Actieplan voor Valkenswaard 2018 en verder Behouden jongeren en Aantrekken (jonge) gezinnen Gemeente Valkenswaard, Martine van der Plas Mei 2017, Versie 1.1 1
Inleiding De gemeente Valkenswaard heeft een Toekomstvisie voor 2030 opgesteld. Hierin wordt de route beschreven hoe de gemeente aantrekkelijk kan blijven voor huidige en nieuwe inwoners. Want...we willen nu en in 2030 lekker kunnen wonen in een rustige en groene omgeving met diverse voorzieningen. Zoals bijvoorbeeld: winkels, sporten, bibliotheek, theater, scholen, geschikte huisvesting, apotheken, artsen. Ook willen we een gemeente zijn waar we elkaar kennen en willen helpen als dat moet. En we willen bereikbaar zijn voor bijvoorbeeld bezoekers die hier in ons centrum komen winkelen of op een terrasje komen genieten van al het moois dat we bieden hebben. De Toekomstvisie gaat in op vijf thema s, te weten: Werken, Vrije Tijd, Welzijn, Bestuur & Organisatie en Wonen. Voor het thema Wonen is behoefte aan het behouden en versterken van de woonaantrekkelijkheid van Valkenswaard: - op korte termijn met quick-wins voor het behouden van jongeren en - op de middellange termijn met een breed pakket aan maatregelen gericht op de woon- en leefomgeving voor het aantrekken van jonge (Brainport)gezinnen. De gemeente kiest in de Toekomstvisie voor facilitering van vergrijzing en het tegengaan van ontgroening. Er wordt nadrukkelijk gekozen voor toekomstige generaties. Een toekomstvisie is mooi, maar deze moet natuurlijk ook ten uitvoer worden gebracht. Het programma Wonen zet in op een aantrekkelijk woon- en vestigingsklimaat. Om te voorkomen dat Valkenswaard moet inboeten op haar huidige pluspunten omdat er geen nieuwe aanwas is of bewoners wegtrekken, is nu actie nodig. Het actieplan ziet er als volgt uit: Inhoudelijk/beleidsmatig 1. 2016/2017: Kennis vergaren Onderzoek naar en analyse van de huidige situatie en mogelijkheden. 2. 2017: Beleid op stellen en maatregelenpakket vaststellen Op basis van de analyse is een maatregelenpakket opgesteld met snel te nemen acties en maatregelen ter versterking van de woonaantrekkelijkheid van gemeente Valkenswaard. Daarbij wordt ook gebruik gemaakt van bestaande initiatieven en evenementen via de stichting Valkenswaard Marketing. 3. 2018: Implementatie diverse maatregelen Monitoren van de ondernomen acties, getroffen maatregelen en opgedane ervaringen. 4: 2018-2030: Bijschaven/bijstellen beleid voor de middellange en lange termijn. Dit heeft als doel de woonaantrekkelijkheid te behouden, ook in 2030, voor jongeren en nieuwe aanwas (jonge gezinnen uit de Brainportregio). Ondertussen worden ook andere partijen geënthousiasmeerd om hieraan mee te werken. Communicatie en marketing 5. Doorlopend: Communicatie over het Actieplan en maatregelen, marketing van de acties en maatregelen en samenwerking met partners. In een communicatieplan worden doelgroepen en doelen omschreven, evenals de kernboodschap en de inzet van (digitale)kanalen- en middelen, excursies, dossiermap 2
met leaflets. Samen met Valkenswaard Marketing wordt ingezet op quick wins: versterking van de boodschap door gebruik te maken van bestaande initiatieven en evenementen. En er worden speciale marketingacties bedacht. Tot slot worden partners actief betrokken bij het actieplan door mee te werken aan de verspreiding van de boodschap. De woonaantrekkelijkheid van gemeente Valkenswaard wordt niet enkel bevorderd vanuit het programma Wonen. Andere programma s van de gemeente Valkenswaard dragen hier ook toe bij. Wederzijds wordt er geprofiteerd van de acties en maatregelen uit dit Actieplan en de acties die vanuit andere programma s rondom de thema s van de Toekomstvisie 2030 georganiseerd worden. Het gaat o.a. om de volgende programma s: - Masterplan Centrum Valkenswaard: een economische impuls door de buitenruimte aantrekkelijker in te richten. - Bereikbaar Valkenswaard: verkeerskundige maatregelen om het dorp bereikbaar en veilig te maken. - Natuurlijk Avonturen Landschap - de visie en het programmaplan voor het buitengebied (onderdeel van De Groote Heide): een economische impuls die inzet op de groeisector vrijetijdsbesteding. Hierbij gaat een speciale aandacht uit naar jongeren en (jonge) gezinnen met kinderen, 3
