ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille

Vergelijkbare documenten
De toekomst is nu! 29 januari 2019 Mike van Rijswijk & Armijn Eikelboom Zeist

Infrastructuur 2017 en verder! 30 januari 2018 Harry van den Heuvel Zeist

Denken als een aanvaller Carlo Klerk Zeist. Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in.

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Politieke inflatie

Can I have your votes please? 29 januari 2019 Frank Wagemans Zeist

Financieel risicobeheer op 1 A4. 2 november 2017 Armijn Eikelboom

Openstaande risico s Brexit 29 januari 2019 Alex van den Berg & Erik-Jan van Dijk Zeist

Piece of cake? IORP II door de ogen van een 5-jarige 29 januari 2019 l Harm Verhoeven l Zeist

Aandelenrisico binnen individueel Defined Contribution. Achmea Investment Management

Het inflatierisico van pensioenfondsen

Wispelturige Cross Currency Basis laat valutahedgebeleid in tact Whitepaper. Augustus 2018

IORP II-proof vanuit een ESG perspectief 2 7 S E P T E M B E R

Eerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen

Beleggen in Commodities Oktober 2016

Grondstoffen in de Achmea IM modelportefeuille

Jaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen

De leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015

Toekomstbestendig Beleggen Een Centraal Beheer APF Case Study 24 januari Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in.

Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid

Investeren in woningen een duurzame belegging

Bent u voorbereid op een volgende crisis?

Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds

Beleggen met impact: voor mens, milieu én rendement

11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Beleggen in een wereld in transitie 24 januari 2017 Wim Barentsen en Maurice Geraets

Jaarverslag verantwoord beleggen 2015

beleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord

Beleid Verantwoord Beleggen van Pensioenfonds Vervoer versie mei eloni. Beleid Verantwoord Beleggen

NFI-update 2 e kwartaal 2016

Beleid Duurzaam Beleggen. Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. De Effectiviteit van Engagement Frank Wagemans Senior Engagement Specialist

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid

Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Beleid verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn

Beleggingsprofielen Axento

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Risicoprofielen Care IS vermogensbeheer

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Viertal pijlers voor verantwoord beleggen

Maatschappelijk verantwoord beleggen beleid Stichting Pensioenfonds Achmea

Verantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Beleggen in de jungle van duurzaamheid. Hoe beoordeel ik beleggingen op duurzaamheid?

Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324

Een nieuwe stap in duurzaam beleggen

Verder gaan is elke stap zorgvuldig zetten.

Deelnemersbijeenkomst. 21 mei 2019

Op weg naar individueel vermogensbeheer

Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds

FONDS SLUYTERMAN VAN LOO. Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid

Maatschappelijk verantwoord beleggen

Beleid Duurzaam Beleggen Bpf Bakkers

Investment Highlights week 2

Green Bonds Whitepaper

Beleid voor Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor de Architectenbureaus

Impact investing: oog voor detail

Fund Governance. Achmea Investment Management. Versie 3.0, november 2018

Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten

Beleggers hebben invloed

BNP PARIBAS OBAM N.V.

Investment Highlights week 29

Investment Due Diligence Beleid

Toekomstwensen vervullen voor uzelf én voor de wereld

Starten met beleggen? 10 Tips voor een vliegende start!

Vereniging van Vermogensbeheerders & - Adviseurs. 23 september Alex Poel. Beleggingsbeleid

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. Green bonds: de meest liquide vorm van impact investing!

Beleggingsbeleid in de bedrijfsvoering

Prestatie Pensioen. Lifecycle onder de loep Alle cijfers zijn per 31/12/ Rendement per leeftijdsgroep (%) (netto)* jaar**

Investment Highlights week 34

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER

Duurzaam Beleggen door Pensioenfondsen

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Zet herstel bankensector door?

Beleid Verantwoord Beleggen

VGZ verantwoord beleggingsbeleid in vergelijking met Code Duurzaam Beleggen VVV. geen. geen

pggm.nl PGGM Overtuigingen en Uitgangspunten ten aanzien van Verantwoord Beleggen

Duurzame financiële producten

Seminar 'Aandeelhouderschap op de schop'

Beleid. Verantwoord beleggen in de financiële sector

ING Private/Business Banking

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Duurzaamheid & strategische asset allocatie

Hieronder is uitgewerkt hoe RPF invulling geeft aan een maatschappelijk verantwoord en zorgvuldig beleggingsbeleid.

verantwoord beleggen

IMVO-convenant: van papier naar praktijk 12 maart 2019

Investment Highlights week 38

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Vragen en antwoorden met betrekking tot de liquidatie van Robeco Life Cycle N.V.

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Beleid. Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten juli 2019

Nederlandse Beleggingsfondsen Keren 1x per jaar dividend uit, tenzij een interim dividend wordt uitgekeerd.

GEDRAGSCODE FUND GOVERNANCE

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Deelnemersvergadering

Welke beleggingen sluiten wij uit?

