Kwartaal 2 2011 BiblioPlus Collectie & Toptitels
Colofon BiblioPlus Onderzoeksteam Cubiss Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 2
Inhoudsopgave 1. Achtergrond... 4 2. Resultaten... 5 2.1 Achtergrondkenmerken... 5 2.2 Collectie... 6 2.3 Toptitels... 15 3. Samenvatting... 19 Bijlage... 20 Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 3
1. Achtergrond In juli 2011 is aan het klantenpanel van BiblioPlus een uitnodiging verstuurd voor deelname aan een onderzoek. In totaal is het onderzoek verzonden aan 653 panelleden. Er zijn 354 personen met de vragenlijst begonnen en 336 personen hebben de vragenlijst afgerond. Dit betekent een respons van 48 procent. De panelleden is een onderzoek voorgelegd dat bestaat uit een tweetal modules: a) Collectie b) Toptitels In hoofdstuk 2 zijn de resultaten van het onderzoek gepresenteerd. De antwoorden op open vragen zijn letterlijk overgenomen antwoorden van respondenten. In hoofdstuk 3 volgt een beknopte samenvatting naar aanleiding van de resultaten. Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 4
2. Resultaten 2.1 Achtergrondkenmerken In tabel 1 zijn de persoonlijke kenmerken van de deelnemende panelleden weergegeven. Tabel 1. Persoonskenmerken (%) Totaal Geslacht Man 16 Vrouw 84 Leeftijd Tot 20 jaar 1 20 tot en met 29 jaar 2 30 tot en met 39 jaar 7 40 tot en met 49 jaar 30 50 tot en met 59 jaar 29 60 tot en met 69 jaar 24 70 jaar of ouder 7 Opleiding Lagere school 0 Lbo, mavo of vmbo 17 Havo, vwo of mbo 38 Hbo of wo 45 Uit tabel 1 blijkt dat de meeste respondenten vrouw zijn. In veel gevallen zijn de respondenten tussen de 40 en 70 jaar oud en hebben zij een middelbare tot hoge opleiding genoten. Dit bleek eveneens uit de eerder uitgevoerde klantenpanelonderzoeken. Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 5
2.2 Collectie De collectie vormt het kernproduct van elke bibliotheek. Om vraaggericht te kunnen werken is het van belang om aandacht aan dit product te besteden. Welke interesse heeft het klantenpanel voor de verschillende collectieonderdelen, in welke mate wordt er gebruik van gemaakt en hoe beoordelen zij de collectie? In figuur 1 is per collectieonderdeel te zien welk deel van het klantenpanel er interesse in heeft (ofwel enigszins, ofwel zeer) en welk deel van de respondenten er het afgelopen half jaar ten minste 1 keer gebruik van heeft gemaakt (ofwel geleend, ofwel ter plaatse in de bibliotheek bekeken). Figuur 1. Interesse in en gebruik van collectieonderdelen (%) In tabel 2 op de volgende pagina is weergegeven hoe vaak men daadwerkelijk van de in figuur 1 genoemde collectieonderdelen gebruik maakt en in welke mate men er interesse in heeft. Tabel 2. Interesse in en gebruik van collectieonderdelen (%) Leesboeken, romans Interessant? Percentage Afgelopen 6 maanden gebruikt? Percentage Niet interessant 3 Geen enkele 9 Enigszins interessant 19 1-2 stuks 10 Zeer interessant 78 3-5 stuks 15 6 stuks of meer 66 Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 6
Tabel 2. Interesse in en gebruik van collectieonderdelen (%) - vervolg Interessant? Percentage Afgelopen 6 maanden gebruikt? Informatieve boeken Percentage Niet interessant 5 Geen enkele 13 Enigszins interessant 58 1-2 stuks 35 Zeer interessant 37 3-5 stuks 31 6 stuks of meer 21 Filmdvd s Niet interessant 52 Geen enkele 73 Enigszins interessant 41 1-2 stuks 16 Zeer interessant 8 3-5 stuks 8 6 stuks of meer 4 Tijdschriften Niet interessant 25 Geen enkele 40 Enigszins interessant 49 1-2 stuks 21 Zeer interessant 25 3-5 stuks 14 6 stuks of meer 25 Kranten Niet interessant 70 Geen enkele 88 Enigszins interessant 22 1-2 stuks 7 Zeer interessant 8 3-5 stuks 2 6 stuks of meer 3 E-readers Niet interessant 53 Geen enkele 91 Enigszins interessant 33 1-2 stuks 8 Zeer interessant 14 3-5 stuks 0 Totaal 6 stuks of meer 0 Bladmuziek Niet interessant 76 Geen enkele keer 92 Enigszins interessant 19 1-2 keer 6 Zeer interessant 5 3-5 keer 1 6 keer of vaker 1 Luisterboeken Niet interessant 65 Geen enkele 90 Enigszins interessant 27 1-2 stuks 7 Zeer interessant 8 3-5 stuks 2 6 stuks of meer 1 Puzzels/spelletjes Niet interessant 74 Geen enkele 90 Enigszins interessant 20 1-2 stuks 5 Zeer interessant 6 3-5 stuks 3 6 stuks of meer 2 Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 7
