September 2016 Collectie & informatiefunctie. Cluster Deventer. Een onderzoek over de collectie en de informatiefunctie van de bibliotheek

Transcriptie

1 September 2016 Collectie & informatiefunctie Cluster Een onderzoek over de collectie en de informatiefunctie van de bibliotheek

2 Inhoud Onepager 2 Conclusies en aanbevelingen 3 Verantwoording 8 1. Beoordeling collectie Omvang collectieonderdelen Actuele boeken Actualiteit collectieonderdelen Informatiefunctie Interesse in onderwerpen Meerwaarde van de bibliotheek als informatiebron Voorkeuren manieren van informatie zoeken Digitale informatiebronnen 34 Bijlage Vergelijking Steekproef 2. Wensen collectie Smal versus breed aanbod Korte versus normale uitleentermijn actuele titels Belangrijke collectieonderdelen Minder belangrijke collectieonderdelen Klassiekers Reserveren Gedrag indien titel niet aanwezig Frequentie reserveren Tevredenheid over reserveren Acceptabele wachttijd Betalingsbereidheid en duidelijkheid wachttijd 26 meting Cluster 1

3 Onepager Met dit onderzoek geven we een actueel inzicht in de omvang en actualiteit van de collectie, de voorkeuren met betrekking tot de collectie, het reserveren van materialen en de informatiefunctie van de bibliotheek. U kunt deze uitkomsten naast de uitleencijfers leggen. Collectie Panelleden van Cluster hechten vooral belang aan literaire romans, informatieve boeken en spannende boeken. Drie op de tien vinden het aanbod informatieve boeken te beperkt. De leden zijn niet zo tevreden over de actualiteit van de collectie, maar wel over de actualiteit van de tijdschriften en spannende boeken. Over de actualiteit van de informatieve boeken is slechts bijna de helft tevreden; dit is minder dan in het totale Panel. Naast de beschikbaarheid van actuele titels vinden veel panelleden een breed aanbod met ook oudere titels belangrijk. Bepaal of u wilt investeren in de actualiteit en het aanbod van de informatieve, Engelstalige en anderstalige boeken en het aanbod literaire romans Houd bij (de keuze in) het aanbod informatieve materialen rekening met de aangegeven interesses van uw doelgroepen Blijf, naast actuele titels, ook aandacht besteden aan oudere titels en klassiekers (evt. door reservering) Reserveren De meeste panelleden reserveren wel eens titels, in vaker dan in het totale Panel. Ze zijn hier erg tevreden over. Vaker dan in het totale Panel zijn leden bereid om twee weken of meer te wachten. De bereidheid om te betalen voor reserveringen uit de eigen of uit een andere bibliotheek ligt echter lager dan in het totale Panel. Een aanzienlijke groep vindt dat de bibliotheek bij het online reserveren vanuit de catalogus niet duidelijk aangeeft hoe lang het ongeveer gaat duren. Geef aan welke wachttijd u nastreeft Houd het reserveren binnen de eigen bibliotheek gratis Informatiefunctie Er bestaat veel behoefte aan toegang tot informatie via de bibliotheek. Lager opgeleiden zijn vooral geïnteresseerd in gezondheid en psychologie. Het zoeken van informatie doen panelleden het liefste via de informatieve boeken en tijdschriften (vooral jongere leden) en door vragen te stellen aan medewerkers (vooral oudere panelleden en lager/middelbaar opgeleiden). Leden van Cluster zoeken iets liever dan in het totale Panel informatie via digitale databanken in de bibliotheek en minder vaak door vragen te stellen aan medewerkers. Digitale informatiebronnen zijn meer dan gemiddeld interessant voor de leden, en dan vooral jongere leden en hoger opgeleiden. Deel deze resultaten met de medewerkers en blijf investeren in hun kennis en vaardigheden Promoot digitale informatiebronnen bij het werven van jongere leden. De Consumentengids online is het meest populair, daarnaast krantenbanken, de Publiekwijzer en Literom. meting Cluster 2

4 Conclusies en aanbevelingen

5 Conclusies en aanbevelingen (1) Collectie (hoofdstuk 1 en 2) Aanbod: literaire romans, informatieve boeken en spannende boeken meest belangrijk, omvang goed De collectie van Cluster krijgt een goede beoordeling. Panelleden hechten de meeste waarde aan literaire romans, informatieve boeken en spannende boeken. Panelleden van Cluster zouden, als ze twee collectieonderdelen mochten kiezen, zich minder vaak richten op romantische boeken en wat vaker op kranten dan in het totale Panel het geval is. Panelleden uit het cluster Centrum hechten relatief minder belang aan spannende en romantische boeken. Over de omvang van het aanbod zijn de meeste panelleden tevreden, maar toch vinden drie op de tien het aanbod informatieve boeken te beperkt. De collectie Engelstalige boeken is maar door weinig mensen beoordeeld. Desondanks zijn leden over de omvang niet zo tevreden maar wel even tevreden als in Leg de resultaten van dit onderzoek naast de uitleencijfers om te bepalen hoe de collectie geoptimaliseerd kan worden. Bepaal in welke vestiging(en) u welke doelgroepen wilt bedienen, en stem uw aanbod op die doelgroepen af. Hiervoor kunt u ook advies inwinnen bij een collectiespecialist van uw POI. Hoewel de uitleningen van informatieve materialen in de meeste bibliotheken de afgelopen jaren flink zijn teruggelopen, geven veel panelleden toch aan dat ze het belangrijk vinden dat de bibliotheek hierin investeert. De panelleden die informatieve boeken belangrijk vinden, vinden het vooral belangrijk dat er in de bibliotheek informatie te vinden is over de onderwerpen: literatuur, kunst & cultuur, geschiedenis, huis & tuin, gezondheid, vakantie & reizen. Actuele boeken: matige tevredenheid, lage bereidheid om te betalen voor sprinters Wat vindt men van de aanwezigheid van actuele boeken? In zijn de panelleden hier niet zo tevreden over, behalve als het gaat om tijdschriften en spannende boeken. Literaire romans en romantische boeken vinden zes op de tien leden actueel. Over de actualiteit van de informatieve boeken is slechts bijna de helft tevreden; dit is minder dan in het totale Panel. Over de actualiteit en de omvang van de Engelstalige en anderstalige boeken ligt de tevredenheid laag (wel iets hoger dan in 2012), maar deze onderdelen zijn ook maar door weinig leden beoordeeld en worden het minst belangrijk gevonden. Bepaal of u wilt investeren in bepaalde categorieën informatieve boeken die leden belangrijk vinden (gezien de situatie dat de uitleningen van informatieve materialen weliswaar zijn teruggelopen maar er door leden wel belang wordt gehecht aan dit collectieonderdeel).ga ook na of u wilt investeren in collectieonderdelen die maar door een kleine groep belangrijk worden gevonden. U kunt ook overwegen om de collectie Engelstalige of anderstalige boeken aan te bieden in één vestiging en de leden van de andere vestigingen hiernaar door te verwijzen. meting Cluster 4

