Vanuit een historische terugblik naar de toekomst verankerd in de Canon Autisme Nederland. Ina van Berckelaer-Onnes Universiteit Leiden

Vergelijkbare documenten
Inleiding: Autisme in de volwassenheid

Relaties tussen autisme en werk bij normale en hoogbegaafde autistische Wajongers. Onderzoekers: Ans Cuppen (AD) en Frank Dekker (VA)

Deel VI Verstandelijke beperking en autisme

Yvette Dijkxhoorn, Autisme en Bewegen

Ontwikkeling van een arbeidsidentiteit bij mensen met een autisme spectrum stoornis

ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk

Lezing voor de NVA. Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog. Ontwikkelingsstoornissen Dimence

Het syndroom van Down en autisme duel of dual? Yvette Dijkxhoorn

Richtlijn JGZ-richtlijn Autismespectrumstoornissen

Diagnostiek en behandeling van jonge kinderen met autisme. Hogrefe Congres Amersfoort O12 Ina van Berckelaer-Onnes Universiteit Leiden

PDD-NOS is een afkorting van Pervasive Developmental Disorder Not Otherwise Specified een Engelse naam voor

Autisme bij Ouderen: Een vergeten differentiaal diagnose bij verdenking op dementie.!

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis

Psychische stoornissen en de beperkte houdbaarheid van diagnostische etiketten

Autismespectrumstoornis bij volwassenen: een spectrum in diversiteit

Autisme, wat weten we?

autisme: verdieping Carla van Gestel ervaringsdeskundige Matt van der Reijden (kinder en jeugd)psychiater, docent RINO Bergen op Zoom

Samenvatting. Autismespectrumstoornissen

Mensen met een niet zichtbare beperking

EMDR effectief bij volwassenen met autisme

Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose. Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG

Autisme en de DSM-5 symposium autismenetwerk Zuid- Holland Zuid Autismeweek

Hersenstichting Nederland. Autismespectrumstoornissen

Vroege Signalen en Herkenning van Autisme Spectrum Stoornissen

Inhoud. 3 Theorieën over ontwikkeling 59

7 Nederlandstalige Samenvatting

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld)

Factoren van invloed op de intensiteit van de behandeling van patiënten met een autismespectrumstoornis en het geassocieerde herstel.

Ik maak mijn werkstuk over autisme, omdat dat me wel een leuk onderwerp lijkt.

Een passend aanbod bij autisme

DSM 5: Ontwikkelingsstoornissen. Stephan Gemsa Katinka Franken

Dr. Leo Kannerhuis Brabant

Autisme en een verstandelijke beperking 20 september 2016

23 oktober Wat betekent autisme voor jou? Waaraan denk je spontaan? Vroeger hoorde je daar toch niet zoveel over?

Voor dat ik ga proberen uit te leggen wat autisme is, geeft ik eerst een paar voorbeelden van de impact daarvan.

Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis. J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog

Mijn kind heeft autisme

Op naar DSM 5. Mariken van Onna Klinisch psycholoog-psychotherapeut Supervisor VGCt Karakter Nijmegen Universitair Centrum Kinder- en jeugdpsychiatrie

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door

geschilderd staat. Joep rent overstuur naar huis en zegt: De muur kwam naar me toe!

Autismespectrumstoornis. SPV REGIOBIJEENKOMST MIDDEN NEDERLAND Mandy Bekkers

Sociaal onhandig: aangeboren of (niet) geleerd

Ontwikkelingen in de behandeling van volwassenen met een autismespectrum stoornis. Donderdag 23 januari 2014 Jaarbeurs Utrecht

ouderenpsychiatrie Het mooie van oud worden, is dat het zo lang duurt Lotte van Elburg en Hester Geerlinks

Experts in diagnostiek

Inhoud. Voorwoord 15. Inleidend 17

Het Asperger-syndroom in de DSM-IV

Klinische behandeling

Autisme in school. Een passend aanbod binnen Passend onderwijs. Ina van Berckelaer-Onnes (red.)

Autisme in school. Een passend aanbod binnen Passend onderwijs. Ina van Berckelaer-Onnes (red.)

Zorgpad Autisme Spectrum Stoornissen

Stichting Toppie! voor kinderen met Autisme in Suriname. Samenwerken werkt!

DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools

DSM-V referatencyclus Infantpsychiatrie

Autismespectrumstoornis

Werkstuk Biologie Autisme, PDD-Nos, Asperger syndroom

2.6 Literatuurlijst Autisme Spectrum Stoornis

Een vreemde wereld. Over het autismespectrum (ASS) Voor ouders, partners, hulpverleners, wetenschappers en de mensen zelf. Martine F.

Cursus. Autistisch spectrum

oudertraining contact & communicatie

Psychiatrie & Psychologie bij 22q11DS

Sociale uitsluiting bij autisme spectrum stoornis (ASS) Gegevens bij aanmelding. Gegevens bij aanmelding. Inhoud

Samenvatting. Samenvatting

Presentatie diagnostiekrichtlijn VB-ASS

Ouderen en AutismeSpectrumStoornissen. Rosalien Wilting, klinisch psycholoog - psychotherapeut

JGZ-richtlijn Autismespectrumstoornissen

Voor een autismevriendelijke. maatschappij. Kijk op autisme.nl

Onderzoeksagenda. Autisme. Onderzoeksplatform Disability studies Inclusie & Belonging 20 december 2018

Chapter 8. Nederlandse samenvatting

Autisme (ASS) begeleiding of aansturing? Platformdag Passend Onderwijs 3 december 2015 Chul Joo Ro

Cure + Care Solutions

6,3. Samenvatting door een scholier 1700 woorden 18 december keer beoordeeld. Zorg en welzijn

Programma. ASS anno Autismespectrumstoornissen: een leven lang anders! DSM 5: Neuroontwikkelingsstoornissen ASS Passenderwijs

Late fouten in het taalbegrip van kinderen

Aanmeldformulier voor 18-

Ook op 29 juni bestaat Sinterklaas

deeltijdbehandeling voor jongeren met ASS van 12 jaar en ouder verder met autisme dr. leo kannerhuis locatie Nijmegen

Psychose. Autisme overlap, risico & behandeling

congres Hoe autisme werkt! een voorzet op succesfactoren dinsdag 4 juni 2013

2.6 Literatuurlijst Autisme Spectrum Stoornis

Autisme Spectrum Stoornissen Van DSM IV naar DSM 5

Differentiële diagnostiek bij ASS

Autisme (Ass) in de klas Autisme begrijpen en begeleiden

University of Groningen. The Friesland study Bildt, Alida Anna de

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Welkom. DGM en Autisme. Esther van Efferen-Wiersma. Presentatie door

Stichting Toppie! voor kinderen met Autisme in Suriname. Samenwerken werkt!

Reader. Autisme Spectrum Stoornissen

Inzicht in Autisme. Lezing

Onverklaard maakt onbemind. 8 februari 2011 Utrecht

Autisme begeleiding of aansturing? Workshop Platformdag gehandicapten 9 april 2015 Chul Joo Ro

Geluks factoren bij autisme

het Diagnostiek, Advies en ConsultatieTeam

Herkennen, erkennen, samen doen

Autisme spectrum conditie

Jeugdige zedendelinquenten een cohortstudie gedurende 12 jaar

Kennis en aanpak van ouders met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Esther Glas & Sandra Segers 10 November 2016

en jongeren Oolgaardt lezing 24 juni 2008 Ireen de Graaf Trimbos-instituut

Transcriptie:

Vanuit een historische terugblik naar de toekomst verankerd in de Canon Autisme Nederland Ina van Berckelaer-Onnes 09-11-2018 Universiteit Leiden

NVA NVA jaar!

Programma Waar komen we vandaan 1936 Waar staan we nu 2018 Waar willen we naar toe 2018 Lancering van Canon Autisme Nederland

Waar komen we vandaan? Nijmegen 1936 Zuster Gaudia Ida Frye Paedologisch Instituut Siem : een autist Jaarverslagen PI 1938-1940 Frye, Chorus en Meyknecht: Nederlandse autisme-pioniers

Kanner: Early infantile autism een nieuw syndroom in Nederland? Kanner (1943/1944) : een vorm van schizofrenie? N=11 Van Krevelen (1952) : een vorm van oligofrenie (verstandelijke beperking) Kamp (1954) : een psychose Plenter (1955): de ziekte van Kanner

Hans Asperger 1944 Die Autistischen Psychopathen im Kindesalter Asperger: kleine professoren R. Vedder 1958 Lorna Wing Uta Frith 1981 1991

Kennisverwerving Kennisverwerving geschiedde vanuit de bottom-up benadering Ouders van kinderen met autisme (1955) Clinici (1952) Onderzoekers (1972) Ervaringsdeskundigen (1994)

