Viertal pijlers voor verantwoord beleggen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Viertal pijlers voor verantwoord beleggen"

Transcriptie

1 Achmea Beleggingsfondsen Beheer BV (Achmea Beleggingsfondsen) is beheerder van meerdere beleggingsinstellingen van Achmea en voert daarvoor een verantwoord beleggingsbeleid. In dit document wordt het Verantwoord Beleggingsbeleid van Achmea Beleggingsfondsen nader beschreven. Dit beleid sluit aan bij het verantwoord beleggingsbeleid van Achmea. Viertal pijlers voor verantwoord beleggen Het verantwoord beleggingsbeleid bestaat uit vier pijlers. Pijler 1: Uitsluitingsbeleid Er wordt op voorhand niet belegd in: Controversiële wapens Wij beleggen niet in ondernemingen die zich rechtstreeks richten op ontwikkeling, testen, productie, verkoop, handel en onderhoud van controversiële wapens. Ook wordt niet belegd in ondernemingen die een groot belang hebben in andere ondernemingen (via een dochter waarin voor > 50% wordt deelgenomen dan wel via een joint venture waarin een controlerend belang wordt gehouden) die controversiële wapens produceren. Het zijn producenten van: o clustermunitie; o anti persoonsmijnen; o biologische en chemische wapens; o kernwapens. Voor het uitsluiten van controversiële wapens zoekt Achmea aansluiting bij internationale verdragen die door Nederland (en vele andere landen) zijn ondertekend. Het betreft de volgende verdragen: - Conventie voor biologische wapens (1975); - Conventie voor chemische wapens (1997); - Verdrag van Ottawa betreffende anti persoonsmijnen (1997) en - Conventie over clustermunitie (2008). Controversiële landen De Nederlandse overheid kan sanctiemaatregelen nemen tegen landen. Deze landen worden door ons als controversieel beschouwd. Over het algemeen schenden de regeringen van dergelijke landen consequent de fundamentele mensenrechten van hun burgers. De sanctiemaatregelen zijn gebaseerd op de Sanctiewet Tabaksproducenten Producenten van tabaksproducten zijn uitgesloten. Dit vanwege de aangetoonde negatieve effecten van tabaksgebruik op de gezondheid. Achmea rekent juist het bevorderen van de gezondheid tot haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Notoire Global Compact schenders Wij sluiten ondernemingen uit die minimaal twee jaar achtereen bij minimaal twee door ons geselecteerde toetsingsbureaus als Global Compact schender zijn aangemerkt. De principes van het Global Compact van de Verenigde Naties richten zich op het gebied van mensenrechten, werkomstandigheden, klimaatverandering en corruptie. Jaarlijks laat Achmea haar beleggingsportefeuille door een onafhankelijke partij beoordelen in hoeverre de beleggingen voldoen aan deze principes. 1 oktober

2 Indien als gevolg van bijzondere situaties, te beoordelen door de Beheerder, wordt belegd in ondernemingen en/of landen die vallen onder één van de vier hierboven genoemde categorieën, dan zullen dergelijke beleggingen binnen redelijke termijn worden afgebouwd. De Beheerder zal bij afbouw van dergelijke beleggingen in het belang van de deelnemers handelen, met inachtneming van specifieke wettelijke regels, waaronder die over clustermunitie. Op de website is een complete lijst met uitsluitingen opgenomen. De uitgesloten ondernemingen en landen zijn in deze lijst opgenomen. Pijler 2: Engagement, in gesprek met ondernemingen Engagement wil zeggen dat wij de dialoog aangegaan met ondernemingen waarin wij beleggen. Robeco voert het engagementbeleid uit. Met de dialoog die Robeco met ondernemingen voert, proberen we de aandeelhouderswaarde (d.w.z. de waarde die een bedrijf weet te creëren) te vergroten. Tegelijkertijd wordt geprobeerd om het duurzame gedrag en de kwaliteit van het bestuur te verbeteren. Voor het aangaan van deze dialoog staan de uitgangspunten van het Global Compact centraal. Dit zijn principes op het gebied van mensenrechten, werkomstandigheden, klimaatverandering en corruptie. Bedrijven die op deze uitgangspunten minder goed scoren, worden geselecteerd voor ons engagement. Er worden dan heldere afspraken gemaakt en termijnen afgesproken om dit te verbeteren. De dialogen die worden gevoerd kunnen gaan over mensenrechten, arbeidsomstandigheden, milieu en ethisch gedrag. Maar ook onderwerpen als veranderingen in ondernemingsstructuur, zeggenschapsrechten of beloningsbeleid komen aan bod. Voorwaarde is dat het management van een onderneming het onderwerp kan beïnvloeden. Wij bereiken de beste resultaten met een constructieve en opbouwende dialoog tussen onze uitvoerder Robeco en het management van de ondernemingen waarin wij beleggen. Een goede relatie is hierbij belangrijk. Het doel is om vertrouwen en respect te creëren en te behouden tussen alle betrokken partijen. Achmea kijkt vooral of de ondernemingen de relevante internationale codes naleven. Is dit niet het geval? Dan vraagt Robeco namens Achmea waarom ze zich niet aan een bepaalde code houden en zal verbeteringen aanmoedigen. Daarnaast voeren wij ook enhanced engagement uit. Elk jaar kiezen we twee of drie ondernemingen uit. Hiermee gaan we intensief de dialoog aan. Dit gaat over specifieke thema s die wij belangrijk vinden. Voorbeelden van deze thema s in de afgelopen jaren zijn: - mensenrechten; - dierproeven; - publieke gezondheidszorg; - biodiversiteit. De actuele thema s zijn mensenrechten, arbeidsrechten, natuur, klimaat en gezondheid. Voor deze bedrijven stelt Achmea specifieke verbeterdoelen vast. Voor elke onderneming waarmee wij een enhanced engagement aangaan geldt: voor de start van het traject beoordeelt een onafhankelijke partij of de door ons gestelde doelen hout snijden. Aan de hand van heldere, specifieke en meetbare doelstellingen wordt de dialoog gestart. Door middel van een nulmeting op het realiteitsgehalte van de doelstellingen en een eindmeting op de mate waarin de dialoog succesvol is geweest, wordt er inzicht verkregen of de aangesproken ondernemingen vooruitgang boeken op de specifieke thema s. Elk afgerond engagement wordt eveneens door een onafhankelijke partij beoordeeld op het behaalde resultaat. 1 oktober