1 Wat hebben we gedaan? Analyse en onderzoek: Om jongeren te behouden en (jonge) gezinnen vanuit de Brainportregio aan te trekken, is het van belang te weten wat Valkenswaard momenteel te bieden heeft. Daarnaast hebben we kennis nodig over onze knelpunten/ bedreigingen. We bekijken wat daarvoor de beste oplossingen zijn. Met andere woorden; we zoeken antwoord op de vragen: - Wat zijn de aantrekkelijke punten van Valkenswaard als woon- en vestigingsplaats? 1. Hoog voorzieningenniveau: zowel dagelijkse als plusvoorzieningen zijn in grote getalen aanwezig in gemeente Valkenswaard. Er is een levendig centrum met een groot aanbod aan horeca en winkels. 2. Aanwezigheid natuurlijk groen: met de ambities rondom de Groote Heide wordt er verder gewerkt aan versterking van onze unieke kwaliteiten. Hier ontstaan in de nabije toekomst nog grote kansen. 3. Ligging in de Brainportregio: Op economisch vlak gaat het goed in de regio en hier plukt gemeente Valkenswaard de vruchten van. - Wat zijn de knelpunten? 1. Er zijn een aantal knelpunten in diverse segmenten van de woningmarkt. De voornaamste is de restschuldproblematiek onder jongeren/jonge gezinnen. Zij hebben vaak een restschuld op hun huidige woning waardoor verhuizen naar een andere woning te duur wordt. Dit heeft effect op gehele woonketen. 2. Individualisering is een trend met name onder jongeren die ervoor zorgt dat sociale cohesie binnen de gemeenschap afneemt. Dit baart de gemeente zorgen. Op termijn kan dit negatieve effecten met zich meebrengen. 3. Bereikbaarheid lijkt nog steeds een knelpunt te zijn in gemeente Valkenswaard. Echter, hier wordt hard aan gewerkt. De autobereikbaarheid gaat verbeteren door de komst van de Westparallel terwijl de OV-visie een inzicht geeft in verbeterende bereikbaarheid met het openbaar vervoer. - Wie zijn onze doelgroepen? 1. Jongeren: In de leeftijd van 18 tot 30, met een gevarieerd opleidingsniveau, voornamelijk uit de omgeving van Valkenswaard. In hun vrije tijd zijn zij bezig met o.a. sporten, uitgaan en vrienden. 2. Jonge gezinnen: In de leeftijd van 25 40, met 1 of meerdere jonge kinderen. Zij werken in de omgeving van Valkenswaard en in hun vrije tijd besteden zij hun tijd aan activiteiten met de kinderen en ontspanning in de buurt. 3. Expats in de omgeving van Eindhoven: Werken in de regio, maar geboren en opgegroeid in een ander land. Zij hebben niet direct de intentie om zich hier voor lange tijd te vestigen en identificeren zich niet of nauwelijks met Nederland. - Waaraan is behoefte door de doelgroepen? De analyse heeft veel informatie gegenereerd over de woonaantrekkelijkheid van gemeente Valkenswaard. Op basis van de resultaten kan een inschatting gemaakt worden op de aantrekkelijkheid van gemeente Valkenswaard voor jongeren, jonge gezinnen en expats, maar deze resultaten zijn nog niet getoetst aan de doelgroep zelf. Daarom worden nu nog stappen ondernomen om hier een beter beeld van te krijgen. Een digitale enquête is uitgezet waaruit moet blijken wat de doelgroep momenteel nog mist in Valkenswaard, maar ook waar ze juist erg tevreden over zijn. 4
