Taal en Cognitie: Een Black Box Revelation. Esli Struys WOT/WOLEC, 10 mei 2011

Vergelijkbare documenten
Psycho- en neurolinguïstiek van meertaligheid. Gastles Esli Struys EhB, opleidingsonderdeel «Psycholinguïstiek» (Dr. H. Stengers) 29 februari 2012

Neurowetenschappen, taal en het onderwijs: Een verstandshuwelijk?

Psycho- en Neurolinguïstiek: een inleiding

Kijk eens in het brein!

Taal en het brein. Neurowetenschappen en taalontwikkeling

Geest, brein en cognitie

Inleiding taalkunde. Inleiding - 23 april 2013 Marieke Schouwstra

Het (talen)lerende brein Een inleiding op neuroplasticiteit, tweetaligheid en cognitieve controle

inhoud Voorwoord deel i: neurowetenschappen in taal en taalstoornissen Hst 1: Historisch overzicht van de afasiologie...

Waarom zingt deze vogel? De vier vragen van Tinbergen. De evolutie van gedrag. Charles Darwin s Evolutie-theorie

De Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE?

Wat heeft het schoolvak Nederlands te winnen bij taalkunde? Hans Hulshof Maaike Rietmeijer Arie Verhagen

De erfenis van Chomsky. Geert Booij. De Einstein van de taalwetenschap

College 6: Skills. Anderson, hoofdstuk 9 Ingmar Visser

Programmaschema BA Taalwetenschap. traject Taal & Cognitie

Taalkunde als psychologie: Chomsky s Aspects of the Theory of Syntax

Basisbegrippen van de taalwetenschap: Psycholinguïstiek

Bilingualism and Cognition: The Acquisition of Frisian and Dutch Mw. E. Bosma

Pinker vs. Chomsky. Over de Biologische Functie van Taal: Samenvatting Summary

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Hoofdstuk 1: Taalverwerving bij kinderen

Talking Heads: De Anatomie van de Taal. Rik Vandenberghe K.U. Leuven Dienst Neurologie, UZ Gasthuisberg

Primair progressieve afasie: meer dan taal? neuropsychologie en gedrag

Comprehensive Aphasia Test (CAT) CAT workshop juni Evy Visch-Brink

Wat is taalkunde? En wat doet taalkunde in het programma van CKI?

LA KOL Bijeenkomst 4

Combinaties. Stof bij dit college

Hoe oefen je grammatica? Liesbeth Schenk Sonja van Boxtel TUDelft, ITAV Nederlands voor buitenlanders

Zinnen 1. Henriëtte de Swart

Wat is taalkunde? Vandaag

Taalstimulering voor kinderen en volwassenen. Taal en taalbeleid 3 februari 2014

Bio (EEG) feedback. Reflecties vanuit de klinische praktijk. Kannercyclus Dr. EWM (Lisette) Verhoeven

Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie. Inleidend College Niels Taatgen

[ Overzicht bomen A6. Page 1 of 8. Programma Schiphol - Amsterdam - Almere. Verklaring

Transfer en toegang tot Universele Grammatica in tweedetaalverwerving door volwassenen

Het ORWELL project: hoe leren basisschoolleerlingen Engels

Collectie KLA: Griekse en Latijnse taal- en letterkunde

Nederlands Taalkunde

Bachelor thesis Psychologie & Gezondheid. Cognitieve Neurowetenschap

PSYCHOLOGIE: BREIN EN COGNITIE

Meertaligheid kan meerwaarde hebben wat moeten we daarvoor doen?

Meertalig leren en het brein: een verkenning

Ontwikkeling een levenslang proces. Frits Boer Ontwikkelingsstoornissen in perspectief Ede 22 juni 2016

Ultimate attainment at the interfaces in second language acquisition Hopp, H.C.

Meertalig leren en het brein: een verkenning

George Armitage Miller. 3 februari juli 2012

Het leren van Engels bij kinderen met TOS

Willem Bossers - Kennis in Beweging. Bewegen. door het leven heen. Door: Dr. Willem

De invloed van dementie op meertaligheid

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

De top vijf van misverstanden over taal ziet er als volgt uit:

Marlies Wassenaarl en Peter Hagoortl,2

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Taalkunde in het schoolvak Nederlands: wat hebben methodes ons te bieden?

