PIAF opleiding Handleiding voor cursisten

PIAF opleiding Handleiding voor cursisten Versie: 24 juni 2014 1

Colofon De PIAF opleiding wordt georganiseerd door PAOFarmacie. De inhoudelijke organisatie van de opleiding ligt in handen van SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy. Contactgegevens PAOFARMACIE Stichting Nationaal PostAcademisch Onderwijscentrum Farmacie Broederplein 39 3703 CD Zeist tel: 030-3040105 Contactpersoon: Luciënne Nagtegaal - l.nagtegaal@paofarmacie.nl SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy Theda Mansholtstraat 5b 2331 JE Leiden Tel: 071-5766157 Contactpersoon: Adrianne Faber - a.faber@stevenshof.nl Copyright 2014. SIR Institute for Pharmacy Practice and Policy Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze handleiding mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, CD of DVD of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgevers. 2

Inhoudsopgave Inhoud PIAF opleiding Handleiding voor cursisten... 1 Colofon... 2 Inhoud... 3 Doelgroep en randvoorwaarden... 4 Leerdoelen... 5 Eindtermen... 5 Data, locatie en tijdschema opleidingsdagen... 6 Portfolio... 7 Toetsing... 7 PIAF certificaat en - register... 8 Accreditatie... 8 Omgangs- en huisregels... 9 Bijlagen... 10 BIJLAGE 1. Persoonlijk leerplan en reflectieverslag... 11 BIJLAGE 2. Logboek - Medicatiebeoordeling in de praktijk... 13 BIJLAGE 3. Educatieve videotoets... 15 BIJLAGE 4. Case report instructie en beoordelingscriteria... 16 BIJLAGE 5. Tijdschema aanleveren onderdelen portfolio... 20 3

Inleiding Medicatiebeoordeling is een systematische beoordeling van het geneesmiddelgebruik van een individuele patiënt door arts, apotheker en patiënt op basis van een periodieke gestructureerde, kritische evaluatie van de medische, farmacotherapeutische en gebruiksinformatie. Doel van de medicatiebeoordeling is een op elkaar afgestemde en zo effectief en veilig mogelijke farmacotherapeutische behandeling op basis van de wensen, behoeften en ervaringen van de patiënt. Medicatiebeoordeling leer je niet uit een boek of aan de hand van checklists en kun je niet aan het apotheekinformatiesysteem overlaten. Medicatiebeoordeling leer je alleen door het veel te doen, samen met de huisarts, patiënt en eventuele andere betrokkenen mantelzorgers en/of verzorgenden. De PIAF opleiding is een interactieve leergang op het gebied van medicatiebeoordeling, gekenmerkt door: interactieve farmacotherapie-colleges door expert-docenten gebruik van de STRIP-methode patiënt-centered benadering gestructureerde en efficiënte werkwijze van medicatiebeoordeling aandacht voor verdiepen en verbreden van persoonlijke en praktische competenties op het gebied van medicatiebeoordeling uitwisseling van kennis en ervaringen binnen een vaste, kleine groep collega s leren omgaan met klinische dilemma s door middel van klinisch-farmaceutisch redeneren begeleiding door een ervaren docent objectieve beoordeling door een externe beoordelaar onafhankelijke nascholing De PIAF-opleiding is door alle verzekeraars erkent als opleiding in medicatiebeoordeling. Doelgroep en randvoorwaarden De Periodieke Individuele Analyse Farmacotherapie (PIAF)-opleiding is bedoeld voor openbare en poliklinische apothekers die hun deskundigheid en vaardigheden op het gebied van medicatiebeoordeling willen vergroten. Uitgangspunt is dat de cursist werkzaam dient te zijn in een geschikte praktijk/leeromgeving, waarbij aan de volgende randvoorwaarden wordt voldaan: toegang hebben tot patiënten bij wie een medicatiebeoordeling uitgevoerd kan worden samenwerking met tenminste één (huis)arts waarbij uitwisseling van medische gegevens (relevante lab- en onderzoekswaarden, episode/probleemlijst) plaatsvindt en waarbij regelmatig overleg kan plaatsvinden om gezamenlijk medicatiebeoordelingen uit te voeren, behandelplannen op te stellen, uit te voeren en te evalueren. organisatorische ondersteuning bij medicatiebeoordeling door een apothekersassistente, doktersassistent, andere apotheekmedewerker en/of praktijkondersteuner (wordt aanbevolen) 4

Leerdoelen Leerdoelen van de PIAF-opleiding zijn: De apotheker kan een farmacotherapeutische anamnese afnemen bij de patiënt. De apotheker kan een farmacotherapeutische analyse uitvoeren en op gestructureerde wijze farmacotherapie gerelateerde problemen identificeren, formuleren en prioriteren. De apotheker kan een relevant, praktisch en onderbouwd advies formuleren en bediscussiëren over de optimale farmacotherapie voor de individuele patiënt, aan de voorschrijver en aan de patiënt. De apotheker kan in samenwerking met de voorschrijver(s) en de patiënt een farmacotherapeutisch behandelplan opstellen, uitvoeren en monitoren De apotheker kan de verantwoordelijkheid nemen voor de farmacotherapeutische behandeling van de individuele patiënt. De apotheker kan de patiënt motiveren om zijn of haar geneesmiddelen op een goede manier in te nemen en de patiënt betrekken bij de farmacotherapeutische behandeling. Hierbij is kennis noodzakelijk van de belangrijkste kenmerken van de pathofysiologie van veelvoorkomende aandoeningen en de farmacotherapeutische behandeling daarvan. Bovendien zijn vaardigheden zoals communicatie met de patiënt, met de voorschrijver en met andere behandelaren en een gestructureerde aanpak van de medicatieanalyse noodzakelijk. Eindtermen De apotheker die de PIAF-opleiding heeft afgerond is in staat op een goede en gestructureerde wijze een medicatiebeoordeling uit te voeren, inclusief het afnemen van een farmacotherapeutische anamnese, farmacotherapeutische analyse, overleg met de huisarts om tot een farmacotherapeutisch behandelplan te komen en het uitvoeren en evalueren van het behandelplan met huisarts en patiënt. De apotheker is in staat om te gaan met klinische dilemma s door middel van klinisch-farmaceutische redeneren. Onderdelen opleiding Opleidingsdagen De PIAF-opleiding omvat 8 opleidingsdagen (9.00-17.00 uur). Iedere cursist maakt deel uit van een vaste werkgroep van circa 12 personen met een werkgroepdocent. De eerste 2 opleidingsdagen (of PIAF introductie) zijn verplicht en worden op twee aaneengesloten dagen gehouden, waarbij een diner en overnachting zijn inbegrepen. Tijdens deze introductie tweedaagse staat naast kennismaking met de werkgroep een basistraining medicatiebeoordeling en communicatietraining op het programma. De overige 6 opleidingsdagen bestaan uit plenaire farmacotherapiebijeenkomsten (ochtend) en werkgroepbijeenkomsten (middag). Doel van de farmacotherapiebijeenkomsten is om de farmacotherapeutische kennis te vergroten. Dit onderwijs wordt verzorgd door expert-docenten en betreft onder andere thema s als CVRM en diabetes, astma en COPD, reumatologie, geriatrie en klinische chemie. Tijdens de werkgroepbijeenkomsten worden eigen patiëntcasus met betrekking tot 5