6 Conclusies en aanbevelingen (2) Een meerderheid van de panelleden is niet enthousiast over de constructie waarin actuele boeken / sprinters een kortere uitleentermijn kennen. Zij zien liever een normale uitleentermijn, ook al zijn actuele titels dan minder vaak beschikbaar. Ruim een derde heeft juist wel een voorkeur voor een kortere uitleentermijn voor actuele boeken, omdat ze dan vaker beschikbaar zijn. Slechts een kleine groep van circa een op de tien panelleden is bereid om te betalen voor actuele titels. Dit is nog minder dan in het totale Panel. Communiceer duidelijk dat leden van Cluster niet hoeven te betalen voor het lenen van actuele titels. Uit dit onderzoek naar voren dat zeker de helft van de panelleden, als ze zouden moeten kiezen, liever een smal aanbod met veel actuele en veelgevraagde titels zouden zien dan een breder aanbod met veel verschillende titels. Dit wijst erop dat de actualiteit van de collectie nu erg belangrijk wordt gevonden, terwijl er in 2012 nog geen duidelijke voorkeur bestond. Naast de beschikbaarheid van actuele titels is de beschikbaarheid van de oudere titels / veel verschillende titels ook nog voor een aanzienlijke groep van ruim een derde van belang. Blijf daarom ook aandacht besteden aan oudere titels. Dat hoeft niet altijd fysiek in de bibliotheek te zijn, maar kan ook bijvoorbeeld door reservering worden bereikt. Ruim vier op de tien panelleden vinden dat klassiekers niet allemaal in de bibliotheek zelf beschikbaar hoeven te zijn, maar wel gereserveerd moeten kunnen worden bij andere bibliotheken, eventueel tegen betaling. Maak bibliotheekleden in dat geval goed duidelijk dat niet aanwezige materialen gereserveerd kunnen worden en dat hierbij ook uit collecties van andere bibliotheken geput kan worden. Reserveren (hoofdstuk 3) Reserveren: hoge tevredenheid maar lage betalingsbereidheid; wachttijd wordt in catalogus niet duidelijk aangegeven Als een boek niet aanwezig is, dan reserveren de meeste panelleden het, veelal thuis of anders in de bibliotheek. Panelleden van Cluster reserveren vaker thuis via de computer dan in het totale Panel, gaan iets minder vaak op zoek naar een alternatieve titel die wel aanwezig is of gaan weg zonder het boek of een alternatief te lenen. Bibliotheekleden vragen bijna nooit advies aan medewerkers voor een alternatieve titel. De meeste panelleden reserveren wel eens titels, in nog iets meer dan in het totale Panel. Bijna alle panelleden zijn tevreden over het reserveren. Nog geen vier op de tien panelleden zijn bereid om te betalen voor het reserveren van materialen uit andere bibliotheken (bijvoorbeeld uit een andere provincie of uit een universiteitsbibliotheek) en de bereidheid om te betalen voor het reserveren uit de eigen collectie is zelfs nog lager (7%). In het algemeen zijn de leden uit Cluster minder vaak bereid om voor reserveringen te betalen dan in het totale Panel. meting Cluster 5

7 Conclusies en aanbevelingen (3) In Cluster is het reserveren van titels uit de eigen collectie al kosteloos. Dit wordt door uw leden zeer op prijs gesteld. Bespreek met de medewerkers dat er nog kansen liggen bij het actief benaderen van leden die de gewenste titel niet kunnen vinden. Medewerkers kunnen zich profileren door suggesties te geven voor alternatieve materialen. Ongeveer acht op de tien vinden een wachttijd van twee weken of langer acceptabel (dit is een grotere groep dan in het totale Panel); een op de zes wil maar een week of enkele dagen wachten. Een aanzienlijke groep van circa vier op de tien panelleden geeft aan dat ze vinden dat de bibliotheek bij het online reserveren vanuit de catalogus niet duidelijk aangeeft hoe lang het ongeveer gaat duren. Neem het proces van reserveren onder de loep en bekijk of dit proces nog geoptimaliseerd kan worden. Geef bij een reservering aan welke wachttijd u verwacht en/of nastreeft en leg uit dat dit afhankelijk is van meerdere factoren. Informatiefunctie (hoofdstuk 4) Onderwerpen: vooral behoefte aan informatie over literatuur, kunst & cultuur, vakantie & reizen, geschiedenis, gezondheid Bibliotheken bieden toegang tot veel informatie. In hoeverre hebben leden nog behoefte aan informatie (online of offline) in de bibliotheek? In dit onderzoek geven panelleden aan dat ze vooral graag toegang zouden willen hebben tot informatie over literatuur, kunst & cultuur, vakantie & reizen, geschiedenis, gezondheid en huis & tuin en psychologie. Voor lager opgeleiden zijn gezondheid en psychologie de meest interessante onderwerpen; voor middelbaar en hoger opgeleiden zijn dit eerder literatuur, kunst & cultuur, vakantie & reizen en geschiedenis. Panelleden van het cluster hebben relatief veel interesse in literatuur, kunst & cultuur. Benadruk in uw communicatie dat de bibliotheek veel informatie te bieden heeft, over onder andere literatuur, kunst & cultuur, vakantie & reizen, geschiedenis, gezondheid en huis & tuin en psychologie. Houd er rekening mee dat lager opgeleiden vooral enthousiast te maken zijn met informatie over gezondheid en psychologie. Zoeken van informatie: liefst in boeken en tijdschriften en (vooral voor oudere leden) via medewerkers Het zoeken van informatie van de bibliotheek doen panelleden het liefste via de informatieve boeken en tijdschriften (vooral jongere leden) en door vragen te stellen aan medewerkers (vooral oudere panelleden en lager en midden opgeleiden). Leden van Cluster zoeken iets liever dan in het totale Panel informatie via digitale databanken in de bibliotheek en minder vaak door vragen te stellen aan medewerkers. De belangrijkste redenen om de bibliotheek te kiezen als informatiebron, zijn: dat het prettig is om de informatie te kunnen (na)lezen in de vorm van een boek (vooral voor jongere leden), de laagdrempeligheid van de bibliotheek (vooral voor oudere leden), meting Cluster 6

