Circulaire nutriënten economie: droom of werkelijkheid? Dr Koen Van Keer, Yara Maart 2017

Vergelijkbare documenten
MINERALE MESTSTOFFEN: Essentieel & efficiënt

Glastuinbouw en Yara. Symbiose. 24 juni 2008

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess

Smart Delta Resources

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy

Energie en water de circulaire economie

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen?

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

CELSIUS* *Combined Efficient Large Scale Integrated Urban Systems. Roland van Rooyen Oubbol Oung Astrid Madsen

Masterclass Duurzaam Ondernemen

België: een belangrijke speler in minerale meststoffen. Belfertil

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Smart Delta Resources Platform

Onafhankelijk Belgisch matchmaking service platform voor de valorisatie van afval en nevenstromen naar materialen

Het nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen

Brainport Industries Campus Invalshoeken Jaarcongres BI 2

Workshop Logistiek en Voedselveiligheid

Smart Cities and Communities Initiative Financieringsmogelijkheden binnen 7KP

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Vlaams beleid rond de bio-economie

Any color so long as it is green

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015

De energie-infrastructuur van Zuid-Holland

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012

Innovatieve mestverwerking op de boerderij

Innovatie met biomassa: meer dan techniek

Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015

Smart Industry in Brabant

Geniaal van mest en digestaat naar nutriënten en schoon water. Wilbert Menkveld

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

SOC Maakindustrie & Made Different. Wilson De Pril, Directeur-generaal Agoria Vlaanderen 15 mei 2014

OIL & GAS. Power-to-Gas. Regionale kans voor zelfvoorziening in energie?! Johan Holstein 07 maart maart 2014 SAFER, SMARTER, GREENER

Blik op de toekomst. John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017

Inkoop en de link naar de value chain

Toolbox for Circle Regions. UrbanWINS Webinar

SuFiQuaD. Sustainability, Financial and Quality evaluation of Dwelling types. Frank De Troyer, Karen Allacker. OVAM 1 oktober 2009.

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen

Circulair ontwerpen. Opportuniteiten & uitdagingen. Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Hergebruik mestwater uit de veehouderij

Agri Investment Fund. Studienamiddag Bio Economie 9 November Marc Rosiers Nicolas De Lange

Naar energie neutrale waterzuivering, Bert Blom, MARS en Kris Lambert, Veolia

Technologie ontwikkeling als aandrijver van de circulaire economie Biobased economy met MEST & MINERALEN

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema

Heating the Flowers. A Cooperation of FloraHolland, HVC and Westland Infra

Duurzaam ondernemen in Renkum

supply storage Nuclear energy Sustainable

De derde industriële revolutie is de redding van de Nederlandse Economie

Net voor de toekomst. Frans Rooijers directeur CE Delft

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn!

Energie in de haven van Antwerpen

150 years. Chemie werk(t)?! Wouter De Geest CEO BASF Antwerpen N.V. NVA Zandhoven 6 oktober

Van een slim project naar een slimme financiering. Hasselt, Hayen Francis, Smart Cities & Sustainable Development

Optimaliseren van recyclingprocessen via innovatie in productontwikkeling Duurzaamheidsdialoog TNS NIPO

Empyro Van concept naar eerste pyrolysefabriek

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach

Het ontrafelen van sustainability en haar drivers: waarom sustainable product development maatwerk is

Staal heeft de cirkel rond : de Circulaire Economie. Frank Maatje : Bouwen met Staal Bauke Bonnema: Tata Steel Bouw

Agoria Circular economy Hoorzitting Vlaams Parlement 28/4/2016 Patrick Van den Bossche

IenM & INTERREG: Circulaire economie

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food

Groene Fabriek Lochem


FROM RESTORATIVE TO REGENERATIVE DE NATUUR ALS BLAUWDRUK 13 MEI 2019

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

STRATEGO: Coaching session

SABA adhesives & sealants. Samenwerken met je buitenlandse partner

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten

Gijs de Man 12 oktober 2010

Energie optimalisatie rond industriële clusters

THE DEVELOPMENT OF PLANT PROTEINS IN THE EUROPEAN UNION

VANG Van Afval Naar Grondstof

Bio-Energie voor bedrijven en woningen

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille

«DOING NOTHING IS NOT AN OPTION» BERNARD MERKX

Wat is de Gasunie Verkenning 2050?

Rotie: Cleaning & Services Amsterdam: Tankstorage Amsterdam: Orgaworld: Biodiesel Amsterdam:

Megatrends, uitdagingen en perspectieven

Platform voor valorisatie van nevenstromen. Johan Gemoets & Andy Vancauwenberghe

Elektrisch Rijden. Transitie Wagenpark en Bestelbussen werksessie 1. Flip Oude Weernink, Mark Gorter 13 april 2018

Stikstof. vandaan? Waar komt dat eigenlijk PURE NUTRIENT INFO #11

Speerpuntcluster AgriFood

Chemie & ICT ICT en Chemie: samen naar een duurzame toekomst?