Hoe tevreden is men nu over (aspecten van) de collectie? Aan degenen die aangegeven hebben het afgelopen half jaar ten minste 1 keer gebruik te hebben gemaakt van een collectieonderdeel, is gevraagd in hoeverre men tevreden is met de keuzemogelijkheid, actualiteit, kwaliteit, beschikbaarheid en de prijs/kosten van dat onderdeel. In tabel 3 zijn de gemiddelde scores weergegeven in plaats van percentages. De scores kunnen variëren van 1 (zeer ontevreden) tot 5 (zeer tevreden). Een gemiddelde score van hoger dan 3,0 geeft aan dat een meerderheid van de respondenten positief staat tegenover het gevraagde aspect. Tabel 3. Tevredenheid met collectieonderdelen (gemiddelde; 1 = zeer ontevreden, 5 = zeer tevreden) Leesboeken (n*=315) Informatieve boeken (n=297) Filmdvd s (n=92) Tijdschriften (n=202) Kranten (n=9) Keuzemogelijkheid 4,0 3,6 3,5 3,9 3,8 Actualiteit 3,8 3,5 3,4 3,9 4,1 Kwaliteit 4,1 3,8 3,8 3,9 4,0 Beschikbaarheid 3,6 3,7 3,6 3,6 4,0 Prijs/Kosten 4,1 3,9 3,5 4,0 3,9 E-reader (n=29) Bladmuziek (n=27) Luisterboeken (n=34) Puzzels/ spelletjes (n=35) Keuzemogelijkheid 3,1 3,2 3,2 3,6 Actualiteit 3,3 3,4 3,3 3,3 Kwaliteit 3,7 3,8 3,8 3,9 Beschikbaarheid 2,9 3,6 3,5 3,7 Prijs/Kosten 3,6 3,7 4,0 4,1 *n = het aantal respondenten Eveneens is aan het klantenpanel een tweetal vragen gesteld over de uiterlijke kwaliteit van de collectie. Hiermee wordt onder andere de kwaliteit van de kaft en de bladzijden en de frisse uitstraling bedoeld. Aangezien deze stellingen over de collectie in het algemeen gaan, zijn deze vragen aan alle respondenten voorgelegd. Tabel 4. Uiterlijke kwaliteit van de collectie (%) Vraag: Over het algemeen bekeken: Antwoord Percentage In hoeverre bent u tevreden over de uiterlijke kwaliteit van de collectie romans (o.a. literatuur, spannende boeken etc.) in de bibliotheek? Met uiterlijke kwaliteit bedoelen we: kwaliteit van de kaft, bladzijden, frisse uitstraling etc. In hoeverre bent u tevreden over de uiterlijke kwaliteit van de collectie informatieve boeken in de bibliotheek? Met uiterlijke kwaliteit bedoelen we: kwaliteit van de kaft, bladzijden, frisse uitstraling etc. Zeer ontevreden 0 Ontevreden 2 Neutraal 11 Tevreden 69 Zeer tevreden 18 Zeer ontevreden 0 Ontevreden 1 Neutraal 22 Tevreden 60 Zeer tevreden 17 Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 8
De waardering voor de collectie is eveneens gemeten aan de hand van stellingen. Figuur 2 illustreert welk percentage van het klantenpanel het eens of oneens is met de stellingen. Figuur 2. Stellingen gebaseerd op de huidige ervaring (%) In onderstaande tabel is te zien dat de collectie van BiblioPlus door het klantenpanel met een 7,5 gewaardeerd wordt. Tabel 5. Welk rapportcijfer geeft u voor de collectie van de bibliotheek? (1 is 'heel slecht' en 10 is 'uitmuntend') Gemiddelde 7,5 Middels een open vraag is tot slot aan de respondenten gevraagd of zij nog verbeterpunten hebben voor de collectie. Deze verbeterpunten zijn weergegeven in tabel 6. Tabel 6. Heeft u nog verbeterpunten voor de collectie? actie tegen het omvouwen van bladzijdes als boekenlegger door gebruikers. Daardoor verouderen de boeken snel. Dus: Heb respect voor het boekactie actualiseren, meerdere exemplaren van "toptitels Actualiteit kan beter. Actuele week-maandbladen op uitleenbasis Actueler Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 9
Tabel 6. Heeft u nog verbeterpunten voor de collectie? - vervolg als er een lange wachtlijst is meerdere boeken aanschaffen Als er een nieuw boek uit is gekomen dan is dat boek vaak nog in bestelling, maar als je dan reserveert kom je toch vrij snel aan de beurt Als er een nieuw boek uit is sneller de mogelijkheid om het te lenen en niet dat je het na 3 weken al meteen terug moet brengen omdat het gereserveerd is. Als ik in de bibliotheek Uden kom tref ik een ruimere sortering dan de bibliotheek in Grave. Waarom is er zo weinig keuze in Grave? Als je een boek wilt lezen wat net uit is moet je soms maanden wachten, dat is niet zo erg als je dat weet. Het aantal erotische boeken is heel beperkt en moet je dan reserveren. Ben heel tevreden over alles. Je kunt gewenste boeken aanvragen. Met een beetje geduld en schappelijkheid kom je een heel