Transcriptie:

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt

Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment Beliefs 3. Vervolgstappen 2

1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen Verantwoord beleggen is van alle tijden Internationale initiatieven UN Millennium doelstellingen UN Global Compact Principles for Responsible Investment (PRI) Sustainable Development Goals 3

1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen Verantwoord beleggen is van alle tijden Ontwikkelingen in Nederland (vanaf 2007) Zembla uitzending Gearriveerde toekomst VBDO benchmark pensioenfondsen Wettelijk verbod beleggen clustermunitie (NL) Code Pensioenfondsen en Pensioenwet 4

1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen Drie fases te onderscheiden Fase 1 Normatieve kaders Fase 2 ESG Integratie Fase 3 Investment Beliefs 2007 2009 2015 en verder Global Compact Uitsluitingen Controversiële wapens Instrumenten: 1. stemmen 2. engagement 3. uitsluiting UN PRI (2006) ESG integratie Meetbare doelstellingen CO2 reductie Impact investing 5

1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen Verantwoord beleggen staat opnieuw op agenda pensioenfondsen DNB DNB onderzoek Tijd voor transitie Thema onderzoek Duurzaam beleggen in de Nederlandse pensioensector De Nederlandse financiële sector veilig achter de dijken Pensioen Federatie Bijeenkomst Pensioen Federatie over Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Service document Verantwoord beleggen Nieuwe initiatieven Nederlandse SDG Agenda initiatief vanuit financiële sector DNB platform duurzame financiering IMVO convenant voor pensioenfondsen 6

1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen Uitgangspunten verantwoord beleggen UN Global Compact Een strategisch beleidsinitiatief waarmee de VN bedrijven verzoekt tien universeel aanvaarde principes te omarmen bij het uitvoeren van activiteiten en het leveren van diensten. Oorsprong is terug te vinden in internationaal geaccepteerde verdragen Principes UN Global Compact Mensenrechten Arbeidsnormen Milieu Anticorruptie 7

1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen Uitgangspunten verantwoord beleggen UN Principles for Responsible Investment Duurzaamheidsonderwerpen daar waar mogelijk integreren in beleggingsproces Opstellen als actieve eigenaar Vragen om duurzaamheidsinformatie aan ondernemingen PRI principes promoten bij toeleveranciers en collega s Samenwerking tussen institutionele beleggers Rapportage over gevoerde beleid 8

2. MVB Investment Beliefs Plaats MVB Investment Beliefs Opnemen MVB Investment Beliefs bij algemene Investment Beliefs Investment Beliefs moeten passend zijn bij identiteit pensioenfonds en deelnemers Leidraad bij nemen van (toekomstige) beslissingen voor beleggingen MVB Investment Beliefs vormen basis voor verantwoord beleggen Beleid Uitvoering Verantwoording 9

2. MVB Investment Beliefs Welke elementen kunnen worden meegenomen bij vaststellen MVB Investment Beliefs? Bepalen drijfveer Gedeelde overtuigingen Algemene uitgangspunten Thematische speerpunten Ambitieniveau 10

2. MVB Investment Beliefs, bepalen drijfveer Vanuit welke drijfveer voert het pensioenfonds een MVB - beleid? Risico-rendementsperspectief Deelnemer vraagt erom Reputatierisicobeheersing Maatschappelijk perspectief Intrinsieke motivatie Eis van toezichthouder Anders 11

2. MVB Investment Beliefs, gedeelde overtuigingen Vaststellen gedeelde MVB - overtuigingen MVB - beliefs rond ESG-integratie MVB in relatie tot risico en rendement MVB in relatie tot kosten 12

2. MVB Investment Beliefs, algemene uitgangspunten Vaststellen van algemene (normatieve) MVB uitgangspunten UN Global Compact Mensenrechten Arbeidsnormen Milieu Anticorruptie Controversiële wapens Clustermunitie Landmijnen Biologische en chemische wapens 13

2. MVB Investment Beliefs, thematische speerpunten Vaststellen thematische MVB-speerpunten Achterban Bijv. via deelnemersonderzoek Sponsor Bijv. bij sector of onderneming Maatschappij Bijv. Sustainable Development goals of Klimaat 14

2. MVB Investment Beliefs, ambitieniveau Vaststellen ambitieniveau MVB Is MVB - beleid leidend of ondergeschikt bij keuze (nieuwe) beleggingsoplossing? Wat is toepassingsbereik van MVB beleid? Wat is stip op horizon (doelstellingen) en wat zijn de tijdslijnen hierbij? 15

3. Vervolgstappen Na vaststellen MVB Investment Beliefs volgt implementatie Stap 1: Huidige portefeuille beoordelen aan de hand van MVB Investment Beliefs Stap 2: Opstellen stappenplan om MVB Investment Beliefs toe te passen Opstellen MVB beleid Bepalen welke instrumenten worden toegepast Proces voor selectie van nieuwe beleggingen in lijn met MVB Investment Beliefs Rapportage en transparantie Stap 3: Evaluatie en (her)bevestiging MVB Investment Beliefs bij reguliere Investment Beliefs cyclus 16

Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de informatie in dit document met zorg samengesteld. De informatie is alleen bestemd voor gekwalificeerde beleggers en/of professionele beleggers zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen, (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies, (iii) geen juridisch, fiscaal of ander advies. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de informatie in dit document. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van zo n (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist (KvK 18059537), beschikt over een vergunning als beheerder van beleggingsinstellingen, zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht. Achmea Investment Management B.V. is ingeschreven in het register van de Stichting Autoriteit Financiële Markten onder nummer 15001209. 17

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt