Spoedreparatie in de Fiscale Eenheid Vennootschapsbelasting moeder dochter(s) WHITE PAPER 1 belastingplichtige Bol Adviseurs 29 November 2017
Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Spoedreparatie in de Fiscale Eenheid Vennootschapsbelasting... 4 Fiscale eenheid... 4 Conclusie van de Advocaat-Generaal... 5 Aangekondigde spoedreparatiewetgeving... 5 Impact op bestaande structuren... 6 Praktijkvoorbeelden... 7 Voorbeeld 1... 7 Voorbeeld 2... 8 Conclusie... 9 2 van 9
Samenvatting Europese rechtspraak gaat mogelijk zorgen voor een flinke verandering voor de Nederlandse vennootschapsbelasting. De wijziging kan nu al negatieve impact hebben op bestaande fiscale eenheden. Maakt u gebruik van een fiscale eenheid, dan is het daarom verstandig om op korte termijn te onderzoeken of u actie moet ondernemen. Voor de vennootschapsbelasting kunnen Nederlandse vennootschappen géén fiscale eenheid vormen met een buitenlandse dochtervennootschap. Ongeacht of zij voldoen aan alle eisen die aan een fiscale eenheid worden gesteld. De fiscale eenheid is dus uitsluitend voorbehouden aan binnenlandse vennootschappen 1. Alle lokale, Nederlandse ondernemingen met een fiscale eenheid kunnen te maken krijgen met deze veranderingen die veroorzaakt worden door Europese rechtspraak. Toine Geesink, International Tax Partner bij Bol Adviseurs Al enige jaren speelt de discussie of een Nederlandse vennootschap met een buitenlandse dochtervennootschap toch gebruik kan maken van bepaalde voordelige elementen van het Nederlandse regime van de fiscale eenheid. In dit licht bracht de Advocaat-Generaal van het Europese Hof van Justitie recentelijk een uiterst belangrijke conclusie naar buiten over twee Nederlandse zaken. Het wachten is nu op een oordeel van het Europese Hof. De uitkomst hiervan kan van grote invloed zijn op het Nederlandse systeem van de fiscale eenheid. Ook in de periode tot de uitspraak van het Europese Hof van Justitie kunnen al negatieve financiële gevolgen ontstaan voor bestaande fiscale eenheden in binnenlandse verhoudingen. Dit is het gevolg van aangekondigde reparatiewetgeving. Tegelijkertijd kan dit kansen bieden voor Nederlandse vennootschappen met een buitenlandse dochtervennootschap. Werkt u momenteel met een fiscale eenheid of heeft u een buitenlandse dochtervennootschap? Lees dan alle actuele relevante details over de spoedreparatie in dit white paper. 1 Enkele specifieke uitzonderingen daargelaten. 3 van 9
Spoedreparatie in de Fiscale Eenheid Vennootschapsbelasting In dit white paper leest u welke belangrijke recente ontwikkelingen er zijn op het gebied van de fiscale eenheid in de vennootschapsbelasting. Op 25 oktober 2017 heeft de Advocaat-Generaal van het Europese Hof van Justitie een belangrijke conclusie uitgebracht in twee Nederlandse zaken die bij het Europese Hof lopen. Het gaat daarbij om de vraag of Nederlandse vennootschappen met een buitenlandse dochtervennootschap gebruik kunnen maken van specifieke voordelige elementen van het Nederlandse regime van de fiscale eenheid in de vennootschapsbelasting. Het belang van deze conclusie schuilt in het feit dat spoedreparatiewetgeving is aangekondigd. Deze reparatiewetgeving kan met terugwerkende kracht negatieve impact hebben op bestaande fiscale eenheden in binnenlandse verhoudingen. Dit illustreren we op pagina 7 en 8 met twee duidelijke praktijkvoorbeelden. Fiscale eenheid Nederlandse groepsvennootschappen kunnen op verzoek en onder voorwaarden hun groepsresultaat fiscaal geconsolideerd aangeven door in de vennootschapsbelasting een zogeheten fiscale eenheid aan te gaan. Dit kan diverse voordelen hebben, zoals het direct kunnen verrekenen van verlies van een vennootschap met winst van een andere vennootschap die in de fiscale eenheid is gevoegd. Een ander voordeel is dat door de fiscale consolidatie bepaalde transacties en onderlinge verhoudingen niet zichtbaar zijn. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld bepaalde anti-misbruikbepalingen of renteaftrekbeperkingen buiten toepassing blijven. Een fiscale eenheid kan echter ook nadelen hebben. De fiscale eenheid vormt één van de hoofdpijlers van de Nederlandse vennootschapsbelasting en is belangrijk voor het Nederlandse bedrijfsleven. Het is niet mogelijk om een fiscale eenheid te vormen met een in het buitenland gevestigde vennootschap. Over dat laatste aspect worden al vele jaren diverse belangrijke procedures gevoerd en hierbij is het Nederlandse regime van de fiscale eenheid steeds verder onder druk komen te staan. In de twee belangrijke zaken die nu bij het Europese Hof liggen, is de vraag aan de orde of Nederland specifieke voordelige elementen van de fiscale eenheid mag 4 van 9
beperken tot Nederlandse groepsvennootschappen. Het gaat in die zaken om Nederlandse vennootschappen met buitenlandse dochtervennootschappen. Omdat de dochtervennootschappen in het buitenland zijn gevestigd, kunnen deze niet in een fiscale eenheid worden opgenomen. Zou die fiscale eenheid er wel zijn geweest, dan waren enkele nadelige fiscale gevolgen niet opgetreden vanwege de fiscale consolidatie. Conclusie van de Advocaat-Generaal In beide zaken is de vraag of Nederland toekenning van deze individuele voordelen van het fiscale eenheidsregime mag weigeren in grensoverschrijdende situaties. Naar de mening van de Advocaat-Generaal moeten sommige voordelen van het fiscale eenheidsregime ook in grensoverschrijdende situaties worden toegekend. Per element van de fiscale eenheid moet een beoordeling worden gemaakt (de zogeheten perelementbenadering ). Het feit dat in puur binnenlandse situaties de fiscale eenheid een kwestie is van alles of niets, is hierbij niet relevant. In de twee lopende zaken betekent dit, dat in de ene zaak wel en in de andere zaak niet het voordeel van de fiscale eenheid moet worden toegekend. Het woord is nu aan het Europese Hof. De algemene verwachting is dat er een redelijke kans is dat het Europese Hof tot hetzelfde oordeel komt. Aangekondigde spoedreparatiewetgeving Het ministerie van Financiën is bevreesd, als het Europese Hof de conclusie van de Advocaat-Generaal volgt, dat belastingplichtigen zich voortaan nog slechts zullen beroepen op bepaalde voordelen van de fiscale eenheid zonder de nadelen die erbij horen te accepteren. Het toekennen van specifieke voordelen van de fiscale eenheid in buitenlandse situaties wordt als onwenselijk beschouwd. Daarom heeft het ministerie spoedreparatiewetgeving aangekondigd. Deze reparatiewetgeving zal erop neerkomen, dat bij de toepassing van diverse fiscale anti-misbruikmaatregelen gehandeld moet worden alsof er geen fiscale eenheid is. Het gaat daarbij in ieder geval om: Belangrijke renteaftrekbeperkingen Enkele maatregelen in de deelnemingsvrijstelling De beperking van de verliesverrekening bij een grote belangenwijziging 5 van 9
Mogelijk gaat de reparatie ook nog voor andere elementen gelden die nu niet expliciet zijn genoemd. Het betreft een aankondiging van reparatiewetgeving. Onduidelijk is nog hoe de tekst van de wetgeving gaat luiden. De reparatiemaatregelen zouden met terugwerkende kracht op woensdag 25 oktober 2017 om 11.00 uur in werking moeten treden, maar alleen als het Europese Hof in voornoemde zin beslist. De spoedreparatie vormt een aanmerkelijke versobering van het huidige fiscale eenheidsregime. Impact op bestaande structuren De aangekondigde spoedreparatiemaatregelen kunnen van invloed zijn op huidige fiscale eenheden. Hierna hebben wij twee voorbeelden opgenomen die de mogelijke negatieve impact van een en ander illustreren. Complicerend is het feit dat op dit moment nog niet vaststaat of de spoedreparatiewetgeving daadwerkelijk wordt ingevoerd aangezien dit afhankelijk is van het oordeel van het Europese Hof dat pas volgend jaar wordt verwacht. Evenmin is duidelijk hoe de maatregelen dan exact komen te luiden. Dit zorgt ervoor dat op dit moment grote onduidelijkheid bestaat over de fiscale positie van belastingplichtigen. Het is dan ook noodzakelijk om na te gaan wat de aangekondigde spoedreparatiemaatregelen voor bestaande structuren kunnen betekenen. Voor de periode voorafgaand aan 25 oktober 2017, 11.00 uur zouden de spoedmaatregelen geen effect moeten gaan hebben. Het is daarom ook raadzaam om na te gaan of een beroep op de per-elementbenadering in uw geval tot een voordeel kan leiden. 6 van 9
Praktijkvoorbeelden Voorbeeld 1 BV 1 houdt alle aandelen in BV 2. Tezamen vormen zij een fiscale eenheid voor de heffing van vennootschapsbelasting. BV 2 keert dividend uit aan haar aandeelhouder BV 1. Omdat liquide middelen ontbreken, blijft BV 2 het dividend schuldig aan BV 1. Binnen de fiscale eenheid zijn de dividenduitkering en de schuld die erdoor ontstaat niet zichtbaar en deze hebben dan ook geen fiscale gevolgen. Onder de aangekondigde spoedreparatiewetgeving moet de fiscale eenheid voor de renteaftrekbeperking van artikel 10a van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 worden weggedacht. Er wordt dan een schuld zichtbaar van BV 2 aan een met haar verbonden lichaam, zijnde BV 1. Deze schuld houdt verband met schuldig gebleven dividend. Hierop is voornoemd artikel 10a van toepassing dat rente op een dergelijke schuld in beginsel van aftrek uitsluit. Het gevolg van de aangekondigde wetgeving is dus dat een fiscaal niet zichtbare schuld toch leidt tot een beperking van de aftrek van rente. 7 van 9
Voorbeeld 2 BV 1 houdt alle aandelen in BV 2. Tezamen vormen zijn een fiscale eenheid voor de heffing van vennootschapsbelasting. BV 1 heeft de aandelen in BV 2 verworven met een bancaire lening. Zelfstandig bezien lijdt BV 1 verlies omdat zij rente aan de bank betaalt maar geen inkomsten heeft. Door de fiscale eenheid kan het verlies van BV 1 worden verrekend met winst uit hetzelfde jaar van BV 2 en betaalt de fiscale eenheid vennootschapsbelasting over het saldo van winst en verlies. Het zelfstandige verlies van BV 1 kan in fiscale termen, en onder bepaalde omstandigheden, als zogeheten houdsterverlies worden aangemerkt. Er geldt een wettelijke beperking op de verrekening van houdsterverlies met winst die niet voortkomt uit houdsteractiviteiten ( houdsterverliesregeling ). Van die beperking heeft de fiscale eenheid geen last aangezien winst en verlies worden geconsolideerd. Op dit moment kan niet worden uitgesloten dat onder de aangekondigde spoedreparatiewetgeving de fiscale eenheid ook voor de houdsterverliesregeling moet worden weggedacht, waardoor zelfstandig bezien voor BV 1 sprake is van houdsterverlies en voor BV 2 sprake is van niet-houdsterwinst. De hiervoor vermelde verrekening van verlies en winst binnen de fiscale eenheid kan dan niet plaatsvinden. In de aankondiging van de spoedreparatiewetgeving is de houdsterverliesregeling niet genoemd (waardoor terugwerkende kracht naar onze mening moeilijk denkbaar is). In eerdere publicaties over de mogelijke gevolgen van een voor Nederland nadelige uitspraak van het Europese Hof is deze regeling echter meermaals wel genoemd. 8 van 9
Conclusie Wij adviseren bedrijven met een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting, om de gevolgen van de spoedreparatiewetgeving tegen het licht te laten houden. Vanzelfsprekend kunnen de fiscalisten van Bol Adviseurs hierbij ondersteunen. Dreigt de spoedreparatie negatieve impact te hebben op uw fiscale eenheid? Ik help u graag bij het onderzoeken van manieren om de mogelijke schade te beperken. Alois Brandsma, Senior Belastingadviseur bij Bol Adviseurs Klanten kunnen hiervoor contact opnemen met hun vertrouwde contactpersoon. Andere relaties kunnen via fiscalisten@boladviseurs.nl hun vraag stellen of telefonisch contact opnemen met Senior Belastingadviseur Alois Brandsma via ons algemene telefoonnummer (0485) 56 12 00. Via www.boladviseurs.nl delen we updates rondom ontwikkelingen aangaande de fiscale eenheid. Hier vindt u natuurlijk ook andere ontwikkelingen in regelgeving die relevant zijn voor ondernemers. Houd dus ook onze website in de gaten voor actualiteiten. 9 van 9