gemeente Haarlemmermeer De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon 0900 1852 Telefax 023 56395 50 Cluster Contactpersoon T elefoon Ruimte, Economie en Duurzaamheid de heer P.J. van Soest 0900 1852 Uw brief Ons kenmerk Bijlage(n) Onderwerp X.2018.04332 Zie onder Onderzoek naar nieuwe concessie openbaar vervoer en advies Vervoerplan 2019 Hoofddorp I 'i JUNI 2018 Geachte heer/mevrouw, Naar aanleiding van de start van de concessie Amstelland-Meerlanden in december 2017, heeft Goudappel Coffeng in opdracht van de Vervoerregio Amsterdam onderzoek gedaan naar optimalisaties in het vervoerplan. Op basis van het onderzoek van Goudappel Coffeng heeft er overleg plaatsgevonden tussen de wethouders van Amstelland-Meerlanden en de Vervoerregio. Door middel van bijgevoegde brief geeft het Dagelijks Bestuur (DB) van de Vervoerregio Amsterdam aan hoe invulling wordt gegeven aan de conclusies uit het onderzoek en de reactie van de Adviescommissie Amstelland- Meerlanden. Vervoerplan proces: Conform de concessiedocumenten, beschrijft de vervoerder in het jaarlijkse vervoerplan de wijzigingen die hij wenst doorvoeren. Hierbij wordt via de ambtelijke weg aan gemeenten gevraagd wat de belangrijkste knelpunten en wensen zijn. Ook klachten en eventuele wensen van raadsleden worden hierin meegenomen. Op basis daarvan wordt een vervoerplan opgesteld en schrijven de Adviescommissie Amstelland-Meerlanden en de ReizigersAdviesRaad (RAR) een advies. Het vaststellen van het vervoerplan is een bevoegdheid van het DB. Hierbij wordt getoetst of het vervoerplan past binnen de kaders van het programma van eisen van de concessie Amstelland-Meerlanden. De gemeenten van Amstelland-Meerlanden hebben hierin een adviserende rol. Na het vaststellen van het definitieve vervoerplan, heeft de vervoerder nog enkele maanden nodig om dit vervoerplan te vertalen in een dienstregeling en roosters voor chauffeurs. In de concessiedocumenten is het vaststellen van het vervoerplan dan ook voorzien ten minste 20 weken voor de start van de dienstregeling. In de praktijk wordt het vervoerplan vaak vastgesteld in de laatste vergadering van het DB voor het zomerreces.
Ons kenmerk Volgvel X.2018.04332 2 Onderstaand in tijdlijn: Februari: April: Mei: Juni: Juli: Augustus - December: December: ophaalronde bij gemeenten en RAR conceptvervoerplan door vervoerder ambtelijk bespreken conceptvervoerplan met gemeenten en RAR definitief vervoerplan en advies Adviescommissie en RAR vaststellen vervoerplan door DB uitwerken vervoerplan in dienstregeling en roosters door vervoerder start nieuwe dienstregeling Het proces voor het Vervoerplan 2019 heeft op dezelfde wijze plaatsgevonden. Met dien verstande dat er uitgebreid aandacht is geschonken aan de klachten en opmerkingen vanuit de reizigers en politiek. Zo heeft Goudappel Coffeng - in opdracht van de Vervoerregio - een evaluatie van het vervoerplan van Connexxion uitgevoerd, waarbij alle opmerkingen van raadsleden, bestuurders en reizigers zijn meegenomen. Dit heeft de Vervoerregio niet aan Connexxion overgelaten, maar hier hebben zij, in nauwe samenwerking met de gemeenten, de regie gevoerd. Op basis van de conclusies uit het rapport van Goudappel Coffeng, heeft er de afgelopen weken uitvoerig overleg plaatsgevonden tussen Vervoerregio, Connexxion en de wethouders Verkeer en Vervoer. Ook hier heeft de Vervoerregio nadrukkelijk, samen met de gemeenten het voortouw genomen, om de wensen vanuit de gemeenten zoveel als mogelijk te kunnen realiseren. Het vervoerplan van Connexxion is bijna gereed. Het advies van de Adviescommissie is verstuurd (zie bijlage). Connexxion is voornemens om vrijwel alle aangedragen voorstellen over te nemen. Vaststelling van het vervoerplan van Connexxion is voorzien in het DB van 5 juli 2018. Samenvatting Haarlemmermeerse onderwerpen: Op basis van klachten van inwoners en geluiden uit de raad hebben wij met betrekking tot de lijnvoering een aantal punten aangegeven die wij in het kader van het onderzoek door Goudappel Coffeng uitgezocht wilden zien (zie bladzijde 32 van het rapport van Goudappel Coffeng). Het betreft: 1. Bediening wijk Floriande Keuze lijn 341 versus 168/268 2. AML Flex: a. Bedieningstijden Eerste ritten ai om 6.30u b. Bestemmingen toevoegen Halte bij winkelcentrum De Symfonie (Nieuw-Vennep) en evt. station Sassenheim 3. Bediening halte Badhoevedorp Koekoekslaan 4. Bediening scholen in Hoofddorp Aanpassen route scholierenlijn 661 in Hoofddorp 5. Bediening Hoofddorp Noord Lage frequentie en omrijden
Ons kenmerk Volgvel X.2018.04332 3 Resultaten: Het onderzoeksrapport (bijgevoegd) leidt op de genoemde punten tot de volgende conclusies: 1. Bediening wijk Floriande Het aantal instappers op lijn 341 in Floriande is 5% hoger dan in het oude netwerk lijn 168 en 268. Kennelijk ervaren de reizigers de voordelen van lijn 341 (zoals het hogere aantal ritten en de rechtstreekse reismogelijkheden naar Schiphol en Amsterdam Zuid) groter dan het nadeel van de grotere loopafstand. Ook kan een roi spelen dat reizigers van lijn 169 door de veranderde frequenties zijn overgestapt naar lijn 341. Al met ai geven de gestegen reizigersaantallen van lijn 341 geen aanleiding om het nieuwe netwerk te wijzigen. 2. AML Flex: a. Bedieningstijden: De bedieningstijden van AML Fiex zijn inmiddels per 19 maart 2018 vervroegd. b. Bestemmingen toevoegen Omdat dit uitbreiding van de dienstregeling betekent, is er in het rapport verder niet op dit punt in gegaan. 3. Bediening halte Badhoevedorp Koekoekslaan Het aantal instappers op deze halte was te laag om de status ais R-net halte te rechtvaardigen. 4. Bediening scholen in Floofddorp Scholierenlijn 661 rijdt in de ochtend één rit van Zwanenburg naar Hoofddorp. Doorrijden van deze rit naar de andere scholen in Hoofddorp is redelijk en moet normaliter per schooljaar 2018/2019 moge!ijk zijn. De extra exploitatiekosten zijn minimaal tenzij de langere rit noopt tot inzet van een extra bus. 5. Bediening Floofddorp Noord De omslachtige route van lijn 161 is weinig aantrekkelijk voor reizigers. Echter, een hogere frequentie dan de huidige uurdienst of een nieuwe opzet van de lijnen vindt geen rechtvaardiging in het lage aantal reizigers. Aan te nemen is dat bij een verdubbeling tot een half uurdienst er meer reizigers gebruik van zouden maken, maar dat ook dan de bezetting per bus minimaal zou zijn. De gemeente Haarlemmermeer is van mening dat het rapport voor alle onderdelen een onderbouwd antwoord geeft op de vraag of Connexxion in het Vervoerplan 2018 de juiste keuzes heeft gemaakt. Ons advies aan de Vervoerregio Amsterdam is om de conclusies op alle onderdelen over te nemen. Zie ook de bijgevoegde brief van 24 mei 2018 van de Adviescommissie Amstelland-Meerlanden. Advies Vervoerplan 2019: Wij adviseren om voorstellen voor uitbreiding van het aantal bestemmingen met AML Flex in het Vervoerplan 2019 op te nemen. Voor het overige is het advies op de
Ons kenmerk Volgvel X.2018.04332 4 Haarlemmermeerse punten uit het onderzoek van Goudappel Coffeng in het Vervoerplan 2019 positief. De brief met het formele advies van de Adviescommissie Amstelland- Meerlanden vindt u bijgevoegd. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer. Namens dezen, dr. Derk Reneman wethouder Financiën, Verkeer en Vervoer en Cultuur Bijlagen: Rapport Goudappel Coffeng Advies adviescommissie n.a.v. rapport Goudappel Coffeng Reactie DB Vervoerregio Amsterdam op rapport en advies Advies adviescommissie Vervoerplan 2019
Ons kenmerk Volgvel X.2018.04332 5 Verzendlijst t.b.v. FM/DRM Contactpersoon T elefoon Steller Geadresseerde Uw brief Bijlage(n) Onderwerp Kenmerk de heer P.J. van Soest 0900 1852 P.J. van Soest De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Rapport Goudappel Coffeng Advies adviescommissie n.a.v. rapport Goudappel Coffeng Reactie DB Vervoerregio Amsterdam op rapport en advies Advies adviescommissie Vervoerplan 2019 Onderzoek naar nieuwe concessie openbaar vervoer en advies Vervoerplan 2019 X.2018.04332 Digitale afschriften aan: Archief FM/DRM (geen emailadres benodigd) patrick.van.soest@haarlemmermeer.nl W.Thon@haarlemmermeer.nl S.pots@vervoerregio.nl Papieren afschriften aan: Evt. opmerkingen m.b.t. verzending van briefen/of afschriften: Let op! Bijlage Advies adviescommissie Vervoerplan 2019 moet alsnog worden toegevoegd (= ondertekende brief Derk Reneman) Regels m.b.t. postverzending: Afschriften van deze brief worden standaard per email verzonden; Indien een afschrift per post verzonden dient te worden, s.v.p. ingevuld rolbericht toevoegen; Bovenstaande gegevens m.b.t. adressering/onderwerp checken i.v.m. juiste registratie; Afschriften: i.v.m. scannen, één emailadres per regel en s.v.p. hyperlink verwijderen.
Vervoerregio Amsterdam Netwerk AML Mogelijkheden voor verbetering netwerk
Vervoerregio Amsterdam Netwerk AML Mogelijkheden voor verbetering netwerk Datum 30 april 2018 Kenmerk RGA118/Bkh/0663.01 Projectleider www.goudappel.nl goudappel@goudappel.nl
Documentatiepagina Opdrachtgever(s) Vervoerregio Amsterdam Titel rapport Busnetwerk AML Mogelijkheden voor verbetering netwerk Kenmerk RGA118/Bkh/0663.01 Datum publicatie 30 april 2018 Projectteam opdrachtgever Peter de Winter, Steven Pots Projectteam Goudappel Coffeng Hendrik Bouwknegt, Dennis Roelofsen Projectomschrijving Bezwaren van gemeenten en de Reizigersadviesraad over de nieuwe dienstregeling AML worden gekwantificeerd. Wenselijke verbeteringen in het netwerk worden geïdentificeerd. www.goudappel.nl
Inhoud Pagina 1 Inleiding en conclusies 1 1.1 Aanleiding 1 1.2 Reizigersaantallen 1 1.3 Leeswijzer 2 1.4 Conclusies 2 2 Algemene beschouwing 5 2.1 Functie van R-Net 5 2.2 Verhouding R-Net met andere lijnen 5 2.3 Inzet van bussen 6 2.4 AML Flex 6 2.5 Geen nieuwe bezwaren 6 3 Amstelveen 7 3.1 Bezwaren van de gemeente 7 3.2 Bezwaren RAR 8 3.3 Overwegingen van de gemeente 8 3.4 Fasering van het netwerk 9 3.5 Aantal reizigers 10 3.6 Aanpassingen 17 4 Uithoorn 22 4.1 Bezwaren van de gemeente 22 4.2 Bezwaren RAR 22 4.3 Overwegingen van de gemeente 22 4.4 Aantal reizigers 23 4.5 Aanpassingen 24 4.6 Verdeling Zijdelwaard Legmeer en AML Flex 25 5 Aalsmeer en Kudelstaart 26 5.1 Bezwaren van de gemeente 26 5.2 Bezwaren RAR 26 5.3 Aantal reizigers 26 5.4 Aanpassingen 28 6 Schiphol 29 6.1 Schiphol Oost 29 6.2 KLM Hoofkantoor 29 6.3 Lijn 180/181 29 6.4 Lijn 216 Almere - Schiphol 30 www.goudappel.nl
Inhoud (vervolg) Pagina 7 Haarlemmermeer 32 7.1 Bezwaren van de gemeente 32 7.2 Bezwaren RAR 33 7.3 Overwegingen van de gemeente 33 7.4 Aantal reizigers 35 7.5 Route lijn 341 38 7.6 Aanpassingen 39 8 Ouderamstel 42 8.1 Bezwaren van de gemeente 42 8.2 Afweging 42 9 Ronde Venen 43 9.1 Bezwaren van de gemeente 43 9.2 Bezwaren RAR 43 9.3 Overwegingen van de gemeente 43 9.4 Aantal reizigers 44 9.5 Beschouwing huidige routes 45 10 Haarlem en Amsterdam 47 10.1 Dubbeldeksbussen 47 10.2 Halten in Amsterdam 47 Bijlagen 1 Amstelveen 2 Uithoorn 3 Ronde Venen en Amsterdam 4 Netwerk Uithoorn-A veen, de dru s 5 Floriande aanvullend 6 Kudelstaart februari www.goudappel.nl
1 Inleiding en conclusies 1.1 Aanleiding Op 10 december 2017 startte Connexxion de nieuwe concessie Amstelland Meerlanden (AML). In vergelijking met de vorige AML-concessie is R-Net fors uitgebreid en zijn enkele overige lijnen teruggegaan. Per saldo is het OV in het concessiegebied sterk uitgebreid. Dit past goed in het OV-beleid van Vervoerregio Amsterdam. Na de start van de nieuwe concessie klaagden reizigers over wijzigingen waarvan zij nadeel ondervinden. De vijf gemeenten van het concessiegebied hebben ook een mening over het nieuwe AML-netwerk, evenals de Reizigers Advies Raad (RAR). Connexxion voerde in de eerste maanden enkele wijzigingen in het netwerk door, waarmee een deel van de bezwaren is weggenomen. Om de bezwaren van reizigers, gemeenten en RAR te verzamelen en waar mogelijk- te kwantificeren, besloot de Regioraad om een onderzoek door een externe partij te laten uitvoeren. Dit document vormt daarvan de weerslag. Vanuit de bezwaren en de kwantificering worden aanbevelingen gedaan voor aanpassingen van het netwerk. Daarbij is het OV-beleid van de Vervoerregio Amsterdam het uitgangspunt. Alle betrokken partijen benadrukken dat het nieuwe netwerk in AML grote voordelen kent. De hoge frequenties van R-Net en bijvoorbeeld het uitgebreide netwerk nachtlijnen worden positief gewaardeerd. De nadruk van deze rapportage en veel communicatie de eerste weken gaat echter over bezwaren. 1.2 Reizigersaantallen Voor een aantal wijzigingen van het netwerk is het aantal betrokken reizigers geanalyseerd. Basis zijn de reizigersaantallen per dag (werkdag, zaterdag of zondag) van het oude netwerk van maart 2017. Deze zijn beschikbaar per lijn per halte. Van het nieuwe netwerk in AML zijn voor enkele gebieden OV-chipkaartdata van februari en maart 2018 geanalyseerd en vergeleken met 2017. Verregaande conclusies zijn daar www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 1
niet aan te verbinden, maar ze geven wel een eerste indruk van de trend. De eerste periode van een veranderd netwerk geeft geen gemiddeld beeld. Ten eerste moeten reizigers altijd wennen aan omvangrijke wijzigingen. Ten tweede was de dienstuitvoering zeker gedurende de eerste weken niet op orde, onder andere door ontwrichtende sneeuwval in de eerste week. 1.3 Leeswijzer Het rapport is per gemeente opgezet. Eerst komt Amstelveen aan bod, daarna de andere plaatsen met de klok mee. In elk hoofdstuk komen de bezwaren van de betrokken gemeente en de RAR aan bod. Daarna volgt een beschouwing van de materie en worden bezwaren gekwantificeerd. Daarna volgt de overweging of bezwaren al dan niet leiden tot een voorstel voor aanpassing. De volgende paragraaf bevat de resulterende voorstellen voor wijzigingen van het netwerk. 1.4 Conclusies Op enkele plaatsen zijn aanpassingen van het huidige netwerk reëel. Voor alle onderdelen moet bedacht worden dat aanpassingen nieuwe bezwaren kunnen oproepen. Amstelveen Waardhuizen Een goede en efficiënte oplossing voor Waardhuizen en Ziekenhuis Amstelveen is niet gevonden. Vervoerkundig wenselijk is het omwisselen van de lijnen 199 en 174 in Amstelveen Waardhuizen. Lijn 199 rijdt dan zijn huidige route van Schiphol naar Amstelveen Westwijk, en dan via Waardhuizen en Ziekenhuis Amstelveen naar het Busstation. Lijn 174 wordt ingekort tot de route van Uithoorn Busstation via Legmeer (huidige route) tot Amstelveen Praam. Bij halte Brink kunnen reizigers overstappen op de Metro en tijdens diens ombouw op de vervangende buslijn 55. In de spitsuren gaat lijn 174 vier keer per uur rijden (nu twee keer) om Uithoornse reizigers een verbetering te www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 2
bieden. Uithoorn Meerwijk gaat naar lijn 347, zie bij Uithoorn. Door de komst in Waardhuizen van lijn 199 rijdt de bus er in de avond en op zaterdag en zondag een halfuurdienst in plaats van de huidige uurdienst. Dit vergt op jaarbasis 7770 extra dru s. De hogere exploitatiekosten ontstaan vooral door de hogere frequentie van lijn 199 in de avond en het weekend. Deze kosten zijn weinig doelmatig omdat het aantal reizigers in die perioden niet zeer hoog is. Bovendien rijdt op een deel van de route vanaf maart 2019 buslijn 55 (tijdens ombouw van de Amstelveenlijn). Nadeel voor reizigers van deze omwisseling 199-174 is dat de rechtstreekse verbinding tussen Uithoorn en het Amstelveense Ziekenhuis vervalt. Alles wegende, is het te bereiken voordeel van deze omwisseling van lijn 199 en 174 te beperkt in relatie tot het aantal reizigers tussen Waardhuizen en Schiphol voor wie het een verbetering zou betekenen (ongeveer 60 instappers per richting per dag). Amstelveen lijn 165, 166, 167 Het aantal reizigers in de lokale Amstelveense lijnen 165, 166 en 167 is zeer laag. Ongewijzigde voortzetting van deze lijnen is niet zinvol. Openstellen van AML Flex in geheel Amstelveen stuit op het bewaar dat er dan wellicht veel reizigers onbedoeld gebruik van gaan maken (bijvoorbeeld scholieren), waardoor het voor de reizigers die er meer behoefte aan hebben onder druk komt te staan. Als tussenoplossing is een lokale dorpsbus Amstelveen denkbaar met een klein voertuig, die ook Ziekenhuis Amstelveen bedient. Amstelveen Keizer Karelweg Zuid Lijn 357 kan beter via de Handweg en Keizer Karelweg Zuid rijden met twee halten in plaats van de huidige combinatie 347-357 via de halten Sportlaan en Hueseplein met samen 16 ritten per uur. Met deze wijziging wordt de omgeving van het Oude Dorp beter bediend. Amstelveen Halte Grote Beer Getalsmatig en qua evenwichtige bediening is het beter om de halte Startbaan zijn R-Net status te ontnemen en in plaats daarvan Grote Beer tot R-Net halte te promoveren, aan de andere kant van de Beneluxbaan. Qua bedieningsgebied van toekomstige halten van de Amstelveenlijn ligt echter behoud van Startbaan als R-Net halte meer voor de hand. Beide keuzes zijn verdedigbaar. Uithoorn Meerwijk Het is qua bediende relaties beter om R-Net lijn 347 door Uithoorn Meerwijk te laten rijden dan lijn 174. In Meerwijk is verhoging van de frequentie in de spitsuren naar een kwartierdienst zeker geen overbodige luxe. Uithoorn Legmeer Wenselijk is om spitslijn 242 te Uithoorn door Legmeer te laten rijden in plaats van door Zijdelwaard. In Legmeer heeft hij een grotere toegevoegde waarde ten opzichte van de andere lijnen. Hoofddorp Floriande Het aantal instappers op lijn 341 in Floriande is 5% hoger dan in het oude netwerk lijn 168 en 268. Kennelijk ervaren reizigers de voordelen van lijn 341 (zoals het hogere aantal www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 3
ritten en de rechtstreekse reismogelijkheden naar Schiphol en Amsterdam Zuid) groter dan het nadeel van de grotere loopafstand. Ook kan een rol spelen dat reizigers van lijn 169 door de veranderde frequenties zijn overgestapt naar lijn 341. Al met al geven de gestegen reizigersaantallen van lijn 341 geen aanleiding om het nieuwe netwerk te wijzigen. Hoofddorp, scholierenlijn 661 Scholierenlijn 661 rijdt in de ochtend één rit van Zwanenburg naar Hoofddorp. Het doortrekken van deze rit naar andere scholen in Hoofddorp is redelijk tenzij het inzet van een extra bus zou vergen. Invoering zou per schooljaar 2018/2019 mogelijk moeten zijn. Mijdrecht, route lijn 340 De bediening van Mijdrecht met twee halten aan de Rondweg is mager: niet alleen in vergelijking met het netwerk van twee jaar terug, maar ook in relatie tot de omvang van de kern. In afstemming met concessieverlener provincie Utrecht is te overwegen om lijn 340 in Mijdrecht een meer ontsluitende route door de kern te laten rijden, wat 2400 dru op jaarbasis vergt. Mijdrecht, route spitslijn 242 De voorkeur is om lijn 242 een meer ontsluitende route binnen Mijdrecht te laten rijden. De route gaat dan via Dukaton, Dr. Van den Bergelaan, Prinses Margrietlaan, Ansemiusstraat en Rondweg. Deze langere route geldt onafhankelijk van de te kiezen route van lijn 340. Overleg met de provincie Utrecht is uiteraard nodig. Haarlem In rustige perioden (avond, zondag) is op lijn 346 inzet van standaardbussen in plaats van de dubbeldekkers zinvol om ervaren overlast te verminderen, mits het aantal reizigers dat toelaat. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 4
2 Algemene beschouwing 2.1 Functie van R-Net Kenmerk van de nieuwe AML-concessie is het grote aanbod R-Net lijnen. Deze zijn voor reizigers aantrekkelijk door de zekerheid dat de bus altijd vaak rijdt, ook in rustige perioden als de late avond en zondagochtend. Het aantal reizigers per rit zal in die perioden soms laag zijn. Het lijkt voor de hand te liggen om dan minder vaak te gaan rijden en de besparing te investeren in andere lijnen. Toch is dit, wellicht op een uitzondering na, geen wenselijke aanpak. Het zou de zekerheid van hoge R-Net frequenties kunnen beschamen. Dit effect is niet te kwantificeren, maar vanwege zijn fundamentele aard niet te veronachtzamen. Een model waar op een gezamenlijke bundel van twee R-Net lijnen deze op verschillende halten stoppen, is onwenselijk. Het betekent een onduidelijke opzet van het netwerk en onvermijdelijk- reizigers die in de verkeerde bus blijken te zitten. Bovendien zou het voor halten waar nu beide lijnen stoppen, een halvering van het aantal ritten betekenen, dus verdubbeling van de wachttijd. Juist deze halten waren de drukste op de route. Dit is in strijd met de essentie van R-Net (frequent en helder) en wordt daarom in deze nota niet uitgewerkt. 2.2 Verhouding R-Net met andere lijnen In samenhang met het omvangrijke netwerk R-Net lijnen valt op dat de andere lijnen niet frequenter rijden dan elk half uur. Dit maakt het verschil met R-Net groot. Ook opvallend zijn ontsluitende lijnen in Amstelveen (165, 166, 167) en Hoofddorp (161) met een uurdienst, zonder bediening in de avond en op zondag. De lage frequenties van de andere lijnen financieren het grote aanbod R-Net in het AMLnetwerk. Hogere frequenties van andere lijnen betekenen dus realiter minder aanbod R- Net. Nog afgezien van de vraag of dit voor Connexxion qua kosten en opbrengsten aanvaardbaar zou zijn (men mag aannemen van niet), zou dit slecht passen in het OV- www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 5
beleid van de Vervoerregio Amsterdam. Dit neemt niet weg dat deze nota wel voorstellen voor bijstelling van de AML-concessie kan doen, maar dat de hoofdkeuze voor een uitgebreid netwerk met R-Net lijnen in stand blijft. 2.3 Inzet van bussen In de nieuwe AML-concessie rijden diverse bustypen: zero-emissiebussen op en rond Schiphol, 21-meterbussen op lijn 300 en de dubbeldekker op lijn 346. Voorstellen voor bijstelling van de AML-concessie dienen daarmee rekening te houden. Ook de actieradius van de zero-emissiebussen is een aspect. Sterker dan bij andere concessies is het louter sturen op het aantal dienstregelinguren (dru s) een te beperkte benadering. 2.4 AML Flex In gebieden waar een buslijn is vervallen, is AML Flex geïntroduceerd: Nes a.d. Amstel, Rijsenhout, Abbenes en Buitenkaag. Reizigers kunnen vanaf deze kernen reizen naar een aantal halten in de naastliggende grote kern. Reizigers reserveren de rit telefonisch of per app. Reizigers betalen het normale OV-tarief. Bij overstap op een andere buslijn wordt niet opnieuw het opstaptarief in rekening gebracht. De ritprijs is voor overstappers vaak maar enkele tientallen eurocenten; abonnementhouders, waaronder studenten, betalen geen ritprijs voor AML Flex. Dit is een wezenlijk verschil met de Breng Flex rond Arnhem en Nijmegen met zijn vaste ritprijs van 3,50. Het lage tarief van AML Flex, zeker voor overstappers en abonnementhouders, kan bij uitbreiding van het geldigheidsgebied leiden tot veel extra reizigers voor wie het reguliere OV ook geschikt is. Daarmee zou het systeem onder druk kunnen komen te staan voor reizigers voor wie AML Flex is bedoeld, zoals inwoners van de vier genoemde kernen. Ook hogere exploitatiekosten van het systeem zijn mogelijk. Uitbreiden van het geldigheidsgebied van AML Flex, bijvoorbeeld tot geheel Amstelveen, is daarom niet wenselijk voordat er een goede evaluatie is van het gebruik van dit nieuwe systeem. 2.5 Geen nieuwe bezwaren Bij voorstellen tot bijstellen van de AML-concessie is het onwenselijk dat er voor bestaande reizigers nadelen ontstaan. Daarmee bestaat immers de kans op nieuwe bezwaren, waarmee het paard achter de wagen gespannen zou worden. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 6
3 Amstelveen 3.1 Bezwaren van de gemeente De gemeente Amstelveen ervaart problemen in vier groepen van prioriteit: Hoogste prioriteit: Lijn 199 rijdt niet meer via Bovenkerk en rijdt niet s avonds en in weekend (beide punten zijn intussen opgelost). Halte R-Net lijn 357 in Westwijk Zuidwest is vervallen (halte Weldam wordt per april 2018 bediend door R-Netlijn 357, daarmee ook opgelost). Middelhoge prioriteit: Drie ontsluitende buslijnen (165, 166 en 167) rijden slechts 1 x per uur en niet in de avond en het weekend. Ze voegen niks of weinig aan het OV-netwerk toe. Daarmee heeft (onder andere) het oude dorp geen avond- en zondagbediening. Ingekorte buslijn 199 Schiphol Westwijk, waardoor onder andere de wijk Waardhuizen, het Ziekenhuis en het Busstation verbindingen zijn kwijtgeraakt. Vooral de vervallen rechtstreekse verbindingen Waardhuizen Schiphol en Westwijkplein Waardhuizen worden gemist. Verslechterde bediening Ziekenhuis Amstelland en raadhuis Amstelveen/Oude Dorp (hangt samen met twee voorgaande). Midden prioriteit: Vervallen bushalte Beneluxbaan/Grote Beer (was lijn 170, 174, 242). Algemeen: reizigers voor wie te grote afstanden naar R net haltes een bezwaar zijn door fysieke beperkingen (hangt samen met enkele andere punten). Lagere prioriteit: Door routewisseling 357 (voorheen lijn 172) van de Keizer Karelweg Zuid in plaats van de Van der Hooplaan, stoppen op de Keizer Karelweg Zuid veel minder bussen (was lijn 172 elke 10 minuten, nu lijn 171 elk half uur). Lijn 171 rijdt in avond en weekend maar uurdienst (was elk half uur). www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 7
Rekening houdend met wijzigingen die Connexxion op korte termijn heeft doorgevoerd, resteert op hoofdlijnen voor Amstelveen: 1. Loopafstanden tot halten (fijnmazigheid) in delen van Amstelveen, waarbij de 160-lijnen met hun uurdiensten niet als reëel alternatief worden ervaren. 2. Vervallen verbinding tussen Waardhuizen/Middenhoeve en Schiphol door het inkorten van lijn 199 (reed de route Busstation Amstelveen Ziekenhuis Groenelaan - Waardhuizen Middenhove Westwijk - Schiphol). 3. Karige bediening Ziekenhuis (alleen lijn 174, elk half uur) en Raadhuis (alleen lijn 165, uurdienst en rijdt niet in de avond en het weekend). 3.2 Bezwaren RAR Waardhuizen is sterk achteruitgegaan. Herstel van lijn 199 op de route Westwijk Waardhuizen Ziekenhuis Busstation is wenselijk, om-en-om met lijn 174 (samen een kwartierdienst). De route Olympiadelaan wordt niet bediend, wat karig is gezien loopafstanden naar metrolijn 5/51, hier hebben altijd bussen gereden. Herstel van de halte Weldam is goede zaak. De 160-lijnen zijn in deze vorm (uurdienst, rare routes) zinloos. Beter is een (minimaal) halfuurdienst, eventueel als ringlijn die alle Amstelveense punten verbindt. Dat de ritten gekoppeld zijn aan lijn 174 wordt niet aan reiziger gecommuniceerd, terwijl het enkele interessante rechtstreekse verbindingen biedt. De waterscheiding tussen de gemeenten Amstelveen en Amsterdam valt op, die zou voor het OV niet moeten bestaan (zelfde concessieverlener). De route van lijn 357 is beter via de Handweg en Keizer Karelweg Zuid met twee halten in plaats van de huidige combinatie 347-357 met samen 16 ritten per uur. De halte Sportlaan kent ook met alleen lijn 347 een voldoende hoge frequentie (8 x per uur). Dat lijn 347 in de avond 4 x per uur rijdt (wordt na opening NZ-lijn twee halfuurdiensten), is een beperkt nadeel dat niet opweegt tegen het voordeel van de herstelde bediening Keizer Karelweg Zuid. Daarmee is ook de omgeving van het Oude Dorp beter bediend. Een extra halte voor lijn 347 ten zuiden van de Burg. Wiegelweg is wenselijk om loopafstanden te verkorten. Er ontbreekt een halte van lijn 167 ter hoogte van metrostation Kroonenburg waardoor de overstap bus-metro slecht is (nog afgezien van de uurdienst van lijn 167). 3.3 Overwegingen van de gemeente De gemeente Amstelveen heeft 300 reacties van bewoners over AML gekregen. Er is snel en veelvuldig contact geweest tussen gemeente en Vervoerregio. Inmiddels zijn er vier gerealiseerde verbeterpunten, al dan niet reeds ingevoerd. Medewerking van Connexxion en de Vervoerregio hierbij wordt gewaardeerd. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 8