eind. De nieuwste boeken van nu zijn over enkele maanden ook heus nog wel interessant! ben tevreden boeken die nauwelijks gelezen worden, eerder uit de collectie nemen. boeken die net uit zijn en gewild zijn, meer bestellen boeken, die net uit zijn. moeten wel sneller in de bieb geleend kunnen worden. meerdere exemplaren graag, soms erg lang op de wachtlijst. breder aanbod zowel informatieve boeken als literatuur collectie mag actueler collectie uitbreiden met (toegang tot) die van Nijmegen (Gelderland zuid) De actualiteit van de boeken zou beter kunnen en het aantal beschikbare exemplaren De nieuwste boeken van Karin Amstrong aanschaffen! De populaire titels dien je ver van tevoren te reserveren, dan komen er ineens 3 boeken voor je binnen. Dan zit er tijdsdruk achter, want je kunt dan niet verlengen. de systematische plaatsing van informatieve boeken is mij niet altijd helder. deze zeker behouden en niet minderen Dit is nu moeilijk de bieb in Overloon verhuisd, we werden er altijd zeer goed geholpen als we eens een vraag hadden er zijn soms weinig boeken van eenzelfde schrijver. Dan lees je iets van een schrijver dat je erg goed vind en dan staat er verder niets meer van. Meestal moet je dan reserveren, dus wachten. er zouden wat meer actuele boeken in de categorie geschiedenis, cultuur enz. aangeschaft kunnen worden geen verbeterpunten, ik kan altijd gratis reserveren Graag een groter aanbod literaire romans. Het aandeel streekromans en thrillers is erg groot, ik mis daarentegen bijvoorbeeld bekende klassiekers. graag iets nieuwere boeken Graag interessante boeken e4n meer lite4ratuur! Graag meer actuele kunst leken, het zijn altijd dezelfde. Graag meer Engelstalige boeken, reisboeken (geen gidsen) Graag sneller en meer nieuwe boeken van veel gelezen (m.n. thriller-)schrijvers opnemen, en dan bv enkele exemplaren niet inbinden, waardoor ze sneller beschikbaar zijn. grotere beschikbaarheid van actuele titels Het is heel handig dat je ook via andere bibliotheken boeken kunt bestellen. Misschien wat minder gangbare boeken extra onder de aandacht brengen. Bijv. aanrader(s) van de maand in de nieuwsbrief van biblioplus (gelezen door jullie personeel?) het nummer van de pas iets korter als het kan want je tikt je het apezuur. het wordt toch wel steeds beter. Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 10
Tabel 6. Heeft u nog verbeterpunten voor de collectie? - vervolg Het zou fijn zijn als er wat meer exemplaren zijn van de actuele boeken Ik begrijp dat je niet alle actuele boeken in de collectie kunt hebben. Een reservering plaatsen op biblioplus.nl is ideaal. ik ben echt heel tevreden Ik ben tevreden over het aanbod en de actualiteit van de boeken die ik graag lees. Ik ben niet geheel afhankelijk van dat aanbod omdat ik regelmatig zelf boeken koop. Als ik een boek aanvraag heb ik dat altijd binnen een redelijke tijd! Ik maak al gebruik van het gastlezerschap, dus kan ik elders buitenlandse romans in de originele taal vinden. Op die manier kan ik over een grotere collectie beschikken, tot tevredenheid. Toch zouden nieuwe romans wat sneller in de bieb mogen arriveren. Ik mis Engelstalige boeken en de collectie is niet al te groot. Bestel ik een boek voor een bepaalde datum dan krijg ik al veel eerder een bericht dat het boek er is (is niet altijd handig) ik vind dat we een hele fijne bieb hebben,en ben heel tevreden,ook wat medewerkers betreft,altijd goede hulp als je eens wat zoekt,en niet zo snel kunt vinden. Ik vind het erg jammer dat de muziek cd's uit de collectie Grave is. Ik vind het soms wel erg lang duren voor ik een gereserveerd boek krijg. Ik vind het vervelend dat de boeken geen harde kaften meer hebben, maar dat ze met draden aan elkaar zitten, dat ligt niet lekker in de hand. Ik zou graag meer boeken van het genre lach/komedie in de bibliotheek zien. In de zomer erg weinig boeken inspelen op nieuwe titels / auteurs ja de nieuwste boeken, dus vers van de pers? ja inmiddels lees ik via een e-reader, jammer dat je deze boeken nog niet kunt lenen bij de bieb. keuze in humoristische boeken en spirituele boeken mogen wat ons betreft uitgebreid worden Langere leentijd voor E-readers en DVD's.De afstand naar de bib. maakt dat ik kosten moet maken om naar de