3 In het Overzicht Enhanced Engagements Achmea vindt u de thema s waarmee wij met ondernemingen sinds 2008 enhanced engagementtrajecten hebben afgerond of anoniem- nog hebben lopen. Een engagement traject duurt maximaal drie jaar. Als de dialoog met een onderneming niet het gewenste resultaat oplevert, kan de onderneming worden uitgesloten. Ook zijn elk kwartaal engagementverslagen beschikbaar. Deze verslagen en het Overzicht Enhanced Engagement Achmea zijn te downloaden op de website Pijler 3: Stemmen op aandeelhoudersvergaderingen Wij beleggen in aandelen van verschillende ondernemingen. De uitvoering van het stembeleid vindt plaats door Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. Elk aangehouden aandeel geeft ons stemrecht op aandeelhoudersvergaderingen. Door actief gebruik te maken van dit stemrecht kunnen wij de betreffende ondernemingen aansporen de kwaliteit van het bestuur te vergroten. Ook kan de duurzaamheid verbeterd worden. Wij verwachten dat dit op termijn gunstig is voor de ontwikkeling van de aandeelhouderswaarde. Ondernemingen die hun zaken op orde hebben denk aan een goede ondernemingsstructuur of een sterk beleid op het gebied van milieu en mensenrechten- presteren immers op de lange termijn vaak beter. Met andere woorden: goed ondernemingsstructuur is goed voor Achmea en voor haar belanghebbenden. Het stemrecht kan zowel direct als indirect (dwz proxy voting, het stemmen op afstand als het niet mogelijk is om zelf de aandeelhoudersvergaderingen te bezoeken) worden uitgeoefend. We volgen met het stembeleid de Nederlandse Corporate Governance Code voor Nederlandse ondernemingen. De aanbevelingen uit deze code gebruiken we ook bij de beoordeling van de agendapunten waarvoor het stemrecht wordt toegepast. Buiten Nederland gebruiken we de code International Corporate Governance Network (ICGN). De ICGNprincipes geven een breed kader waarbinnen ondernemingen naar lokale maatstaven, zoals de Nederlandse Corporate Governance Code, worden beoordeeld. Buiten Nederland is de lokale Corporate Governance Code van dat land leidend. De meest voorkomende agendapunten zijn: Beloningsbeleid bestuurders Toezicht op management Bezoldiging Het zal echter niet in alle gevallen nodig zijn het stemrecht actief te gebruiken. Daarom zal voortdurend een afweging gemaakt worden tussen de verwachte opbrengst enerzijds en de kosten anderzijds. Wij worden echter in principe altijd vertegenwoordigd op (buitengewone) aandeelhoudersvergaderingen van ondernemingen waarin een substantieel belang wordt gehouden, als er belangrijke dan wel controversiële agendapunten zijn. De stemverslagen van de aandeelhoudersvergaderingen zijn te downloaden op de website Pijler 4: ESG-criteria integratie Het vermogensbeheer van de beleggingsportefeuille is uitbesteed aan zorgvuldig geselecteerde vermogensbeheerders. We proberen een steeds groter deel van onze portefeuille te verduurzamen. Wij vinden het daarom belangrijk dat de vermogensbeheerders in het beleggingsproces waar mogelijk letten op duurzaamheidscriteria. Dit noemen we de ESG criteria. Het gaat hier om de factoren: 1 oktober

4 - milieu (Environment), - sociale (Social) en - goed bestuur (Governance). In 2010 zijn we ermee gestart om de vermogensbeheerders aan te zetten tot het toepassen van de ESG-criteria in het primaire beleggingsproces. Deze criteria worden meegenomen door de vermogensbeheerders bij hun beleggingsbeslissingen over ondernemingen, landen en fondsen, waarin wordt belegd. Zij komen bovenop de reguliere eisen op financieel gebied. Het voordeel hiervan is dat bedrijven extra worden geanalyseerd, zodat risico s en kansen beter kunnen worden ingeschat. Wij zijn er van overtuigd dat het meenemen van de duurzaamheidscriteria kan leiden tot betere beleggingsresultaten. Zo brengt bijvoorbeeld energiezuinig produceren minder kosten met zich mee en is dit ook beter voor het milieu. Ook voorkomt een goed milieubeleid het betalen van hoge boetes voor overtredingen. Wij voeren dan ook met al onze vermogensbeheerders intensieve gesprekken om de integratie van ESG factoren verder in te voeren in het beleggingsproces. Voor een groot deel is dit al succesvol afgerond. Vermogensbeheerder Robeco past deze duurzaamheidscriteria toe in het selectieproces van aandelen en bedrijfs- en staatsobligaties. Vermogensbeheerder F&C past dergelijke criteria toe op staats- en bedrijfsobligaties. Met onze andere vermogensbeheerders zijn we actief in gesprek om deze ESG-criteria ook structureel te integreren in de portefeuille. Beleggen in externe beleggingsfondsen Sommige fondsen beleggen in externe beleggingsfondsen. Bij de selectie van deze externe beleggingsfondsen probeert Achmea aan te sluiten op haar eigen verantwoord beleggingsbeleid. Het is mogelijk dat het externe beleggingsfonds niet volledig het verantwoord beleggingsbeleid van Achmea volgt. Achmea zal het externe beleggingsfonds hier op monitoren en zoveel mogelijk maatregelen nemen om afwijking te voorkomen. In bijzondere gevallen zal de selectie van het externe beleggingsfonds worden heroverwogen. Uitvoering Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid De uitvoering van het uitsluiten van beleggingen en (enhanced) engagement vindt plaats door Robeco Institutional Asset Management B.V. De uitvoering van het stemmen op aandeelhoudersvergaderingen vindt plaats door Syntrus Achmea Vermogensbeheer B.V. Waar mogelijk of noodzakelijk bundelt Robeco krachten met andere beleggers. Bijvoorbeeld met Eumedion. Dit is een platform voor institutionele beleggers op het gebied van corporate governance. Of met het Carbon Disclosure Project. Dit is een samenwerkingsverband op het gebied van transparantie over CO2-uitstoot van ondernemingen. Een ander belangrijk initiatief waar Achmea en Robeco aan zijn verbonden, is de Principles for Responsible Investment van de Verenigde Naties. Binnen dit verband committeren institutionele beleggers zich aan het, zowel intern als extern, stimuleren van verantwoord beleggen. Het verantwoord beleggingsbeleid wordt getoetst aan verschillende (internationale) verdragen. Hieronder worden deze verdragen, codes en initiatieven vermeld: Welke verdragen, codes en initiatieven onderschrijft Achmea? Global Compact van de Verenigde Naties ( De principes van de Global Compact van de VN worden als leidraad gebruikt bij het voeren van engagement en het 1 oktober