De gemeente merkt op dat de vele wijzigingen in het netwerk bij start van de nieuwe concessie voor veel inwoners nogal wennen waren. Het netwerk was voordien jarenlang vrij stabiel en werd gewaardeerd. AML-Flex is beperkt tot vier kleine kernen waar voorheen lijndiensten reden, zoals Nes aan de Amstel. Elementen die volgens de gemeente een rol kunnen spelen bij verbeteringen: Lijn 199 en 174 ontmoeten elkaar net niet in Amstelveen, daardoor is een overstap in Amstelveen voor de relatie Waardhuizen Schiphol niet te realiseren. Is lijn 174 om te klappen naar Schiphol-Oost, met daarbij uiteraard aandacht voor verbinding Uithoorn Amstelveen Ziekenhuis. Voor die laatste zou AML-Flex een oplossing kunnen bieden. Bereikbaarheid Ziekenhuis Amstelveen is aandachtspunt, vanuit Uithoorn maar in sterkere mate vanuit Amstelveen. Is lijn 199 te verlengen van huidig eindpunt Westwijk naar Waardhuizen (actieradius ZE-bussen wellicht punt van aandacht). Bij R-Net is een bediening om-en-om van halten een mogelijkheid, zeker als de Aalsmeer- en Uithoorn-lijnen na opening van de Noord-Zuidlijn worden gesplitst in lijnen naar A dam Zuid en naar Elandsgracht. De ene lijn stopt op de halten 1-3-5-7-9, de andere op 2-4-6-8 enzovoorts. Bij een eventuele oplossing is het onwenselijk dat er dan (andere) groepen reizigers op achteruitgaan. Connexxion heeft in zijn bieding ingezet op ketenregie, daarin past ook aandacht voor de gevolgen van de grote afstanden tot halten die bij R-net hoort. De Amstelveense uurdiensten 165, 166 en 167 lijken qua aantal reizigers geschikt voor inzet van kleiner materieel. Daarmee zijn dan wellicht slimmere routes te rijden. Kan AML-Flex worden uitgebreid naar delen van Amstelveen. 3.4 Fasering van het netwerk In Amstelveen zijn de komende jaren in het OV-netwerk vijf fasen te onderscheiden: Fase 1 = huidig netwerk. Fase 2 = vanaf juli 2018: opening NZ-lijn Amsterdam met andere R-net lijnen vanuit Aalsmeer en Uithoorn. Fase 3 = vanaf maart 2019: ombouw Amstelveen-lijn met pendelbussen op zijn route. Fase 4 = vanaf eind 2020: Amstelveen-lijn omgebouwd en in dienst, ombouw A9 met omleidingen rond (onder andere) Amstelveen Busstation. Fase 5 = vanaf 2022: Uithoornlijn in dienst. In Fase 2 wijzigt het OV-netwerk beperkt. De R-Netlijnen 347 en 357 worden beide gesplitst in lijnen naar Station Zuid en Busstation Elandsgracht. Doorrijden naar Amsterdam Centraal wordt dan beëindigd. Beide takken rijden met een gelijke frequentie. De vertrektijden van de Aalsmeerse en Uithoornse ritten worden onderling afgestemd zodat voor de reizigers de korte wachttijden van R-Net gehandhaafd blijven. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 9
In Fase 3 gaan in het oostelijk deel van Amstelveen vervangende bussen van GVB rijden. De route van deze buslijn 55 is op het kaartbeeld weergegeven. Hij rijdt van maart 2019 tot einde 2020. De route komt grotendeels overeen met de route van voorheen lijn 199 in dit deel van Amstelveen. Lijn 55 bedient onder andere Ziekenhuis Amstelveen. 3.5 Aantal reizigers Het aantal reizigers in maart 2017 is voor een aantal elementen geanalyseerd. Deze worden behandeld in de volgorde van de voorgaande paragrafen. Waardhuizen, lijn 199 In bijlage 1 is het aantal in- en uitstappers per halte van lijn 199 opgenomen. Daaruit zijn opgeteld de halten in het oostelijk deel van Amstelveen waar lijn 199 is vervallen (gele ondergrond). De halten Ziekenhuis en Ouderkerkerlaan (overstap op metro lijn 51) zijn niet meegenomen omdat die grotendeels met lijn 174 een alternatief hebben (geldt alleen niet voor de relatie tussen Westwijk en die twee halten, maar dat zal een minderheid zijn en deels hebben die andere lijn en als alternatief). Per werkdag gingen 150 instappers van die halten van lijn 199 richting Westwijk (en eventueel verder naar Schiphol). Van deze 150 instappers reisden er 60 naar Schiphol, en 90 naar Westwijk. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 10
Van maart 2019 tot einde 2020 zal de vervangende buslijn 55 rijden (zie paragraaf 3.4). Deze bedient de vervangende halte Sacharovlaan aan de oostzijde van de metrobaan. Aan de andere kant van de metrobaan heeft lijn 199 zijn halte. Een overstap tussen lijn 55 en 199 is dus beter mogelijk dan in het huidige netwerk, waar lijn 199 en 174 elkaar niet ontmoeten. Het nadeel van de vervallen relatie tussen Waardhuizen en Westwijkplein/Schiphol wordt daarmee wat kleiner. Amstelveen Ziekenhuis Het aantal instappers per werkdag te Amstelveen Ziekenhuis was in 2017 als volgt: Amstelveen Ziekenhuis instappers lijn 146 Uithoorn Amstelveen - Amsterdam Bijlmer 34 lijn 149 Uithoorn - Nes a.d. Amstel Amstelveen 25 lijn 199 Schiphol Amstelveen - A dam Zuid 87 alle lijnen 146 Samen met de andere halten van lijn 199 in dit deel van Amstelveen (zie vorige paragraaf) is een meer uitgebreide dienstregeling dan alleen de halfuurdienst van lijn 174 geen overbodige luxe. De komst van de hoogfrequente vervangende buslijn 55 zal dit van maart 2019 tot einde 2020 deels invullen. Route Olympiadelaan In het verlengde van de route door het oostelijke deel van Amstelveen van lijn 199, ligt de Olympiadelaan. Deze werd bediend door lijn 487 Amstelveen Busstation - Kronenburg. Het aantal instappers van lijn 487 in dit deel van Amstelveen was als volgt: lijn 487 Amstelveen Busstation Kronenburg halte instappers Escapade 12 Lien Gisolflaan 13 Machineweg 7 Riek Blokland Paterlaan 12 Gan Hasjalom 26 Saskia v. Uylenburgweg 3 Deze halten waren minder druk dan die van lijn 199: gemiddeld 12 instappers per halte versus gemiddeld 35 instappers per halte op de twaalf halten van Burg. Wiegelweg tot en met In de Wolken (zie bijlage 1: 272 instappers richting Schiphol en 152 richting Amsterdam Zuid). Herstel van de route Olympiadeweg is daarom minder urgent dan van de oude route van lijn 199. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 11
Waardhuizen Zuid-Oost Het aantal instappers in het zuidoostelijke gedeelte van Waardhuizen was in maart 2017 per werkdag als volgt. Hier reed lijn 149, in het huidige netwerk rijdt er geen bus. De bushalten Praam en Goedereede liggen op ongeveer 200 meter van metrohalte Meent. halte instappers per werkdag Galjoen 3 Jupiter 4 Praam 48 Goedereede 13 winkelcentrum Waardhuizen 30 traject 98 Route Keizer Karelweg Zuid De route via de Keizer Karelweg Zuid wordt bediend door lijn 171. De keuze om R-Net lijn 357 (in zekere zin de opvolger van lijn 171) via de Van der Hooplaan te laten rijden, is gebaseerd op de gewenste hoogfrequente bediening van de halten Sportlaan en Hueseplein met de lijnen 347 en 357. In het oude netwerk waren er drie halten op de route via de Keizer Karelweg Zuid: Handweg, Lindenlaan en Keizer Karelplein. Hier stopten de lijnen 149 (Nes aan de Amstel, in één richting), 172 (Aalsmeer), 241 (spitslijn A dam Zuid), 272 (spitslijn Aalsmeer) en 275 (Aalsmeer Flora). Omwille van de beknoptheid zijn alleen instappers richting Amsterdam beschouwd, de overheersende groep. Het totaal van de halten was als volgt (verdeling over lijnen in bijlage 1): halte instappers richting A dam Handweg 140 Lindenlaan 124 Keizer Karelplein 48 De route via de Van der Hooplaan trok het volgende aantal instappers richting Amsterdam (verdeling in bijlage 1): halte instappers richting A dam Wimbledonpark 39 Sportlaan 379 Dr. Plesmansingel 199 Hueseplein 118 De halte Wimbledonpark ligt halverwege beide routes. Uit de vergelijking volgt dat de gekozen route via de Van der Hooplaan, als we de halte Wimbledonpark niet meetellen, duidelijk drukker was. Hij telde 696 instappers richting Amsterdam (379+199+118), de route Keizer Karelweg Zuid 312 (140+124+48). De route via de Van der Hooplaan was dus www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 12
meer dan twee keer zo druk. De gemaakte keuze voor R-Net via deze geconcentreerde route is daarmee logisch. Anderzijds was de route via de Keizer Karelweg Zuid wel druk; met de huidige halfuurdienst van lijn 171 komt hij er bekaaid af. Het laten rijden van lijn 357 via deze route zou redelijk zijn. Het ontbreken van een R-Net halte van lijn 357 nabij de kruising Bovenkerkerweg/Sportlaan maakt het nadeel voor de inwoners opvallender. Het verplaatsen van de R-Net halte Bovenkerkerweg naar die kruising (ongeveer 400 meter), zou de ontsluiting op het oog- evenwichtiger maken. Bushalte Grote Beer In bijlage 1 is het aantal reizigers opgenomen van de halte Grote Beer (verviel bij de komst van R-Net) en Startbaan (R-Net lijn 347). Halte Grote Beer telde per werkdag 174 instappers richting Amsterdam, halte Startbaan 117. De halte Grote Beer telde dus 49% meer reizigers. Qua halteafstanden maakt het weinig uit welke van beide halten tussen Poortwachter (overstap op Metro) en Sportlaan (R-Net) wordt bediend. De verdeling van de afstand is nu 970 meter - 530 meter (respectievelijk Poortwachter Startbaan en Startbaan Sportlaan). Bij R-Net halte Grote Beer wordt dat 510 meter 990 meter (Poortwachter Grote Beer en Grote Beer Sportlaan). Of het wenselijk is om de situatie nu te veranderen en daarmee de halte Startbaan zijn R-Net status te ontnemen, is een open vraag. Het bedienen van beide halten met R-Net is getalsmatig niet reëel. Na ombouw van de Amstelveenlijn vervallen de sneltramhalten Gondel en Marne, die nabij de bushalte Grote Beer liggen. Dan is de gemaakte keuze voor R-Net halte Startbaan logischer. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 13
R-Net halten busroute Amstelveenseweg In bijlage 1 is van alle bushalten van Busstation Amstelveen tot en met Amsterdam Olympisch Stadion het aantal in- en uitstappers opgenomen (maart 2017, som van alle lijnen). Ook zijn de afstanden tussen de halten opgenomen. De gemaakte keuze van R-Net halten blijkt logisch. De vier vervallen halten (Heemraadschapslaan, Dijkgravenlaan, Koenenkade en IJsbaanpad) waren de vier minst drukke. De verdeling van de halteafstanden bij R-Net is redelijk evenwichtig. De afstand tussen de halten VU Medisch Centrum en Amstelveenseweg is met 380 meter weliswaar kort, maar het hoge aantal reizigers op beide halten maakt deze keuze logisch. De langste halteafstanden zijn Busstation Kruiskerk (970 meter) en Van Nijenrodeweg VU Medisch Centrum (880 meter). De tussengelegen halten waren echter onvoldoende druk (ten opzichte van de andere halten op deze route) om de status R-Net te rechtvaardigen. Onderstaand is een vergelijking tussen 2017 en 2018 (instappers werkdag, februari) opgenomen van de bushalten Amstelveen Busstation tot en met Amsterdam Olympisch Stadion. De verkregen dataset van februari 2018 vertoont ontbrekende data van de halten Amsterdam Haarlemmermeerstation tot en met Amsterdam Centraal van februari 2018, zodat dit Amsterdamse routedeel niet in de vergelijking is opgenomen. instappers per werkdag, februari 2017 2018 verschil A veen Busstation 2.420 2.346 Heemraadschapslaan 189 Kruiskerk 320 429 Dijkgravenlaan 127 Graaf Florislaan 300 294 Kalfjeslaan/Av weg 361 279 Van Nijenrodeweg 252 246 Koenenkade 192 VU Medisch Centrum 376 387 Amstelveenseweg 1.126 1.151 IJsbaanpad 195 Olympisch Stadion 358 592 route A veen Busstation tot en met A dam Olymp Stadion 6.216 5.724-492 (-8%) Op het traject van Amstelveen Busstation tot en met Amsterdam Olympisch Stadion is het aantal reizigers in februari 2018 8% lager dan in februari 2017. De halten die in dienst zijn gebleven als R-Net halte zijn redelijk stabiel. Kennelijk zijn de reizigers van de vervallen halten voor een deel verloren gegaan, en is de groei door de kortere reistijd (minder stoppen bij halten onderweg) nog niet uit de verf gekomen. Ook kan een deel van de verwachte groei onzichtbaar zijn in deze data omdat niet alle halten beschikbaar zijn (bijvoorbeeld een reis van Uithoorn naar Amsterdam Museumplein). De dataset van februari 2018 is niet voldoende stabiel om er verregaande consequenties aan te verbinden. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 14
Halte Raadhuis De halte Raadhuis en buurhalte Oakpark worden alleen door lijn 165 bediend. Deze rijdt één keer per uur, na 09.00 uur en niet in de avond en op zondag. Het aantal reizigers in 2017 is gebaseerd op de bediening destijds met lijn 149 (2 x per uur, alleen richting KLM Hoofdkantoor en Busstation Amstelveen), spitslijn 241 (Station Amsterdam Zuid) en scholierenlijn 622 (Badhoevedorp). Het aantal instappers per dag is opgenomen in de tabel. Instappers, beide richtingen halte 149 241 622 alle lijnen Oakpark 4 0 0 4 Raadhuis 9 11 4 24 In de minder drukke tijdvakken (alleen lijn 149 reed dan) was het beeld als volgt: Instappers, beide richtingen halte ma-vr > 19.00 uur zaterdag zondag Oakpark 0 2 2 Raadhuis 1 5 4 De halten Raadhuis en Oakpark waren rustig. Het aantal instappers buiten werkdagen overdag was zeer laag. Halte Weldam De halte Weldam in het zuidwestelijke deel van de Westwijk, werd bij de start van de concessie AML niet bediend door R-Net lijn 357 (Aalsmeer). Later werd hij alsnog opgenomen. Het aantal instappers in 2017 richting Amsterdam is opgenomen in de tabel, ook van buurhalten. Instappers richting Amsterdam, maart 2017 lijn 172 272 bundel Aalsmeer, Nw Oosteinde 115 115 A veen Weldam 68 16 84 A veen Valkhof (Cannenburgh) 96 18 114 A veen Westwijkplein 196 35 231 Buurhalte Valkhof is weliswaar drukker dan Weldam, maar het bedienen van de halte Weldam geeft een betere geografische spreiding van halten in dit deel van Amstelveen. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 15
Lijn 165, 166 en 167 De lokale Amstelveense lijnen 165, 166 en 167 rijden uurdiensten. De reizigersaantallen in het nieuwe AML-netwerk zijn geanalyseerd met OV-chipkaartdata van februari 2018. Daaruit is het aantal instappers per gemiddelde werkdag bepaald. Het samengevatte beeld is als volgt. De lijnen 165, 166 en 167 trekken samen per werkdag 57 instappers. Daarvan stappen er 24 in op een halte waar geen andere buslijn stopt (verder unieke halte genoemd) en stappen er 21 uit op een unieke halte. De overige reizigers maken een reis die ook met een andere buslijn gemaakt kan worden (bijvoorbeeld van Busstation Amstelveen naar KLM Hoofdkantoor met lijn 186). Als unieke halte is ook Weldam opgenomen, hoewel daar vanaf april 2018 R-Net lijn 357 zal stoppen. Het aantal instappers per dag op de unieke halten is opgenomen in de tabel, waarbij ook vermeld is het aantal instappers vorig jaar toen de halten door andere lijnen werden bediend. instappers/dag februari 2017 lijn 2018 halte (andere lijnen) februari 2018 165 Raadhuis 10 2 Oakpark 1 2 Zetterij - 1 Salamander 43 2 Noorddammerweg 53 1 Cannenburgh 23 1 Weldam 97 2 166 Oude Karselaan 27 3 Prins Bernhardlaan 1 1 Julianapark 1 0 Dijkgravenlaan 5 0 167 Gr. Van Prinstererlaan 25 2 Graaf Aelbrechtlaan 13 1 Zonnestein 20 2 Laan Walcheren 72 3 Saskia van Uylenburgerweg 8 3 Totaal unieke halten 398 24 De som van alle halten kan afwijken door afrondingen. De aantallen instappers in 2018 zijn laag. Ongewijzigde voortzetting van de lijnen in deze vorm ligt niet voor de hand. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 16