bib te komen, dus wil dat niet wekelijks. Lastig zoeken naar een specifiek boek bij informatieve boeken. Niet altijd duidelijk waarom en welk sleutelwoord voor een boek gekozen wordt en waarmee het dan op de boek rug in het rek staat. Meer actuele bladmuziek met een wat hoger niveau. meer actuelere informatieve boeken meer actuele uitgiften en bv. via mail attent maken op nieuwe uitgaven. Er is wellicht veel meer te vinden dan ik weet. Meer boeken over sporttraining binnen diverse disciplines. Meer Engels (niet alleen voor boekenlijst middelbare school). In zijn algemeenheid: collectie uitbreiden. Meer Engelse boeken. Van sommige informatieve onderwerpen zijn vooral oudere boeken aanwezig (bijvoorbeeld een boekje over Zwitserland uit 2003). Vooral voor informatieve boeken is actuele informatie belangrijk. Meer Engelstalige boeken, ik lees graag Britse/Amerikaanse boeken in de oorspronkelijke taal. meer exemplaren meer exemplaren van actuele romans meer exemplaren van bestsellers Meer fantasy-boeken Meer griezelboeken. Meer informatieve boeken van recente datum meer keus in romans Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 11
Tabel 6. Heeft u nog verbeterpunten voor de collectie? - vervolg meer keuzemogelijkheden en meer recent verschenen boeken. Meer literaire romans, minder boeken met vage spiritualiteit Meer nieuwe boeken ook op het gebied van info over tal van onderwerpen die actueel zijn. meer nieuwe en actuele boeken( romans), prijswinnaars van het jaar, meerdere exemplaren. Ontwikkelingsspelletjes voor jonge kinderen, zijn er weinig. meer nieuwe recente literaire werken meer nieuwe uitgaves meer nieuwer boeken. Meer Nieuwste boeken Meer puzzels voor kinderen die net iets moeilijker zijn dan wat er nu ligt meer ruimte meer van de nieuwste boeken meer variatie in tijdschriften meerdere boeken die nieuw uit zijn aanschaffen meerdere exemplaren van bepaalde boeken stukgelezen boeken eerder vervangen meerdere exemplaren van computer- en fotografietijdschriften Meerdere exemplaren van de net uitgekomen bestsellers. Nu vaak wachttijden voordat je het boek kunt lenen. Met name op dvd gebied zou ik graag wat meer actuele titels zien, met name de meer kwaliteitsfilms /arthousefilms Met wat aanwezig is en gereserveerd kan worden, ben ik tevreden. Minder lang wachten op (nieuwe)boeken via reservering zou wenselijk zijn. minder thrillers/detectives en meer romans /psychologische romans misschien iets duidelijker aanduiding wat betreft soort boeken. Misschien meer exemplaren van een bestseller of bestsellerschrijver(ster). Als ik nu reserveer zijn er bv binnen 1 uur nadat de lijst is binnengekomen van nieuwe aanwinsten er al 77 reserveringen voor 1 boek. Misschien meer recent uitgekomen boeken mn bij jeugd/jongerenboeken zijn de nieuwere versies vaak uitgeleend mogelijkheid e-boeken te "lenen" Naar mijn mening is de bieb goed bezig met verbeteringen op velerlei vlakken! nee ben tevreden nee ik ben heel tevreden over de attenderingsservice en over het online reserveren van boeken, zo heb je de beschikking over veel meer boeken. nee, de nieuwste boeken die net uit zijn, zijn tegenwoordig vrij snel in de bieb te krijgen, iets wat ik erg fijn vind. Als er een boek niet is kun je dit altijd aanvragen. Dit vind ik ook erg fijn. Nee, ik ben een tevreden lener en lezer Nee, ik ben een zeer tevreden klant die zich altijd goed geholpen voelt door de dienstbaarheid van het personeel. Nee, ik heb geen verbeterpunten. Ik ben erg tevreden over de reserveerservice en de attentieservice van nieuwe boeken via de mail. nee, prima zo nee. Alleen een opening van een middag naar een ochtend. Nee. De keus is goed. neen maar meer aandacht voor nieuwe boeken en aanwezigheid tijdschriften tot lenen kan een pluspunt zijn Niet veel, reserveren via internet fijn alleen is bij actuele boeken de wachttijd lang. niets concreet, maar er zijn altijd verbeterpuntjes, maar ik ben heel tevreden hoor nieuwe boeken blijven kopen en zo ook in de bieb laten opvallen Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 12