een vastgesteld thema gepresenteerd en vindt feedback, reflectie en discussie op eigen ervaringen en gemaakte opdrachten plaats. Medicatiebeoordeling in de praktijk Gedurende de opleiding voert de cursist medicatiebeoordelingen uit in de eigen praktijk. Zo leert de cursist de farmacotherapeutische behandeling van zijn of haar patiënten te optimaliseren in de eigen praktijk. De cursist neemt daartoe farmaceutische anamneses af, analyseert de farmacotherapie van de individuele patiënt, stelt in samenwerking met een huisarts een farmacotherapeutisch behandelplan (FBP) op en voert dit plan uit en evalueert dit plan met de betrokkenen. Patiëntcasus kunnen met de andere werkgroep leden worden besproken en op de werkgroepbijeenkomsten worden ingebracht voor nadere analyse en discussie. NB! Houd rekening met een studiebelasting van ca. 4 uur per week (buiten de opleidingsdagen om) om gedurende de opleiding voldoende ervaring op te doen met medicatiebeoordeling in de praktijk! Data, locatie en tijdschema opleidingsdagen De opleiding start met een tweedaagse PIAF introductie in de Bergse Bossen te Driebergen. Hiervoor ontvangt u van te voren een uitnodiging met informatie over het programma. De 6 vervolg opleidingsdagen worden vervolgens gehouden in Aristo Utrecht (naast station Lunetten). De opleidingsdagen bestaan telkens uit een farmacotherapiebijeenkomst (ochtend) en werkgroepbijeenkomst (middag). Bij verhindering dient een cursist zich af te melden bij de eigen werkgroepdocent én bij PAOFarmacie, Lucienne Nagtegaal (l.nagtegaal@paofarmacie.nl - 030-3040105) Voor de PIAF opleiding 2014/2015 zijn de volgende opleidingsdagen vastgesteld: Onderdeel Datum Locatie Thema farmacotherapiebijeenkomst* Introductie 9 en 10 september (incl.diner en overnachting) De Bergse Bossen Driebergen Basistraining medicatiebeoordeling en communicatietraining Opleidingsdag (OD) 1 7 oktober 2014 Aristo Utrecht Geriatrie 2 11 november 2014 Aristo Utrecht Klinische Chemie 3 13 januari 2015 Aristo Utrecht Klinisch farmaceutisch redeneren bij primaire en secundaire preventie 4 10 maart 2015 Aristo Utrecht Astma/COPD 5 14 april 2015 Aristo Utrecht Reumatoïde artritis 6 26 mei 2015 Aristo Utrecht Oogaandoeningen *programma onder voorbehoud van wijzigingen ivm beschikbaarheid expertdocenten 6

Tijdschema opleidingsdagen: 9.00-12.30 uur Farmacotherapiebijeenkomst 12.30-13.30 uur Lunch 13.30-17.00 uur Werkgroepbijeenkomst Portfolio Elke cursist bouwt gedurende de PIAF opleiding een portfolio op bestaande uit: Persoonlijk leerplan Logboek met overzicht van voortgang van activiteiten met betrekking tot medicatiebeoordeling in eigen praktijk Educatieve videotoets (van farmacotherapeutische anamnese) 3 Case reports met betrekking tot een eigen patiënt, waarop in ieder geval door één andere cursist uit de werkgroep feedback is gegeven en waarvan case report 3 als voldoende is beoordeeld door de externe beoordelaar Het portfolio dient binnen 6 maanden na de laatste opleidingsdag (uiterlijk 26 november 2015) volledig te zijn. Na deze datum wordt de PIAF-opleiding 2014/2015 afgesloten en worden er géén certificaten meer uitgegeven. In de bijlage is een tijdsschema opgenomen waarin staat aangegeven wanneer welke onderdelen van het portfolio aangeleverd dienen te worden. Toetsing Binnen de PIAF-opleiding vindt toetsing van kennis en vaardigheden van de cursist plaats. Gedurende het opleidingstraject zal educatieve toetsing (vooral bedoeld voor het leereffect) plaatsvinden binnen de werkgroep door middel van feedback en reflectie op ingebrachte casuïstiek, case reports en video-opname. Selectieve toetsing (telt mee in eindbeoordeling) binnen de opleiding vindt plaats door middel van het beoordelen van een case report uit het portfolio door een externe beoordelaar. Case reports Een case report is een uitgebreide schriftelijke uitwerking van een medicatiebeoordeling waarop binnen de PIAF opleiding toetsing plaatsvindt. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling dat alle medicatiebeoordelingen die gedurende de PIAF-opleiding worden uitgevoerd als case report worden uitgewerkt. Voor het portfolio dienen drie case reports te worden geschreven volgens de in de bijlage 4 weergegeven instructie en voorwaarden. 7