8 Conclusies en aanbevelingen (4) het feit dat er in de bibliotheek veel informatie aanwezig is, de aanwezigheid van medewerkers (vooral voor oudere leden). Hoewel men in Cluster, en dan met name in de clusters Centrum en overige vestigingen, de aanwezigheid van de medewerkers iets minder als een voordeel ervaart dan in het totale Panel, vinden nog altijd drie op de tien leden de hulp van medewerkers een belangrijk voordeel dat de bibliotheek biedt bij het zoeken naar informatie. Zoals ook uit onderzoek naar Communicatie naar voren kwam, spelen de bibliotheekmedewerkers dus nog altijd een essentiële rol als het gaat om het zoeken naar informatie, vooral voor ouderen en lager en midden opgeleiden. Deel de resultaten van het onderzoek met de medewerkers en maak ze bewust van het feit dat de bibliotheekleden waarde hechten en behoefte hebben aan persoonlijke aanspreekpunten in de bibliotheek. Blijf investeren in de kennis en vaardigheden van de medewerkers. Ook de collectie speelt een centrale rol. U kunt uw collectie als basis presenteren en in alle activiteiten en bronnen daarnaar terugverwijzen. Digitale informatiebronnen vooral interessant voor jongeren en hoger opgeleiden Digitale informatiebronnen op de computer van de bibliotheek zijn voor een derde van de leden uit Cluster de favoriete informatiebron. Leden uit Cluster vinden de digitale informatiebronnen nog wat interessanter dan in het totale Panel het geval is. Het gaat dan vooral om jongere panelleden en hoger opgeleiden. Zij willen graag informatie zoeken via digitale informatiebronnen/databanken op de computer van de bibliotheek. Van de verschillende digitale informatiebronnen bestaat er de meeste interesse in de Consumentengids online, daarnaast in krantenbanken, de Publiekwijzer en online databank Literom. Bij leden van Cluster bestaat iets meer interesse dan in het totale Panel voor de Publiekwijzer en, vooral voor mannen en panelleden ouder dan 35 jaar, de Consumentengids online. Wees u ervan bewust dat u met digitale informatiebronnen vooral jongere leden en hoger opgeleiden bedient. Bij het werven van jongere leden, kan dit een voordeel zijn. Als u promotie maakt voor de digitale informatiebronnen/databanken, kunt u het meeste enthousiasme opwekken met de Consumentengids en daarnaast ook met krantenbanken, de Publiekwijzer en online databank Literom. De landelijke krantenbank zit momenteel niet meer in het basispakket e-content dat door de KB ingekocht wordt. Een mogelijk alternatief is Pressreader. Ook kunt u onderzoeken of het mogelijk is digitale abonnementen (die bij papieren kranten vaak gratis zijn) op de pc s in de bibliotheek toegankelijk te maken. meting Cluster 7

9 Verantwoording

10 Over het onderzoek Achtergrond ProBiblio heeft in 2009 opgericht, een onderzoeksplatform speciaal ontwikkeld voor de bibliotheekbranche. Bibliotheekleden kunnen lid worden van en ontvangen als deelnemer 4 maal per jaar een vragenlijst over verschillende onderwerpen. Collectie en informatiefunctie van de bibliotheek Het tweede onderzoek van 2016 gaat in op de omvang en actualiteit van de collectie (hoofdstuk 1), de voorkeuren met betrekking tot de collectie (hoofdstuk 2), het reserveren van materialen (hoofdstuk 3) en de informatiefunctie van de bibliotheek (hoofdstuk 4). Veldwerkperiode Het tweede onderzoek in 2016 heeft plaatsgevonden van 7 juni t/m 29 juni Leeswijzer grafieken Percentages kunnen soms optellen tot iets meer of minder dan 100%. Dit wordt veroorzaakt door afrondingsverschillen. In het resultatendeel worden resultaten soms weergegeven in de vorm van diagrammen. De donkerblauwe diagrammen geven de resultaten van Cluster weer, de lichtblauwe diagrammen de resultaten van het totale. Best practice In het rapport zijn bij enkele vragen ook de best practices opgenomen. Hierbij zie je de score van de best scorende bibliotheek op desbetreffende vraag. Leeswijzer open vragen De letterlijke antwoorden op de open vragen staan in een aparte bijlage weergegeven. meting Cluster 9