3.6 Aanpassingen Lijn 199 Waardhuizen Het aantal reizigers in het vervallen deel van lijn 199 rechtvaardigt niet het toevoegen van een halfuurdienst aan de bestaande halfuurdienst van lijn 174. Een kwartierdienst op deze route is bovenmatig. Anderzijds was het aantal reizigers tussen dit gebied en Westwijk Schiphol hoog genoeg om verbetering van de bestaande situatie te rechtvaardigen. De komst van buslijn 55 maakt de afweging gecompliceerder. Lijn 55 rijdt hoogfrequent naar de halte Sacharovlaan en treft daar lijn 199 op korte afstand treft. Dit is voor een deel van de getroffen reizigers een acceptabel alternatief. De wegenstructuur in dit deel van Amstelveen maakt een route van de Uithoornse lijn 174 via het Westwijkplein (met aldaar overstapmogelijkheid op lijn 199) omslachtig. Hij zou moeten rijden via Westwijkplein en Beneluxbaan. Daarmee vergeleken is doortrekken van lijn 199 via zijn oude route (Burg. Wiegelweg en W. Dreesweg) logischer. Lijn 174 kan ingekort worden tot halte Praam in Amstelveen Waardhuizen. Op de daarvoor gelegen halte Brink kunnen reizigers overstappen op de metro of op de vervangende buslijn 55 tijdens diens ombouw. De bus kan bij de halte Praam keren op de rotonde Willem Dreeslaan/Gondel/Praam. Nadeel van de inkorting van lijn 174 is dat een deel van de reizigers van lijn 174 (bijvoorbeeld van Uithoorn naar Amstelveen Ziekenhuis) nadeel ondervinden. Dit kan nieuwe bezwaren oproepen. Het nadeel van de inkorting van lijn 174 tot het traject Uithoorn Amstelveen Praam, is deels te compenseren door een hogere frequentie in de spitsuren, bijvoorbeeld een kwartierdienst. Daarmee is voor Uithoornse reizigers een aantrekkelijke verbetering zichtbaar. In Uithoorn is een bezwaar tegen de nieuwe AML-concessie de lage frequentie van lijn 174 (overigens vooral gericht op Meerwijk), waaraan zo tegemoet wordt gekomen. Onderstaande schets geeft het principe van zo een ander netwerk weer. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 17
Met deze wijziging zijn extra exploitatiekosten gemoeid. De tabel geeft de samenvatting (dru s per jaar), bijlage 4 bevat details. lijn mutatie dru/jaar 174 vervalt Uithn Busstation A veen Busstation -/- 8.690 347 extra ritten Uithn Meerwijk Uithn Busstation + 1.950 199 verlenging A veen M Westwijk A veen Busstation + 8.080 174K uithn Busstation A veen Logger + 4.950 174K extra spitsritten Uithn Busstation A veen Logger + 1.480 netwerk Uithoorn - Amstelveen + 7.770 De toename van het aantal dru s is te herleiden tot enkele factoren: Voor ongeveer 50%: hogere frequentie in Amstelveen in avond en weekend door verruilen van lijn 174 (uurdienst) door 199 (halfuurdienst). Voor ongeveer 5%: iets langere lijnlengte door dubbel rijden van lijn 174 en 199 op een deel van de Bovenkerkerweg en op de Willem Dreesweg tussen Bovenkerkerweg en halte Logger. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 18
Voor ongeveer 25%: dubbele frequentie tussen Uithoorn Busstation en Meerwijk. In spitsen van lijn 174 met halfuurdienst naar lijn 347 met kwartierdienst 06.30-08.30 uur en 15.00 19.00 uur. Op zaterdag en zondag gehele dag van lijn 174 met uurdienst naar lijn 347 met halfuurdienst). Voor ongeveer 20%: dubbele frequentie in spitsen tussen Uithoorn Busstation en Amstelveen Waardhuizen (lijn 174 van halfuurdienst naar kwartierdienst 06.30-08.30 en 15.00 19.00 uur). Het minst noodzakelijke deel hiervan is laatstgenoemde: de dubbele frequentie in de spitsen tussen Uithoorn en Amstelveen. Dit is gedaan om tegenover het nadeel voor Uithoornse reizigers (minder halten in Amstelveen rechtstreeks te bereiken) een voordeel te bieden. Zonder deze uitbreiding zou de routewijziging Uithoorn/Amstelveen uitkomen op een jaarlijkse toename van ongeveer 6.000 dru per jaar (in plaats van 7.770). De hogere exploitatiekosten ontstaan dus vooral door de hogere frequentie van lijn 199 in de avond en het weekend. Deze kosten zijn weinig doelmatig omdat het aantal reizigers in die perioden niet zeer hoog is. Bovendien rijdt op een deel van de route vanaf maart 2019 buslijn 55 (tijdens ombouw van de Amstelveenlijn). Nadeel voor reizigers van deze omwisseling 199-174 is dat de rechtstreekse verbinding tussen Uithoorn en het Amstelveense Ziekenhuis vervalt. Dit zal geen grote reizigersaantallen betreffen (analyse op dit detailniveau is niet geschied) maar is evident in strijd met het uitgangspunt dat door wijzigingen geen nieuwe nadelen voor reizigers ontstaan. Alles wegende, is het te bereiken voordeel van deze omwisseling van lijn 199 en 174 te beperkt in relatie tot het aantal reizigers tussen Waardhuizen en Schiphol voor wie het een verbetering zou betekenen (ongeveer 60 instappers per richting per dag). Ziekenhuis Amstelveen Bediening van Ziekenhuis is gekoppeld aan de analyse in de vorige paragraaf over Waardhuizen. Ook is het denkbaar dat het Ziekenhuis bediend zou gaan worden met een nieuw aan te leggen bushalte aan de Laan van Langerhuizen. Echter, dit is niet zinvol. Tussen zo een nieuwe halte en het Ziekenhuis ligt een sloot, en het zou een nieuw toegang van het Ziekenhuis vergen. Ten slotte zou bediening geschieden door R-Net lijn 356 die geen lokale verbinding tussen Amstelveen en het Ziekenhuis biedt. Verderop in dit hoofdstuk wordt een mogelijke route voor de Dorspbus Amstelveen voorgesteld. Deze kan de verbinding tussen delen van Amstelveen en het Ziekenhuis effectiever verbeteren. Route Keizer Karelweg Zuid De combinatie van de R-Net lijnen 347 en 357 via de Van der Hooplaan biedt op de halten Sportlaan en Hueseplein hoge frequenties. In het netwerk na opening van de Noord- Zuidlijn rijden er 8 bussen per uur naar Station Zuid en 8 naar de Elandsgracht. In relatie tot het aantal reizigers is dit fors aan de maat. Het verschuiven van de Aalsmeerse lijn (na opening van de Noord-Zuidlijn de twee Aalsmeerse lijnen) naar de route Keizer www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 19
Karelweg Zuid lijkt per saldo een verbetering. De bediening van dit deel van Amstelveen (en de buurt rond het Raadhuis) wordt daarmee evenwichtiger. Wanneer de huidige routes gehandhaafd blijven, is te overwegen om de R-Net halte Bovenkerkerweg te vervangen door een noordelijker gelegen halte nabij de kruising Bovenkerkerweg/Sportlaan. De lijnen 165, 166, 167 De uurdiensten van de Amstelveense lokale lijnen 165, 166 en 167 zijn weinig aantrekkelijk. Het aantal reizigers is laag. Dit kan men op twee manieren uitleggen: De uurdiensten zijn onvoldoende aantrekkelijk, ze moeten vaker rijden om meer reizigers te trekken. Het lage aantal reizigers bewijst dat grotere loopafstanden naar R-Net kennelijk niet zeer bezwaarlijk zijn: reizigers vinden het blijkbaar onvoldoende de moeite waard om van de uurdienst gebruik te maken. De waarheid zal in het midden liggen. In ieder geval is verdubbeling van de frequentie van dergelijk slecht benutte lijnen een heilloze weg. Ook als halfuurdienst zal de bezetting per rit minimaal zijn. Bij een stelsel R-Net lijnen (en raillijnen 5 en 51) van deze omvang en dichtheid, is voor een aanvullend OV-netwerk kennelijk weinig markt. Ten opzichte van de start van de concessie, is de toch al beperkte functie van lijn 165 (Busstation Raadhuis Westwijkplein Weldam) minder geworden. Lijn 199 bedient Bovenkerk, lijn 357 de halte Weldam. Om de hoek van de halte Raadhuis ligt de halte Dorpstraat van lijn 186, zodat ook dat deel van Amstelveen OV heeft. Wanneer lijn 357 via de Keizer Karelweg Zuid zou gaan rijden, wordt de functie van lijn 165 nog zwakker. De inzet van lijn 165 kan dan dru-neutraal worden aangewend voor een halfuurdienst op de lijnen 166 en 167. Echter ook dan geldt dat deze minimale bezettingen zullen hebben. Voor de beeldvorming van het OV is het wenselijk dat de lijnen 165, 166 en 167, zo zij voortgezet worden, rijden met kleiner materieel. Afhankelijk van enkele nog te maken keuzen over de busroutes in Amstelveen, is een optimale route te kiezen. Onderstaand hebben wij een mogelijke route opgenomen. Door zijn rijtijd van (ongeveer) 28 minuten is hij efficiënt te exploiteren: een ringlijn die elk half uur rijdt. Hij bedient niet de halte Raadhuis omdat daar de halte Dorpsstraat van lijn 186 op 200 meter loopafstand ligt. Wel bedient hij het Amstelveense Ziekenhuis. De reizigersaantallen van de lijnen 165, 166 en 167 zijn dermate laag, dat hier eigenlijk geen taak voor het OV ligt. AML Flex lijkt beter geschikt, zij het dat het dan wellicht groepen extra reizigers trekt voor wie het reguliere OV geschikt is (zie paragraaf 2.4). Ook de BoodschappenPlusBus van Brentano is goed op de lokale behoefte toegesneden. De inzet van de standaardbus kan elders in het netwerk veel zinvoller zijn. Een lokale dorpsbus, gereden met een klein voertuig, is als tussenoplossing denkbaar. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 20
Halte Grote Beer Voor R-Net lijn 347 is te overwegen om de halte Startbaan (ten noorden van de Beneluxbaan) te vervangen door Grote Beer (ten zuiden van de Beneluxbaan). Deze halte was aanzienlijk drukker, en voor de verdeling van de halte-afstanden maakt het geen verschil. Het vervallen van de tramhalten Gondel en Marne na ombouw van de Amstelveenlijn pleit echter juist voor behoud van de halte Startbaan als R-Net. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 21
4 Uithoorn 4.1 Bezwaren van de gemeente Voor gemeente Uithoorn geldt, op volgorde van prioriteit: 1. Meerwijk is zijn rechtstreekse verbinding met veel halten in Amstelveen en Amsterdam kwijtgeraakt (lijn 170 werd lijn 174) en met lagere frequentie (was elke 20 minuten en in ochtendspits elke 10 minuten, nu elk half uur). 4. Idem wijk Legmeer-West (frequentie was lijn 142/242 elke 20 minuten en spits elke 10 minuten, nu lijn 174 elk half uur). 5. Halte H. Heijermanslaan in Zijdelwaard (veel reizigers, flats) is geen R-net halte, er stopt nu geen enkele buslijn. 6. Lijn 174 richting Amstelveen rijdt maar kort zijn ochtendspitsfrequentie, de rest van de dag is het een halfuurdienst (vertrek Meerwijk lijn 174 nu 05.41, 06.10, 06.40, 07.04, 07.17, 07.34, 08.04, 08.34, enz. elk half uur). 4.2 Bezwaren RAR De wijk Legmeer West is achteruitgegaan en heeft nu alleen lijn 174. Deze heeft als nadelen ten opzichte van de vorige dienstregeling dat hij maar een halfuurdienst rijdt, hij bedient minder belangrijke halten in Amstelveen en gaat niet naar Amsterdam. Het nieuwbouwgedeelte aan de westzijde (voorheen halte Winterkoning, lijn 149) kent nog langere loopafstanden. AML-Flex kan voor Legmeer West een oplossing bieden. 4.3 Overwegingen van de gemeente De gemeente Uithoorn heeft via de afdeling Communicatie veel klachten van inwoners gekregen. Er is een petitie tegen het vervallen van de halte H. Heijermanslaan. Bij inwoners is R-net niet goed uit te leggen, temeer omdat nog niet de hele route (bijv. in Amstelveen) van R-net kwaliteit is. De grotere halteafstanden van R-net vallen slecht met het oog op vergrijzing de komende jaren. De verschuiving van verbindingen met Amstelveen naar verbindingen met Schiphol wordt niet door iedereen gewaardeerd. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 22
Verder waren de vele wijzigingen in het netwerk bij start van de nieuwe concessie voor veel inwoners nogal wennen. AML-Flex is beperkt tot enkele gebieden waar voorheen lijndiensten reden, zoals Nes ad Amstel. Elementen die volgens de gemeente een rol kunnen spelen bij verbeteringen: Spitslijn 242 door wijk Uithoorn Legmeer laten rijden in plaats van Zijdelwaard (daar rijdt immers R-Net lijn 347 al). R-Net Lijn 347 doortrekken (normaliter met halve frequentie als Kudelstaart, eventueel alleen in de brede spits) van Uithoorn Busstation naar Meerwijk, in plaats van lijn 174. De inzet van ZE-bussen kan daarbij een knelpunt zijn; de huidige koppeling van bussen op lijn 347 (A dam Uithoorn) aan lijn 342 (Uithoorn Schiphol) is waarschijnlijk om bussen naar laadpunten op Schiphol te brengen. Eventuele uitbreidingen van het netwerk in Uithoorn zullen beperkte exploitatiekosten vergen omdat na 2022 (opening Uithoornlijn) het netwerk toch fors zal veranderen. Bij R-Net is een bediening om-en-om van halten een mogelijkheid, zeker als de Aalsmeer- en Uithoorn-lijnen na opening van de Noord-Zuidlijn worden gesplitst in lijnen naar A dam Zuid en naar Elandsgracht. De ene lijn stopt op de halten 1-3-5-7-9, de andere op 2-4-6-8 enzovoorts. Bereikbaarheid Ziekenhuis Amstelveen is aandachtspunt, vanuit Uithoorn maar in sterkere mate vanuit Amstelveen. Bij een eventuele oplossing is het onwenselijk dat er (andere) groepen reizigers op achteruitgaan. 4.4 Aantal reizigers Zijdelwaard en Legmeer De verdeling van het aantal reizigers over de wijken Zijdelwaard (R-Net) en Legmeer (geen R-Net) is met cijfers uit 2017 uitgewerkt. De halten Alfons Ariënslaan en Van Schendellaan/W.Klooslaan zijn aan beide routes toe te wijzen. Het aantal instappers van de beide wijken is als volgt (bijlage 2 geeft details): Zijdelwaard 393 (Achterberglaan 87 + Romeflat 194 + H. Heijmanslaan 112); Legmeer 163 (Aan de Zoom 68, In t Midden 41, Op de Klucht 54). De route Zijdelwaard trok dus bijna 2½ keer zo veel instappers als Legmeer. Een derde van de Legmeer-reizigers stapte in op de halte Op de Klucht. Deze ligt op ongeveer 250 meter afstand van de R-Net halte Van Schendellaan/W. Klooslaan. De gemaakte keuze voor R-Net door Zijdelwaard is dus logisch. Halte H. Heijermansstraat De keuze om de halte H. Heijermanslaan niet op te nemen als R-Net halte is logisch. De halte Romeflat kent meer instappers: 194 versus 112. Bovendien ligt de halte H. Heijermanslaan dicht bij buurhalten. Richting Amsterdam ligt de halte Romeflat op 280 meter. Komend vanuit Amsterdam ligt de halte W. Klooslaan op 200 meter afstand. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 23
Meerwijk Het traject Meerwijk telde in 2017 per werkdag 309 instappers richting Amsterdam (lijn 170). Dit is als volgt verdeeld over de halten: halte instappers per werkdag Amstelplein # 113 Fermoor 67 Fort aan de Drecht 34 Rietgans 20 Korte Polder 62 Watsonweg 13 tak Meerwijk 309 In vergelijking met de wijk Zijdelwaard (zie vorige paragraaf) is het aantal reizigers een kwart lager: 309 versus 393 instappers. Het verschil in bediening is groter: Meerwijk heeft twee keer per uur een stopbus naar Amstelveen, Zijdelwaard acht keer per uur R- Net naar Amsterdam. En hoewel R-Net Zijdelwaard ook gevoed wordt door andere halten waaronder Uithoorn Busstation, is het verschil groot. 4.5 Aanpassingen Meerwijk Qua bestemmingen heeft Meerwijk meer aan ritten van lijn 347 dan lijn 174. In dat opzicht is het wenselijk dat de lijnen geruild worden. Dat ritten van R-Net lijn 347 dan verdeeld worden over korte en lange ritten (Uithoorn Busstation en Uithoorn Meerwijk) is minder duidelijk voor reizigers, vergelijkbaar met ritten van lijn 357 afwisselend naar Aalsmeer en Kudelstaart. Dit nadeel lijkt echter kleiner dan het voordeel voor Meerwijk. Een verhoging van de spitsfrequentie is voor Meerwijk geen overbodige luxe. De huidige halfuurdienst met welgeteld één toegevoegde rit in de ochtendspits steekt schril af tegen de vorige dienstregeling. Toen reed lijn 170 in de ochtendspits zes keer per uur, de rest van de dag drie keer per uur en in de avond twee keer per uur. Ook in vergelijking met Kudelstaart (zie volgende hoofdstuk) is Meerwijk onderbediend. Het koppelen van Meerwijk aan lijn 347 kan gevolgen hebben voor de inzet van de zero emissie bussen. Paragraaf 3.6 (Amstelveen) behandelt de exploitatiekosten van Meerwijk. Daar is uitgangspunt dat Meerwijk door lijn 347 wordt bediend in plaats van door 174. Daarbij hoort een kwartierdienst in de spitsen (ongeveer 06.30-08.30 en 15.00 19.00 uur) en een halfuurdienst op zaterdag en zondag. Dit laatste is alleen omdat een uurdienst niet passend is bij R-Net, niet vanwege specifieke klachten of analyse van het aantal reizigers in die perioden. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 24