5 invullen van een deel van het uitsluitingenbeleid. De tien principes zijn gerelateerd aan mensenrechten, arbeidsnormen, milieu en anticorruptie. Deze zijn gebaseerd op internationaal breed geaccepteerde verdragen. Het Global Compact bevat de Universele verklaring van de Rechten van de Mens, de normen van de International Labour Organisation, de Verklaring van Rio en het VN-verdrag tegen corruptie. De tien principes luiden als volgt: Mensenrechten 1. Bedrijven moeten bescherming van internationaal vastgelegde mensenrechten ondersteunen en respecteren en 2. ervoor zorgen dat zij niet medeplichtig zijn aan misstanden op het gebied van mensenrechten. Arbeidsnormen 3. Bedrijven moeten de vrijheid van vakvereniging en de effectieve erkenning van het recht op collectieve onderhandelingen handhaven, 4. moeten alle vormen van gedwongen en verplichte arbeid elimineren, 5. moeten kinderarbeid effectief afschaffen en 6. moeten discriminatie in werk en beroep bestrijden. Milieu 7. Bedrijven dienen het voorzichtigheidsbeginsel te hanteren bij milieukwesties, 8. initiatieven te ondernemen om grotere verantwoordelijkheid op milieugebied te bevorderen, en 9. de ontwikkeling en verspreiding van milieuvriendelijke technologieën te stimuleren. Anticorruptie 10. Bedrijven moeten alle vormen van corruptie tegengaan. Het Global Compact bevat: De Universele verklaring van de Rechten van de Mens ( Dit is een verklaring die is aangenomen door de Algemene vergadering van de Verenigde Naties. Hierin zijn de basisrechten van de mens, ook wel grondrechten, omschreven. De Richtlijnen van de International Labour Organisation ( Hierin staan universeel geaccepteerde richtlijnen hoe bedrijven moeten handelen als het gaat om mensenrechten, milieu, corruptie en kinderarbeid. De Rio Declaration on Environment and Development ( Dit is een internationale verklaring inzake milieu en ontwikkeling uit 1992 van de United Nations Conference on Environment and Development (UNCED). Deze verklaring bevat een lijst met 27 beginselen met betrekking tot de rechten van de mens op een duurzame ontwikkeling. VN verdrag tegen corruptie ( Het verdrag eist van de ratificerende landen (d.w.z. de landen die dit verdrag hebben bekrachtigd) onder meer dat zij praktijken als omkoping, witwassen en oneigenlijk gebruik van (publieke) gelden strafbaar stellen. Verder moeten zij maatregelen nemen om de integriteit van overheidsdiensten te vergroten. Ook moeten zij bedrijven vervolgen, 1 oktober

