Nieuws brief november 2011 Diefdijklinie Verbetering van een dijk met geschiedenis 8 este lezer, Voor u ligt de laatste nieuwsbrief, voordat het werk aan de versterking van de Diefdijklinie écht begint, namelijk voorjaar 2012. Het project is in de afgelopen 4½ jaar van voorbereiding gegroeid. Op verzoek van aanwonenden is de verkeersveiligheid op de dijk erbij betrokken. Ook het herstel van onderdelen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie ging deel uitmaken van het project. Zo ontstond door intensieve samenwerking tussen een hele reeks partijen een integraal plan voor de Diefdijklinie. De plannen voor de weginrichting, de verbetering van de verkeersveiligheid en de herinrichting van de locaties van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zijn nu nagenoeg rond. U leest er meer over in deze nieuwsbrief. Dijkverbetering De procedure Het algemeen bestuur van Waterschap ivierenland heeft op 17 juni 2011 het projectplan voor de dijkverbetering vastgesteld. Het plan is op 28 juli goedgekeurd door de drie provincies (Zuid-Holland, Gelderland en Utrecht). Er zijn twee beroepen ingesteld: een tegen de plaatsing van een damwand op één locatie en een beroep, waarin wordt verzocht bij de uitvoering rekening te houden met eventueel aanwezige archeologische waarden. Dit betekent dat de aad van State alleen deze onderdelen moet beoordelen. Voorlopig gaan de voorbereidingen voor de uit voering op alle overige locaties door. Een linie met historie, cultuur en natuur De 23 kilometer lange Diefdijklinie is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW), een indrukwekkende verdedigingslinie van 85 kilometer lengte tussen het IJsselmeer en de iesbosch. Deze militaire linie is in de 19 e eeuw aangelegd ter verdediging van het westen van Nederland door onderwaterzetting (inundatie) van brede stroken land. De doorgangen door de inundatievelden, zoals (spoor)wegen, dijken en rivieren werden verdedigd met forten en andere bouwwerken, zoals kazematten. MEWEDE nnn Diefdijklinie ALLASSE- WAAD Gorinchem VIJFHEEEN- LANDEN Culemborg Tiel TIELE- EN CULEMOGEWAAD WAAL LEK ETUWE 1 NEDEIJN Arnhem LINGE De Nieuwe Hollandse Waterlinie is herontdekt. Het ingenieuze systeem van sluizen, dijken en inundatiekanalen inspireert tot allerlei initiatieven. De overheid werkt samen met eigenaren, bewoners en andere betrokkenen aan de herkenbaarheid en instandhouding van dit cultureel en landschappelijk erfgoed. Veel forten krijgen een verrassende bestemming en de oude militaire elementen worden weer zichtbaar. Er ontstaat een lint vol historie, natuur, cultuur en ontspanning.
De dijk kent hoge grondwaterstanden en dat heeft effect op de stabiliteit van de dijk Zuiderlingedijk vanuit de lucht Start dijkversterking Zoals gezegd start de uitvoering van het werk in het voorjaar van 2012, en niet eind 2012 zoals we eerder schreven. Extra technische berekeningen maken dit uitstel noodzakelijk. De dijk kent hoge grondwaterstanden en dat heeft effect op de stabiliteit van de dijk. Dat heeft weer invloed op het vinden van de meest optimale locatie van de damwand. Er bleken meer berekeningen nodig dan eerder gedacht en ook wat aanvullend grondonderzoek. De berekeningen betreffen het traject bij Heukelum tussen dijkpaal 61 (kruising Groeneweg) en 65. Omdat zorgvuldigheid en veiligheid voor alles gaan, is besloten het slaan van de eerste damwand te verplaatsen naar het voorjaar 2012. Voorbereidende werkzaamheden In de vorige nieuwsbrief vertelden we dat het totale werk in twee delen is geknipt. Deel 1 bestaat uit het plaatsen van de damwand bij Heukelum en het kappen/snoeien van een gedeelte van de beplanting. Deel 2 betreft de rest van de dijkversterkingswerkzaamheden, inclusief het werk aan de Nieuwe Hollandse Waterlinie objecten en de weginrichting. Deel 1 start voorjaar 2012. Adviesbureau Tauw doet de voorbereidingen tot aan de start van het werk en houdt toezicht tijdens de werkzaamheden. In dit kader stelt Tauw nu het bestek voor het werk op. Als dat klaar is, wordt het werk aanbesteed en een aannemer gekozen die het werk uitvoert. Deel 1 loopt door tot in de zomer van 2012. Voor deel 2 vindt nu de aanbesteding voor een adviesbureau plaats. Contractering volgt naar verwachting eind dit jaar. Het bureau dat het werk gegund krijgt, maakt een geheel van de verschillende plannen, werkt dit in detail uit en schrijft een bestek voor deel 2 van het werk. Daarna wordt de uitvoering van het werk aanbesteed en gegund. Uitvoering