4.6 Verdeling Zijdelwaard Legmeer en AML Flex Voor een betere bediening van de wijk Legmeer, is het wenselijk dat spitslijn 242 door deze wijk rijdt in plaats van door Zijdelwaard. Hij heeft immers voor Legmeer een grotere toegevoegde waarde: vier spitsritten per uur bovenop de twee ritten van lijn 174, tegenover in Zijdelwaard vier ritten bovenop acht van lijn 347. In het netwerk na opening van de Noord-Zuidlijn blijft spitslijn 242 bestaan. Het uitbreiden van AML Flex naar geheel Uithoorn is niet logisch. Er zijn weinig halten vervallen. De niet meer bediende halte Winterkoning in het westelijke deel van Legmeer trok per dag twee instappers. Dan is zelfs AML Flex niet zinvol. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 25
5 Aalsmeer en Kudelstaart 5.1 Bezwaren van de gemeente De gemeente Aalsmeer heeft drie bezwaren op het AML-netwerk: Vervallen van de nachtbus Kudelstaart (voorheen reed N72 in de weekendnachten vr/za en za/zo vier ritten van Amsterdam CS en Leidseplein via Amstelveen en Aalsmeer naar Kudelstaart). Lage frequentie lijn 357 in Kudelstaart (was lijn 172/272 ochtendspits elke 10 minuten, overdag elke 20 minuten, nu 357 elk half uur, ochtendspits elk kwartier). Lage frequentie lijn 171 (was lijn 171 spitsen elk kwartier, rest van de dag elk half uur, nu lijn 171 elk half uur, avond en weekend elk uur). 5.2 Bezwaren RAR Na opening van Busstation Zwarteweg zal de bediening van Aalsmeer karig worden als er geen bussen meer stoppen nabij de halte Driekolommenplein. Het vervallen van de nachtbus Kudelstaart is een gemis. 5.3 Aantal reizigers Het aantal instappers in lijn 172 en 272 per werkdag in maart 2017 (oude netwerk) is opgenomen in de volgende tabel. halte instappers richting Amsterdam Legmeerdijk 17 Rietlanden 90 Einsteinstraat 48 Alb. Schweitzerstraat 105 Gravin Aleidstraat 46 Calslager Bancken 72 Bilderdammerweg 3 Route Kudelstaart 381 www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 26
Het aantal instappers te Kudelstaart was een kwart hoger dan Uithoorn Meerwijk (381 versus 309). Lijn 357 rijdt in Kudelstaart in de ochtendspits elk kwartier (vertrek Kudelstaart tussen 07.00 en 08.00 uur), ook in de middagspits naar Kudelstaart (aankomst Kudelstaart 16.00-18.30 uur). Daarbuiten rijdt lijn 357 elk half uur. In vergelijking met Uithoorn Meerwijk is Kudelstaart goed bediend. Vervolgens is een vergelijking gemaakt tussen OV-chipkaartcijfers van maart 2017 met maart 2018. Het blijkt dat het aantal Kudelstaartse busreizigers met 24% is gedaald. In februari was de daling ten opzichte van het vorige jaar 6% (zie bijlage 6). instappers per werkdag, maart halte Kudelstaart 2017 2018 verschil Legmeerdijk 18 13-5 Rietlanden 103 76-27 Einsteinstraat 54 43-11 Alb. Schweitzerstraat 121 84-37 Gravin Aleidstraat 51 45-6 Calslager Bancken 81 65-16 Bilderdammerweg 6 5-1 Route Kudelstaart 434 331-103 (-24%) Nachtbus Nachtbus N72 reed in de nachten vrijdag/zaterdag en zaterdag/zondag van Amsterdam naar Kudelstaart. Van de reizigersaantallen van beide nachten is het gemiddelde opgenomen (maart 2017) in de volgende tabel. Daarbij moet aangetekend worden dat in de nachtbus meer dan in andere buslijnen met kaartjes wordt gereisd waarbij men niet in- of uitcheckt. De hier gebruikte cijfers van de OV-chipkaart geven daarmee een onderschatting. reizigers nachtbus N72 halte (gemiddeld van vr/za en za/zo) Legmeerdijk 0 Rietlanden 2 Einsteinstraat 1 Alb. Schweitzerstraat 3 Gravin Aleidstraat 3 Calslager Bancken 1 Bilderdammerweg 0 Route Kudelstaart 10 Met 10 reizigers per gemiddelde nacht was de gemiddelde bezetting per rit 2,5 reizigers. Hoewel het werkelijke aantal hoger zal zijn door het reizen met andere kaarten dan de OV-chipkaart, is terugkeer van de nachtbus in dat licht niet logisch. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 27
5.4 Aanpassingen Voor Aalsmeer en Kudelstaart zijn geen urgente aanpassingen aan de orde. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 28
6 Schiphol 6.1 Schiphol Oost De route op Schiphol Oost is nog niet optimaal (traag, veel bochten) omdat het project HOV-Baan Schiphol Oost is vertraagd. Bovendien is het gebied achter de hekken (technisch areaal) niet optimaal ontsloten. Aanpassing nu van het AML-netwerk is niet opportuun: het project HOV-Baan Schiphol Oost voorziet in een bestendige oplossing. 6.2 KLM Hoofkantoor Er is geen rechtstreekse verbinding meer tussen KLM Hoofdkantoor en Schiphol Rijk. Reizigers moeten nu overstappen op Schiphol Oost. Een aanpassing van het AML-netwerk voor herstel van de verbinding tussen KLM Hoofdkantoor en Schiphol Rijk is niet reëel. Het zou ten opzichte van de huidige lijn 186 (KLM Hoofdkantoor Schiphol Oost Plaza) een extra lijn betekenen, zoals voorheen lijn 187. Het aantal reizigers is te laag om dat te rechtvaardigen. Bovendien is een reis met een overstap in het OV een te accepteren fenomeen. 6.3 Lijn 180/181 De wijze waarop ringlijn 180/181 aan reizigers wordt gecommuniceerd, vindt de RAR niet helder. Het gebruik van het woord Ringlijn is meer verwarrend dan dat het helpt. Vervoerkundig acht de RAR de opzet wel goed. De auteur dezes merkt op dat communicatie van ringlijnen altijd ingewikkeld is. Zeker bij lijn 180/181, met een deel overlap, is een heldere oplossing zwaar denkbaar. Het is in het algemeen een reden om terughoudend te zijn met ringlijnen. Buitenstaanders denken soms dat ringlijnen handig zijn omdat ze alles met alles verbinden. Nadeel is echter dat de reiziger op de heenreis een ander lijnnummer ziet dan op de terugreis en dat de lijn geen heldere bestemming heeft. Voor gewoontereizigers geldt deze onduidelijkheid overigens nauwelijks. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 29
6.4 Lijn 216 Almere - Schiphol De rechtstreekse buslijn 216 van Almere naar Schiphol is vervallen. Reizigers moeten nu per trein en bus reizen. Voor de reizigers betekent dit een lagere zitplaatskans, langere reistijd, vaker overstappen en een hoger tarief. Voor twee reizen van Almere naar Schiphol Oost is onderstaand het treinalternatief uitgewerkt. Van Almere Parkwijk (halte bij NS-station) naar Schiphol Oost is de reis per trein als volgt: Almere Parkwijk v. 06.16 (buslijn M7) Almere Centrum a. 06.23 v. 06.29 (NS) Schiphol Plaza NS a. 06.55 v. 07.00 (buslijn 180) Schiphol Oost a. 07.13. Deze reis duurt 57 minuten, met twee overstappen. Met lijn 216 duurde de reis ook 57 minuten (06.12-07.09 uur), met nul overstappen. De reis is vanaf halte Almere Danswijk (niet bij een NS-station) als volgt: Almere Danswijk v. 06.15 (buslijn M5) Almere Centrum a. 06.26 v. 06.29 (NS) Schiphol Plaza NS a. 06.55 v. 07.00 (buslijn 180) Schiphol Oost a. 07.13. Deze reis duurt 58 minuten, met twee overstappen. Met lijn 216 duurde hij 53 minuten (06.16-07.09 uur), met nul overstappen. Andere reizen laten andere verschillen zien. Naar KLM Hoofdkantoor is de achteruitgang groter (immers per bus minder goed bereikbaar dan Schiphol Oost uit de beide voorbeelden), vanaf Almere Buiten kleiner (immers trein relatief sneller dan bus). Het aantal instappers in de twee middagritten samen naar Almere was als volgt: plaats halte instappers per dag Schiphol Oost Hangar 11 6 Zuideinde 3 ELTA 3 Hangar 9 2 Hangar 14 1 Brugstraat 5 Stationsplein 10 Amstelveen Dorpsstraat 4 KLM Hoofdkantoor 13 Busstation 14 totaal 61 www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 30
Bijna alle instappers reizen naar Almere; alleen op Busstation Amstelveen zijn uitstappers (5). Dit betekent een bezetting per bus van 28 reizigers. Voor OV-reizen tussen Almere en Amsterdam (en omgeving) is het in de opzet van het Nederlandse OV gangbaar om uit te gaan van reizen per trein. Het bundelen van diverse reizigersstromen tot een geconcentreerde spoorbundel is in het OV normaal. Nadeel van deze opbouw van het OV-netwerk is dat voor sommige reizen meer overstappen nodig zijn, zoals in de uitgewerkte voorbeelden hiervoor. De reizen per trein zijn echter niet veel langzamer dan voorheen met rechtstreekse spitslijn 216. In dit geval is er onvoldoende grond om de buslijn te herstellen, hoewel zijn bezetting acceptabel was en de reizigers er (vooral qua aantal overstappen) relatief hard op achteruit zijn gegaan. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 31
7 Haarlemmermeer 7.1 Bezwaren van de gemeente Bij de gemeente Haarlemmermeer zijn veel klachten over de nieuwe AML-dienstregeling binnengekomen. De meeste betreffen het netwerk. Op volgorde van prioriteit worden ze toegelicht. Daarna komen de andere typen klachten aan bod. 1. Bediening wijk Floriande. In deze wijk is de route van voorheen lijn 168 en spitslijn 268 ingekort: er wordt niet meer over de Bennebroekerweg in het zuidelijke deel van Floriande gereden. In Floriande nam het aantal halten af van dertien (lijn 168 en 268) naar vijf (lijn 341). Daar staat tegenover dat het aantal ritten toenam, meer bestemmingen rechtstreeks bereikbaar zijn (zoals Schiphol en Amsterdam VU) en de meeste verbindingen versneld zijn. Verderop wordt dit uitgewerkt. 2. AML-Flex voor Rijsenhout (en in mindere mate Buitenkaag en Abbenes) kent beperkingen. Grootste ervaren probleem is dat de ritten s ochtends te laat beginnen. Sterk gewenst is een aankomst op Station Hoofddorp vanuit Rijsenhout voor 07.00 uur. Inzet van een vaste lijndienst Rijsenhout Hoofddorp in de spitsuren zou ook gewaardeerd worden. Vanuit Buitenkaag en Abbenes zou toevoegen als toegestane halte van Winkelcentrum Symfonie in Nieuw Vennep en eventueel station Sassenheim een verbetering betekenen. Nu zijn alleen reizen mogelijk naar Station Nieuw Vennep en beginpunt P+R Getsewoud Zuid. Vanaf 19 maart 2018 heeft AML Flex een begintijd van de ritten om 06.30 uur in plaats van 07.00 uur. Het probleem voor Rijsenhout is hierdoor grotendeels opgelost. 3. De halte Badhoevedorp Koekoekslaan aan de Oude Haagseweg (vlak ten zuiden van de A4) is vervallen voor lijn 197 omdat die is omgezet in R-Net. Hier stoppen nu alleen in de vroege uren twee GVB-buslijnen naar Schiphol. Verderop wordt dit uitgewerkt. 4. Bediening scholen in Hoofddorp. Lijn 661 Zwanenburg Hoofddorp bedient in Hoofddorp niet de scholen in het westelijk deel. Verderop wordt dit uitgewerkt. 5. Van Hoofddorp Noord (halten op de Hoofdweg, lijn 161 uit Zwanenburg en 145 uit Badhoevedorp, beide niet in avond en op zondag) is station Hoofddorp slecht bereikbaar. Lijn 161 rijdt met een grote omweg, lijn 145 rijdt maar tot Hoofddorp Centrum. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 32
Overige klachten, ook op volgorde van prioriteit: De bussen rijden slecht op tijd. Oorzaken zijn krappe rijtijden en waarschijnlijk het vaak onderweg wisselen van chauffeurs tussen verschillende lijnen. Vertragingen worden doorgegeven aan andere lijnen. In dit deel van de regio is vaak ergens vertraging, al is het maar door werkzaamheden (zoals de De Lairessestraat in Amsterdam). Gevolg van de vertragingen is dat er vaak enkele bussen van dezelfde lijn vlak achter elkaar rijden en er dan een tijd geen bus komt. Bestemmingen op de bus zijn soms verwarrend. Wanneer een lijn een bestemming toont met een via (bijvoorbeeld Hoofddorp via Schiphol) blijft via Schiphol zichtbaar na passage van Schiphol. Reizigers raken daardoor in verwarring. Ook worden soms foute bestemmingen getoond op lijnen met korte en lange ritten. Zo toont lijn 169 altijd als bestemming Sportcomplex KWA ook als de rit maar tot Spaarne Ziekenhuis rijdt. De app vermeldt bij halten ook nog oude vervallen lijnnummers (echter zonder een bijbehorende dienstregeling). 7.2 Bezwaren RAR Floriande is te hard achteruitgegaan. Op lijn 341 is het nadeel van R-Net (langere loopafstanden) groter dan het voordeel. Lijn 168 en 268 reden in de spitsen samen al 8 x per uur, net als lijn 341 nu. De oude route ( hoedje Bennebroekerweg) is beter dan de huidige, en het oude aantal halten past in Floriande beter. Dat het hoedje een langere rijtijd betekent, is geen groot nadeel omdat er niet veel doorgaande reizigers zijn in dit deel van de lijn. De frequentie in de avond en delen van het weekend tussen Station Hoofddorp en Schiphol Amsterdam Zuid is hoger dan het aantal reizigers rechtvaardigt. Deze dru s kunnen elders in het netwerk zinvoller worden aangewend (bijvoorbeeld voor het hoedje Bennebroekerweg). Op het bustraject Schiphol A dam Zuid zal opening van de Noord-Zuidlijn waarschijnlijk weinig groei geven; de overstapsituatie bij Station Zuid zal fysiek matig zijn door werkzaamheden en reizigers hebben veel reisalternatieven. Als lijn 341 via hoedje Bennebroekerweg rijdt, kan dat deel van lijn 169 vervallen. 7.3 Overwegingen van de gemeente Voorafgaand aan de start van AML heeft Connexxion enkele verbeteringen doorgevoerd die niet in de oorspronkelijke bieding waren opgenomen. Dit gebeurde mede op aandringen van de gemeente Haarlemmermeer. Zo bleef lijn 145 rijden tussen Badhoevedorp en Hoofddorp en werd de eindtijd van AML Flex 21.00 uur (in plaats van 19.00 uur). Bij bezwaren tegen de nieuwe busroute in Floriande hebben sommige inwoners als aanvullend argument de vermeende verkeersonveiligheid van de Fanny Bankers Koen Laan (FBK Laan). Hier reed eerst alleen spitslijn 268, nu R-Net lijn 341 met een kleine 250 ritten per werkdag. Momenteel loopt een project voor verbetering van de www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 33