6 die in het buitenland omkooppraktijken erop nahouden. Principles for Responsible Investment (PRI) ( De PRI omvatten zes principes. Deze zijn ontwikkeld door een internationale groep van institutionele beleggers als gevolg van het toenemende belang van het milieu, sociale aspecten en goed bestuur (ESG-criteria). De PRI stimuleert dus het integreren van de ESG-criteria in het beleggingsproces en het uitoefenen van verantwoord eigenaarschap via de aandelenportefeuille. Een Nederlandse vertaling van de principes luidt als volgt: P1. Wij betrekken kwesties op het gebied van milieu, sociale omstandigheden en ondernemingsbestuur (ESG) in onze processen voor beleggingsanalyse en besluitvorming. P2. Wij zijn actieve aandeelhouders en nemen de ESG-principes op in ons beleid en onze praktijken van aandeelhouderschap. P3. Wij vragen van de bedrijven waarin we beleggen, openheid over ESG-aspecten P4. Wij bevorderen acceptatie en implementatie van de Principes binnen de beleggingssector. P5. Wij werken samen om onze effectiviteit bij de implementatie van de Principes te vergroten. P6. Wij rapporteren over onze activiteiten en voortgang met betrekking tot de implementatie van de Principes. International Corporate Governance Network (ICGN) ( Achmea baseert haar stembeleid op de principes van het ICGN. Dit is een internationaal erkende code voor goed ondernemingsbestuur. De nationale wetgeving en gedragscodes voor ondernemingsbestuur, zoals in Nederland de Nederlandse Corporate Governance Code, zijn leidend bij de beoordeling van ondernemingen. Ook bedrijfsspecifieke omstandigheden spelen een rol. Richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI) ( Het Global Reporting Initiative (GRI) is een internationale organisatie die richtlijnen voor duurzaamheidsverslaggeving opstelt. In een duurzaamheidsverslag communiceert een organisatie publiekelijk over haar economische, milieu- en sociale prestaties. De missie van GRI is om duurzaamheidsverslaggeving voor alle organisaties ongeacht omvang, sector of locatie zo routinematig en vergelijkbaar te maken als financiële verslaggeving Commissie Verantwoord Beleggen Binnen Achmea functioneert de Commissie Verantwoord Beleggen. De commissie bestaat uit vertegenwoordigers van Investment Management, Achmea Beleggingsfondsen, Syntrus Achmea Vermogensbeheer en Syntrus Real Estate & Finance, Staalbankiers alsmede vertegenwoordigers van de stafafdeling Communicatie & MVO en de Vereniging Achmea. De commissie adviseert en coördineert inzake het Achmea brede verantwoorde beleggingsbeleid en doet onder meer voorstellen voor thema s en bijbehorende bedrijven waarop uitvoerder Robeco enhanced engagement toepast. Het duurzaam beleggingsprogramma wordt periodiek beoordeeld door de Ethiek Commissie Achmea. De beleidsadviezen worden ter besluitvorming voorgelegd aan de verantwoordelijke beleggingslijnorganisaties. 1 oktober

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Maatschappelijk Verantwoord Beleggen 1 Verantwoord beleggingsbeleid Wij vinden het belangrijk dat uw geld maatschappelijk verantwoord wordt belegd. Dit doen we op verschillende manieren: we sluiten bepaalde

Nadere informatie

Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015

Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Maatschappelijk verantwoord beleggen Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Beleid ten aanzien van Maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding BPF Houthandel draagt

Nadere informatie

De leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

De leden van de beleggingscommissie. 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen NOTITIE Van Aan CC Datum Betreft Sjoerd Hoogterp De leden van de beleggingscommissie 10 januari 2011 Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Inleiding Het pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI)

Nadere informatie

FONDS SLUYTERMAN VAN LOO. Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid

FONDS SLUYTERMAN VAN LOO. Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid FONDS SLUYTERMAN VAN LOO September 2015 Verantwoord Beleggingsbeleid Formulering van een verantwoord beleggingsbeleid FONDS SLUYTERMAN VAN LOO V E R A N T W O O R D B E L E G G I N G S B E L E I D INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Beleid Duurzaam Beleggen Bpf Bakkers

Beleid Duurzaam Beleggen Bpf Bakkers 7 juli 2017 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Visie op duurzaam beleggen...... 4 3. Beleid... 5 3.1 Reikwijdte beleid 5 3.2 Uitsluitingenbeleid 5 3.3 Stembeleid 7 3.4 Selectie externe vermogensbeheerders 8 3.5

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds

Nadere informatie

DoubleDividend Management B.V.

DoubleDividend Management B.V. DoubleDividend Management B.V. Onze visie op het uitsluiten van ondernemingen vanwege betrokkenheid bij controversiële activiteiten Amsterdam, oktober 2016 DoubleDividend Management B.V. Herengracht 320

Nadere informatie

DoubleDividend Management B.V. Onze visie op het uitsluiten van ondernemingen vanwege betrokkenheid bij controversiële activiteiten

DoubleDividend Management B.V. Onze visie op het uitsluiten van ondernemingen vanwege betrokkenheid bij controversiële activiteiten DoubleDividend Management B.V. Onze visie op het uitsluiten van ondernemingen vanwege betrokkenheid bij controversiële activiteiten Amsterdam, september 2017 DoubleDividend Management B.V. Herengracht

Nadere informatie

Verantwoord beleggen beleid Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten

Verantwoord beleggen beleid Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten Verantwoord beleggen beleid Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten Inleiding Fysiotherapeuten heeft als eerste doelstelling zorg te dragen voor een goed en betaalbaar pensioen. Binnen deze fiduciaire

Nadere informatie

11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen

11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen 11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen INLEIDING Wereldwijd wordt meer en meer de gedachte omarmd dat bij beleggen in ondernemingen rekening gehouden moet worden met de gevolgen van het handelen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleid voor verantwoord beleggen Inhoudsopgave 1. Doel van verantwoord beleggen... 3 2. De pijlers van het beleid voor verantwoord beleggen... 3 3. Integratie

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit

Nadere informatie

Beleid Duurzaam Beleggen. Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd

Beleid Duurzaam Beleggen. Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd Beleid Duurzaam Beleggen Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd 28 maart 2018 1. Inleiding Dit document beschrijft het beleid van Delta Lloyd Pensioenfonds op het gebied van duurzaam beleggen. Het fonds heeft

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid

Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid 8 januari 205 Inleiding In de Investment Policy Statement heeft SPT de volgende beleggingsovertuiging geformuleerd: Een pensioenfonds is een institutionele,

Nadere informatie

Jaarverslag verantwoord beleggen 2015

Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Jaarverslag verantwoord beleggen 2015 Ook in 2015 heeft Pensioenfonds Vervoer in het beleggingsbeleid en de uitvoering ervan weer een impuls kunnen geven aan maatschappelijke verantwoord beleggen. Nadat

Nadere informatie

Verantwoord beleggen beleid

Verantwoord beleggen beleid Verantwoord beleggen beleid Samenvatting Waarom verantwoord beleggen? PMT heeft als missie het zorgen voor een betaalbaar, duurzaam en waardevast pensioen voor alle deelnemers in de sector Metaal en Techniek.