van deel 2 start naar verwachting in het najaar van 2012. De totale dijkversterkingswerkzaamheden vinden plaats van voorjaar 2012 tot en met begin 2015. ij de panden langs de Diefdijklinie zijn meetboutjes aangebracht Ander voorbereidend werk bestaat uit taxaties en bouwkundige opnames. De taxaties door Verhagen Advies van per celen waarop een zakelijk recht moet worden gevestigd of die tijdelijk voor het werk moeten worden gebruikt, zijn achter de rug. Inmiddels zijn de onderhandelingen met dijkbewoners gestart. ij de panden langs de Diefdijklinie zijn meetboutjes aangebracht door AGEL adviseurs. Door het regelmatig inmeten van deze boutjes kan na afloop van de dijkversterking objectief worden vastgesteld of schade is veroorzaakt door de werkzaamheden. De bouwkundige opnames beginnen een aantal weken vóór de start van de dijkverbetering, dus voor deel 1 in het voorjaar van 2012. Daarin wordt vastgelegd wat de staat van gebouwen is voor het werk begint. Ingenieursbureau Movares doet samen met Prosperus deze vooropnames voor alle panden die ook door AGEL van meetboutjes zijn voorzien. U ontvangt tijdig een brief waarin staat wanneer uw huis wordt bekeken. In de brochure Zorgvuldig omgaan met schade staat uitvoeriger beschreven hoe het waterschap omgaat met schades als gevolg van dijkversterking. De brochure staat op de website van het waterschap. 2
N Everdingen Inmiddels hebben de netwerkbeheerders ook plannen uitgewerkt en vergunningen aangevraagd voor het verleggen van kabels en leidingen. In het deel tussen de Meerdijk en Fort Everdingen zijn de meeste kabels en leidingen al verlegd. Hier zijn alleen nog kleine aanpassingen nodig. Van de Meerdijk tot en met Spijk vinden verleggingen en aanpassingen van kabels en leidingen plaats op locaties waar bermen en/of damwanden worden aangebracht. Ook wordt in dit deel over grote lengtes de oude waterleiding vervangen. Zijderveld P A2/E25 Schoonrewoerd P innendijks uitendijks Meetboutje Leerdam Asperen G S LINGE Heukelum Arkel Kedichem L Spijk X Gorinchem A15/E31 Legenda nnn Diefdijklinie nnn Maatregelen aan de dijk Verkeersplateaus Herstel batterij P Parkeren L G X S Loopgraaf WOI Groepsnest/loopgraaf WOII ecreatieplek Markering afslag Waterlinie Herinrichting sluiseiland WAAL 3
LEK Culemborg Verkeersveiligheid en Nieuwe Hollandse Waterlinie Afgelopen jaren is intensief met bewoners en andere belanghebbenden gesproken over de weginrichting. Op de kaart ziet u een overzicht van de maatregelen. Detailtekeningen van de wegvakinrichting en de objecten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, zoals opgesteld door Dienst Landelijk Gebied, staan vanaf begin december op de website van het waterschap. Verkeersmaatregelen vrachtverkeer Omdat transportbedrijf Van Weverwijk door de te hoge kosten geen achterontsluitingsweg krijgt, wordt onderzocht of de dijk op een andere manier verkeersveiliger gemaakt Sinds de verbreding van de A2 rijdt er nu mogelijk minder sluipverkeer op de dijk Vrachtverkeer op de smalle Diefdijklinie kan worden. ijvoorbeeld door afsluiting van delen van de dijk voor vrachtverkeer of door stukken dijk eenrichtingsverkeer te maken. De raad van de gemeente Lingewaal heeft besloten om een verbod voor vrachtverkeer in te stellen op het gedeelte van de Nieuwe Zuiderlingedijk tussen de Voorstraat bij Asperen en de Zeiving (N848). Het verkeersbesluit ligt binnenkort ter inzage. Voor de Diefdijk tussen Leerdam en fort Everdingen is bureau Megaborn bezig de problematiek van het vrachtverkeer in kaart te brengen, zodat bepaald kan worden welke maatregelen het gewenste effect zullen hebben. Hiervoor zijn nieuwe verkeerstellingen gedaan en worden actuele ongevallencijfers onderzocht. Sinds de verbreding van de A2 rijdt er nu mogelijk minder sluipverkeer op de dijk. Ook vinden interviews en berekeningen plaats en worden belangen van bedrijven en aanwonenden onderzocht. Het onderzoek van Megaborn loopt tot eind dit jaar en ligt ten grondslag aan het besluit dat de wegbeheerder het waterschap naar verwachting begin 2012 neemt over de verkeersmaa t r e gel en. ermverharding Om te zorgen dat verkeer op de Diefdijk tussen Leerdam en fort Everdingen kan uitwijken, is voorgesteld aan weerszijden van het asfalt een strook van grasdoorgroeistenen te maken van 40 cm. breed. Over de grasdoorgroeistenen vindt nog overleg plaats. ewoners vrezen voor geluidoverlast en denken mee over alternatieven. In de komende periode wordt een alternatief (kunststof