PIAF certificaat en - register Cursisten komen in aanmerking voor het PIAF opleidingscertificaat en opname in het PIAF register indien voldaan wordt aan de volgende voorwaarden: De cursist heeft actief deelgenomen aan de tweedaagse start werkgroepbijeenkomst (PIAF introductie) en aan minimaal 4 van de 6 vervolg werkgroepbijeenkomsten. De cursist heeft zich daarbij goed voorbereid op de werkgroepbijeenkomsten door te voldoen aan de voorbereidende opdrachten De cursist heeft binnen 6 maanden na de laatste opleidingsdag (uiterlijk 26 november 2015) een volledig portfolio ingeleverd (inclusief persoonlijk leerplan, logboek, 3 case reports waarop in ieder geval één andere cursist feedback heeft gegeven en waarvan case report 3 door de externe beoordelaar als voldoende zijn beoordeeld, educatieve videotoets) De cursist heeft op minimaal 1 case report van een andere cursist feedback gegeven. De werkgroepdocent van de cursist bepaald of er sprake is van actieve deelname aan de werkgroepbijeenkomsten en of het portfolio volledig is. Accreditatie Voor de volgende onderdelen van de PIAF opleiding is accreditatie aangevraagd: Onderdeel accreditatie-uren maximaal te behalen accreditatie-uren Assessment (opdrachten voorafgaand aan PIAF opleiding en persoonlijk leerplan) Deelname aan PIAF introductie Dag 1 Dag 2 3 uren 3 uren 9 uren 7 uren 16 uren Deelname aan werkgroepbijeenkomst 4 uren/bijeenkomst 24 uren Deelname aan farmacotherapie bijeenkomst 3 uren/bijeenkomst 18 uren Case report, indien voldoende 7 uren/case report 21 uren Educatieve videotoets (incl voorbereiding en nabespreking) 6 uren 6 uren Totaal 88 uren Accreditatie-uren voor deelname aan de farmacotherapie bijeenkomsten en werkgroepbijeenkomsten worden na iedere afzonderlijke bijeenkomst toegekend. Accreditatie-uren voor de overige onderdelen (max 30 uren) worden tegelijkertijd aan het eind van de opleiding toegekend indien aan de gestelde voorwaarden is voldaan. 8

Omgangs- en huisregels De PIAF-opleiding wil een inspirerende omgeving bieden waarbinnen docenten en cursisten kunnen werken en leren met inzet, plezier en resultaat. Om dit te kunnen bewerkstelligen zijn er een aantal omgangsregels opgesteld, welke de basis vormen voor een motiverende en inspirerende werkomgeving. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van docenten en cursisten om hiervoor zorg te dragen. Uitgangspunt is dat wij binnen de PIAF-opleiding streven naar een sfeer die gekenmerkt wordt door: wederzijds respect en persoonlijke ontwikkeling openheid, vertrouwen en veiligheid samenwerken en verantwoordelijkheid nemen Dit houdt in dat: Iedereen respectvol met elkaar omgaat zonder denigrerend of kwetsend te zijn; behandel een ander zoals je zelf behandeld wilt worden. Iedereen ervoor zorgt dat hij/zij bekend is met de afspraken die gemaakt zijn ten aanzien van b.v. aanwezigheid, inlevertermijn, maken van opdrachten en zich hieraan houdt. Van cursisten wordt verwacht dat ze tijdens de onderwijsbijeenkomsten actief deelnemen. Cursisten en docenten zijn samen verantwoordelijk voor het goed verlopen van het leerproces en kunnen en mogen elkaar daar ook op aanspreken. Vertrouwelijke zaken die binnen de werkgroep worden besproken (bv over de privé - of werkaangelegenheden van een cursist) niet buiten de werkgroep worden besproken Er zorgvuldig en strikt vertrouwelijk wordt omgegaan met patiëntgegevens. In een presentatie of case report mogen geen tot een persoon herleidbare patiëntgegevens staan. Gebruik van mobiele telefoons, laptops en tablets Het gebruik van mobiele telefoons kan als bijzonder hinderlijk worden ervaren. Cursisten en docenten worden geacht hun mobiele telefoons voor aanvang van de onderwijsbijeenkomsten uit of op stil of de trilstand te zetten. Na overleg met de docent is het toegestaan laptops, tablets of mobiele telefoons tijdens onderwijsbijeenkomsten te gebruiken voor bij het onderwijs relevante activiteiten, zoals het zoeken van informatie en het maken van aantekeningen. Aanwezigheid en afmelden bij verhindering Onderwijsbijeenkomsten beginnen en eindigen op de in het programma aangegeven tijdstippen. Van alle betrokkenen wordt verwacht dat zij tijdig aanwezig zijn en de zaal niet eerder verlaten tenzij er vooraf uitdrukkelijk afspraken zijn gemaakt. Bij verhindering dient een cursist zich af te melden bij de eigen werkgroepdocent én PAOFarmacie Lucienne Nagtegaal (l.nagtegaal@paofarmacie.nl - 030-3040105). 9