Tabel 6. Heeft u nog verbeterpunten voor de collectie? - vervolg nieuwe boeken meer in aantal aanschaffen Nieuwe boeken meteen in de uitleen. nieuwe boeken snel beschikbaar maken. Duurt soms erg lang voordat je reservering er is. Misschien meerdere boeken aanschaffen? nieuwe boeken wat sneller beschikbaar hebben, eventueel tegen geringe vergoeding Nieuwe tijdschriften niet meer laten reserveren nieuwe titels graag eerder beschikbaar Nieuwe uitgekomen boeken sneller in de bibliotheek Nieuwere Bestsellers die beter te verkrijgen zijn. nieuwere titels zou wel fijn zijn, dan hoef je niet zo vaak te wachten op een titel Nog iets actueler als dat kan. nog makkelijker maken om aanvragen te bestellen zodat ze duidelijker te vinden zijn op het web Ook wat oudere boeken in de collectie doen. Meer boeken met een bepaald thema dat bespreekbaar moet worden zoals loverboys, homo- en biseksualiteit, gescheiden ouders, pesten etc. op de kaft aangeven of een boek onderdeel is van een serie op dit moment niet Op mijn verlanglijst staan nog meer nieuw uitgekomen boeken en een uitgebreidere collectie Engelstalige boeken en een collectie Spaanstalige boeken. Verder denk ik dat er bijvoorbeeld op het gebied van informatica wel wat nieuwe boeken bij zouden mogen. op plank: top 10 staan erg veel oude titels. Op plank: nieuw te weinig nieuwe boeken die in zijn en net verschenen. realiseer mij dat de omvang van biblioplus en de vraag van de gemiddelde klant maken dat ik niet altijd vind, wat ik zoek. leg me daarbij neer en blijf daarnaast regelmatig boeken kopen... Reisboeken zijn erg gedateerd, actualisering lijkt me wel nodig. rubriceren van geschiedenisboeken in tijdvakken i.p.v. op persoon. sneller boeken die uitkomen aan schaffen Nu moeten ze vaak ergens anders vandaan komen wat weer extra kosten mee brengt Soms kan een populair boek wat eerder besteld worden. Soms heb ik al een reclameblaadje waarin het boek staat en duurt het nog enkele dagen/weken voordat ik het kan aanvragen. Jammer. Stilte (en handhaving daarvan) in de leesruimte zou ik zeer op prijsstellen. tijdschriften die veel uitgeleend worden mogen wel in meerdere exemplaren aanwezig zijn. Vaker de collectie vernieuwen: er staan ook heel oude boeken tussen en/of boeken die nooit uitgeleend worden: zet die in het magazijn zodat er meer ruimte is voor nieuwe boeken vaker wisselen met collega bibliotheken zodat collectie gevarieerd blijft. Als je 'snuffelt' tussen de boeken kom je steeds dezelfde boeken tegen. Van de tijdschriften, waarin ik geïnteresseerd ben, zijn de nummers van het laatste half jaar meestal uitgeleend. Het zou mooi zijn, als er meer nummers beschikbaar zouden zijn. Van populaire titels, meerdere exemplaren aanschaffen, maar de mogelijkheid om te reserveren bij andere bibliotheken is al super. Zo kom je toch op een snelle manier aan je boek. Jammer dat de vakantieservice is afgeschaft! Van sommige auteurs zijn soms enkele boeken te krijgen terwijl er veel meer titels zijn deze worden niet omgewisseld dus dan heb je een auteur ineens uit gelezen. voor een bibliotheek in een kleine gemeente vind ik dat Grave het goed doet Wanneer 4 mensen hetzelfde boek reserveren is het handig om nog een exemplaar aan te schaffen. Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 13
Tabel 6. Heeft u nog verbeterpunten voor de collectie? - vervolg wat meer exemplaren van boeken waarvoor een lange wachtlijst bestaat, vooral nieuwe populaire boeken wat meer luister boeken en de tijdschriften niet zulke oude nummers bewaren in de kast. wat sneller de nieuwe boeken in de bibliotheek en doorverwijzen (als je schrijver x leuk vindt, kijk dan eens bij schrijver y, vind je die ook leuk? kijk dan eens bij schrijver z, enz...) in de bieb zelf, via een systeem in de kasten Weekbladen dienen i.v.m. de actualiteit een uitleentermijn te hebben die NIET LANGER IS DAN 1 WEEK!! Zodra de nieuwe boeken uitkomen moeten ze ook in de bieb te huren zijn Bv Suzanne vermeer Bella Italia enz enz zoekfunctie online voor luisterboeken Zorg dat er niet alleen de filmeditie van het boek is, maar ook het origineel. Er zijn nog mensen die liever het boek lezen als de film kijken, maar dan wel het origineel van het boek! Zou inderdaad wat nieuwere boeken kunnen hebben. Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 14