11 1. Beoordeling collectie

12 1.1 Hoge tevredenheid over de omvang van de meeste collectieonderdelen; Engels- en anderstalige boeken minst goed beoordeeld De Engelstalige en anderstalige boeken zijn maar door een kleine groep mensen beoordeeld. Over de omvang van het aanbod kranten zijn de panelleden van cluster Centrum nog wat positiever dan in de clusters Colmschate en overige vestigingen. De tevredenheid over de omvang van het aanbod informatieve boeken blijft in het cluster overige vestigingen wat achter. 79% 13% 5% 94% 1% Kranten 47% (n=159) (n=7.780) 52% 6% 92% 2% 82% 13% 82% 6% (n=217) Spannende boeken 8% (n=12.675) 12% 83% 5% T 53% 0% 50% 100% 44% 21% 78% 1% Literaire romans (n=222) (n=12.659) T 16% 83% 1% 0% 50% 100% 94% 13% 79% 5% 7% Romantische boeken (n=165) (n=10.404) 8% 82% 78% 10% 92% 20% 21% 79% 6% 1% Tijdschriften (n=184) T (n=10.053) 16% 82% 0% 50% 3% 100% 30% 69% 1% Informatieve boeken 83% 79% (n=233) 25% (n=13.019) 16% 74% 20% 1% Te 50% 47% 50% 3% 69% Engelstalige boeken Goed 0% 50% 100% 30% 47% (n=100) 41% 57% 2% 82% (n=5.762) 82% 13% Anderstalige boeken 52% 47% 2% 16% (n=64) 44% 53% 3% (n=3.538) Te 0% 20% 40% 60% Goed 57% 74% 0% 80% 50% 100% 83% 25% 12% 41% Te beperkt Goed Te groot Te T groot In hoeverre bent u tevreden over de omvang van het aanbod van de materialen in de bibliotheek? G 0% 0% 50% 50% 100% Exclusief weet niet/geen mening meting Cluster 11

13 1.1 In de rechterkolom zijn de best practices zichtbaar per collectieonderdeel Hoewel de omvang van de collectie Engelstalige en anderstalige boeken over het algemeen in het Panel wat minder goed wordt beoordeeld, zijn er toch bibliotheken die hier goed op scoren en ook een stuk beter dan Cluster. Kranten (n=159) 94% 98% Z-O-U-T (n=121) Spannende boeken (n=217) 52% 47% 647% 50% 82% 90% Boekenberg (n=128) Literaire romans (n=222) 78% 92% Enschede (n=199) Romantische boeken (n=165) 79% 92% Enschede (n=168) Tijdschriften (n=184) 79% 91% Enschede (n=158) 44% 53% % 57% Informatieve boeken (n=233) 69% 83% IJmond Noord (n=181) Engelstalige boeken (n=100) 50% 77% Boekenberg (n=43) Anderstalige boeken0% (n=64) 10% 20% 47% 30% 67% 40% Zoetermeer 50% 60% (n=54) 70% 80% 90% 100% Anderstalige boeken naast Engels Te beperkt Anderstalige boeken naast Engels Goed In hoeverre Anderstalige bent u tevreden boeken over naast de Engels omvang Te groot van het aanbod van Anderstalige de materialen boeken in de naast bibliotheek? Engels % goed Exclusief weet niet/geen mening meting Cluster 12

14 1.2 Panelleden zijn niet zo tevreden over de aanwezigheid van actuele boeken Circa een op de tien panelleden is ontevreden over de aanwezigheid van actuele boeken. Dit zijn wat vaker mannen dan vrouwen. 73% In Zoetermeer (n=222) en IJmond Noord (n=216) is men het meest tevreden over de aanwezigheid van actuele boeken (73%). (n=269) 8% 44% 29% 9% 3% 7% (n=15.132) 10% 50% 23% 10% 1% 6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Zeer tevreden Tevreden Tevreden noch ontevreden Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet/geen mening Hoe tevreden of ontevreden bent u over de aanwezigheid van actuele boeken in uw bibliotheek? meting Cluster 13

15 1.3 Hoge tevredenheid over actualiteit tijdschriften en spannende boeken. Over informatieve, Engelstalige en anderstalige boeken is men het minst tevreden Anderstalige / Engelstalige boeken zijn maar door een beperkt aantal mensen beoordeeld. Panelleden van Cluster vinden de collectie informatieve boeken nog minder vaak actueel dan in het totale Panel. Vrouwen zijn vaker tevreden over de actualiteit van de literaire romans dan mannen. De tevredenheid over de actualiteit van de romantische boeken en de anderstalige boeken naast Engels is hoger onder lager opgeleiden dan onder middelbaar/hoger opgeleiden. Tijdschriften 75% 76% (n=179) (n=9.797) Spannende boeken 73% 72% (n=209) (n=11.962) Literaire romans 63% 68% (n=216) (n=11.954) Romantische boeken 59% 62% (n=143) (n=9.284) Informatieve boeken 47% 54% (n=211) (n=12.023) Engelstalige boeken Anderstalige boeken naast Engels 26% 34% 25% 23% 0% 20% 40% 60% 80% 100% In hoeverre vindt u het aanbod hiervan wel of niet actueel in uw bibliotheek? Percentage redelijk en zeer actueel, exclusief weet niet/geen mening meting Cluster (n=84) % Devent(n=57) D 26% er 25 % 59% % BiebPa l B 5 nel % % 1 (n=5.201) (n=3.194) 14

16 2. Wensen collectie

17 2.1 Een lichte voorkeur voor een smal aanbod met veel actuele titels boven een breed aanbod met weinig actuele titels Onder ouderen (55+) en panelleden uit het cluster overige vestigingen is de voorkeur voor een smal aanbod met veel actuele titels wat groter dan voor jongeren en panelleden uit de clusters Centrum en Colmschate. (n=269) KleinvsGroot aanbod N (n=15.132) 7% 5% 8% 5% 37% 51% 39% 47% Klein aanbod, veel actuele titels Groot aanbod, weinig actuele titels Maakt me niet uit Weet ik niet 51% Stel dat u zou kunnen kiezen uit de volgende twee alternatieven 0% met 20% betrekking 40% tot het aanbod 60% aan 80% materialen 100% bij de bibliotheek. Naar welke optie zou uw voorkeur uitgaan? meting Cluster 16