verkeersveiligheid op de FBK Laan. De wijk is daarbij betrokken. Overigens is de weg qua geregistreerde ongevallen (objectieve verkeersveiligheid) niet onveilig. Het aantal halten in Floriande is gedaald. De bediening is nu vergelijkbaar met die in Nieuw Vennep Getsewoud. Verschil is dat grote halteafstanden in Getsewoud vanaf de start hebben bestaan, terwijl inwoners van Floriande gewend zijn aan de korte afstanden. Het karakter van de lokale lijn 168/268 is veranderd in de regionale lijn 341. Bij de klachten over de grotere loopafstanden naar de halten helpt de huidige slechte stiptheid van de lijnen niet mee. Een belangrijk voordeel van R-Net komt daarmee immers niet uit de verf. Ook liggen sommige halten nog niet op hun definitieve locatie en/of missen ze een DRIS-display en goede fietsenstallingen. In Badhoevedorp verviel enkele jaren geleden de route van lijn 145 door het oostelijk deel (onder andere Rijstvogelstraat). De toekomstige opening van het langzaam verkeerstunneltje onder de A4 naar de halte Koekoekslaan op de Oude Haagseweg had voor dit deel van Badhoevedorp een alternatief (op de fiets) kunnen zijn. Scholierenlijn 661 Zwanenburg Hoofddorp betreft één rit in de ochtendspits. Daarmee moet Connexxion eenvoudig kunnen schuiven en de route in Hoofddorp aanpassen aan overige scholen voor voortgezet onderwijs in Hoofddorp. Lijn 145 kent geen strakke uurdienst. Vanaf maart 2018 vertrekt de eerste rit naar Hoofddorp vijf minuten vroeger om beter aan te sluiten op de lestijden en wordt met een grotere bus gereden. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 34
7.4 Aantal reizigers Het huidige netwerk is weergegeven op het kaartbeeld. In het nieuwe AML-netwerk zijn de routes onder andere in Floriande gewijzigd. Lijn 168 en spitslijn 268 (zie onderstaand netwerk 2017) zijn samengevoegd tot lijn 341. Deze bedient in Hoofddorp minder halten, maar bedient aanvullend Schiphol en Amsterdam Zuid. Lijn 341 rijdt veel meer ritten dan lijn 168 en 268 samen. Tussen de spitsen rijdt lijn 341 elke 7,5 minuut, terwijl lijn 168 elk kwartier reed. Spitslijn 268 reed van 07.00 tot 09.00 uur en van 16.15 tot 18.30 uur, alleen in de drukste richting. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 35
In het deel van Floriande ten zuidwesten van de FBK Laan zijn de afstanden tussen woningen en de meest nabijgelegen bushalte toegenomen met gemiddeld ongeveer 500 meter. Bij een loopsnelheid van 5 km/uur komt dit overeen met zes minuten lopen. Op de fiets is het korter, maar is te rekenen met enige tijd voor het pakken van de fiets uit de schuur en het vastzetten ervan bij de bushalte. Vergelijking 2017 2018 Floriande Het is niet eenvoudig om het aantal reizigers in het huidige netwerk te vergelijken met het oude netwerk. In het Hoofddorpse netwerk kunnen reizigers van andere lijnen gebruik gaan maken wanneer het netwerk wijzigt. In onderstaand overzicht zijn de instappers van de halten in Floriande en directe omgeving opgenomen van lijn 341 (in de oude situatie lijn 168 en 268, zie kaartbeeld). Bron zijn de OV-chipkaartcijfers van maart 2017 en 2018. De haltes van lijn 300 en 340 zijn niet meegenomen; door hun hoge aantallen vallen daarin onbedoeld te veel verschillen weg. De cijfers van lijn 169 zijn opgenomen in bijlage 5. Bij de vergelijking van maart 2018 met maart 2017 passen drie kanttekeningen: relatief kort na introductie van het nieuwe netwerk moeten reizigers normaliter nog wennen, in maart 2018 was de stiptheid van de bussen nog niet op orde, en maart 2018 telde twee dagen met voorjaarsvakantie (donderdag 1 maart en vrijdag 2 maart) terwijl maart 2017 geen vakantie kende. In bijlage 5 zijn de cijfers van februari opgenomen. De vervallen halten in het hoedje Bennebroekerweg (cursief) waren druk. Overigens zijn de halten Duinbeek en Sportcomplex KWA nog wel in dienst voor lijn 169. Deze rijdt echter maar eens per uur tussen 08.00 en 18.00 uur op werkdagen. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 36
instappers per werkdag, maart lijn 168+268 2017 lijn 341 2018 Spaarne Gasthuis 265 304 Rottumeroog 8 Schiermonnikoog 29 81 Terschelling 86 Texel 53 154 Haringvliet 63 Schelphoek 137 268 Oosterschelde 76 Duinbeek 115 0 Sportcomplex KWA 113 0 WKC Floriande 45 Floriande Sportdorp 0 635 Pagode 132 F. Blankers-Koenlaan 288 Henri Didonweg 50 IJweg/Altenburg 35 131 totaal route 1.495 1.573 (+78 = + 5%) Het aantal instappers in lijn 341 (vergeleken met de oude lijnen 168 en 268) is met 5% gestegen. Een deel van de reizigersgroei kan veroorzaakt zijn door reizigers die in het oude netwerk met lijn 169 reisden, en nu met lijn 341. Immers: in het vorige netwerk reden buiten de spitsen lijn 168 en 169 vier keer per uur, nu lijn 169 twee keer per uur en lijn 341 acht keer per uur. Het aantal instappers in lijn 169 is met 20% gedaald (bijlage 5), dit ondersteunt de gedachte zoals hiervoor geformuleerd dat reizigers van lijn 169 kunnen zijn uitgeweken naar lijn 341. De reizigersaantallen van lijn 341 en 169 in de maand februari (bijlage 5) geven een vergelijkbaar beeld. Rijsenhout voor 07.00 uur Per werkdag (maart 2017) telden de Rijsenhoutse buslijnen 163 en 263 s ochtends voor 07.00 uur 8 uitstappers op Station Hoofddorp. Dat waren er meer dan welk uur dan ook op zaterdag. Getalsmatig is het dus vreemd dat AML Flex niet op werkdagen voor 07.00 uur reed (is inmiddels ingevoerd) en op zaterdag wel. De tussentijdse aanpassing door Connexxion is logisch. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 37
Koekoekslaan De halte Koekoekslaan op de Oude Haagseweg telde in 2017 per dag 34 instappers in lijn 197 (som van richting Schiphol en richting Amsterdam Leidseplein). Alternatieve halte is de halte Oude Haagseweg op 740 meter afstand, aan de andere zijde van het Ringvaartviaduct. Daar stopt ook lijn 69 van GVB. Overigens meldt GVB desgevraagd dat de vroege Schiphollijnen 245 en 247 uitsluitend op de halte Koekoekslaan stoppen om een administratieve reden. Ze hebben er gemiddeld 0 in- en uitstappers. Hoofddorp Noord Er zijn twee halten op Hoofdweg tussen de bebouwde komgrens (N201) en de Burg. Pabstlaan. De halte Wijkermeerstraat telde 39 instappers (32 in lijn 145 en 7 in lijn 161), de halte Beemsterstraat had 51 instappers (47 + 4). De rijtijd met lijn 161 naar Station Hoofddorp is 17 tot 18 minuten. De halten in het zuid-oostelijke deel van Hoofddorp (rond de Jan P. Sweelincksingel en de Boslaan, in 2017 lijn 162) telden elk tussen de 10 en 20 instappers per dag. Nieuw Vennep De lijnen buiten R-Netlijn 310/397 hebben een bescheiden aantal reizigers, zeker vergeleken met lijn 310 (situatie 2017). Op lijn 164 had geen enkele halte in Nieuw Vennep meer dan 10 instappers per dag. De drukste halte (Station Nieuw Vennep) telde 17 instappers per dag (som van richting Buitenkaag en richting Hoofddorp). 7.5 Route lijn 341 Lijn 341 is weliswaar R-Net, maar de route tussen Floriande en Station Hoofddorp is weinig gestrekt. Er zijn drie mogelijke routes bezien voor een kortere rijtijd. Geen van deze drie varianten (zie schets) biedt echter perspectief. Het niet meer bedienen van de halte Winkelcentrum Pax door lijn 341 is qua aantal reizigers volstrekt niet verantwoord. Verkeerskundig zijn bovendien afslaande bewegingen van en naar de bestaande busbaan van de Zuidtangent niet kansrijk. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 38
Variant 1 Zelfde haltes als nu. Onzeker of er reistijdwinst te behalen valt. - Busbaan Zuidtangent naast de van Heuven Goedhartlaan is niet te gebruiken (geen linksafbeweging mogelijk vanaf busbaan naar Asserweg, of met grote nadelen voor capaciteit van autoverkeer en vertraging voor lijn 300). Variant 2: Geschatte rijtijdwinst voor lijn 341: 3 minuten. Winkelcentrum Pax wordt niet meer aangedaan (routewijziging lijn 169 via Pax is verkeerskundig nagenoeg onmogelijk). Gebruik busbanen en verkeerskundige consequenties zijn zeer negatief. Variant 3: Geschatte reistijdwinst: 7 minuten. Winkelcentrum Pax en Hoofddorp Centrum worden niet meer aangedaan. Maximaal gebruik busbanen. 7.6 Aanpassingen Floriande Door de verkorte route in Floriande over de Fanny Blankers Koen Laan zijn juist drukke halten vervallen. Dit betreft 360 instappers per dag die gemiddeld 500 meter verder moeten lopen (of fietsen) naar de halte. De kortere rijtijd van lijn 341 van vier minuten is www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 39
naar schatting- voor 400 doorgaande reizigers per richting van belang. Per saldo geeft de nieuwe route in totale reistijd dus een verlenging. Niettemin is het aantal reizigers op lijn 341 hoger dan voorheen op de som van de lijnen 168 en 268. Kennelijk ervaren reizigers de voordelen van lijn 341 (zoals het hogere aantal ritten en de rechtstreekse reismogelijkheden naar Schiphol en Amsterdam Zuid) groter dan het nadeel van de grotere loopafstand. Al met al geven de gestegen reizigersaantallen van lijn 341 geen aanleiding om het nieuwe netwerk te wijzigen. Het argument van verkeersveiligheid op de FBK-laan valt buiten de scope van dit rapport. Ten opzichte van de vorige dienstregeling hebben reizigers in Floriande ook voordelen. Er rijden veel meer ritten en er zijn belangrijke bestemmingen toegevoegd (Schiphol, Amsterdam Zuid). De lokale lijn 168/268 is vervangen door een meer regionale lijn 341. Uit een voorlopige analyse van lijn 341 blijkt dat van de 1573 instappers op een werkdag in Floriande (halten Spaarne Gasthuis tot en met IJweg/Altenburg) er 160 (10%) uitstappen op de vier halten te Schiphol (P30, Schipholgebouw, Airport en Schiphol Noord). Er stappen 57 Floriande-reizigers uit in Amsterdam Zuid (halten Amstelveenseweg, VU Medisch Centrum, De Boelelaan/VU en Station Zuid). Het veranderde karakter van de lijn (van lokaal naar regionaal) is wellicht voor de reizigers die daar baat bij hebben nog onvoldoende bekend. Los van de getalsmatige overwegingen, is de route van lijn 341 in Hoofddorp qua karakter anders dan overige R-Net lijnen. Hij heeft veel rotondes en haakse bochten. De kortere rijtijd door minder halten staat in contrast met de relatief lage snelheid door de rotondes en bochten. Verder speelt een rol dat veel reizen op lijn 341 over een korte afstand zijn (lokaal in Hoofddorp). De kortere rijtijd in de bus zet dan weinig zoden aan de dijk in vergelijking met de langere looptijden naar de halten. Scholierenlijn 661 Scholierenlijn 661 rijdt in de ochtend één rit van Zwanenburg naar Hoofddorp. Doorrijden van deze rit naar andere scholen in Hoofddorp is redelijk en moet normaliter per schooljaar 2018/2019 mogelijk zijn. De extra exploitatiekosten zijn minimaal, tenzij de langere rit noopt tot inzet van een extra bus. Getalsmatig is er weinig concreets van te zeggen. Overig Het aantal instappers op de halte Koekoekslaan was te laag om de status als R-Net halte op lijn 397 te rechtvaardigen. Soortgelijk geldt voor de omslachtige route van ontsluitende lijn 161. Deze is weinig aantrekkelijk voor reizigers. Echter, een hogere frequentie dan de huidige uurdienst of een nieuwe opzet van de lijnen vindt geen rechtvaardiging in het lage aantal reizigers. Aan te nemen is dat bij verdubbeling tot een halfuurdienst er meer reizigers gebruik van zouden maken, maar dat ook dan de bezetting per bus minimaal zou zijn. Deze afweging zagen we eerder bij de lijnen 165, 166 en 167 te Amstelveen. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 40
www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 41
8 Ouderamstel 8.1 Bezwaren van de gemeente Bij de gemeente Ouderamstel is één klacht binnengekomen over het nieuwe AMLnetwerk. De rechtstreekse verbinding met Uithoorn (lijn 146) is vervallen. Dit is een R-Net verbinding met overstap geworden: lijn 300 en 356 van Ouderkerk aan de Amstel naar Amstelveen Busstation en dan lijn 347. Dat bij de gemeente Ouderamstel weinig commotie is ontstaan, zal niet alleen zijn toe te schrijven aan het lagere aantal inwoners dan andere gemeenten. In Ouderamstel zijn geen halten vervallen en zijn geen halten sterk teruggegaan in aantal ritten. 8.2 Afweging Het aantal buslijnen in AML is afgenomen door de sterke inzet op R-Net. Zo zijn er maar drie lijnen van Uithoorn in noordelijke richting: R-Net lijn 347 naar Amsterdam, spitslijn 242 naar Amsterdam Zuid en lijn 174 naar Amstelveen Busstation. Vanuit Ouderkerk aan de Amstel is de enige lijn die geen R-Net is lijn 171 naar Amstelveen Aalsmeer. Door het geringere aantal lijnen is de verbinding met Uithoorn vervallen. Het aantal doorgaande reizigers tussen Ouderkerk aan de Amstel en Uithoorn is ons niet bekend, maar zal niet groot zijn geweest. Herstel van de verbinding tussen Ouderamstel en Uithoorn zou een gehele nieuwe opzet van het netwerk vergen. Daarvoor is onvoldoende aanleiding. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 42
9 Ronde Venen 9.1 Bezwaren van de gemeente De gemeente Ronde Venen (RV) ligt weliswaar in de provincie Utrecht, maar is in deze studie ook beschouwd. RV ervaart problemen met concessie AML op volgorde van prioriteit: 1. Afstand in Mijdrecht van woningen tot halte Rondweg/Centrum is groot, overige haltes worden niet bediend door rechtstreekse lijnen. 2. Vervallen rechtstreekse verbinding (m.u.v. ochtendspits) van Mijdrecht met A dam Centrum en Amstelveen. 3. Als 2, voor Wilnis. 4. Vervallen nachtbus A dam Centrum Amstelveen Mijdrecht (niet gespecificeerd bij de klachten is in welke mate de bestaande Syntus Nachtbus Leidseplein Mijdrecht een alternatief is). 9.2 Bezwaren RAR Lijn 340 bedient in Mijdrecht maar twee halten; het bedienen van meer halten is wenselijk qua loopafstanden. De rechtstreekse verbinding buiten de spitsen tussen Mijdrecht en Amstelveen is vervallen, deze wordt gemist. 9.3 Overwegingen van de gemeente RV wordt bediend door twee concessies. In december 2016 is Syntus gestart in de concessie van PU. Er was commotie vooraf, de Utrechtse gedeputeerde is naar RV gekomen. Heikele punten waren het vervallen van de rechtstreekse verbinding tussen Mijdrecht/Wilnis en Abcoude, bovendien de verminderde bediening van Bedrijventerrein Wilnis. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 43