2.3 Toptitels Alvorens de klantenpanelleden vragen voor te leggen over Toptitels, is hen uitgelegd wat Toptitels precies zijn: Om het aanbod van actuele titels te vergroten, zou de bibliotheek zogenaamde 'Toptitels' kunnen aanbieden. Toptitels zijn de meest actuele bestsellers. Binnen 10 dagen na verschijning heeft de bibliotheek de actuele titels in huis. Deze titels zouden dan voor een kleine vergoeding (bijvoorbeeld 1 euro) 1 week geleend kunnen worden. Door deze korte leentermijn en grote aantallen hoeven klanten minder lang te wachten op de nieuwste boeken. Vervolgens is aan hen gevraagd in hoeverre het concept aanspreekt. De resultaten van deze vraag zijn in onderstaande tabel weergegeven. Tabel 7. In hoeverre spreken Toptitels u aan? (%) Totaal Toptitels spreken mij zeer aan 36 Toptitels spreken mij enigszins aan 53 Toptitels spreken mij helemaal niet aan 11 Aan de personen die hebben aangegeven dat Toptitels hem of haar aanspreken (enigszins of zeer), is de vraag gesteld of ze gebruik zouden maken van Toptitels indien de bibliotheek ze zou aanbieden. Tabel 8. Indien de bibliotheek Toptitels zou aanbieden, zou u hier dan gebruik van maken? (%) Totaal Ja 58 Nee 5 Weet ik niet 37 Een aspect van Toptitels is dat de uitleentermijn slechts één week is. Dit is noodzakelijk om de wachttijd op de nieuwste boeken in te kunnen korten. Om te toetsen wat klanten belangrijker vinden - langere leentermijn of aanwezigheid van actuele boeken - is aan de respondenten gevraagd te kiezen tussen twee stellingen. Op een vijfpuntschaal kon men aanvinken wat men belangrijker vindt en in hoeverre. Tabel 9. Wat vindt u belangrijker? (%) Een lange leentermijn (langer dan 1 week) o o o o o De aanwezigheid van actuele titels 22 19 20 18 21 Het lenen van boeken zonder extra kosten o o o o o 27 14 19 18 22 Het kunnen lenen van actuele titels Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 15
Tabel 10 illustreert hoe het klantenpanel van Biblioplus over het leengeld van een Toptitel denkt. Tabel 10. Wat bent u bereid om voor een Toptitel aan leengeld te betalen? (%) Totaal Niets 39 1 euro 39 2-3 euro 5 Meer dan 3 euro 0 Weet ik niet 18 Tot slot is gevraagd of men nog op- en/of aanmerkingen heeft over de Toptitels. Hier zijn veel verschillende reacties op gekomen die terug te vinden zijn in tabel 11. Tabel 11. Heeft u nog op- en/of aanmerkingen over de Toptitels?.de eerste maand meer leengeld dan verlagen "toptitels" is voor mij niet interessant. een nieuwe uitgave direct kunnen lezen is geweldig. na een paar weken maakt het mij niet meer uit, dan reserveer ik wel. 1 week lijkt me sowieso erg kort Actueel, dus belangrijk als biblioplus zijn "mannetje" wil staan! Als u dit invoert, dan wel liefst een brede selectie (dus verschillende genres en ook bijvoorbeeld kinder-/tienerboeken). Bezuinigen op andere materialen. Cd s films tijdschriften kranten meer inzetten op boeken uitlenen. dan wacht ik wel wat langer op dat boek, er zijn nog genoeg andere te lezen De collectie boeken is zeer uitgebreid, Toptitels is voor mij dus niet van belang. deze moeten gewoon in de bib aanwezig zijn dat hoort mijn inziens bij de service van de bib doen!! een leentermijn van een week kan wat te kort zijn voor een erg dik boek een week leentijd is erg kort. mogelijkheid tot lenen voor verschillende tarieven voor verschillende perioden? er zijn zoveel mooie boeken en mijn tijd is beperkt dus ik weet niet of ik hier gebruik van zal maken, misschien later? geduldig wachten Geldt dit alleen voor romans of ook voor informatieve boeken? het idee is goed alleen de uitleentermijn is te kort Het idee is goed, maar ik weet niet of veel mensen daar geld voor over hebben. En tot hoeveel tijd na verschijning, wordt er nog geld voor het boek geheven? Het is maar de vraag of de toptitels ook mijn smaak vertegenwoordigen. Er zijn ook andere actuele titels die me misschien meer aanspreken. Het is mij niet duidelijk uit welke genre u toptitels gaat selecteren, bijv. populaire romans of literaire romans. Ik heb voorkeur voor het laatste. Het is voor mij geen must, die toptitels. Maar als ze er zijn maak ik denk ik wel gebruik van. het zou fijn zijn als je van tevoren kunt reserveren Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 16