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid

Muziek beweegt Neurologische muziektherapie De invloed van muziektherapie & muziek op het brein

Programmaschema BA Taalwetenschap. Traject Taalbeschrijving

Taal in context. Autisme. Autisme. Overzicht Neurobiological insights into language comprehension in autism: Context matters

Oriëntatie Kunstmatige Intelligentie. Taalverwerving

Executieve Functies en Werkgeheugen. Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog

Onderzoeksvoorstel CKI-10

Werkgeheugen bij kinderen met SLI. Indeling presentatie. 1. Inleiding. Brigitte Vugs, 19 maart Inleiding 2. Theoretische achtergrond

Collectie ATW: Taalwetenschap

Richtlijn kinderen: elke dag minstens 60 minuten matig-intensief bewegen

Onderwijs- en examenregeling

HOOFDSTUK 1 Geschiedenis van het fraseologisch onderzoek

Taal en het brein Neurowetenschappen en taalontwikkeling

Afgestudeerden in de bacheloropleiding Taalwetenschap:

Audiologisch centrum, spraaktaalteam

GASTLEZING: DISTRIBUTIONELE VECTOREN IN ALTERNANTIEONDERZOEK. Dirk Pijpops, Nederlandse Taalkunde: Hedendaagse stromingen, UCL, Louvain-La-Neuve

INDICATIESTELLING HOORTOESTEL OF CI; HET BELANG VAN DE COGNITIEVE ONTWIKKELING

Onderdeel 1 Kennis van de basisbegrippen.

Checklist: Lees- en spellingproblemen en meertaligheid

LTX016B05. Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis. College 2

Inleiding: Combinaties

FACULTEIT DER LETTEREN ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING (OER) Deel B: Bacheloropleiding Taalwetenschap. voor het studiejaar

THEORETISEREN EN EXPERIMENTEREN IN DE COGNITIEVE PSYCHOLOGIE *

Naam: St.nr: ID-nummer: (ID nummer, NIET je naam, NU zelf op elke pagina schrijven) CI 2003, blok 4 - PROEFTENTAMEN - tijd: 1 uur.

Na veertig jaar eindelijk voet aan de grond? De strijd voor taalkunde in het schoolvak Nederlands*

Taalverwerving bij kinderen met autisme

2. Syntaxis en semantiek

Intelligentie: hoe gaan we hier intelligent mee om in de neuropsychologie?

Schrijven en leren op de pabo en de basisschool. Zomerschool Lopon2 28 augustus 2014 Mieke Smits

Schrijven en feedback als motor voor tweedetaalontwikkeling Conferentie BVNT2 2017, 20 mei 2017

Opleidingsspecifieke deel OER Opleiding / programma: BA Taalwetenschap. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum

De invloed van een meertalige opvoeding op. volwassenen.

Inleiding Cognitiewetenschap: Taalverwerving

Samenvatting Gedragsexperimenten

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK

Literatuur. Nativisme & Taalontwikkeling. Nativisme: algemene kenmerken. Overzicht college. Taalorgaan. Bickerton: Bioprogramma

Cognitieve Communicatiestoornissen (CCS)

Taal in het Kleuterbrein EEG in de praktijk

Vaksubkernen Inhouden vwo kerndoelen onderbouw. kiezen. De leerling kan referentiële verwijzingen expliciteren.

Laat kinderen met TOS niet in de kou staan: het belang van vroege signalering van taalontwikkelingsstoornissen

HET (TALEN)LERENDE BREIN een inleiding tot neuroplasticiteit en (meertalig) leren

Honderd jaar theorie en onderzoek van tweedetaalverwerving: Afgedankte inzichten en nog onopgeloste raadsels Hulstijn, J.H.

Kinderafasie uit de kinderschoenen?

Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom. Nathalie Vanderbruggen

Onderwijs- en examenregeling

- Communicatie- en informatiewetenschappen

Transcriptie:

Taal en Cognitie: Een Black Box Revelation Esli Struys WOT/WOLEC, 10 mei 2011

Overzicht Historisch overzicht Chomsky vs Skinner Cognitieve linguïstiek Psycho/neurolinguïstiek Casus Syntaxis en het brein Taalcontrole in het meertalige brein 23-5-2011 Pag. 2

Chomsky vs Skinner (1) -Cognitieve revolutie als scientific revolution (Thomas Kuhn) -Noam Chomsky's "Review of Verbal Behavior, by B.F. Skinner (1959) -Anomalieën vh behaviorisme 23-5-2011 Pag. 3

Chomsky vs Skinner (2) -Generatieve taalkunde Mathematische precisie Aangeboren en betekenisloos Taal onafhankelijk van andere cognitie -Twee visies op taal Functionalisme (Skinner) Structuralisme (Chomsky) 23-5-2011 Pag. 4

Cognitieve Linguïstiek (1) -Linguistics Wars Anomalieën in het generatieve paradigma Menselijke categorisering -Taalverwerving Verwerping poverty of the stimulus Algemeen cognitieve processen 23-5-2011 Pag. 5

Cognitieve Linguïstiek (2) -Drie centrale stellingnames (Croft & Cruse, 2004, p. 1) Ontkenning autonome taalfaculteit Grammatica is conceptualisering Taalkennis ontstaat door taalgebruik -Taal is embodied & situated 23-5-2011 Pag. 6

Psycho/Neurolinguïstiek (1) -Mentale processen ten grondslag aan taalverwerking, -productie, -gebruik, -verwerving -Kenmerken: aanvankelijk filosofisch, nu interdisciplinair, methodologie uit cognitieve (neuro)psychologie Gedragsdata Neuroimaging 23-5-2011 Pag. 7

Psycho/Neurolinguïstiek (2) -Chomsky: pro of con? Semantiek: weinig discussie Syntaxis Evolutionair product (vergelijking mogelijk met andere primaten) of Aangeboren vermogen (geen vergelijking mogelijk met andere primaten) 23-5-2011 Pag. 8

Syntaxis & Neuroimaging (1) -Broca & Wernicke Fluente/non-fluente afasie Dichotomie receptie/productie -Input neuroimaging Broca betrokken bij taalbegrip (vgl. agrammatismen) Grote delen temporale kwab betrokken 23-5-2011 Pag. 9

Syntaxis & Neuroimaging (2) 23-5-2011 Pag. 10

Syntaxis & Neuroimaging (3) -Problemen met complex eenvoudig Syntactische verwerking of grotere activatie werkgeheugen? Gemeenschappelijke syntactische operaties -Andere paradigmata Verwerking zinnen woordenlijsten Jabberwocky proza vs normale zinnen 23-5-2011 Pag. 11

Syntaxis & Neuroimaging (4) -Conclusie Geen gespecialiseerde syntaxismodule in brein Wel een netwerk van gebieden in temporale en frontale kwabben (zowel talige als niet-talige processen) Broca van belang bij betekenisvolle nonverbale communicatie primaten 23-5-2011 Pag. 12

Taalcontrole meertalige brein (1) -Centrale vraag psycholinguïstiek Neurale mechanismen L1-verwerving verschillend van L2-verwerving? Language Acquisition Device (LAD) niet langer beschikbaar oude leerders? Procedureel/declaratieve hypothese Ullman Gefalsifieerd door neuroimaging (Abutalebi, 2008) 23-5-2011 Pag. 13

Taalcontrole meertalige brein (2) -Wanneer verschillen? Lage taalvaardigheid of blootstelling L2 Late leeftijd van verwerving Taalswitchen Vertalen Taalselectie bij interferentie 23-5-2011 Pag. 14

Taalcontrole meertalige brein (3) 23-5-2011 Pag. 15

Taalcontrole meertalige brein (4) -Effect op cognitieve controle Gedragsdata (Costa et al., 2008) Neuroimaging (Bialystok et al., 2005) Controversieel (Morton & Harper, 2007; Costa et al., 2009) - Finetuning populatie tweetaligen 23-5-2011 Pag. 16

Bedankt voor uw aandacht! Vragen? estruys@vub.ac.be 23-5-2011 Pag. 17