Autisme explosie in de zeventiger jaren 1972 Early infantile autism officieel door de WHO erkend als aparte stoornis 1974 NSA BBAKO SHAKA Noordelijke Stichting voor Autisme Behartiging van de Belangen van Autistische Kinderen en hun Ouders Stichting Hulp aan Autistische Kinderen en Adolescenten

Autisme explosie in de zeventiger jaren 1973 De Hutte dagkliniek Amsterdam 1973 Een klein uur U Koos Postuma 1974 Oprichting Leo Kannerhuis 1977 Oprichting SARR Ton Hoogveld 1978 Oprichting NVA Heleen van Rhede Willem Momma

Van infantiel autisme Pervasieve ontwikkelingsstoornissen Autismespectrumstoornis DSM III 1980 DSM III-R 1987 DSM IV 2000 -PDD: infantiel autisme, childhood-onset PDD-res. PDD -PDD:Autistische st (waaronder Asperger ) Rett, Heller. PDD-NOS -PDD: 4 + 1 classificaties waaronder Asperger apart DSM IV-R 2004 -PDD: 5 classsificaties, zie 2000 Heller en Rett? DSM 5 2013-3 in 1 Autismespectrumstoornis

Infantiel autisme 1943/1944 splitterview DSM III-IV-R Leo Kanner Hans Asperger DSM 5 Een bredere blik,van splitter naar lumper view, van stoornis(sen) naar een autismespectrum

Waar staan we nu in 2018 Kennisverwerving op drie niveau s -Gedrag -Cognitie valkuil? is de grote variëteit in gedragsbeelden en cognitieve vaardigheden -Neurobiologie

Bottom up benadering ipv topdown Van individu naar individu individuele verschillen. Waaronder tussen mannen en vrouwen Comorbiditeit: Autisme kan samengaan met andere condities Van afwijking talent Naast ouders NVA ook personen uit het autismespectrum PAS

Persoon met Sekse Leeftijd Ontwikkeling -niveau Karakter, temperament, persoonlijkheid Cognitief profiel Talent Comorbiditeit Sensorisch profiel

Berend Verhoeff (NRC, 2016) Ook wonderlijk: autisme wordt gezien als een echte ziekte, een duidelijk te onderscheiden en grotendeels aangeboren hersenontwikkelingsstoornis. Maar hoe dat dan precies zit in het brein, niemand die het weet. En al wordt er nog zo veel onderzoek gedaan, een biologische basis is tot nu toe niet gevonden.

Autisme-spectrum-stoornissen Autisme is de pi in het spectrum

Berend Verhoeff NRC 2016 Autisme is een onmiskenbare werkelijkheid, maar is tegelijkertijd een groot mysterie als het gaat om oorzaken, prognose, beloop, preventie en werkzame behandelingen. Zelfs over de belangrijkste symptomen bestaat geen zekerheid. Je kan eindeloos blijven zoeken of het nu wel of niet om autisme gaat, je kunt beter samen kijken wat zo iemand nodig heeft.

Waar willen we naar toe? Wat hebben mensen met ASS nodig Autisme vriendelijk Nederland - adequate zorg - acceptatie in alle maatschappelijke situaties Autisme informatie: toegankelijker - voor iedereen! - een vertaalslag van kennis naar praktijk

Een autistische levenslijn: vraagt adequate zorg, vroege onderkenning hometraining dagbehandeling onderwijs vrije tijdsactiviteiten transitie-begeleiding beroepsopleiding wonen jobcoaching etc

Autisme informatie moet toegankelijker zijn En dat kan middels de Canon Autisme Nederland Wat is een Canon?

Canon Autisme: een levend document Autisme blijft in ontwikkeling CANON AUTISME NEDERLAND

Canon Autisme Nederland Deze is financieel mogelijk gemaakt door: -Stichting Korczak Foundation, Stichting Papageno en Particuliere giften En inhoudelijk door: Heel veel dank!!! -Een twintigtal auteurs onder redactie van Teun Post, Annelies de Bildt, Maarten van de Linde, Suzanne Hautvast en Ina van Berckelaer-Onnes

CANON AUTISME NEDERLAND Karin van den Bosch van PAS zal Canon Autisme Nederland lanceren met haar eigen venster!

NVA 2018: op naar het volgende lustrum! Dank voor uw aandacht!