Bijlagen 10

BIJLAGE 1. Persoonlijk leerplan en reflectieverslag In het persoonlijke leerplan beschrijft de cursist aan welke concrete ontwikkelpunten en leerdoelen hij of zij gedurende de opleiding (verder) gaat werken, op welke manier en op welke termijn. Het leerplan inclusief zelfreflectieverslag is een verplicht onderdeel van het portfolio. Het persoonlijke leerplan wordt aan het begin van de PIAF-opleiding geschreven en na een voortgangsgesprek met de werkgroepdocent bijgesteld. Daarbij reflecteert de cursist op de afgelopen periode, vult het persoonlijk ontwikkelplan aan en stelt deze zo nodig bij. Voorbeeld format Persoonlijk leerplan: Naam cursist: Versiedatum: Wat wil je specifiek leren tijdens de PIAF- opleiding? Probeer dit zo SMART mogelijk op te schrijven (SMART = specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden) Wat wil je specifiek kunnen aan het eind van de PIAF-opleiding? Probeer dit zo SMART mogelijk op te schrijven (SMART = specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden) Wat wil je specifiek hebben bereikt aan het eind van de PIAF-opleiding? Probeer dit zo SMART mogelijk op te schrijven (SMART = specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden) 11

Wat ga je de komende tijd concreet doen om bovengenoemde doelen te bereiken? Hoeveel tijd per week ga je hieraan de komende tijd besteden om de doelen te behalen? Stuur het persoonlijk leerplan vóór OD1 aan je werkgroepdocent Reflectievragen Hoe is het de afgelopen tijd gegaan? Wat zijn je ervaringen? Wat ging goed? Wat ging minder goed? Wat zijn je verbeterpunten? Pas na het beantwoorden van de reflectievragen (indien nodig) je leerdoelen bij en stuur het aangepaste document aan je werkgroepdocent. 12

BIJLAGE 2. Logboek - Medicatiebeoordeling in de praktijk Doel van het logboek is om inzicht te krijgen in de voortgang van de medicatiebeoordeling in de praktijk voor de cursist zelf en voor de werkgroepdocent. Uit het logboek moet in één oogopslag duidelijk worden wat de stand van zaken is; hoeveel medicatiebeoordelingen zijn uitgevoerd, en in welke fase de medicatiebeoordeling zich per patiënt bevindt. Geef zo nodig een toelichting. Stuur je logboek voorafgaand aan elke werkgroepbijeenkomst door aan je werkgroepdocent. Voorbeeld Naam cursist: Versie: Logboek bijgewerkt tot: [datum] Nr Patiëntcode (of volgnr) Gegevens verzameld Farm anamnese uitgevoerd Farm analyse uitgevoerd Overleg HA FPB opgesteld Overleg PAT - FBP vastgesteld Follow-up evaluatie FBP uitgevoerd 1 A12345 Vervolg beoordeling 2 B23451 3 B23768 4 Etc 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 13

25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 etc Totaal 3 3 3 3 1 1 0 Toelichting bij logboek : [+datum] 14