18 2.2 Duidelijke voorkeur voor een normale uitleentermijn (i.p.v. een korte) voor actuele titels, ook al zijn deze titels dan minder vaak beschikbaar Ten opzichte van het totale Panel geven de panelleden van Cluster iets vaker de voorkeur aan een normale uitleentermijn waarbij actuele titels iets minder vaak beschikbaar zijn. (n=269) KortvsLange termijn N (n=15.132) 4% 3% 7% 4% 35% 40% 57% 49% Korte uitleentermijn, actuele titels vaker beschikbaar 35% Normale uitleentermijn, actuele titels minder vaak beschikbaar Maakt me niet uit Weet ik niet Stel dat u zou kunnen kiezen uit de volgende twee alternatieven 0% met 20% betrekking 40% tot het aanbod 60% aan 80% actuele titels 100% bij de bibliotheek. Naar welke optie zou uw voorkeur uitgaan? meting Cluster 17

19 2.3 Panelleden hechten het meeste belang aan literaire romans, informatieve boeken en spannende boeken Panelleden van Cluster zouden, als ze twee collectieonderdelen mochten kiezen, zich minder vaak richten op romantische boeken dan in het totale Panel het geval is. Vrouwen hechten meer belang aan romantische boeken dan mannen. Lager opgeleiden hechten meer waarde aan romantische boeken en minder aan informatieve boeken. Hoger opgeleiden hebben vaker belangstelling voor literaire romans. Panelleden van het cluster Centrum hechten relatief minder belang aan spannende en romantische boeken. Informatieve boeken Spannende boeken Literaire romans Romantische boeken 14% 21% 47% 47% 43% 47% 48% 45% Vooral interesse in Literatuur, kunst en cultuur Geschiedenis Huis en tuin Gezondheid Vakantie en reizen Tijdschriften Engelse boeken Anderstalige boeken naast Engels Kranten 7% 8% 7% 8% 3% 3% 3% 2% (n=269) Tot welke informatie zou u graag toegang hebben in de bibliotheek? Informatie over (Zie paragraaf 4.1) Basis: Alleen de antwoorden van de panelleden die zich vooral zouden richten op informatieve boeken Anders, namelijk... Weet niet/geen mening 10% 6% 5% 3% (n=15.132) 0% 20% 40% 60% 80% 100% Als ik verantwoordelijk zou zijn voor de collectie van de bibliotheek, dan zou ik me vooral richten op Maximaal 2 keuzes meting Cluster 18

20 2.4 Het minste belang hechten panelleden aan anderstalige boeken naast Engels Kranten, romantische boeken en tijdschriften zijn voor ongeveer een vijfde relatief onbelangrijk. Panelleden van cluster overige vestigingen vinden kranten relatief vaak onbelangrijk. Mannen hechten minder belang dan vrouwen aan Engelstalige boeken. Anderstalige boeken naast Engels 33% 38% Kranten Romantische boeken Tijdschriften Engelse boeken Spannende boeken Informatieve boeken Literaire romans 24% 23% 19% 20% 21% 17% 10% 13% 9% 10% 6% 5% 5% 5% (n=269) Anders, namelijk... Weet niet/geen mening 4% 3% 22% 22% (n=15.132) meting Cluster 0% 20% 40% 60% 80% 100% Als ik verantwoordelijk zou zijn voor de collectie van de bibliotheek, dan zou ik het minste investeren in Maximaal 2 keuzes 19

21 2.5 Veel panelleden vinden dat de bibliotheek klassiekers niet allemaal aan hoeft te bieden, als ze maar wel te reserveren zijn bij andere bibliotheken Panelleden uit Cluster vinden vaker dan in het totale Panel dat hun bibliotheek klassiekers niet allemaal hoeft aan te bieden. Lager opgeleiden vinden vaker dan middelbaar/hoger opgeleiden dat de bibliotheek zich vooral moet richten op titels die vaak gelezen worden, en dat klassiekers niet allemaal beschikbaar hoeven te zijn. Mannen zeggen vaker dan vrouwen dat hun bibliotheek klassiekers als een papieren boek moet aanbieden. Mijn bibliotheek hoeft de klassiekers niet allemaal aan te bieden, als er maar een mogelijkheid is om ze (tegen betaling) bij andere bibliotheken te reserveren. 45% 44% Mijn bibliotheek moet zich vooral richten op titels die veel gelezen worden; klassiekers hoeven niet allemaal beschikbaar te zijn. 14% 14% 4% 19% Mijn bibliotheek moet de klassiekers aanbieden, ongeacht de vorm (papieren boek of e-book). 22% 18% Mijn bibliotheek moet de klassiekers als papieren boek aanbieden. 14% 14% 14% (n=269) 4% (n=15.132) Aan klassiekers uit de literatuur wordt veel waarde toegekend, 0% maar 20% ze worden 40% niet zoveel 60% uitgeleend. 80% Welke 100% uitspraak past het beste bij uw mening? meting Cluster 20

22 3. Reserveren

23 3.1 Als een boek in de bibliotheek niet aanwezig is, besluiten de meeste panelleden het boek te reserveren, veelal thuis via de computer Panelleden van Cluster reserveren vaker thuis via de computer dan in het totale Panel en zij gaan iets minder vaak op zoek naar een alternatieve titel die wel aanwezig is of gaan weg zonder het boek of een alternatief te lenen. Jongere panelleden tot 35 jaar reserveren vaker boeken in de bibliotheek dan oudere panelleden. Panelleden uit het cluster overige vestigingen reserveren relatief vaak boeken vanuit huis. Slechts 1% vraagt een medewerker naar een suggestie voor een passend alternatief. Ik reserveer het boek thuis via een computer. 64% 46% Ik reserveer het boek in de bibliotheek. 24% 25% Ik ga zelf op zoek naar een ander boek dat er wel is en leen dat. Ik ga weg zonder het boek of een alternatief te lenen en kijk bij mijn volgende bezoek of het boek er wel is. 1% 1% 7% 2% 15% 6% Ik kijk of het boek bij de bibliotheek beschikbaar is als e- book. 1% 3% Ik koop het boek. Ik vraag een medewerker naar een suggestie voor een passend alternatief. Anders, namelijk 1% 2% 0% 1% 1% 2% 1% 2% (n=269) (n=15.132) Stel u bent op zoek naar een boek in de bibliotheek, maar 0% het boek 20% is niet aanwezig. 40% Wat 60% doet u dan 80% (meestal) 100% op zo n moment? meting Cluster 22

