbaarheids tussen 2011 en 2012 het meest is toegenomen, oftewel waar de leefbaarheid het meest is verslechterd. In deze top tien staan vier buurten uit stadsdeel West, twee buurten uit stadsdeel Noord, twee buurten uit stadsdeel Oost, één buurt uit stadsdeel Zuidoost en één buurt uit stadsdeel Zuid. De leefbaarheids is het sterkst toegenomen in de Indische Buurt West (Oost). In de meeste buurten is er tussen 2011 en 2012 vooral een toename te zien van de leefbaarheids, doordat er tussen 2010 en 2011 een grote afname van de plaatsvond. Tabel 11 laat per buurt de leefbaarheids zien voor 2010, 2011 en 2012. Tabel 11 Leefbaarheids, 2010-2012 2010 2011 2012 A00 Burgwallen-Oude Zijde 108 115 115 A01 Burgwallen-Nieuwe Zijde 112 118 117 A02 Grachtengordel-West 95 96 96 A03 Grachtengordel-Zuid 104 100 101 A04 Nieuwmarkt/Lastage 105 99 100 A05 Haarlemmerbuurt 93 92 95 A06 Jordaan 96 99 98 A07 Weteringschans 96 94 95 A08 Weesperbuurt/Plantage 95 90 93 A09 Oost. eilanden/kadijken 95 95 97 E12/13 (10/11) Spaarndammer- en Zeeheldenbuurt 104 100 100 E14 Staatsliedenbuurt 95 96 93 E16/E15 Centrale Markt/Frederik Hendrikbuurt 99 93 97 E17 Da Costabuurt 99 98 96 E18 Kinkerbuurt 102 96 98 E19 Van Lennepbuurt 98 98 98 E20/E22 Helmers/Vondelbuurt 92 93 95 E21 Overtoomse Sluis 90 91 88 E37 (E36) Landlust/Sloterdijk 108 102 105 E38 Erasmuspark 109 97 98 E39 De Kolenkit 97 108 107 E40abc De Krommert1 104 101 105 E40def De Krommert2 106 108 108 E41 Van Galenbuurt 109 107 111 E42 Hoofdweg e.o. 106 108 102 E43 Westindische Buurt 100 95 98 F76 Slotermeer-Noordoost 106 111 108 F77 Slotermeer-Zuidwest 105 108 109 F78 (F75) Geuzenveld/Spieringhorn 114 111 110
Tabel 11 Leefbaarheids, 2010-2012 (slot) 8 2010 2011 2012 F79 Eendracht 94 97 99 F81 Osdorp-Oost 105 107 102 F82 Osdorp-Midden 104 108 110 F83 De Punt 110 107 107 F84/F80 Middelv. Akerpolder/Lutke-/Ookmeer 95 98 94 F85 Slotervaart 102 102 103 F86 Overtoomse Veld 110 108 107 F87 Westlandgracht 104 113 105 F88 Sloter-/Riekerpolder 93 97 87 K24 Oude Pijp 104 106 104 K25 Nieuwe Pijp 107 102 104 K26 Diamantbuurt 101 102 103 K44 Hoofddorppleinbuurt 94 99 97 K45 Schinkelbuurt 100 97 101 K46 Willemspark 87 91 86 K47/K50 Museumkwartier/Duivelseiland 90 89 88 K48 Stadionbuurt 92 89 89 K49 Apollobuurt 83 87 83 K52 Scheldebuurt 88 87 86 K53 IJselbuurt 93 95 91 K54 Rijnbuurt 90 92 94 K90/K59 Buitenveldert-West/Station Z./WTC 87 84 85 K91 Buitenveldert-Oost 84 84 80 M27 Weesperzijde 102 103 101 M28 Oosterparkbuurt 107 106 97 M29 Dapperbuurt 112 108 109 M30 Transvaalbuurt 114 108 105 M31 Indische Buurt West 105 104 110 M32 (M34) Indische Buurt Oost/IJeiland 108 107 106 M33 Oostelijk Havengebied 90 87 89 M35 (IJburg) IJburg 94 92 89 M55 Frankendael 91 88 91 M56 Middenmeer 86 81 79 M57/M58 Omval/Betondorp 95 94 95 N60 Volewijck 118 114 113 N61 IJplein/Vogelbuurt 105 109 106 N62/N63 Tuinnieuw/Buik 102 96 100 N65 Tuindorp Oostzaan 99 102 96 N66/N67 Oostzanerwerf/Kadoelen 101 100 100 N68 Nieuwendam-Noord 111 107 110 N69 Buikslotermeer 107 108 108 N70 (N71) Banne/Buiksloterham 107 103 106 N73/N72/N64 Waterland/Nieuwendamham/dijken 85 90 84 T93 Bijlmer Centrum (D,F,H) 108 108 103 T94 Bijlmer Oost (E,G,K) 101 98 102 T95 Nellestein 92 93 89 T96 (T92) Holendrecht/Reigersbos/Amstel III/ Bullewijk 106 103 98 T97 Gein 103 98 94 T98 Driemond 92 82 86 Amsterdam 100 99 99
Noten 1 Om zoveel mogelijk variantie in de en te krijgen en ook recht te doen aan de variantie in antwoorden, is er voor gekozen geen dummies van de antwoorden te maken, maar om gemiddelde scores te nemen van de gegeven antwoorden. Nadere analyse wijst uit dat de variantie tussen buurten hierdoor inderdaad verbetert. Omdat verschillende indicatoren en dimensies andere antwoord mogelijkheden hebben (bijvoorbeeld een rapportcijfer versus een frequentieaanduiding) en een andere mate van variantie, worden de z-scores (gestandaardiseerde waarden) van de 24 indicatoren gebruikt om de verschillende deelen en de uiteindelijke leefbaarheids te berekenen. Eerst wordt geïndexeerd (gedeeld door het gemiddelde), vervolgens gestandaardiseerd (delen door standaarddeviatie en vermenigvuldigen met een gelijke standaarddeviatie van 10). 2 Toekenning van kleuren vindt plaats op basis van de standaarddeviatie. De kleur oranje wordt toegekend indien de score hoger is dan 100, maar de afwijking van het gemiddelde binnen één standaarddeviatie valt. De kleur rood wordt toegekend bij afwijkingen van meer dan één standaarddeviatie. Bij de kleuren licht- en donkergroen geldt hetzelfde principe, maar in dat geval is de score lager dan 100. 3 Hiermee wordt buurtcombinatie bedoeld. Amsterdam bestaat uit 97 buurtcombinaties, waarvan sommige zijn samengevoegd voor de berekening van de en. In deze fact sheet zal voor de duidelijkheid worden gesproken over buurt. 9 Colofon Directie Openbare Orde en Veiligheid Amstel 1 1011 PN Amsterdam Telefoon 020 552 9111 info@bestuursdienst.amsterdam.nl y.nagel@amsterdam.nl www.bestuursdienst.amsterdam.nl Oudezijds Voorburgwal 300 1012 GL Amsterdam Telefoon 020 251 0333 algemeen@os.amsterdam.nl j.broekhuizen@os.amsterdam.nl www.os.amsterdam.nl Opdrachtgever Bestuursdienst Directie Openbare Orde en Veiligheid Auteurs Anne Huijzer, drs. Jolijn Broekhuizen, drs. Josca Boers