1 VERPAKKEN IN EEN CIRCULAIRE Copyright 2017 ECONOMIE KIDV door de VNV en het KIDV

VAN VERGISTINGSENERGIE

Duurzame mestverwerking voor productie van schone energie en groene mineralen

Warmtenetten in Vlaanderen ACE 22-11/2012. Van Overberghe Koen

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg

Transcriptie:

Circulaire nutriënten economie: droom of werkelijkheid? Dr Koen Van Keer, Yara Maart 2017

Inhoud Norsk Hydro / Yara: van pionier tot wereldspeler in de meststoffenindustrie. Yara s visie en engagement mbt de circulaire (nutriënten) economie. 2 Yara circulaire praktijkvoorbeelden: WarmCO 2 > hergebruik van restwarmte en -CO 2 VEAS > hergebruik van N min uit afvalwater NPK? 2

Yara, een inspirerend (PPP) verhaal ondernemingszin wetenschap en innovatie internationale geldschieters 1905 het wereldvoedselvraagstuk een ambitieuze jonge natie Voor meer info > http://yara.com/about/history 3

Notodden anno 1903: een innovatie van wereldformaat Principe: waterkracht > elektriciteit > elektrische boog N 2 + O 2 > NO > NO 2 > HNO 3 (+ kalk) > Ca(NO 3 ) 2 1 e industriële productie van N kunstmest (Norgessalpeter) Birkeland-Eydeproces (inmiddels vervangen door Haber-Bosch process) 4

Yara anno 2017: een wereldspeler in de meststoffen- en aanverwante industrieën 12,7 Billion Euro revenues in 2015 33,6 million Tons of product sold in 2015 13 000 The number of people we employ +150 The number of countries we sell to 60 The number of countries we operate in * Yara operated terminals and logistical production sites

Eveneens anno 2017: de zoektocht naar een (meer) circulair economisch model 6

Yara en de circulaire economie? Warmte, CO 2, H 2, CH 4, H 2 O, N, P, K, S, C org? 7

ja natuurlijk, maar Rome is ook niet in 1 dag gebouwd 8

101 Circulaire uitdagingen voor onze industrie ontelbare kleine stromen (zeer) lage nutriëntengehaltes Complexe afvalstromen geografisch versnipperd bekende en onbekende contaminanten beperkte statistische informatie onvoorspelbare dynamiek van afvalstromen Technologie en productie zeer complex productie-ecosysteem van beproefde en nieuwe technologieën geen industrieel-commerciële blauwdrukken voorhanden aanpassingen van bestaande of bouw van nieuwe fabrieken risicovolle investeringen HESQ uitdagingen Transport en logistiek geografische ligging afvalstromen vs fabrieken vs afzetmarkten opslaginfrastructuur nog volop in ontwikkeling volumineuze en stinkende goederen... Wetgeving politieke kwesties duurzaam business model En tenslotte de markt kwaliteit gebruiksgemak kostprijs voedselveiligheid agronomische efficiëntie technische ondersteuning distributie en marketing ondersteuning verschillen tussen landen en regio s labeling & QC aanvaarding door landbouwers en consumenten 9

Yara s geïntegreerd business model: zijn er (gemakkelijke) circulaire opportuniteiten? industrial symbiosis (heat, CO, CO 2, CH 4, H 2, H 2 O ) optimization of synergies between organic and mineral fertilizers (best practice application and precison farming) new products / solutions? secondary raw materials ( meaningful quantities, acceptable quality and competitive pricing) 10

Circulaire nutrienten economy model 1 : Kluwen van lokale kleinschalige circulaire business modellen Dit scenario is al volop in ontwikkeling! Source: Yara / Verhaert 11

Circulaire nutrienten economy model 2 : Consolidatie van beproefde grootschalige circulaire business modellen Strategic support of EU and government funds Export & other industries Bio-energy, gas, heat loop INPUT WASTE Key segments: Manure WWTP Crop residues Food chain Strategic cooperation deals Hier is nog een lange weg te gaan Direct application of waste Nutrient loop Mineral fertilizer manufacturing Direct application of intermediates (e.g. struvite) Export & other industries Source: Yara / Verhaert

Yara CE-relevante activiteiten en projecten Heat CO & CO 2 H 2 CH 4 N P other nutrients H 2 O Efficient agricultural use KEY FOCUS Efficient industrial use or symbiosis WarmCO2 (Netherlands) > industrial-horticultural symbiosis Several initiatives & projects under construction or in early development / commercialization stages. Nutrient recovery and reuse VEAS (Norway) 13

WarmCO 2 : valorisatie van restwarmte en -CO 2 Zeeland Haven - Yara project 15 km grid, 80 milj Euro investering 150 ha nieuwe glastuinbouw 750 nieuwe jobs Warmte-levering: 1,800 Tj / jaar CO 2 -levering: 60 kt / jaar verbruik van 55 milj m 3 fossiel aardgas vermeden 14

WarmCO 2 conferentie 31 mei 2017 https://www.warmco.nl/page/conferentie 15

VEAS: recuperatie en hergebruik van N uit afvalwater VEAS: Oslo waterzuiveringsinstallatie (650,00 PE). N recuperatie via ammonia (NH 3 ) stripping gevolgd door scrubbing met salpeterzuur (HNO 3 ). Dit proces resulteert in een vloeibare ammoniumnitraat nevenstroom NH 4 NO 3 (54% w/w; 4,000 t/jaar) van semi-industriële kwaliteit. Yara levert het salpeterzuur en recupereert de ammoniumnitraat oplossing. Die wordt doorverkocht aan industriële klanten of gerecycleerd in de Yara fabriek in Porsgrunn. 16

For more info: Koen Van Keer, PhD Sustainability Affairs and Stakeholder Relations Expert Strategy and Business Development Office: +3227735474 Email: koen.van.keer@yara.com www.yara.com