24 3.2 De meerderheid van de panelleden reserveert wel eens materialen De panelleden van Cluster reserveren gemiddeld vaker titels dan in het totale Panel. Zoals te verwachten reserveren frequente bezoekers ook relatief vaak titels. 50% (n=15.132) (n=269) 45% 40% 30% 25% 20% 20% 18% 18% 18% 17% 21% 10% 6% 11% 0% Ik reserveer (vrijwel) nooit 1-2 keer per jaar 3-4 keer per jaar 5-10 keer per jaar Meer dan 10 keer per jaar boeken bij de bibliotheek Hoe vaak per jaar reserveert u materialen bij de bibliotheek? meting Cluster 23

25 3.3 Panelleden die materialen reserveren zijn hierover zeer tevreden In de bijlage met de open antwoorden is na te lezen welke toelichting de kleine groep panelleden geeft die ontevreden is over het reserveren van materialen. 97% In Enschede (n=209) is men het meest tevreden over het reserveren van materialen (97%). (n=252) 51% 44% 4% 1% (n=12.030) 46% 45% 6% 1% 2% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Zeer tevreden Tevreden Tevreden noch ontevreden Ontevreden Zeer ontevreden Weet niet/geen mening Hoe tevreden bent u over het reserveren van materialen? Basis: indien men wel eens iets reserveert meting Cluster 24

26 3.4 Ongeveer acht op de tien vinden een wachttijd van twee weken of langer acceptabel; een op de zes wil maar een week of enkele dagen wachten Panelleden uit Cluster kunnen wat meer geduld opbrengen vergeleken bij het totale Panel; zij zijn iets vaker bereid om een maand (of zelfs langer) op een reservering te wachten. 40% 34% 30% 27% 30% 27% 20% 14% 16% 16% (n=15.132) (n=269) 11% 10% 8% 0% 5% 3% Enkele dagen Een week Twee weken Drie weken Een maand Langer dan een maand Wat is voor u een acceptabele wachttijd bij een reservering? 2% 5% 2% Weet ik niet 1% 0% Niet, het boek moet direct beschikbaar zijn meting Cluster 25

27 Ik ben bereid te betale n voor het reserv eren van Ik ben bereid te betale n voor het lenen van actu Mijn bibliot heek geeft bij het online reserv eren van Ik ben bereid te betale n voor het reserv eren van 3.5 Leden zijn veel vaker bereid te betalen voor het reserveren van materialen uit een andere bibliotheek, dan voor materialen uit de eigen bibliotheek Slechts ongeveer een derde vindt dat de bibliotheek bij online reserveren duidelijk aangeeft hoe lang zij moeten wachten op een titel. De meesten zijn niet bereid te betalen voor het lenen van actuele titels. Panelleden van Cluster zijn nog minder dan in het totale Panel bereid te betalen; noch voor het reserveren van materialen uit de eigen bibliotheek, noch voor materialen uit een andere bibliotheek, noch voor het lenen van actuele titels. In het cluster Centrum ligt de bereidheid om te betalen voor het reserveren van materialen afkomstig uit een andere bibliotheek relatief hoog. Bereid te betalen voor reserveren uit een andere bibliotheek 2% 8% 34% 45% 18% 14% 23% 19% 23% 13% 2% (n=269) (n=15.132) Bibliotheek geeft bij online reserveren duidelijk de wachttijd aan 9% 11% 23% 25% 15% 13% 23% 20% 19% 18% 10% 13% (n=252) (n=12.030) Bereid te betalen voor lenen actuele titels Bereid te betalen voor reserveren uit eigen bibliotheek 1% 10% 13% 35% 38% 2% Weet Helemaal niet/geen mee 14% 19% 13% 2% 45% 18% 23% 23% 0% Niet mee Mee oneens mening 3% 18% 16% 36% Helemaal 34% % 20% 18% 13% % 25% 13% 15% 23% 19% 10% 252 2% Weet Helemaal niet/geen mee Mee eens, 24% oneens eens eens niet 2% mee Niet mee Mee oneens mening 1% 6% 10% 40% 42% Helemaal 23% % 18% 16% 36% 38% 10% 13% 35% 2% 9% Weet Helemaal niet/geen mee Mee eens, oneens eens eens niet 1% mee Niet mee Mee oneens mening 3% 15% 13% 37% 30% Helemaal % 13% 37% 3% 40% 42% 1% 1% Weet Helemaal niet/geen mee Mee eens, oneens eens eens niet 1% 0% 20% 40% 60% 80% mee Niet mee Mee oneens mening 100% 15% 10% Helemaal mee Mee eens, oneens Helemaal mee eens Mee eens eens eens niet 3% 1% 6% Niet mee eens, niet mee oneens Mee oneens Helemaal mee oneens Weet niet/geen mening 100% 20% 40% 60% 80% Geef bij deze uitspraken aan in hoeverre u het hiermee eens of oneens bent. meting Cluster (n=269) (n=269) (n=15.132) (n=15.132) 26