BIJLAGE 3. Educatieve videotoets Kernpunten: - maak een filmopname van een FA (farmacotherapeutische anamnese) nadat je al enkele FA s hebt afgenomen - stuur minimaal 10 dagen voor de nabespreking je filmopname op naar je werkgroepdocent; - beoordeel de filmopname van jezelf met behulp van het analyse FA formulier - de nabespreking van de videotoets dient vóór OD3 op 10 maart 2015 plaatsgevonden te hebben Leerdoelen: de apotheker is zich bewust van de wijze waarop hij of zij met de patiënt communiceert; de apotheker kan zijn eigen verbeterplan formuleren ten aanzien van communicatie richting de patiënt; de apotheker kan verschillende soorten vragen stellen en weet wanneer welk type vraag toe te passen (open vs gesloten vraag); de apotheker kan luisteren, samenvatten en doorvragen tijdens de farmacotherapeutische anamnese; de apotheker interpreteert een mogelijk farmacotherapie gerelateerd probleem (FTP) voor de individuele patiënt en betrekt daarbij de fysieke, psychische, sociale, culturele en levensbeschouwelijke achtergronden van de patiënt, diens levensfase en gezondheidsgeschiedenis. Aandachtspunten en voorbereiding: Dit onderdeel dient vóór OD3 op 10 maart 2015 afgerond te zijn Neem pas een farmacotherapeutische anamnese met de video op indien u al enige ervaring heeft opgedaan (minimaal 5 farmacotherapeutische anamneses in het kader van de medicatie beoordeling afgenomen). Advies: neem eerst 5 farmacotherapeutische anamneses af en neem bv. het 6e en 7e gesprek op. Neem bij verschillende patiënten (minimaal 2) een farmacotherapeutische anamnese af en film deze met toestemming van de patiënt met behulp van een video- of telefooncamera. Vraag de patiënt of je het gesprek mag opnemen. Als het antwoord positief is, start dan de opname en vraag het nog een keer en leg het doel van opname uit en wat je er mee gaat doen. Dan ligt de toestemming ook vast op de video. Bekijk de opname van uzelf terug. Gebruik daarbij het analyse FA formulier. Wat ging er goed? Wat kon er beter? Welke punten wilt u bij een volgende farmacotherapeutische anamnese anders aanpakken, wat is uw verbeterplan? Kies de opname waar u feedback over wilt ontvangen en stuur deze op DVD of USB stick minimaal 10 dagen voor de nabespreking naar de werkgroepdocent. Maak de afspraak dat u de opname naderhand weer terug ontvangt. 15

BIJLAGE 4. Case report instructie en beoordelingscriteria Aandachtspunten bij het schrijven en laten beoordelen van een case report. Wat wordt verstaan onder een case report? Een case report is een uitgebreide schriftelijke uitwerking van een medicatiebeoordeling. Een case report is binnen de PIAF-opleiding een toetsinstrument om te beoordelen of een cursist voldoet aan de eindtermen van de opleiding. In het case report laat de cursist zien dat hij of zij in de praktijk een goede medicatiebeoordeling kan uitvoeren. NB. Het is dus uitdrukkelijk niet de bedoeling dat alle medicatiebeoordelingen die worden uitgevoerd, gedurende en buiten de opleiding, als case report worden uitgewerkt. Hoeveel case reports moet ik inleveren? Voor het portfolio dienen 3 case reports uitgewerkt te worden. Case report 3 moet door de externe beoordelaar bij de eerste beoordeling of alsnog bij de tweede beoordeling als voldoende wordt beoordeeld. Case report 3 mag maximaal 1x worden herzien. Werk niet gelijk de eerste uitgevoerde medicatiebeoordelingen uit als case report. Advies is om pas (vanaf) de 8e medicatiebeoordeling te beginnen aan een case report. Aan de hand van een case report zal de externe beoordelaar moeten beoordelen of hij/zij je in staat acht op deskundige en gestructureerde wijze een medicatiebeoordeling uit te voeren. Zorg dus dat het er goed en gedegen uit ziet! Let op! Het portfolio dient binnen 6 maanden na de laatste opleidingsdag volledig te zijn (uiterlijk 26 november 2015), na deze datum worden certificaten meer uitgegeven. Begin dus op tijd met het schrijven van je case reports! Welke patiëntcasus kan ik gebruiken voor een case report? Neem niet een zeer complexe patiënt voor een case report. Dan maak je het jezelf extra moeilijk. Er moet echter wel sprake zijn van multimorbiditeit, polyfarmacie, meerdere relevante farmacotherapeutische problemen en uitgevoerde interventies waarbij je iets kunt zeggen over de uitkomsten voor en ervaringen van de patiënt. Welk format moet ik aanhouden? Maak je case report bij voorkeur op in Word. Gebruik bij het schrijven van het case report het door de cursusleiding verstrekte voorbeeld format. Sla het document op onder een bestandsnaam volgens de volgende systematiek: [Je achternaam] CR[volgnr 1 of 2 of 3 of 4]_versie[versienr 1 of 2] [datum van inleveren, jjmmdd] Bijvoorbeeld: Janssen CR1_versie2 120809.docx Neem in de bestandsnaam of het case report geen privacygevoelige informatie op. Uit je case report mag voor derden nooit herleidbaar zijn om welke patiënt het gaat! Dus géén NAWgegevens van patiënten en/of artsen, ook géén voornamen. Gebruik hooguit de eerste letter van de achternaam en noem de actuele leeftijd en NIET de precieze geboortedatum. 16