2 Wat gaan we doen in 2018 (maatregelenpakket) Op basis van de analyse is een breed pakket aan maatregelen uitgewerkt. Deze maatregelen zijn gericht op het wegnemen van de knelpunten en het versterken van de kwaliteiten van gemeente Valkenswaard. De meeste maatregelen zijn gericht op de lokale woningmarkt. Om de doelgroep te behouden en aan te kunnen trekken moet voldaan kunnen worden aan de eerste randvoorwaarde: een passend woningaanbod in Valkenswaard. Het beleid is er op gericht om enthousiasme en vestigingsbereidheid te belonen met een met pakket aan vestigingsmaatregelen: - Juiste woningvoorraad voor jongeren en jonge gezinnen o Sociale koop, starterswoningen - Bevorderen betaalbaarheid o Startlening, doorstroomlening - Bevorderen verkoop te koop staande woningen: instapklaarlening - Verbondenheid met Valkenswaard vergroten o Verbinding onderwijs en bedrijfsleven - Verder versterken kindpakket o Brede scholen beleid - Verder versterken voorzieningenniveau o Marktonderzoek nieuwe bioscoop - Monitoring effecten dmv woonaantrekkelijkheidsscan De outcome is daarmee een aantrekkelijk woonklimaat in 2030 in een dorp met een bloeiende economie. Met de resultaten uit het onderzoek is een eerste beleidsplan opgesteld. Hoewel nu nog kennis ontbreekt over de specifieke behoefte van onze doelgroep en hoe we die het best kunnen bereiken, zijn algemene landelijke onderzoeken we een goede graadmeter voor wat wel en niet werkt. De quick wins uit het maatregelenpakket spelen hierop in, deze zijn als het ware het laaghangend fruit die we kunnen plukken. Samen met Valkenswaard Marketing wordt gekeken hoe we gebruik kunnen maken van reeds bestaande initiatieven en evenementen om onze boodschap te verspreiden. Ook diverse partners ( zie paragraaf 4) worden ingezet om onze boodschap te verspreiden. Daarnaast zoeken we daar waar mogelijk versterking en synergie bij de belendende programma s door speciale aandacht te geven aan jongeren en jonge gezinnen. (dit wordt beschreven in de communicatieplannen over Masterplan Centrum, Bereikbaar Valkenswaard en de gebiedsvisie De Groote Heide VW). 5
3 Hoe monitoren we? Hoe stellen we het beleid bij? Een goed beeld van de resultaten van de acties en maatregelen helpt om de juiste keuzes te maken. Hierop wordt het beleid bijgesteld en zullen naar alle waarschijnlijkheid nieuwe dan wel extra acties ingezet en maatregelen getroffen. En ook die worden nauwgezet gevolgd en beoordeeld op hun effectiviteit. Dit gebeurt aan de hand van vragenlijsten die we vragen in te vullen door kopers/verkopers en huurders. Nieuwe inwoners worden gemonitord op leeftijd, herkomst, aantallen. Daarnaast wordt de woonaantrekkelijkheidsscan die als basis voor de analyse heeft gediend, de komende jaren gebruikt als toets voor de effectiviteit van onze maatregelen. Omdat de woonaantrekkelijkheidsscan iedere 3 jaar veranderd, wordt voorgesteld dit eens per drie jaar te organiseren. 6
4 Communicatie, promotie en samenwerking. Om onze doelen te bereiken, werken we op lokaal niveau samen met enkele partners en huidige inwoners. Daarnaast communiceren we op regionaal en lokaal niveau met belanghebbenden en belangstellenden. Hiervoor worden diverse kanalen- en middelen ingezet zoals website, social media, pers, excursies, themajaar Jongeren, informatie- en promotiepakketten. Wie zijn onze communicatiedoelgroepen? De doelgroepen splitsen zich in twee hoofdgroepen: A Belanghebbenden, dit zijn onze partners, zoals Makelaars, scholen, wijkcoördinatoren, Valkenswaard Marketing en samenwerkingsverband De Groote Heide, politieke partijen, inwoners van gemeente Valkenswaard B Belangstellenden, te weten: Expats, internationals Jonge gezinnen tm 40 jaar Jongeren t/m 25 jaar (aantrekken) (aantrekken/behouden) (behouden) Wat is onze boodschap? De communicatieboodschap voor onze partners (belanghebbenden)is: Eventueel: Voorkomen is beter dan genezen. Om ook in 2030 nog een aantrekkelijke gemeente te zij, is een actieplan opgesteld om aan te sluiten bij de huidige en toekomstige behoeftes van jongeren en (jonge)gezinnen. Dit actieplan heeft als doel ontgroening tegen te gaan. Hiermee blijft er ook in