28 4. Informatiefunctie

29 4.1 In de bibliotheek wil men vooral toegang hebben tot informatie over literatuur, kunst & cultuur, vakantie & reizen, geschiedenis en gezondheid Voor lager opgeleiden zijn gezondheid en psychologie de meest interessante onderwerpen; voor middelbaar en hoger opgeleiden zijn dit eerder literatuur, kunst & cultuur, vakantie & reizen en geschiedenis. Vrouwen hebben relatief veel interesse in psychologie en onderwijs; mannen in hobby s & sport en computers & sociale media. Literatuur, kunst & cultuur is met name interessant voor panelleden uit het cluster ; onderwijs voor panelleden onder de 55 jaar. 53% Tot welke informatie zou u graag toegang hebben in de bibliotheek? Informatie 44% over 46% 44% 40% 50% 47% 41% 40% 37% Literatuur, kunst en cultuur Vakantie en reizen Geschiedenis Gezondheid Huis & tuin 37% 33% 30% 26% 26% 33% 28% 26% 26% 25% Psychologie Hobby s en sport Onderwijs Computers en sociale media Godsdienst (n=269) 53% Biebpanel (n=15.132) Tot welke informatie zou u graag toegang hebben in de 0% bibliotheek? 20% Informatie 40% over 60% 80% 100% meting Cluster 28

30 4.1 Weinig behoefte aan informatie over uiterlijk, zwangerschap en werk Oudere panelleden (55+) hebben minder interesse in informatie over zwangerschap & opvoeding en werk, cv & solliciteren. 23% Tot welke informatie zou u graag toegang hebben in de bibliotheek? 18% Informatie over 16% 9% 16% 20% 17% 13% 13% 8% Overheid gemeente Juridische zaken Werk, cv en solliciteren Zwangerschap, opvoeding Uiterlijk en persoonlijke verzorging 4% 15% 4% 13% Anders, namelijk Geen van deze (n=269) 53% Biebpanel (n=15.132) Tot welke informatie zou u graag toegang hebben in de 0% bibliotheek? 20% Informatie 40% over 60% 80% 100% meting Cluster 29

31 4.2 Meerwaarde van de bibliotheek ligt in het kunnen nalezen van informatie, de laagdrempeligheid, de grote hoeveelheid informatie en de medewerkers In Cluster ervaart men de aanwezigheid van de medewerkers wat minder als een voordeel dan in het totale Panel. Dit geldt met name voor de clusters Centrum en overige vestigingen. Het is prettig om informatie in de vorm van een boek te kunnen (na)lezen De bibliotheek is een laagdrempelige plek om naartoe te gaan 63% 64% 58% 57% In de bibliotheek is veel informatie aanwezig 48% 45% In de bibliotheek zijn medewerkers aanwezig om mij te helpen 30% 37% In de bibliotheek is de informatie overzichtelijk 17% 20% In de bibliotheek is de informatie betrouwbaar In de bibliotheek is de informatie up to date 7% 8% 17% 17% (n=229) Een ander voordeel, namelijk... De bibliotheek heeft geen voordelen t.o.v. andere informatiebronnen 9% 4% 8% 6% (n=13.125) 0% 20% 40% 60% 80% 100% Als u voor informatie naar de bibliotheek gaat, wat zijn dan de voordelen om voor deze informatie naar de bibliotheek te gaan? Basis: indien men wel eens voor informatie naar de bibliotheek zou gaan meting Cluster 30

32 4.2 Voor oudere panelleden in het totale zijn de medewerkers en de laagdrempeligheid een belangrijke meerwaarde van de bibliotheek; voor jongeren de betrouwbaarheid en het kunnen nalezen in boekvorm 72% 68% 64% 58% 45% 56% 59% 59% 45% 46% 45% 45% 19% 27% 36% 51% Informatie in boekvorm Laagdrempelig Informatie is aanwezig Medewerkers aanwezig 23% 18% 20% 21% 28% 14% 14% 19% 5% 6% 8% 10% 5% 6% 4% 2% Informatie is overzichtelijk Informatie is betrouwbaar Informatie is up to date Een ander voordeel, namelijk Uitsplitsing leeftijd totale jaar (n=1.084) 6% 6% 6% 6% Biedt geen voordeel jaar (n=4.224) jaar (n=3.527) 65+ (n=4.290) "Als u voor informatie naar de bibliotheek gaat, wat zijn dan de voordelen om voor deze informatie naar de bibliotheek te gaan? Basis: indien men wel eens voor informatie naar de bibliotheek zou gaan meting Cluster 31

33 4.3 Leden zoeken het liefst informatie in boeken en tijdschriften, in digitale databanken en door vragen te stellen aan medewerkers Leden van Cluster willen iets vaker dan in het totale Panel informatie zoeken via digitale databanken in de bibliotheek en minder vaak door vragen te stellen aan medewerkers. Lager/middelbaar opgeleiden hebben vaker een voorkeur voor het zoeken van informatie door vragen te stellen aan medewerkers dan hoger opgeleiden. Vrouwen willen vaker informatie zoeken via informatieve boeken en tijdschriften en folders dan mannen. Zoeken in de informatieve boeken en tijdschriften 52% 54% Vragen stellen aan een medewerker Zoeken in de digitale databanken op een computer in de bibliotheek (bijvoorbeeld krantenbanken, Consumentengids, recensies, Winkler Prins) Zoeken op internet in de bibliotheek 31% 33% 27% 24% 25% 40% Zoeken bij de folders in de bibliotheek Bezoeken van een spreekuur of activiteit in de bibliotheek Anders, namelijk... Weet niet/geen mening 7% 7% 6% 6% 5% 1% 7% 4% (n=229) (n=13.125) 0% 20% 40% 60% 80% 100% Als u in de bibliotheek informatie zou zoeken, hoe zou u dat dan het liefste doen? Maximaal 2 keuzes; basis: indien men wel eens voor informatie naar de bibliotheek zou gaan meting Cluster 32