Nadere informatie

Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds

Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds Versie 2018 Inhoud 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Reikwijdte van de strategieën 4. Uitsluitingsbeleid 5. Stemmen 6. Engagement 7. ESG-integratie 1.

Nadere informatie

Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324

Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324 Code maatschappelijk verantwoord beleggen 1 januari 2010 PF-B-2009 / 324 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleid maatschappelijk verantwoord beleggen... 3 2.1. Maatschappelijke verantwoordelijkheid...

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB-beleid) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit

Nadere informatie

beleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord

beleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord beleggen BPL pensioen belegt maatschappelijk verantwoord hoe belegt BPL Pensioen Ons maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid BPL Pensioen wil een duurzaam en betrouwbaar pensioenfonds zijn dat de

Nadere informatie

Beleid Verantwoord Beleggen

Beleid Verantwoord Beleggen Beleid Verantwoord Beleggen 23-10-2018 Vastgesteld 23-10-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Wat is verantwoord beleggen?... 3 3. Waarop richten wij ons in het kader van verantwoord beleggen?... 4

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance Maatschappelijk Verantwoord Beleggen en Corporate Governance Uitgave mei 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds

Nadere informatie

verantwoord beleggen

verantwoord beleggen verantwoord beleggen Verantwoord beleggen bij Delta Lloyd Delta Lloyd Groep ziet beleggen als een effectieve manier om waarde te vermeerderen, zolang dat op een verantwoorde manier gebeurt. Maar wat is

Nadere informatie

Welke beleggingen sluiten wij uit?

Welke beleggingen sluiten wij uit? Ons verantwoord beleggingsbeleid Wij hebben de taak om het beste beleggingsresultaat te behalen in het belang van onze deelnemers. Beleggen doen wij graag verantwoord. Daarom houden wij rekening met milieu,

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid

Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid SPMS en Maatschappelijk Verantwoord Beleggen In dit document wordt het Maatschappelijk Verantwoord Beleggingsbeleid (MVB) van Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten (SPMS) uiteengezet. Dit document

Nadere informatie

Beleid Verantwoord Beleggen van Pensioenfonds Vervoer versie mei eloni. Beleid Verantwoord Beleggen

Beleid Verantwoord Beleggen van Pensioenfonds Vervoer versie mei eloni. Beleid Verantwoord Beleggen eloni Beleid Verantwoord Beleggen 1 Inhoud 1. Introductie... 3 2. Opzet van het beleid Verantwoord Beleggen... 3 2.1. Doel van het beleid Verantwoord Beleggen... 3 2.2. Implementatie van het beleid...

Nadere informatie

Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds

Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds INTRODUCTIE Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds Ahold Pensioenfonds (APF) belegt op lange termijn en wereldwijd. Als belegger heeft APF de taak om het beste resultaat te behalen in

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance

Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Uitgave april 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het

Nadere informatie

Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds

Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds INTRODUCTIE Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds Ahold Pensioenfonds (APF) belegt op lange termijn en wereldwijd. Als belegger heeft APF de taak om het beste resultaat te behalen in

Nadere informatie

Voorwoord. Namens alle medewerkers van WMP, Hoogachtend, w.g. B. Nienhaus Directeur

Voorwoord. Namens alle medewerkers van WMP, Hoogachtend, w.g. B. Nienhaus Directeur Voorwoord Na onze initiële registratie en de ondertekening van de UN Global Compact (UNGC) in 2011, doet het mij een genoegen de onderschrijving van Wealth Management Partners (WMP) aan de tien principes

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord beleggen beleid Stichting Pensioenfonds Achmea

Maatschappelijk verantwoord beleggen beleid Stichting Pensioenfonds Achmea Maatschappelijk verantwoord beleggen beleid Stichting Pensioenfonds Achmea Inleiding In de strategie van Stichting Pensioenfonds Achmea (SPA) is vastgelegd dat SPA wil bijdragen aan een duurzame samenleving.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten

Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten 9-1-2018 Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten ESG-beleid Over dit document Dit document beschrijft het ESG-beleid (Environmental, Social en Governance) van Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten

Nadere informatie

Jaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen

Jaarverslag 2017 van Pensioenfonds Vervoer Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Jaarverslag Maatschappelijk verantwoord beleggen Jaarverslag 2017 Maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING Pensioenfonds Vervoer vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid

Nadere informatie

Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds

Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds Het Verantwoord Beleggingsbeleid van Ahold Pensioenfonds INTRODUCTIE Ahold Pensioenfonds (APF) belegt op lange termijn en wereldwijd. Als belegger heeft APF de taak om het beste resultaat te behalen in

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in Bouwmaterialen (Bpf HiBiN) ESG Beleid 1 Versie Datum Door Status Omschrijving wijziging incl. aanleiding 1.0 17-01-2018 BVC Voorlopig 2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

1. Verantwoord beleggen bij Wealth Management Partners: van principes tot praktijk

1. Verantwoord beleggen bij Wealth Management Partners: van principes tot praktijk 1. Verantwoord beleggen bij Wealth Management Partners: van principes tot praktijk 1.1 Principes Bij de beleggingskeuzes die Wealth Management Partners (WMP) maakt richt zij zich primair op het realiseren

Nadere informatie

CONSULTATIEDOCUMENT BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS

CONSULTATIEDOCUMENT BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS CONSULTATIEDOCUMENT BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS 1.0 Inleiding 1.1 Eumedion-deelnemers vinden dat het op verantwoorde wijze uitoefenen van de aan de

Nadere informatie

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille

ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment

Nadere informatie

Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Inleiding In de strategie van Pensioenfonds Achmea is vastgelegd dat het fonds wil bijdragen aan een duurzame samenleving. Dit is vertaald in de volgende kritische