de toekomst draagvlak voor het behoud van voorzieningen (zoals onder andere scholen, winkels, sportaccommodaties, bibliotheek, theater, scholen, apotheken, artsen).dit komt weer ten goede aan de leefbaarheid van Valkenswaard. Valkenswaard heeft goede troeven in handen. Het is dé poort naar De Groote Heide natuur en het is dé achtertuin van de Brainport. Valkenswaard werkt hard aan haar centrum. Deze wordt nog aantrekkelijker gemaakt om te shoppen, te eten & drinken, voor een dagje uit. Valkenwaard werk ook aan haar bereikbaarheid en verkeersveiligheid voor fietsers, wandelaars, (h)ov en gemotoriseerd bestemmingsverkeer. Valkenswaard heeft prachtig natuurschoon in haar buitengebied, waar de recreant ook volop actief kan zijn. Valkenswaard is daarmee niet alleen een mooie gemeente om in te wonen, maar ook dé recreatiegemeente van Zuidoost Brabant. Het was nog nooit zo aantrekkelijk om te blijven of om te kiezen voor Valkenswaard. Promotie voor belangstellenden (behouden en aantrekken): De promotie haakt in op het feit dat niet Valkenswaardenaren geholpen mogen worden over wat Valkenswaard te bieden heeft en dat het welbeschouwd niet zo heel ver van Eindhoven ligt. Ook de slagingskans op de huizenmarkt is vele malen groter dan in Eindhoven en de Brainportregio. 7
Communicatiedoelen: De belangrijkste hoofddoelen van het programma Wonen (Woonaantrekkelijkheid) zijn Behouden en Aantrekken. De afgeleide communicatiedoelen zijn: 1) Informatie/ voorlichting/ promotie verzorgen over vestigingsvoorwaarden (een praktische handleiding over wonen in Valkenswaard, infopakket/ promotie bij makelaars). = Aantrekken 2) Bewustwording creëren van de voordelen van Valkenswaard als woon- en vestigingsplaats (opsomming pluspunten in infopakket/promotiepakket bij makelaars, studentenpakket voor aanstaande studenten. En verder themajaar jongeren (VM) evenementenkalender, excursies vanuit de brainport, inzetten influencial vloggers, inzet andere ambassadeurs) = Behouden en Aantrekken 3) Enthousiasme bevorderen om hier te blijven wonen en om zich hier te vestigen (promotie via best practices, testimonials via print en digitale kanalen, de wijken stellen zich op open dag voor met verhalen over sociale cohesie, veiligheid en voorzieningen, en jaarlijkse wijkfeesten) = Behouden en Aantrekken Hoe bereiken onze doelgroepen? We maken gebruik van onze partners (belanghebbenden) Valkenswaard Marketing. We maken gebruik van hun promotie van Valkenswaard en haar buitengebied via evenementen, website, marketing- en promotieacties, excursies vanuit ehtc middels marketing en promotieacties. Ook wordt bekeken of een themajaar Jongeren tot de mogelijkheden behoort. De Groote Heide samenwerkingsverband: We liften mee op hun regio-promotie via hun website en regionale beursdeelnames (ism Visit Brabant) Wijkcoördinatoren en wijk- en dorpsraden: Distributie van ons informatie en promotiepakket, wijken stellen zich voor met een open dag, wijkfeest. Makelaars Distributie van ons informatie- en promotiepakket. Scholen: Distributie via conrectoren: studentenpakket: Studeren doe je in Eindhoven. Wonen doe in Valkenswaard. Verrassend dichtbij. Nieuwe inwoners van Lage Heide Testimonials Inwoners Ambassadeurs Jongerenraad + Politieke partijen Ambassadeurs Algemeen: Berichtgeving en call-to-actions via social media Gemeentelijk berichten bij nieuwsaanbod en inzetten Vloggers, poll (peiling) Ook aan facebook Jongeren in Valkenswaard en de jongerenraad 8
Huisstijl Berichtgeving in de lokale en regionale pers Bij nieuwsaanbod wordt er een persbericht of kopii verstuurd aan de regionale en lokale krant, wellicht ook naar de Frits, makelaars, de Jongerenraad We gebruiken voor het maatregelenpakket van de gemeente, de gemeentelijke huisstijl. Alle promotieactiviteiten krijgen de huisstijl van Valkenswaard Marketing. 9