Op basis van welke criteria wordt het case report beoordeeld? Het case report wordt beoordeeld aan de hand van het formulier Criteria voor het beoordelen van een Case report. Dit formulier wordt gebruikt als toetsinstrument voor de beoordeling door zowel mede-cursist, werkgroep docent als externe beoordelaar Gebruik zelf het formulier met beoordelingscriteria als checklist bij het opstellen van je case report alvorens je iemand anders feedback laat geven! Schrijf vooral ook alles op wat je denkt m.b.t. de patiëntcasus. Zorg er voor dat je gedachtegang logisch is en is te volgen en te beoordelen voor anderen. Laat zien dat je klinisch farmacotherapeutisch kunt redeneren. Maar schrijf het ook op als je expliciet twijfelt of bij jezelf een tekort aan kennis bemerkt. Als je te summier bent bij het opschrijven is er kans dat je een onvoldoende op een criterium scoort, terwijl je in je hoofd wellicht wel de juiste gedachtegang had. Wat niet op papier staat kan ook niet beoordeeld worden. Fraude en plagiaat Helaas hebben we ondervonden dat een bepaling over fraude en plagiaat nodig is in de cursushandleiding. Een belangrijk doel van het schrijven van een case report is het zelf leren een medicatiebeoordeling gestructureerd uit te voeren en deze te voorzien van een goed onderbouwde redenering en/of analyse. Door fraude te plegen ontneem je jezelf de kans dit goed te leren en toe te passen. Bij het schrijven van een case report kun je, of moet je zelfs, ook van de deskundigheid van derden gebruik maken om feedback te krijgen op je de onderbouwing of analyse in je case report. Er is echter wel een belangrijk verschil tussen het gebruik maken van en kopiëren of laten doen. Bij het niet zelf schrijven van je case report of het kopiëren van (delen van) een case report van derden, is er sprake van frauduleus handelen. Een case report waarin sprake is van plagiaat, wordt zonder meer afgekeurd. Als sprake is van ernstige fraude wordt de cursist voor verdere deelname en afronding van de PIAF opleiding uitgesloten. Procedure en voorwaarden per case report Case report 1 Tijdsplanning: schrijf vóór OD3 case report 1 Beoordeel eerst zelf je case report aan de hand van het formulier met beoordelingscriteria en pas het case report indien nodig aan. Laat een medecursist uit je werkgroep schriftelijke feedback geven op je case report. Vraag je medecursist daarvoor het formulier met beoordelingscriteria te gebruiken en zijn/haar feedback zo nodig in de tekst van het case report toe te lichten. Herzie je case report (indien nodig) op basis van de gegeven feedback. Neem de beoordeelde en definitieve versie(s) en de beoordelingsformulieren van dit case report op in je portfolio Op dit eerste case report hoeft niet perse een voldoende behaald te worden. 17