Er is nadien weinig veranderd: wel is lijn M2 gekomen voor bediening Bedrijventerrein, ten koste overigens van halvering frequentie lijn M1. Echter lijn 126 stopt nog steeds niet bij AMC hoewel hij er vlak langs rijdt. Halteren is qua infra onmogelijk (PU heeft laten onderzoeken). Wel zijn lijn 123 en 126 doorgetrokken van Mijdrecht Kogger naar halte Rondweg/Centrum. Een jaar na de commotie rond de start van de PU-concessie, startte de nieuwe concessie AML. Meest opvallend was dat Wilnis zijn verbinding met Amstelveen en Amsterdam Centrum kwijtraakte (was de bundel 142/242/174), dat de route door Mijdrecht werd verkort en dat Mijdrecht naar Amstelveen en Amsterdam alleen spitslijn 242 overhield. Voorafgaand aan de AML-aanbesteding, had RV aan Vervoerregio aangegeven tevreden te zijn met de bundel 142/242/174. Het traject Uithoorn Mijdrecht werd n.a.v. de reactie van RV in het PvE opgenomen als verplichte verbinding. Halte Mijdrecht Centrum blijkt nu te klein voor beginnende bussen, bijvoorbeeld lijn 340. PU financiert vanuit project Goed op Weg (echter niet volledig), VRA financiert niet mee niet omdat het buiten zijn grondgebied ligt; de gemeente ervaart dit als frustrerend. De route in Mijdrecht via het oude lusje (Dukaton, Dokter Van den Berglaan, Prinses Margrietlaan) was over wegen 30/50 km/u. De huizen staan er deels verder van de weg, bussen pasten in het beeld, vanuit bewoners leefden geen bewaren tegen de bussen. De route in Wilnis (Burg. Padmosweg) is minder geschikt voor intensief busverkeer, daar waren bewoners wel tegen. Aangedragen door gemeente: kunnen lijn 340 en de spitsriten lijn 242 in Mijdrecht iets meer halten bedienen; afstemming tussen Syntus en Connexxion is wenselijk: betere inzet van beschikbare middelen; wat kan gemeente zelf, bijvoorbeeld in publiciteit. 9.4 Aantal reizigers In 2017 telden de halten in Wilnis per dag 126 instappers richting Uithoorn (en verder richting Amstelveen en Amsterdam). Mijdrecht had 566 instappers. In Mijdrecht was de centraal gelegen halte Prinses Margrietlaan veruit de drukste. De bussen richting Uithoorn en Amsterdam (lijn 142, spitslijn 242 en avondlijn 174) reden de kleine lus door Mijdrecht (Ansemiusstraat, Dr. Van den Berglaan, Dukaton). Ze bedienden niet de halte Rondweg/Centrum. Uit de gegevens die voor deze studie beschikbaar zijn, is niet te herleiden hoe veel Mijdrechtse busreizigers doorreisden naar Amstelveen en Amsterdam. Deze groep moet buiten de spitsuren te Uithoorn overstappen van lijn 340 of 130 op R-Net lijn 347. In de www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 44
spitsuren rijdt lijn 242 Mijdrecht Amstelveen Amsterdam Zuid. Hij rijdt een halfuurdienst: uit Mijdrecht vier ritten van 6.42 tot en met 8.12. Uit Amsterdam Zuid acht ritten van 14.31 tot en met 18.01 uur. De Nachtbus uit Amsterdam was lijn N74: Amsterdam CS Leidseplein Amstelveen Uithoorn Mijdrecht Wilnis. Het gedeelte naar Mijdrecht en Wilnis reed in de nachten vrijdag/zaterdag en zaterdag/zondag. Vertrektijden van Amsterdam CS waren 1.40, 2.40, 3.40 en 4.40 uur. Het aantal reizigers per nacht is in het telsysteem deels toegerekend aan de voorgaande dag (tot 04.00 uur), deels de volgende (na 04.00 uur). Om die reden zijn de cijfers van alle dagen gesommeerd en vervolgens gedeeld door twee; lijn N74 reed gedurende twee nachten per week. In Mijdrecht was het gemiddeld aantal uitstappers per nacht 16, in Wilnis 7. Per rit gemiddeld waren dit dus 4 uitstappers in Mijdrecht en 2 in Wilnis. Mijdrecht wordt in de nacht nog wel bediend door Syntus Lijn N26 uit de concessie van de provincie Utrecht. Hij rijdt het traject Leidseplein Bijlmer Arena Mijdrecht Woerden. Hij rijdt alleen in de nacht zaterdag/zondag, vertrek Leidseplein 01.15 en 03.30 uur. Tarief is 7,00. OV Chipkaart en SOV zijn niet geldig. 9.5 Beschouwing huidige routes Opzet netwerk De vervallen verbinding (buiten de spitsuren) van Mijdrecht met Amstelveen en Amsterdam is niet eenvoudig te herstellen. In het huidige netwerk ligt het primaat bij de verbinding van Mijdrecht via Uithoorn richting Hoofddorp in plaats van richting Amstelveen. Met het oog op de opening van de Uithoornlijn in 2022 is dit logisch. Dan zullen er minder doorgaande bussen van Uithoorn naar Amstelveen en verder zijn. Een eventuele lijn Mijdrecht Uithoorn Amstelveen en verder zal dus normaliter per 2022 vervallen. Het is vanuit duidelijkheid voor de reizigers onwenselijk om de verbinding Mijdrecht Uithoorn Hoofddorp nu om te klappen naar Amstelveen, en in 2022 weer naar Hoofddorp. Te bedenken is verder dat lijn 340 op afzienbare termijn iets aantrekkelijker wordt. De route door Aalsmeer wordt verkort waardoor de rijtijd naar Hoofddorp enkele minuten korter wordt. Verder zal knooppunt Schiphol Zuid geopend worden, met betere overstapverbindingen naar buslijnen naar de diverse delen van Schiphol. Route Mijdrecht Lijn 340 rijdt in Mijdrecht de kortste route via de Rondweg. Hij bedient twee halten: Dukaton en Centrum. Een dergelijke route past in een netwerk dat gericht is op korte rijtijden en langere (loop)afstanden naar de halte. In de praktijk zullen de meeste inwoners van Mijdrecht per fiets naar één van beide halten gaan. In het vorige netwerk kon men veelal lopen naar één van de acht halten in Mijdrecht. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 45
Wanneer lijn 340 door Mijdrecht zou rijden (bijvoorbeeld via Ansemiusstraat, Dr. Van den Berglaan, Dukaton) zou dat loopafstanden naar de halten sterk verkorten. De rijtijd van lijn 340 zou toenemen met ongeveer vijf minuten per rit. Op jaarbasis vergt dit (op werkdagen 40 ritten per richting, zaterdag 37 en zondag 36) 2400 dru. Er zouden geen doorgaande reizigers nadeel van de langere route ondervinden; een wezenlijk verschil met andere situaties in deze studie. De huidige route van lijn 340 via de Rondweg past qua principe binnen het AML-netwerk dat immers sterk rust op R-Net. Mits bij de twee halten goede voorzieningen zijn voor het stallen van fietsen en goede wachtaccommodatie, is het toekomstvast. Ook de belangrijke lijnen van de concessie provincie Utrecht (130 naar Breukelen en 126 naar Amsterdam Bijlmer) hebben hun routes door Mijdrecht vervangen door de route via de Rondweg. Men kan echter ook een omgekeerde redeneerwijze aanhangen: na het wegvallen van de route door Mijdrecht van de andere lijnen, is het ook wegvallen van lijn 340 een stap te ver. Het is qua grootte van de kern Mijdrecht reëel dat minstens één verbindende lijn door de kern rijdt. De keuze van deze route voor lijn 340 is af te stemmen met concessieverlener provincie Utrecht, waartoe de gemeente Ronde Venen behoort. Route spitslijn 242 De route van spitslijn 242 is in Mijdrecht dezelfde als van lijn 340. Dit geeft een helder netwerk. Niettemin is te overwegen om lijn 242 meer halten binnen Mijdrecht te laten aandoen. Door het beperkte aantal ritten zijn de exploitatiekosten beperkt. Dat de halte Prinses Margrietlaan in 2017 veruit de drukste halte in Mijdrecht was, geeft aan dat er potentie is. Lijn 242 moet de beide halten van lijn 340 blijven bedienen zodat daar alle bussen richting Uithoorn stoppen. De route zou dan als volgt zijn, bezien richting Uithoorn: Dukaton (halte Kogger) Dr. Van den Bergelaan (halte Dr. Van den Bergelaan) Prinses Margrietlaan (halte Prinses Margrietlaan) Anselmusstraat (halte Proostdijland) Rondweg (halten Centrum en Dukaton) verder naar Uithoorn, Amstelveen en Amsterdam Zuid. In juli 2018 wijzigen de lijnen tussen Amstelveen (en verder) en Amsterdam door de opening van de Noord-Zuidlijn. De spitsritten van lijn 242 blijven dan als apart lijnnummer bestaan. De andere route door Mijdrecht van deze spitsritten is ook dan dus goed te communiceren aan reizigers. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 46
10 Haarlem en Amsterdam 10.1 Dubbeldeksbussen In de gemeente Haarlem wordt overlast ervaren van de dubbeldeksbussen op lijn 346 Haarlem Amsterdam Zuid. Het betreft geluid en trillingen. Qua aantal reizigers zal inzet van de dubbeldeksbussen niet in de late avond en het weekend nodig zijn. Te overwegen is om dan standaardbussen op lijn 346 in te zetten. 10.2 Halten in Amsterdam De lijnen 347, 357 en 397 hebben op de route De Lairessestraat drie halten: Haarlemmermeerstation, Emmastraat (halverwege de De Lairessestraat) en Museumplein. De bushalten Valeriusplein en Jacob Obrechtstraat in de De Lairessestraat vervielen. Deze worden wel bediend door tramlijn 16 van GVB. Deze zal vervallen na opening van de Noord-Zuidlijn. Parallel aan de De Lairessestraat blijft de tramroute (lijn 2) over de Koninginneweg en Willemsparkweg behouden. Hier liggen tramhalten op gelijke hoogte als de oude halten op de De Lairessestraat. De afstand tussen de twee parallelle straten is 170 tot 280 meter. Het aantal instappers per werkdag (maart 2017) op de bushalten was als volgt, met als laatste kolom het aandeel van de halte in het totaal van de vijf halten op dit traject. In bijlage 3 is de verdeling over de buslijnen opgenomen. halte instappers aandeel halte Haarlemmermeerstation 999 38% Valeriusplein 245 10% Emmastraat 210 8% Jac. Obrechtstraat 148 6% Museumplein 999 38% traject De Lairessestraat 2.601 100% www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 47
De halten Haarlemmermeerstation en Museumplein waren de drukste op dit traject. De keuze uit de drie tussengelegen halten op basis van een evenwichtige verdeling van de afstanden voor de middelste halten Emmastraat is logisch. Op het traject De Lairessestraat rijden vanaf juli 2018 drie R-Net lijnen naar de Elandsgracht: 347 (Uithoorn), 357 (Aalsmeer) en 397 (Nieuw Vennep). Deze rijden elk acht ritten per uur per richting, wat per dag voor drie lijnen en twee richtingen totaal 800 ritten zijn. Voor de halte Valeriusplein betekent dat (bij de instapcijfers uit 2017) per rit gemiddeld 1/3 instapper. Dat is weinig R-Net waardig. Met het komende vervallen van de tram door De Lairessestraat, zullen de reizigersaantallen van de bussen stijgen. www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden 48
Bijlage 1 Amstelveen Reizigers lijn 199, richting A dam Zuid. Werkdag maart 2017 instappers uitstappers bezetting Schiphol Oost, Stationsplein 28 50 260 Aalsmeer, Rietwijkeroordweg 1 17 244 Aalsmeer, Camping A'damse Bos 6 21 229 Bovenkerk, Schinkeldijkje 4 22 211 Bovenkerk, Salamander 17 27 201 Amstelveen, Noorddammerweg 11 35 177 Amstelveen, Westwijkplein 49 58 169 Amstelveen, B.v.Suttnerlaan 18 24 163 Amstelveen, Hammarskjoldsingel 9 20 152 Amstelveen, Burg. Wiegelweg 5 11 146 Amstelveen, Nesserlaan 5 5 146 Amstelveen, Zagerij 4 12 138 Amstelveen, De Eindhoeve 12 10 141 Amstelveen, Middenhoven/Brink 27 27 141 Amstelveen, Praam 25 7 159 Amstelveen, Logger 8 7 160 Amstelveen, Punter 24 10 174 Amstelveen, Seine 24 9 189 www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B1-1
instappers uitstappers bezetting Amstelveen, Watercirkel 37 12 214 Amstelveen, Groenhof 64 21 258 Amstelveen, In de Wolken 37 11 283 Amstelveen, Ziekenhuis 60 23 321 Amstelveen, Ouderkerkerlaan 20 45 296 Amstelveen, Binnenhof 12 84 225 Amstelveen, Busstation 114 132 206 Amstelveen, Gr.v.Prinstererlaan 16 7 216 Amstelveen, Graaf Aelbrechtlaan 5 6 215 Amstelveen, Zonnestein 8 19 204 Amstelveen, Laan Walcheren 21 43 182 Amstelveen, Kronenburg 8 24 166 Amstelveen, Uilenstede 2 14 155 Amsterdam, A.J. Ernststraat 5 37 123 Amsterdam, Gelderlandplein 7 64 66 Amsterdam, Hogewerf 1 9 58 Amsterdam, Gustav Mahlerlaan 16 2 72 Amsterdam, Station Zuid 0 73 0 www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B1-2
Reizigers lijn 199, richting Schiphol. Werkdag maart 2017 instappers uitstappers bezetting Amsterdam, Station Zuid 66 0 65 Amsterdam, Gustav Mahlerlaan 65 Amsterdam, Hogewerf 7 1 71 Amsterdam, Gelderlandplein 92 9 155 Amsterdam, A.J. Ernststraat 13 4 163 Amsterdam, van Boshuizenstraat 17 6 174 Amstelveen, Uilenstede 12 5 181 Amstelveen, Kronenburg 24 11 193 Amstelveen, Laan Walcheren 55 23 225 Amstelveen, Zonnestein 14 6 233 Amstelveen, Graaf Aelbrechtlaan 6 8 231 Amstelveen, Gr.v.Prinstererlaan 6 15 223 Amstelveen, Busstation 179 124 277 Amstelveen, Binnenhof 45 10 312 Amstelveen, Ouderkerkerlaan 49 20 342 Amstelveen, Ziekenhuis 27 62 307 Amstelveen, In de Wolken 10 36 281 Amstelveen, Groenhof 23 52 253 Amstelveen, Watercirkel 10 27 235 Amstelveen, Seine 7 19 223 Amstelveen, Punter 10 25 208 Amstelveen, Logger 4 12 200 Amstelveen, Praam 18 39 179 Amstelveen, Middenhoven/Brink 30 23 187 Amstelveen, De Eindhoeve 12 13 186 Amstelveen, Zagerij 8 6 187 Amstelveen, Nesserlaan 4 8 183 Amstelveen, Burg. Wiegelweg 16 9 190 Amstelveen, Hammarskjoldsingel 15 9 196 Amstelveen, B.v.Suttnerlaan 24 14 206 Amstelveen, Westwijkplein 73 53 226 Amstelveen, Noorddammerweg 39 14 250 Bovenkerk, Salamander 25 18 258 Bovenkerk, Schinkeldijkje 22 3 276 Aalsmeer, Camping A'damse Bos 24 6 294 Aalsmeer, Rietwijkeroordweg 10 2 303 Schiphol Oost, Stationsplein 103 47 358 www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B1-3
Amstelveen, rondom Keizer Karelweg Zuid Westelijke route via Keizer Karelweg Zuid Instappers richting Amsterdam 172 241 272 275 bundel Handweg 118 2 20 0 140 Lindenlaan 108 0 16-124 Keizer Karelplein 43 0 5-48 Uitstappers vanuit Amsterdam 149 172 241 272 275 bundel Keizer Karelplein 4 82 0 0 0 86 Lindenlaan 14 106 0 1 0 121 Handweg 0 160 2 0-162 Oostelijke route via Van der Hooplaan Instappers richting Amsterdam 142/242 146 170 171 174 622 bundel Grote Beer - 41 129-4 - 174 Startbaan 40-74 - 3-117 Wimbledonpark - - 0 38 0 1 39 Sportlaan - - 309 61 9 0 379 Dr. Plesmansingel - - 155 41 3 0 199 Hueseplein - - 95 20 3 0 118 Uitstappers vanuit Amsterdam 142/242 146 170 171 174 622 bundel Hueseplein - - 110 24 8 0 142 Dr. Plesmansingel - - 130 35 9 0 174 Sportlaan - - 229 72 10 0 311 Wimbledonpark - - 0 37 0 2 39 Startbaan 50-66 - 2-118 Grote Beer - 38 113-8 - 159 www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B1-4
Bundel Amstelveenseweg Bundel Amstelveenseweg tussen Busstation Amstelveen en Olympisch Stadion In- plus uitstappers, richting Amsterdam en Amstelveen 142 170 172 174 242 272 bundel aandeel R A veen Busstation 704 2145 2145 133 135 116 5378 39% Heemraadschapslaan 208 166 15 11 9 409 3% R Kruiskerk 308 257 17 13 19 614 4% Dijkgravenlaan 159 137 9 18 7 330 2% R Graaf Florislaan 305 251 19 12 12 599 4% R Kalfjeslaan/Av weg 155 388 322 35 18 12 930 7% R Van Nijenrodeweg 259 225 14 5 8 511 4% Koenenkade 205 171 15 6 6 403 3% R VU Medisch Centrum 191 430 354 17 83 27 1102 8% R Amstelveenseweg 405 1006 942 46 69 2468 18% IJsbaanpad 213 198 9 12 432 3% R Olympisch Stadion 78 356 293 29 14 770 6% Afstanden tot volgende halte: afstand tot volgende halte R A veen Busstation 410 m. Heemraadschapslaan 560 m. R Kruiskerk 200 m. Dijkgravenlaan 340 m. R Graaf Florislaan 690 m. R Kalfjeslaan/Av weg 490 m. R Van Nijenrodeweg 490 m. Koenenkade 390 m. R VU Medisch Centrum 380 m. R Amstelveenseweg 330 m. IJsbaanpad 320 m. R Olympisch Stadion - De samenvoeging resulteert in de volgende afstanden tussen de R-Net halten: afstand tot volgende halte R A veen Busstation 970 m. R Kruiskerk 540 m. R Graaf Florislaan 690 m. R Kalfjeslaan/Av weg 490 m. R Van Nijenrodeweg 880 m. R VU Medisch Centrum 380 m. R Amstelveenseweg 650 m. R Olympisch Stadion www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B1-5