Nadere informatie

Stichting Spoorwegpensioenfonds. Beleid voor betrokken aandeelhouderschap

Stichting Spoorwegpensioenfonds. Beleid voor betrokken aandeelhouderschap Stichting Spoorwegpensioenfonds Beleid voor betrokken aandeelhouderschap Algemeen Het Spoorwegpensioenfonds (SPF) belegt het pensioenvermogen van haar deelnemers. Een belangrijk onderdeel van deze beleggingen

Nadere informatie

Voorwoord. Patrick Mol Managing partner

Voorwoord. Patrick Mol Managing partner Voorwoord In 2011 ondertekende Wealth Management Partners (WMP) zowel de United Nations Principles for Responsible Investments (UNPRI) als de UN Global Compact (UNGC). Dit was voor ons de stimulans om

Nadere informatie

Eerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Eerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen eerste halfjaarverslag 2018 maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid op gebied

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord beleggen

Maatschappelijk verantwoord beleggen 1 / 11 Mei 201 8 > Maatschappelijk verantwoord beleggen Achmea Investment Management INHOUDSOPGAVE > Akimov Igor / Shutterstock.com MENSENRECHTEN ARBEIDSNORMEN NATUUR & MILIEU GEZONDHEID KLIMAATVERANDERING

Nadere informatie

Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds

Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds Verantwoord beleggen bij het ABN AMRO Pensioenfonds Versie 2014 Inhoud 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Reikwijdte van de strategieën 4. Uitsluitingsbeleid 5. Integrale waardenanalyse 6. Stemmen 1. Inleiding

Nadere informatie

Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment

Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Contents P. 2 Introductie P. 2 VINCI s commitments P. 4 Leveranciers commitments P. 6 Implementatie 1 15 april 2012 Introductie Deze Code «Global Performance

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS VASTGESTELD OP 30 JUNI 2011

BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS VASTGESTELD OP 30 JUNI 2011 BEST PRACTICES VOOR BETROKKEN AANDEELHOUDERSCHAP BESTEMD VOOR EUMEDION-DEELNEMERS VASTGESTELD OP 30 JUNI 2011 1.0 Inleiding 1.1 Eumedion-deelnemers vinden dat het op verantwoorde wijze uitoefenen van de

Nadere informatie

Beleidsdocument Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten januari 2017

Beleidsdocument Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten januari 2017 Beleidsdocument Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten januari 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. MVB en de relatie met algemene beleggingsbeginselen 4 2. Uitgangspunten

Nadere informatie

Verantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds

Verantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds Verantwoord beleggen bij ABN AMRO Pensioenfonds Versie 2016 Inhoud 1. Inleiding 2. Uitgangspunten 3. Reikwijdte van de strategieën 4. Uitsluitingsbeleid 5. Integrale waardenanalyse 6. Stembeleid 1. Inleiding

Nadere informatie

Rapportage Verantwoord Beleggen Eerste halfjaar 2013 Index

Rapportage Verantwoord Beleggen Eerste halfjaar 2013 Index Rapportage Verantwoord Beleggen Eerste halfjaar 2013 Index 1 Inleiding Verantwoord Beleggen 2 Uitsluitingsbeleid 3 Corporate governance en stemmen 4 Bijlagen 1 Inleiding Verantwoord beleggen Stichting

Nadere informatie

document MVB-beleid Pagina 1 van 8

document MVB-beleid Pagina 1 van 8 document MVB-beleid Pagina 1 van 8 inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. MISSIE EN VISIE... 3 3. VERANTWOORDELIJKHEID... 3 4. UITSLUITEN... 4 5. STEMMEN EN ENGAGEMENT... 5 6. ESG INTEGRATIE BIJ ONZE EXTERNE

Nadere informatie

10 oktober 2014. Beleid Verantwoord Beleggen

10 oktober 2014. Beleid Verantwoord Beleggen 10 oktober 2014 Beleid Verantwoord Beleggen Beleid Verantwoord Beleggen SPW Verantwoord beleggen is voor SPW een belangrijk onderdeel van de beleggingsfilosofie en een integraal onderdeel van de beleggingsbeginselen.

Nadere informatie

Internationale verdragen: overig. + ILO-declaraties en principes. + OESO-richtlijnen. + Parijs-akkoord

Internationale verdragen: overig. + ILO-declaraties en principes. + OESO-richtlijnen. + Parijs-akkoord + Internationale verdragen: overig + Internationale verdragen: overig + ILO-declaraties en principes + OESO-richtlijnen + Parijs-akkoord + Sustainable Development Goals (SDG s) + UN Global Compact 02.01

Nadere informatie

Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland

Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland Betrokkenheidsbeleid Aegon Nederland 1. Reikwijdte Dit betrokkenheidsbeleid is van toepassing op Aegon Nederland N.V., Aegon Schadeverzekering N.V., Aegon Levensverzekering

Nadere informatie

Beleidsdocument Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten oktober 2017

Beleidsdocument Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten oktober 2017 Beleidsdocument Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten oktober 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. MVB en de relatie met algemene beleggingsbeginselen 4 2. Uitgangspunten

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2017 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2014 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2014 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

ABP beleid inzake verantwoord beleggen

ABP beleid inzake verantwoord beleggen ABP beleid inzake verantwoord beleggen 2 ABP Beleid inzake verantwoord beleggen Inhoud Samenvatting... 3 Inleiding... 5 1. Rekening houden met ESG-factoren... 6 2. De dialoog met ondernemingen aangaan...