Case report 2 Tijdsplanning: schrijf vóór OD5 case report 2 Lever case report 2 bij voorkeur pas in nadat je feedback op case report 1 hebt ontvangen Beoordeel eerst zelf je case report aan de hand van het formulier met beoordelingscriteria en pas het case report indien nodig aan. Laat een medecursist uit je werkgroep schriftelijke feedback geven op je case report. Vraag je medecursist daarvoor het formulier met beoordelingscriteria te gebruiken en zijn/haar feedback indien nodig in de tekst van het case report toe te lichten. Herzie je case report (indien nodig) op basis van de gegeven feedback. Lever je case report vervolgens in bij je werkgroep docent. Deze zal het formulier met beoordelingscriteria gebruiken en zijn/haar feedback toelichten in de tekst van het case report. Herzie je case report (indien nodig) op basis van de gegeven feedback en lever bij de werkgroep docent een herziene versie in. De werkgroep docent zal vervolgens deze herziene versie beoordelen en van feedback voorzien. De werkgroep docent geeft dus maximaal twee keer feedback op case report 2. Neem de beoordeelde en definitieve versie(s) en de beoordelingsformulieren van dit case report op in je portfolio. Op dit tweede case report hoeft niet perse een voldoende behaald te worden. Case report 3 Tijdsplanning: Start vóór OD6 met het schrijven van case report 3. Beoordeel eerst zelf je case report aan de hand van het formulier met beoordelingscriteria en pas het case report indien nodig aan. Laat een medecursist uit je werkgroep schriftelijke feedback geven op je case report. Vraag je medecursist daarvoor het formulier met beoordelingscriteria te gebruiken en zijn/haar feedback indien nodig in de tekst van het case report toe te lichten. Herzie je case report (indien nodig) op basis van de gegeven feedback. Lever je case report vervolgens in bij de aan jou toegewezen externe beoordelaar. De eerste versie moet uiterlijk 3 maanden na de laatste opleidingsdag (26 augustus 2015) aan de externe beoordelaar zijn gestuurd. De externe beoordelaar zal het formulier met beoordelingscriteria gebruiken en het case report als Voldoende of Onvoldoende beoordelen en indien nodig zijn/haar feedback toelichten in de tekst van het case report. Bij een Voldoende: Indien Case report 3 door de externe beoordelaar bij de eerste beoordeling gelijk als voldoende wordt beoordeeld, is daarmee dit portfolio onderdeel afgerond. Neem daarvoor wel de beoordeelde en definitieve versie(s) incl. de beoordelingsformulieren van dit case report op in je portfolio. Bij een Onvoldoende: Herzie je case report op basis van de gegeven feedback en lever het case report nogmaals in ter beoordeling bij de externe beoordelaar. Er kan één keer een herziene versie ter beoordeling worden ingeleverd, dus zorg er voor dat je alle feedback goed verwerkt in je case report. Indien de herziene versie van Case report 3 door de externe beoordelaar alsnog als voldoende wordt beoordeeld, is daarmee dit portfolio onderdeel afgerond. Neem daarvoor wel de beoordeelde en definitieve versie(s) incl. de beoordelingsformulieren van dit case report op in je portfolio. Let op! Het portfolio dient binnen 6 maanden na de laatste opleidingsdag 18

volledig te zijn (uiterlijk 26 november 2015), na deze datum worden certificaten meer uitgegeven. Indien ook bij de herziening een onvoldoende wordt behaald wordt in overleg met de cursusleiding een individueel vervolgtraject bepaald, bijvoorbeeld door een extra case report te schrijven en te laten beoordelen. De extra kosten van een individuele vervolgtraject vallen niet binnen de reguliere cursusprijs. Over de hoogte van de extra kosten zal de cursist van te voren worden ingelicht door PAOFarmacie. Let op! Het portfolio dient binnen 6 maanden na de laatste opleidingsdag volledig te zijn (uiterlijk 26 november 2015), na deze datum worden certificaten meer uitgegeven. 19

BIJLAGE 5. Tijdschema aanleveren onderdelen portfolio Onderdelen portfolio PIAF 1 2 3 4 5 6 Introductie Opdrachten PIAF Introductie vóór start PIAF inleveren Persoonlijk leerplan vóór OD1 opsturen Voor OD4 eerste versie zo nodig herzien en nogmaals opsturen Logboek Educatieve videotoets 1 Case report 1 2 Case report 2 Case report 3 Advies aantal uit te voeren medicatiebeoordelingen Gedurende hele opleiding bijhouden en aan het eind insturen Nabespreking vóór OD3 Vóór OD3 schrijven Vóór OD5 schrijven Vóór OD6 starten 5 10 15 20 30 40 De eerste versie moet uiterlijk 3 maanden na de laatste opleidingsdag (26 augustus 2015) aan de externe beoordelaar zijn gestuurd. Het portfolio dient binnen 6 maanden na de laatste opleidingsdag volledig te zijn (uiterlijk 26 november 2015), na deze datum worden certificaten meer uitgegeven. 1 Neem pas een farmacotherapeutische anamnese op indien u al enige ervaring heeft opgedaan. Advies: neem eerst 5 farmacotherapeutische anamneses af en neem het 6 e en 7 e gesprek op. 2 Advies is om niet een van de eerste medicatiebeoordelingen gelijk uit te werken als case report. Advies: voer eerst 7 medicatiebeoordelingen uit en werk de 8 e medicatiebeoordeling (of de medicatiebeoordeling na de 8 e ) uit als case report. 20