Tabel 11. Heeft u nog op- en/of aanmerkingen over de Toptitels? - vervolg ik betaal mijn abonnement, en voor de rest betaal ik voor boeken die ik zelf koop, ik wil niet extra gaan betalen en zeker geen korte uitleentermijnen in de gaten houden. Ik kan ivm met mijn werk maar op twee momenten in de bieb terecht... Ik betaal toch een abonnement, dus waarom betalen voor toptitels? Ik heb er niks aan als ik een boek maar 1 week kan lenen, dat krijg ik niet tijdig uitgelezen. Ik heb niet altijd de mogelijkheid om binnen 3 weken een boek uit te lezen. Dan mag je zo'n boek niet verlengen en kom je weer achteraan in de rij met reserveringen, terwijl je soms al zo lang hebt moeten wachten. ik hoef een toptitel niet meteen te lezen. Kan later ook nog wel. Ik kan een boek nooit in een week uitlezen, dus mij spreekt dit niet aan. Ik vind dat daar geen extra geld voor gevraagd mag worden. Ik vind een boek voor 1 week lenen te kort. De mogelijkheid om een boek aan te laten schaffen vind ik service en om er dan even op te moeten wachten geen probleem. Toptitels zijn vanzelfsprekend snel weg...dus...'voor de deur op de stoep slapen!' Ik vind een ruime collectie belangrijker. Het voordeel van boekhandels is dat ze de meest actuele titels kunnen leveren. Als de bibliotheek zich daar ook op gaat toeleggen krijg je concurrentievervalsing. ik wacht rustig tot ik aan de beurt ben Ik wacht wel wat langer op de toptitels, totdat het geen toptitels meer zijn. Ik heb nog genoeg andere boeken die ik graag wil lezen. Ik weet niet wat met precies bedoeld wordt met toptitels, lang niet alle toptienboeken vind ik interessant. In principe prima, maar ik heb niet voldoende tijd om een boek binnen zo'n korte tijd uit te lezen. Jammer dat er dan weer extra kosten bij komen. Ik zou dan andere abonnementsvormen willen. Je betaalt toch al leengeld? je kunt ze altijd reserveren. Je moet er dan wel een aantal in huis hebben! korter uitlenen zodat je niet maanden hoeft te wachten. Kun je Toptitels ook op je eigen e-reader downloaden? Langere leentijd Leentermijn van de toptitels bijv. 1 of 2 weken, 3 weken is te lang. Lijkt me geweldig Meer keuze meerdere exemplaren zou wenselijk zijn. Misschien meer exemplaren in de collectie nemen. Nu is de levertijd heel lang. Op "Haar naam was Sarah" en "Eten, bidden, beminnen" heb ik enkele maanden moeten wachten. misschien wat minder boeken inkopen die qua genre weinig gelezen worden Moet gewoon binnen het abonnement van de bieb vallen en zijn te reserveren moeten voldoende boeken te lenen zijn Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 17
Tabel 11. Heeft u nog op- en/of aanmerkingen over de Toptitels? - vervolg natuurlijk zijn toptitels leuk, maar gaat het extra geld kosten dan wacht ik toch toch ze iets minder nieuw zijn. Dat is juist het leuke van een bieb dat je ( naast het abon niets meer hoeft te betalen) Nee, voor mij geld dat ik het belangrijk vind het het buiten het abonnement niets kost. nee. Als ik perse direct na het verschijnen van een "top"titel het boek wil lezen koop ik het. ook toptitels horen in een bieb thuis zonder extra kosten op dit moment niet op het moment niet, anders stuur ik wel een mail. prima quotum per maand gratis? Toptitels hoeven voor mij niet á la minuut aanwezig te zijn op de bieb. Prima om hier langer op te wachten en geen extra geld voor te betalen. Toptitels hoeven niet perse mijn smaak te zijn. Toptitels kunnen interessant zijn maar dat is voor mij afhankelijk van het genre Toptitels zijn niet altijd wat ik zoek! toptitels zijn vaak niet interessant voor mij, want meestal zijn het de populaire thrillers en die interesseren mij niet Uitleentermijn minimaal 2 weken want vaak zijn de boeken te dik om in één week uit te lezen. Wat ook zou kunnen is één week uitleentermijn en de mogelijkheid om daarna nog één week te verlengen met bijbetaling. Voor mij hoeft dit niet, ik vraag nieuwe boeken aan en wacht wel tot ik hem mag lezen. Voor ons is het prettiger dat de keuze in een genre uitgebreid wordt dan dat boeken heel actueel zijn. Wat ik al eerder schreef: dan lezen wij die toptitels maar wat later. wat valt er onder toptitels, hoe lang blijft een actueel boek een toptitel. Is populariteit bepalend of de kwaliteit. welk genre toptitels bedoelt u? Gaat het alleen over thrillers of ook over nieuwe literaire uitgaven? wie bepaald om welke titels het gaat? wil best 1 euro betalen, maar vind 1 week erg kort. Twee weken als leentermijn vind ik beter. ze moeten wel voor iedereen beschikbaar zijn Zijn in onvoldoende mate aanwezig en beschikbaar. Ook buitenlandse toppers kom je weinig tegen. Mogelijk apart zetten om deze gemakkelijk te kunnen vinden en om de aandacht erop te vestigen zou fijn zijn als het ook op non-fictie van toepassing zou zijn Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 18