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance. Versie

Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance. Versie Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Versie 29-05-2017 Versie 29-05-2017 Maatschappelijk verantwoord Beleggen en Corporate governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

Brochure. Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance

Brochure. Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Brochure Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord (MVB) Beleggen en

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

VGZ verantwoord beleggingsbeleid in vergelijking met Code Duurzaam Beleggen VVV. geen. geen

VGZ verantwoord beleggingsbeleid in vergelijking met Code Duurzaam Beleggen VVV. geen. geen VGZ verantwoord beleggingsbeleid in vergelijking met Code Duurzaam Beleggen VVV Code Duurzaam Beleggen VvV onderdeel inhoud verschil artikel 1 De Code Duurzaam Beleggen opgesteld door het Verbond van Verzekeraars

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2015 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2015 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2017 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2017 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Brochure. Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate Governance

Brochure. Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate Governance Brochure Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate Governance Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate Governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB) en

Nadere informatie

11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen

11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen 11. Bijlage 2: Beleidsdocument Verantwoord Beleggen INLEIDING Wereldwijd wordt meer en meer de gedachte omarmd dat bij beleggen in ondernemingen rekening gehouden moet worden met de gevolgen van het handelen

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance. Versie 14-04-2016

Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance. Versie 14-04-2016 Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Versie 14-04-2016 Versie 14-04-2016 Maatschappelijk verantwoord beleggen en Corporate governance Deze brochure gaat over Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

DoubleDividend Management B.V.

DoubleDividend Management B.V. Management B.V. Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Amsterdam, januari 2015 Management B.V. Herengracht 252 1016 BV Amsterdam Tel: +31 20 520 7660 contact@doubledividend.nl KVK nr. 30199843

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2016 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2016 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfspensioenfonds AVH 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2012

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2012 Achmea Pensioen- en Levensverzekering inzake gesepareerd beleggingsdepot Stichting Pensioenfonds Achmea Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2012 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2012

Nadere informatie

Ethische Code van Compass Group

Ethische Code van Compass Group van Compass Group Versie 1.2 Compass Group & UN Global Compact Als wereldleider in onze branche moeten we de allerhoogste eisen stellen aan de kwaliteit van de diensten die we leveren en aan de professionele

Nadere informatie

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2013

Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2013 Verslag verantwoording betrokken aandeelhouderschap 2013 In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2013 2. Implementatie Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid van institutionele beleggers

Nadere informatie

INVESTERINGSINSTRUCTIE EN PRESTATIE-INDICATOREN FONDS HERSTRUCTURERING BEDRIJVENTERREINEN GELDERLAND (FHBG)

INVESTERINGSINSTRUCTIE EN PRESTATIE-INDICATOREN FONDS HERSTRUCTURERING BEDRIJVENTERREINEN GELDERLAND (FHBG) BIJLAGE 2 B.V. INVESTERINGSINSTRUCTIE EN PRESTATIE-INDICATOREN FONDS HERSTRUCTURERING BEDRIJVENTERREINEN GELDERLAND (FHBG) DEZE BIJLAGE IS GEBASEERD OP ARTIKEL 10.2 VAN OVEREENKOMST BETREFFENDE FHBG. TENZIJ

Nadere informatie

BELEID INZAKE MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD BELEGGEN

BELEID INZAKE MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD BELEGGEN BELEID INZAKE MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD BELEGGEN Inleiding Om een toekomstbestendige uitvoering van de pensioenregelingen te kunnen realiseren, waarbij de koopkracht van de deelnemers zo goed mogelijk

Nadere informatie

Beleid ethisch beleggen

Beleid ethisch beleggen Beleid ethisch beleggen 1. Inleiding Ethisch of verantwoord beleggen houdt verband met maatschappelijk verantwoord ondernemen 1. Dit laatste komt erop neer dat ondernemers rekening houden met de omgeving

Nadere informatie

Rapportage Verantwoord Beleggen Tweede halfjaar 2014 Index

Rapportage Verantwoord Beleggen Tweede halfjaar 2014 Index Rapportage Verantwoord Beleggen Tweede halfjaar 2014 Index 1 Inleiding Verantwoord Beleggen 2 Uitsluitingsbeleid 3 Engagement 4 Collectief engagement 5 Corporate governance en stemmen 6 Bijlagen 1 Inleiding

Nadere informatie

VERANTWOORD BELEGGINGSBELEID

VERANTWOORD BELEGGINGSBELEID Providence Capital NV Meerweg 7, 1405 BA Bussum Postbus 286, 1400 AG Bussum Nederland T +31 (0)35 6926 750 F +31 (0)35 6926 740 info@providencecapital.eu www.providencecapital.eu ProvCapBussum VERANTWOORD

Nadere informatie

Best practices voor betrokken aandeelhouderschap

Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Management B.V. Best practices voor betrokken aandeelhouderschap Amsterdam, april 2016 Management B.V. Herengracht 320 1016 CE Amsterdam Telefoon: +31 20 5207660 contact@doubledividend. AFM reg. nr. 15000358

Nadere informatie

Rapportage Verantwoord Beleggen Tweede halfjaar 2013 Index

Rapportage Verantwoord Beleggen Tweede halfjaar 2013 Index Rapportage Verantwoord Beleggen Tweede halfjaar 2013 Index 1 Inleiding Verantwoord Beleggen 2 Uitsluitingsbeleid 3 Corporate governance en stemmen 4 Bijlagen 1 Inleiding Verantwoord beleggen Stichting

Nadere informatie

Beleggingsfondsen. Basis Prospectus. Behorende bij de beleggingsverzekeringen van Achmea Pensioenen Levensverzekeringen N.V.

