Monument: Aula begraafplaats Duinhof, IJmuiden REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Gemeente Plaats 0453100000023037 Noord-Holland Velsen IJmuiden Straat/huisnummer Slingerduinlaan 4 Postcode Kadastrale aanduiding IJmuiden M 7923 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer] Begraafplaatsaula
KENNIS: WAARDERING I Cultuurhistorische waarde: belang van het object/complex 1. als bijzondere uitdrukking van (een) culturele, sociaaleconomische en/of bestuurlijke/beleidsma tige en/of geestelijke ontwikkeling(en); 2. als bijzondere uitdrukking van (een) geografische, landschappelijke en/of historisch-ruimtelijke ontwikkeling; 3. als bijzondere uitdrukking van (een) technische en/of typologische ontwikkeling(en); 4. wegens innovatieve waarde of pionierskarakter; 5. wegens bijzondere herinneringswaarde. In Nederland ontstaat in de jaren 20 naast katholieke en protestantse begraafplaatsen, een traditie van gemeentelijke of algemene begraafplaatsen. Die kenmerken zich door hun bijzondere ruimtelijke kwaliteit en landschappelijke aanleg en een neutrale aula die door alle gezindten gebruikt kon worden. Deze traditie wordt na de Tweede Wereldoorlog voortgezet, waarbij de architectuur en het landschap steeds meer in elkaar opgaan. Aan het einde van de 19 de eeuw werd in Driehuis buiten de bebouwde kom de particuliere begraafplaats Westerveld gerealiseerd. Na de Tweede Wereldoorlog werd ten westen van Westerveld in aansluiting op deze grote particuliere begraafplaats eveneens buiten de bebouwde kom in de bossen van de binnenduinrand de algemene begraafplaats Duinhof gesticht. II Architectuur- en kunsthistorische waarde: (bijzonder) belang van het object/complex 1. voor de geschiedenis van de architectuur en/of bouwtechniek; 2. voor het oeuvre van een bouwmeester, architect, ingenieur of kunstenaar; 3. wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp; Met het ontwerpen van zijn aula s voor begraafplaatsen ontwikkelde Dudok een eigen monumentale funeraire architectuur. Deze architectuur wordt gekenmerkt door een sobere en strakke vormgeving met hoge esthetische waarde. Dudok heeft vier aula s bij begraafplaatsen en een crematorium ontworpen. Deze gebouwen nemen een bijzondere plaats in zijn oeuvre in. De aula van Duinhof behoort samen met die van de begraafplaats Zuiderhof in Hilversum tot de laatste werken uit het oeuvre van de architect. De begraafplaatsaula van Duinhof is een van Dudoks werken waarin zijn sobere, strakke architectuur een hoogtepunt bereikt. 4. wegens het bijzondere Dudok paste in het interieur grote platen wit
materiaalgebruik, de ornamentiek en/of monumentale kunst; 5. wegens de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur(onderdelen). III Situationele en ensemblewaarde 1. object als essentieel (cultuurhistorisch, functioneel en/of architectuurhistorisch en visueel) onderdeel van een complex; 2. a. bijzondere, beeldbepalende object voor het aanzien van zijn omgeving; b. bijzondere complex voor het aanzien van zijn omgeving, wijk, stad of streek; 3. a. bijzondere complex wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie tot de onderlinge historisch-ruimtelijke context en in relatie tot de daarbij behorende groenvoorzieningen, wegen, wateren, bodemgesteldheid en/of archeologie; b. bijzondere object wegens de wijze van verkaveling/ inrichting/ voorzieningen. marmer toe. Hierdoor krijgt het interieur een monumentale, serene uitstraling. De kleurstelling van het interieur is dezelfde als die van de burgerzalen in het raadhuis van Velsen en Hilversum. De aula is aan de zuidzijde voorzien van hoge ramen. Vanuit de aula is aan de westzijde door de grote ramen zicht op het achterliggende grasveld en de vijver. Door deze ramen lopen het in- en exterieur in elkaar over en vervaagt de scheiding tussen binnen en buiten. De begraafplaatsaula vormt de kern van de begraafplaats Duinhof en is daarmee functioneel gezien een essentieel onderdeel van het complex. De begraafplaatsaula ligt aan de westzijde van de begraafplaats. Door de ligging op de enige open plek op de begraafplaats en door de vormgeving waarbij de drie vleugels van het gebouw de open ruimte omsluiten is het gebouw bepalend voor het aanzien van dit belangrijkste deel van de begraafplaats. De begraafplaats aula en de begraafplaats werden door Dudok op fraaie wijze ingepast in het bestaande duinlandschap. De aula werd geplaatst op een open plek in het bos. De route naar de aula leidt over een slingerweg door het beboste duinlandschap. Vervolgens openbaart de aula zich ineens als bij verrassing op de open plek. IV Gaafheid en herkenbaarheid: belang