3. Samenvatting Collectie Het onderzoek toont duidelijk aan dat er veel belang wordt gehecht aan het leesplezier en dat de klassieke bibliotheekmaterialen zoals romans en informatieve boeken nog steeds erg populair zijn. Indien zowel naar de mate van interesse als naar de mate van gebruik wordt gekeken, scoren deze twee onderdelen namelijk het hoogst. Tijdschriften en films blijken eveneens redelijk populair te zijn. De vraag naar bladmuziek, puzzels/speelleermaterialen en kranten is echter beduidend lager. Hoewel e-readers en luisterboeken erg weinig zijn geleend, is de interesse hiervoor relatief groot. Maar hoe beoordeelt het klantenpanel van BiblioPlus nu de collectie? De klanten zijn in het algemeen positief. Men is met name te spreken over de keuzemogelijkheid, kwaliteit en de prijs van leesboeken, de actualiteit, kwaliteit en beschikbaarheid van kranten en over de prijs van tijdschriften, luisterboeken en puzzels/spelletjes. De keuzemogelijkheid van e-readers, bladmuziek en luisterboeken en de beschikbaarheid van e-readers wordt echter minder positief beoordeeld. Indien gevraagd wordt naar de uiterlijke kwaliteit van de collectie romans en informatieve boeken (kwaliteit van de kaft en de bladzijden en de frisse uitstraling), dan blijkt dat veruit de meerderheid hierover te spreken is. De waardering is eveneens gemeten aan de hand van stellingen. Hieruit blijkt dat men (bijna) altijd wel een goed boek naar wens kan vinden in de bibliotheek en dat de meeste bezoekers het ermee oneens zijn dat de bibliotheek onvoldoende keus heeft. Desondanks geeft ongeveer een kwart van de respondenten aan dat je voor actuele titels niet in de bibliotheek moet zijn en dat je boeken die net uit zijn, niet kan vinden in de bibliotheek. Ook is door middel van een stelling getoetst of klanten makkelijker een goed boek kunnen vinden, doordat ze via de website aan boeksuggesties kunnen komen van andere lezers. Het blijkt dat ruim twee derde hiervan niet op de hoogte is. Slechts tien procent geeft aan dat dit hen helpt bij het vinden van een goed boek. In het algemeen waardeert het klantenpanel de collectie met een 7.5. Toptitels Een aantal Brabantse bibliotheken bieden recentelijk zogenaamde Toptitels. Dit zijn de meest actuele bestsellers. Door middel het klantenpanel is getoetst of hier bij BiblioPlus interesse voor bestaat. Toptitels spreken bij veruit de meerderheid (89%) van het klantenpanel (enigszins of zeer) aan. Aan hen is gevraagd of ze er ook gebruik van zouden maken, als de bibliotheek het zou aanbieden. Ruim de helft verwacht dan daadwerkelijk Toptitels te gaan lenen. Ruim een derde is er nog onzeker over. Een nadeel van Toptitels is dat ze een beperkte leentermijn hebben en dat er een kleine vergoeding voor wordt gevraagd. Hoewel veel personen aangeven een actueel aanbod erg op prijs te stellen, hecht 41 procent van de respondenten meer waarde aan een langere leentermijn (langer dan 1 week) en het kunnen lenen van boeken zonder dat daarvoor extra kosten in rekening worden gebracht. Ongeveer vier op de tien panelleden spreekt de voorkeur uit voor het kunnen lenen van actuele titels, ongeacht het leengeld en de leentermijn. Het klantenpanel is dus sterk verdeeld in hun mening ten aanzien van het belang van Toptitels. Dit is eveneens terug te zien in de vraag naar wat men bereid is te betalen voor het lenen van een Toptitel. Bijna 40 procent wil niets extra s betalen, terwijl 39 procent van de respondenten 1 euro wil betalen en 5 procent zelfs 2 á 3 euro. Concluderend kan gesteld worden dat er veel animo is voor het aanschaffen van Toptitels. Er blijkt immers een relatief grote groep klanten te bestaan die erg positief is over deze mogelijke dienstverlening. Klantenpanel BiblioPlus - Onderzoek Collectie & Toptitels 19