Beleggingsfondsen. Basis Prospectus. Behorende bij de beleggingsverzekeringen van Achmea Pensioenen Levensverzekeringen N.V. Basis Prospectus Beleggingsfondsen Behorende bij de beleggingsverzekeringen van Achmea Pensioenen Levensverzekeringen N.V. Achmea Adres XX 1234 XX Plaatsnaam Telefoon (030) 123 45 67 Fax (030) 123 45 67

Nadere informatie

Beleggingsstatuut Longfonds

Beleggingsstatuut Longfonds Beleggingsstatuut Longfonds April 2016 Inhoud 1. Algemeen... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Wet- en regelgeving... 3 2. Financiële middelen... 3 2.1 Algemeen... 3 2.2 Schulden en reserves... 4 2.3 Doel en tijdshorizon

Nadere informatie

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Beleid. Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten juli 2019

Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Beleid. Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten juli 2019 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Beleid Stichting Pensioenfonds voor Fysiotherapeuten juli 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Maatschappelijk Verantwoord Beleggen 4 2.1 Algemeen 4 2.2. Onze MVB-overtuigingen

Nadere informatie

Voorwoord. Namens alle medewerkers van WMP, Hoogachtend, w.g. B. Nienhaus Directeur

Voorwoord. Namens alle medewerkers van WMP, Hoogachtend, w.g. B. Nienhaus Directeur Voorwoord Na onze initiële registratie en de ondertekening van de UN Global Compact (UNGC) in 2011, doet het mij een genoegen de onderschrijving van Wealth Management Partners (WMP) aan de tien principes

Nadere informatie

Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen

Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen Beleid Maatschappelijk Verantwoord Beleggen 1. Inleiding Het Molenaarspensioenfonds heeft een beleggingsbeleid waar Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB) nadrukkelijk onderdeel van uitmaakt. Uiteraard

Nadere informatie

Beleggingsstatuut Longfonds (voorheen Astma Fonds)

Beleggingsstatuut Longfonds (voorheen Astma Fonds) Beleggingsstatuut Longfonds (voorheen Astma Fonds) April 2012 Inhoud 1. Algemeen...3 1.1 Inleiding...3 1.2 Wet- en regelgeving...3 2. Financiële middelen...3 2.1 Algemeen...3 2.2 Schulden en reserves...4

Nadere informatie

BELEID INZAKE MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD BELEGGEN

BELEID INZAKE MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD BELEGGEN BELEID INZAKE MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD BELEGGEN Inleiding Om een toekomstbestendige uitvoering van de pensioenregelingen te kunnen realiseren, waarbij de koopkracht van de deelnemers zo goed mogelijk

Nadere informatie

Samenvatting stembeleid MN

Samenvatting stembeleid MN Samenvatting stembeleid MN MN is van mening is dat actief aandeelhouderschap van groot belang is voor een verantwoorde bedrijfsvoering door de bedrijven waar zij in belegt. Daarom voert MN wereldwijd een

Nadere informatie

Verslag verantwoord en betrokken aandeelhouderschap 2018 en implementatie Nederlandse Stewardship Code

Verslag verantwoord en betrokken aandeelhouderschap 2018 en implementatie Nederlandse Stewardship Code Verslag verantwoord en betrokken aandeelhouderschap 2018 en implementatie Nederlandse Stewardship Code In dit verslag: 1. Stemresultaten over 2018 2. Nederlandse Corporate Governance Code Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Beleggingsfondsen. Basis Prospectus. Behorende bij de beleggingsverzekeringen van Achmea Pensioenen Levensverzekeringen N.V.

Beleggingsfondsen. Basis Prospectus. Behorende bij de beleggingsverzekeringen van Achmea Pensioenen Levensverzekeringen N.V. Basis Prospectus Beleggingsfondsen Behorende bij de beleggingsverzekeringen van Achmea Pensioenen Levensverzekeringen N.V. Achmea Adres XX 1234 XX Plaatsnaam Telefoon (030) 123 45 67 Fax (030) 123 45 67

Nadere informatie

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER

VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen

Nadere informatie

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. De Effectiviteit van Engagement Frank Wagemans Senior Engagement Specialist

Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. De Effectiviteit van Engagement Frank Wagemans Senior Engagement Specialist Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. De Effectiviteit van Engagement Frank Wagemans Senior Engagement Specialist Agenda 1. Even voorstellen 2. Engagement; wat is het en waarom doen we het?

Nadere informatie

Nederlandse Stewardship Code. Achmea Investment Management

Nederlandse Stewardship Code. Achmea Investment Management Nederlandse Stewardship Code Achmea Investment Management 9 november 2018 Inleiding Het maatschappelijk aanzien van aandeelhouders en ondernemingen brokkelt af Aanhoudende kritiek op korte termijn geneigdheid

Nadere informatie

Op basis van het voorgaande streeft NLFI de volgende gerelateerde doelstellingen na bij de uitoefening van haar aandeelhoudersrechten:

Op basis van het voorgaande streeft NLFI de volgende gerelateerde doelstellingen na bij de uitoefening van haar aandeelhoudersrechten: Beleid uitoefening aandeelhoudersrechten In overeenstemming met de Wet stichting administratiekantoor beheer financiële instellingen ( Wet NLFI ) oefent NLFI haar aandeelhoudersrechten uit op een wijze

Nadere informatie

DoubleDividend Management B.V. Stembeleid

DoubleDividend Management B.V. Stembeleid DoubleDividend Management B.V. Stembeleid Amsterdam, 1 januari 2019 DoubleDividend Management B.V. Herengracht 320 1016 CE Amsterdam Telefoon: +31 20 5207660 contact@doubledividend.nl www.doubledividend.nl

Nadere informatie

Verantwoord Beleggen. November 2013

Verantwoord Beleggen. November 2013 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Informatie-, Communicatie- en Kantoortechnologiebranche Verantwoord Beleggen November 2013 Amsterdam, 19 november 2013 Laatst bijgewerkt op 19 november 2013 1

Nadere informatie

Beleid verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn

Beleid verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn Beleid verantwoord beleggen Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn Juni 2014 Inleiding In juni 2013 heeft het bestuur van Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn, hierna te noemen PFZW of het pensioenfonds,

Nadere informatie