doorgroeitegels) beproefd. ureau Megaborn kijkt op dit moment naar de geluidbelasting van de verschillende alternatieven voor de bermverharding. De verharding van de wegbermen op de Diefdijklinie in de gemeente Lingewaal blijft zoals deze nu is. Verkeersborden en materiaalgebruik Overtollige en rommelige verkeersborden zijn deels verwijderd. Volgend jaar, als definitief duidelijk is welke bebording nodig is, wordt de rest van de overtollige bebording verwijderd. Verder is bepaald welke materialen gebruikt gaan worden. Alle verkeersplateaus worden bestraat met gebakken klinkers in grijstinten. Die passen mooi bij de uitstraling van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In de verkeersdrempels komen inscripties die verwijzen naar de waterlinie-objecten naast de dijk. Op verschillende plaatsen komt een zogenoemd Liniebankje, geïnspireerd op historische kazernetafels en banken. Nieuwe Hollandse Waterlinie ij de plannen voor een verkeersveiliger dijk is ook het herkenbaar maken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie meegenomen. Deze werkzaamheden vallen in deel 2 van het project, en starten dus naar verwachting najaar 2012. Dan worden het grondwerk van de batterijopstelplaatsen en twee typen loopgraven hersteld om te laten zien hoe de Linie vroeger functioneerde. Vanaf november start Dienst Landelijk Gebied met het aanvragen van de vergunningen hiervoor. Ook tijdens de uitvoering van de werkzaamheden zal DLG de kwaliteit blijven bewaken. 4
De opening van de gerestaureerde kraanbrug Wat gebeurt er verder rondom de Diefdijklinie? ondom de Diefdijklinie gebeurt heel veel. Hieronder een aantal voorbeelden van werkzaamheden, die niet direct in verband staan met de dijkversterking of de verkeersveiligheid. Het leggen van de grijze klinkers bij het sluiseiland Het sluiseiland Het weggedeelte tussen de twee sluizen aan de Nieuwe Zuiderlingedijk in Asperen is inmiddels opnieuw ingedeeld. ij het sluiseiland zijn de grijze klinkers gebruikt, die straks ook op de verkeersplateaus komen. Nieuwe Hollandse Waterlinie de kraanbrug bij Werk aan het Spoor bij de Diefdijk is gerestaureerd en op 11 september 2011 feestelijk opgeleverd. 26 militaire objecten langs Diefdijklinie worden opgeknapt. Het gaat om militaire schuilplaatsen verspreid over een lang deel van de Diefdijk die ook gaan dienen als onderkomen voor vleermuizen. Drie ervan, in de buurt van fort Asperen langs de Meerdijk, worden geschikt gemaakt voor beperkte openstelling voor publiek. Staatsbosbeheer en Waterschap ivierenland zijn eigenaar van de meeste objecten. Eind mei 2012 moet het werk klaar zijn. DLG begeleidt de uitvoering van deze projecten in opdracht van provincie Gelderland en S. 5
Oude hoogstamboomgaard bij het Wiel van assa De planning stap voor stap Colofon 17 oktober 2011 Sluitingstermijn beroepprocedure Dijkversterking Nov-dec 2011 November 2011 November 2011 egin 2012 Maart 2012 Oktober 2012 Verkeersonderzoek door Megaborn Verkeersbesluit gemeente Lingewaal Start verleggingen kabels en leidingen aan de Meerdijk, de Nieuwe Zuiderlingedijk en de Zuiderlingedijk. Verkeersbesluit waterschap Start kappen en snoeien deel 1 Start uitvoering deel 1 dijkversterking nabij Heukelum Start uitvoering deel 2 dijkversterking incl. grond werk NHW objecten 2015 Dijkversterking, wegvakinrichting en herstel NHW-objecten gereed 6 De nieuwsbrieven Diefdijklinie zijn een uitgave van Waterschap ivierenland. Ze verschijnen bij belangrijke momenten in de voortgang van het project. Voor een gratis abonnement kunt u zich bij Waterschap ivierenland opgeven. Waterschap ivierenland Postbus 599 4000 AN Tiel (0344) 64 90 90 info@wsrl.nl www.waterschaprivierenland.nl Heeft u vragen dan kunt u contact opnemen met ichard van Doorn Omgevingsmanager Telefoon: (0344) 649 265 Email: r.van.doorn@wsrl.nl Marius van Herpen Communicatieadviseur Telefoon: (0344) 649 163 Email: m.van.herpen@wsrl.nl Informatie over de Nieuwe Hollandse Waterlinie: Elizabeth Hartgers projectleider Dienst Landelijk Gebied Telefoon: (026) 378 1537 Email: e.m.hartgers@minlnv.nl Op de volgende websites vindt u informatie over zaken die de Diefdijklinie raken: www.waterschaprivierenland.nl/ Werken in de buurt www.hollandsewaterlinie.nl www.shared-space.org www.waterschaprivierenland.nl/werk_in_de_ buurt/waterbeheer/natuurherstel ontwerp Het Lab grafisch ontwerpers - Arnhem fotografie Waterschap ivierenland, Dienst Landelijk Gebied, Peter liek - Nijmegen - druk OT Opmeer - Den Haag