34 22% 23% 25% 29% 5% 6% 7% 7% 6% 6% 6% 5% 4.3 In het totale hebben jongere panelleden vaker een voorkeur voor zoeken in informatieve boeken en tijdschriften en databanken; ouderen vaker voor vragen aan medewerkers en internet 69% 62% 55% 43% 16% 30% 41% 55% 36% 30% 26% 21% Informatieve boeken en tijdschriften Vragen stellen aan medewerker Digitale databanken Internet Folders Spreekuur of activiteit 1% 1% 1% 1% Anders, namelijk 3% 3% 4% 4% Weet niet/geen mening Uitsplitsing leeftijd totale jaar (n=1.084) jaar (n=4.224) jaar (n=3.527) 65+ (n=4.290) Als u in de bibliotheek informatie zou zoeken, hoe zou u dat dan het liefste doen? meting Cluster 33

35 4.4 Meeste interesse in de Consumentengids, daarna krantenbanken en de Publiekwijzer. Een kwart heeft helemaal geen interesse in digitale informatiebronnen Onder leden van Cluster bestaat iets meer interesse dan in het totale Panel voor de Consumentengids online en de Publiekwijzer. De Consumentengids online is vooral interessant voor mannen en panelleden ouder dan 35 jaar. Consumentengids online Krantenbanken Publiekwijzer Online databank Literom Van Dale woordenboeken online 45% 39% 33% 29% 30% 24% 24% 19% 14% 12% Uittrekselbank 12% 11% Grote Winkler Prins online 14% 11% (n=269) Online databank Jeugdliterom Geen van bovenstaande 8% 7% 24% 33% (n=15.132) 0% 20% 40% 60% 80% 100% Welke van de onderstaande digitale informatiebronnen/diensten zouden interessant voor u zijn? meting Cluster 34

36 4.4 Met name hoger opgeleiden hebben interesse in digitale informatiebronnen. Van de lager opgeleiden in het totale heeft de helft voor geen enkele genoemde digitale informatiebron belangstelling 34% 38% 42% 19% 25% 34% 10% 18% 30% 10% 15% 24% Consumentengids online Krantenbanken Publiekwijzer Online databank Literom 11% 11% 12% 7% 11% 13% 8% 10% 13% 3% 6% 8% Van Dale woordenboeken online 47% 37% 27% Uittrekselbank Grote Winkler Prins online Online databank Jeugdliterom Uitsplitsing opleiding totale Laag (n=2.278) Midden (n=4.358) Geen van bovenstaande Hoog (n=8.496) Welke van de onderstaande digitale informatiebronnen/diensten zouden interessant voor u zijn? meting Cluster 35

37 Bijlagen

38 Vergelijking

39 Tevredenheid over de omvang van het aanbod vergelijkbaar met 2012; alleen over het aanbod romantische boeken is men iets minder tevreden dan in Spannende boeken % 13% % 84% 14% % T 0% 50% % 21% Literaire romans % 82% 84% 78% 75% % % 6% 2012 (n=217) 84% (n=248) 2% 7% Te 0% 50% 100% 1% (n=222) (n=228) 1% % 79% 7% Romantische boeken (n=165) % 84% 10% % 78% 47% 21% % 50% 3% Engelstalige boeken (n=100) % 53% 2% % % 24% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 46% T Te beperkt Goed Te groot Te G Go In hoeverre 0% bent 50% u tevreden 100% over de omvang van het aanbod van de materialen in de bibliotheek? 0% % 50% goed 100% Exclusief weet niet/geen mening meting Cluster (n=184) (n=112) 38

40 Over de actualiteit van het aanbod is men ongeveer even tevreden als in Actualiteit van de literaire romans wordt iets minder positief beoordeeld; van de Engelstalige boeken iets positiever dan in Spannende boeken % 73% (n=209) (n=234) Literaire romans % % (n=216) (n=224) Romantische boeken 59% % (n=143) (n=175) 26% Engelstalige boeken (n=84) 21% % 20% 40% 60% 80% 100% (n=113) In hoeverre vindt u het aanbod hiervan wel of niet actueel in uw bibliotheek? Percentage redelijk en zeer actueel, exclusief weet niet/geen mening meting Cluster 39

41 In 2012 was er geen duidelijke voorkeur; in 2016 is er een iets grotere voorkeur voor een smal aanbod met veel actuele titels Voor N (klein vs groot aanbod) 2016 (n=269) % 5% Voor N (klein vs groot aanbod) 2012 (n=426) 9% 2% 44% 37% Weet 51% ik niet 0% 50% 100% % 51% 44% Weet ik niet 0% 50% 100% Klein aanbod, veel actuele titels Groot aanbod, weinig actuele titels Maakt me niet uit Weet ik niet Stel dat u zou kunnen kiezen uit de volgende twee alternatieven met betrekking tot het aanbod aan materialen bij de bibliotheek. Naar welke optie zou uw voorkeur uitgaan? meting Cluster 40

42 Steekproef

43 Samenstelling steekproef (1) Verdeling over vestigingen en responspercentage Welke vestiging bezoekt u het vaakst? Centrum 129 Colmschate 78 Keizerslanden 19 Bathmen 16 Schalkhaar 13 Diepenveen 11 Okkenbroek 2 Lettele 1 Responspercentage Uitgenodigd Deelgenomen Responspercentage 53% 51% meting Cluster 42

44 Geslacht Leeftijdcategorie Samenstelling steekproef (2) Verdeling leeftijd en geslacht Aantal deelnemers Onbekend 0% 0% n= jaar of ouder 29% 32% is Leeftijd 55 jaar tot 65 jaar 35 tot 55 jaar 22% 27% 33% 45% 16 tot 35 jaar 4% 8% 16 tot 35 jaar 35 tot 55 jaar 4% 8% 45% 33% Onbekend 0% 0% 55 jaar tot 65 jaar 65 jaar of ouder 22% 27% 29% 32% is Gemiddelde leeftijd BiebP anel 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 55,4 56,4 is Geslacht Man 33% 25% Vrouw 67% 75% is meting Cluster 43