van het object/complex 1. wegens de architectonische gaafheid en/of herkenbaarheid van ex- en/of interieur; 2. wegens de materiële, technische en/of constructieve gaafheid; 3. als nog goed herkenbare uitdrukking van de oorspronkelijke of een belangrijke historische functie; 4. wegens de waardevolle accumulatie van belangwekkende historische bouwen/of gebruiksfasen; 5. (van specifiek het complex) wegens de gaafheid en herkenbaarheid van het gehele ensemble van samenstellende onderdelen (hoofd- en bijgebouwen, hekwerken, tuinaanleg e.d.); 6. in relatie tot de structurele en/of visuele gaafheid van de stedelijke, dorpse of landschappelijke omgeving. De aula met de bijbehorende condoleanceruimte en de facilitaire ruimtes tonen een hoge mate van architectonische gaafheid. Zowel het interieur als de inrichting van de aula zijn gaaf bewaard gebleven. Noch in het interieur noch in het exterieur hebben ingrijpende materiële aanpassingen plaats gevonden. De begraafplaatsaula is nog steeds als zodanig in gebruik waardoor de herkenbaarheid van de oorspronkelijke functie volledig bewaard is gebleven. V Zeldzaamheid 1. belang van het object/complex wegens absolute zeldzaamheid in architectuurhistorisch, bouwtechnisch, typologisch of functioneel opzicht; 2. uitzonderlijk belang van het object/complex wegens relatieve zeldzaamheid in relatie tot één of meer van de onder I t/m III genoemde kwaliteiten.
Onderdelen zonder monumentale waarde: - Exterieur - Interieur Receptiegeschiedenis, prijzen e.d. Overige KENNIS: FEITENVERZAMELING Oorspronkelijke functie Typologie Huidige functie (met jaartal) Naam object Stijl/stroming Begraafplaatsaula Begraafplaatsaula Begraafplaatsaula (2012) Begraafplaatsaula Duinhof Nieuwe zakelijkheid Bouwtijd (ook de planfase) 1959-1961 Architect(en)/ontwerper(s) W.M. Dudok Uitvoerder (aannemer e.d.) Opdrachtgever Exterieur Gemeente Velsen De begraafplaatsaula wordt gevormd door drie vleugels die een grasveld omsluiten. De drie vleugels bestaan uit de aula, de condoleanceruimte en een schaftlokaal annex onderhoud- en bergruimte. Een grote overstekende luifel maakt voor de bezoekers direct duidelijk waar de entree van de aula is. Ter zijde van de aula staat een kleine klokkentoren die nauwelijks hoger is dan het hoogste punt van de entree. De aula heeft een oplopend dak. gebouw, constructietechniek Interieur (indeling) De aula bestaat uit een grote, ongedeelde ruimte. Aan de achterzijde van de zaal bevindt zich het balkon met het orgel.
Een deur aan de zuidzijde van de aula geeft toegang tot de condoleanceruimte. Ook de condoleanceruimte is een ongedeelde ruimte. interieur, techniek en materialen Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument Groen erfgoed Bestaand duinlandschap. Stedenbouwkundige ligging, situering (incl. aanduiding windstreek), omgeving van belang In bossen van de binnenduinrand, buiten bebouwde kom, ten westen van particuliere begraafplaats Westerveld. Archeologische relevantie ondergrond De begraafplaats ligt voor zover bekend niet op een terrein van archeologische waard. Geschiedenis Roerende objecten van belang voor het gebouw Relevante wijzigingen Bezocht H. van Meeteren, 17 februari 2012, bezoek exterieur en interieur. Overige. KENNIS: BRONNEN Primaire bronnen, kaarten, literatuur, documentatie, websites Nr. 1 Nr. 2 Auteur, Titel, Plaats/jaar, pp De items voorzien van een nummer.bijv. 1. Archief architect in Herman van Bergeijk, Willem Marinus Dudok, Architect-stedebouwkundige 1854-1974, Naarden 1995. Pieter Rings, Dudok in Velsen. Het geheim van de Lange Nieuwstraat, Haarlem 2005.
Interviews bewoners, gebruikers