Bijlage 2 Uithoorn Reizigers Zijdelwaard Instappers richting Amsterdam 142 146 170 174 242 bundel Alf. Ariënslaan 23 15 42 2 5 87 Achterberglaan - 26 61 - - 87 Romeflat - 38 156 - - 194 H. Heijermansln - 24 88 - - 112 Van Schendelln 59 58 147 5 21 290 Uitstappers vanuit Amsterdam 142 146 170 174 242 bundel W. Klooslaan - 58 204 - - 262 H. Heijermansln - 16 78 - - 94 Romeflat - 32 159 - - 191 Achterberglaan - 24 60 - - 84 Alf. Ariënslaan 25 5 47 5 4 86 www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B2-1
Reizigers Legmeer Instappers richting Amsterdam 142 174 242 bundel J. v.d. Vondellaan - - - - Aan de Zoom 53 3 12 68 In t Midden 34 2 5 41 Op de Klucht 41 1 12 54 Uitstappers vanuit Amsterdam 142 174 242 bundel Op de Klucht 76 17 17 110 In t Midden 55 8 10 73 Aan de Zoom - - - - J. v.d. Vondellaan 12 2 2 16 www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B2-2
Bijlage 3 Ronde Venen en Amsterdam Instappers Wilnis en Mijdrecht, richting A dam instappers werkdag plaats halte 142 242 174 bundel Wilnis Begraafplaats 2 0 0 2 Burg. De Voogtlaan 22 4 1 27 Molmlaan 32 6 3 41 Herenweg 15 4 1 20 Burg. Padmosweg 1 1 0 2 Veldzijdeweg 10 1 0 11 Driehuis Kerk 17 6 0 23 Mijdrecht Dr. Schaepmanplantsoen 9 2 0 11 Bozenhoven 46 11 3 60 Proostdijland 68 15 3 86 Pr. Margrietlaan 116 34 4 154 Dr. v.d. Berglaan 54 12 3 69 Kogger 49 10 2 61 Dukaton 56 12 6 74 Provincialeweg 31 7 1 39 Eerste/Tweede Zijweg 11 1 0 12 Amstelhoek Tienboerenweg 4 0 0 4 Amstelkade 15 4 1 20 www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B3-1
Route Amsterdam De Lairessestraat Instappers per werkdag, som van richting Elandsgracht - CS en richting Amstelveen/Schiphol halte 142 170 172 174 197 272 alle aandeel Hlmeer.station 105 305 285 24 271 9 999 38% Valeriusplein - 128 105 7-5 245 10% Emmastraat - 106 96 6-2 210 8% Jac. Obrechtstr - 79 64 4-1 148 6% Museumplein 110 325 280 31 251 2 999 38% traject 215 943 830 72 522 19 2601 100% www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B3-2
Bijlage 4 Netwerk Uithoorn- A veen, de dru s dagen/jr 255 52 58 rijtijd enkel rit/dag ma-vr za zon dru/jaar wat valt er weg lijn 174 Uithn busst A veen busst -25 34 17 16-4.368 lijn 174 A veen busst - Uithn Busst -26 32 17 16-4.321 wat komt er bij Uhn Meerwijk busst spits 9 12 17 16 731 Uhn busst Meerwijk spits 10 12 17 16 812-8.689 1.543 lijn 199 A veen M Westw A veen busst 18 39 38 37 4.220 lijn 199 A veen busst A veen M Westw 16 40 39 39 3.864 8.084 lijn 174K Uhn busst A veen Logger 15 34 17 16 2.621 lijn 174K A veen Logger - Uhn busst 14 32 17 16 2.327 4.947 lijn 174K Uhn busst A veen Logger spits 15 12 765 lijn 174K A veen Logger - Uhn busst spits 14 12 714 1.479 netwerk Uithoorn - Amstelveen 7.365 dru/jaar www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B4-1
Bijlage 5 Floriande aanvullend Lijn 169 maart 2018 lijn 169, werkdag maart 2017 2018 verschil Spaarne Gasthuis 139 104-35 Schiermonnikoog 0 2 +2 Texel 0 4 +4 Schelphoek 0 4 +4 Duinbeek 0 8 +8 Sportcomplex KWA 0 21 +21 Corversbos 53 43-10 Wkc. 't Paradijs 198 154-44 Liesbos 199 149-50 Breeburgsingel 70 49-21 Rustenburgpark 144 101-43 totaal route 801 639-162 (-20%) www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B5-1
Februari, lijn 168/268 en 341 instappers per werkdag, februari lijn 168+268 2017 lijn 341 2018 Spaarne Gasthuis 275 293 Rottumeroog 8 Schiermonnikoog 30 81 Terschelling 90 Texel 55 152 Haringvliet 62 Schelphoek 132 277 Oosterschelde 75 Duinbeek 114 Sportcomplex KWA 93 WKC Floriande 42 Floriande Sportdorp 614 Pagode 128 F. Blankers-Koenlaan 279 Henri Didonweg 50 IJweg/Altenburg 33 131 1.468 1547 (+79 = +5%) Februari, lijn 169 lijn 169, werkdag februari 2017 2018 verschil Spaarne Gasthuis 141 100-41 Schiermonnikoog 2 +2 Texel 4 +4 Schelphoek 5 +5 Duinbeek 9 +9 Sportcomplex KWA 19 +19 Corversbos 49 42-7 Wkc. t Paradijs 194 158-36 Liesbos 198 155-44 Breeburgsingel 69 45-24 Rustenburgpark 141 94-47 -161 792 631 (-20%) www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B5-2
Bijlage 6 Kudelstaart februari instappers per werkdag, februari halte Kudelstaart 2017 2018 verschil Legmeerdijk 16 13-3 Rietlanden 96 83-13 Einsteinstraat 45 47 2 Alb. Schweitzerstraat 99 88-11 Gravin Aleidstraat 44 50 6 Calslager Bancken 70 64-6 Bilderdammerweg 5 6 1 route Kudelstaart 374 351-23 (-6%) www.goudappel.nl Busnetwerk Amstelland Meerlanden B6-1
Vestiging Den Haag Casuariestraat 9a Den Haag T (070) 305 30 53 www.goudappel.nl goudappel@goudappel.nl
A MS TELLA ND-MEERLA NDEN ^ COMMISSIE Aalsmeer Amstelveen Haarlemmermeer Ouder-Amstel Uithoorn Dagelijks Bestuur Vervoerregio Amsterdam Postbus 626 1000 AP Amsterdam Secretariaat: Raadhuis Haarlemmermeer Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Telefoon 0900-1852 Ons kenmerk: AML 20180523 Uw kenmerk: Bijlagen: Onderwerp: Rapport Goudappel verbetermogelijkheden Vervoerplan 2018. Hoofddorp: 23 mei 2018 2 k MEI 2018 Geacht bestuur, Inleiding. Op 10 december 2017 is de nieuwe openbaar vervoer concessie Amstelland-Meerlanden van start gegaan. De nieuwe concessie kent veel verbeteringen ten opzichte van de oude situatie. Zo biedt Connexxion circa 20% meer openbaar vervoer, worden er veel extra voorzieningen geboden en is per 1 april 2018 een aanzienlijke transitie naar Zero-emissie busvervoer ingezet. In het vervoerplan heeft Connexxion ingezet op hoogfrequente en snelle lijnen, volgens het concept van R-net. Dit is in lijn met het openbaar vervoerbeleid van uw Vervoerregio en het Programma van Eisen voor de aanbesteding. In de aanloop naar de start van de nieuwe concessie en gedurende de eerste weken na de start zijn er door reizigers, raadsleden en bestuurders bezwaren geuit over de nieuwe concessie. Deels kwamen deze voort uit de opstartproblemen van Connexxion, deels uit de keuzes die gemaakt zijn in het Programma van Eisen en het vervoerplan. Over de klachten die zijn voortgekomen uit het Programma van Eisen en het vervoerplan zijn in overleg tussen de gemeenten, Connexxion en uw Vervoerregio al in 2017 optimalisaties in het netwerk doorgevoerd. Zo zijn de bedieningstijden van AML Flex in de avonduren uitgebreid, is lijn 145 Badhoevedorp-Hoofddorp teruggekomen en zijn de bedieningstijden van lijn 199 in Amstelveen uitgebreid. Bovendien is per 1 april 2018 nog een aantal wijzigingen doorgevoerd: AML Flex is ook in de ochtend uitgebreid, de halte Weldam in Amstelveen is opgenomen in de dienstregeling van lijn 357 en er zijn extra ritten op lijnen 174 en 357 ingelegd. Wij spreken onze waardering uit over de flexibiliteit waarmee u deze aanpassingen inmiddels heeft gerealiseerd.
Volgvel: 2 Onderzoek naar verbetermoqeliikheden in het vervoerplan Amstelland-Meerlanden. In uw opdracht heeft het bureau Goudappel Coffeng (Goudappel) onderzoek gedaan naar verbetermogelijkheden in het vervoerplan Amstelland-Meerlanden. Belangrijk om daarbij te vermelden is dat het invoeren van nieuwe (R-net) lijnen altijd een periode van gewenning vraagt. Het is dan ook niet te verwachten dat de omzet naar R-netlijnen direct vanaf de start een stijging in het aantal reizigers als gevolg heeft. Uit de eerste ervaringen van het nieuwe vervoerplan, blijkt ook dat een aantal zaken wellicht optimaler kunnen worden ingericht. U heeft aan Goudappel gevraagd om, op basis van de klachten van reizigers en de wensen van de betreffende gemeenten, het huidige vervoerplan tegen het licht houden en te onderzoeken of er nadere optimalisaties mogelijk zijn. U heeft daarbij aangeven dat het nadrukkelijk niet de bedoeling is om het gehele vervoerplan ter discussie te stellen. Eventuele aanpassingen moeten vrij snel en met beperkte middelen uit te voeren zijn. Daarnaast moeten de voorstellen passen binnen het Programma van Eisen en de uitgangspunten uit de bieding van Connexxion. Specifiek voor de R-net bediening in de verstedelijkte gebieden zoals in Hoofddorp Floriande en Amstelveen heeft u Goudappel verzocht om te analyseren of Connexxion hierin de juiste keuzes heeft gemaakt en met de huidige dienstregeling daarmee de meest optimale bediening heeft gevonden. Bovendien is Goudappel gevraagd om te onderzoeken of er nadere optimalisaties mogelijk zijn. Zoals al eerder aangegeven ondersteunen wij de door u gekozen aanpak voor dit verbeterplan. Rapport Goudappel. De algemene conclusie is dat Connexxion voor de meeste onderdelen van het vervoerplan de juiste keuzes heeft gemaakt en dat het weinig zinvol is om daarop te acteren. Tegelijkertijd en in aanvulling daarop adviseert Goudappel ook dat er op specifieke onderdelen van het vervoerplan verbeteringen mogelijk zijn. Ons gezamenlijke advies is om de voorgestelde verbeteringen op te nemen in het vervoerplan 2019 voor de dienstregeling die op 9 december 2018 ingaat. Indien deze verbeteringen eenvoudig kunnen worden ingevoerd dan adviseren wij dit te doen tegelijkertijd met ingang van de ingebruikname van de Noord/Zuidlijn op 22 juli 2018. Het rapport van Goudappel wordt openbaar gemaakt door de Vervoerregio gelijktijdig met het door uw bestuur te nemen besluit op het voorliggende advies van onze Adviescommissie. Naar verwachting is dit op 14 juni 2018. Hieronder volgt per onderdeel de conclusie van Goudappel en de reactie daarop per betreffende gemeente. Gemeente Haarlemmermeer. Hoofddorp Floriande: Het aantal instappers op lijn 341 in Floriande is 5% hoger dan in het oude netwerk lijn 168 en 268. Kennelijk ervaren de reizigers de voordelen van lijn 341 (zoals het hogere aantal ritten en de rechtstreekse reismogelijkheden naar Schiphol en Amsterdam Zuid) groter dan het nadeel van de grotere loopafstand. Ook kan een rol spelen dat reizigers van lijn 169 door de veranderde frequenties zijn overgestapt naar lijn 341. Al met al geven de gestegen reizigersaantallen van lijn 341 geen aanleiding om het nieuwe netwerk te wijzigen. Bediening scholen Hoofddorp: Scholierenlijn 661 rijdt in de ochtend één rit van Zwanenburg naar Hoofddorp. Doorrijden van deze rit naar de andere scholen in Hoofddorp is redelijk en moet normaliter per schooljaar 2018/2019 mogelijk zijn. De extra exploitatiekosten zijn minimaal tenzij de langere rit noopt tot inzet van een extra bus. Badhoevedorp Koekoekslaan: Het aantal instappers op deze halte was te laag om de status als R-net halte te rechtvaardigen.
Volgvel: 3 Bediening Hoofddorp Noord: De omslachtige route van lijn 161 is weinig aantrekkelijk voor reizigers. Echter, een hogere frequentie dan de huidige uurdienst of een nieuwe opzet van de lijnen vindt geen rechtvaardiging in het lage aantal reizigers. Aan te nemen is dat bij een verdubbeling tot een halfuurdienst er meer reizigers gebruik van zouden maken, maar dat ook dan de bezetting per bus minimaal zou zijn. AML Flex vroeger starten: De bedieningstijden van AML Flex zijn inmiddels per 19 maart 2018 vervroegd. De gemeente Haarlemmermeer is van mening dat het rapport voor alle onderdelen een onderbouwd antwoord geeft op de vraag of Connexxion in het vervoerplan de juiste keuzes heeft gemaakt. Ons advies is om de conclusies op alle onderdelen over te nemen. Gemeente Amstelveen. Amstelveen Waardhuizen/ Ziekenhuis Amstelland: Het onderzoek van Goudappel, gebaseerd op ons verzoek om inzichtelijk te maken wat de consequenties zijn van het verdwijnen van de oude lijn 199 (zowel op basis van in- en uitstappers -alsmede de financiële consequenties als lijn 199 weer zijn oude route gaat rijden), geeft weer dat het 0,5 miljoen per jaar kost om lijn 199 weer naar Busstation Amstelveen te laten rijden. En dat het voor 60 reizigers een beter alternatief biedt op de relatie Amstelveen Zuid-Schiphol (dit kost omgerekend 27 per instappende passagier per rit), terwijl voor deze reizigers een alternatief bestaat sinds de invoering van extra vroege ritten op buslijn 174 dan wel een verbinding lijn 51-199). Goudappel adviseert lijn 199 niette laten terugkomen op de verbinding Westwijk-Groenelaan-Amstelveen Busstation. Zowel vanuit inwoners als politiek is vanuit Amstelveen continu zwaar ingezet op de terugkomst van buslijn 199 in Amstelveen Zuid. De onderstaande reactie van Amstelveen op alle aspecten hangt grotendeels samen met het al dan niet continueren van buslijn 174 over de Groenelaan. Op basis van de onderbouwing van Goudappel gaat Amstelveen akkoord met behoud van lijn 174 op de Groenelaan. Tegelijkertijd ziet Amstelveen dan een aantal door Goudappel opgenomen adviezen wél graag doorgevoerd worden, alsmede een structurele oplossing voor OV-bediening van het Oude Dorp/ Raadhuis. Ten aanzien van Waardhuizen ten slotte: Amstelveen ziet graag een onderbouwd advies van Goudappel of OV dóór of langs de wijk Waardhuizen zou moeten rijden. Amstelveen lijn 165. 166. 167: De gemeente onderschrijft de discussie over de vervoerkundige waarde van deze lijnen. Echter, de conclusie zoals deze wordt beschreven met betrekking tot bovenstaande lijnen biedt onvoldoende duidelijkheid. Er is gevraagd onderzoek te doen naar mogelijke slimmere routes en inzet van kleiner materieel. Wat betreft het materieel wordt geconcludeerd dat een lokale dorpsbus (2 x per uur in beide richtingen via Rembrandtweg-Olympiadelaan-Ziekenhuis Amstelland) een optie zou kunnen zijn. Wij onderschrijven deze keuze en nemen aan, dat deze/een dergelijke verbinding per december gaat worden gereden.. Voor wat betreft de OV-bediening van het Oude Dorp en Raadhuis: Goudappel gaat hier niet op in. Bijvoorbeeld op het Amstelveense voorstel om lijn 171 uit Aalsmeer via het Oude Dorp te laten rijden. Wij verwachten, dat er snel een structurele oplossing wordt geboden voor het Oude Dorp/Raadhuis. Daarbij dringt de gemeente Amstelveen -als deel van dit alternatief- aan om lijn 171 via het Oude Dorp te laten rijden (route 171 omleggen via Raadhuis/KLM Hoofdkantoor) óf een kleinschalige oplossing gelijk aan de 'dorpsbus' (waarbij avond/weekend vraagafhankelijk vervoer een optie zou kunnen zijn). Amstelveen Keizer Karelweq Zuid: De gemeente Amstelveen adviseerde tot nu toe positief over het voorstel om lijn 357 via de Handweg en Keizer Karelweg te laten rijden. Het terugbrengen van de 357 naar de Keizer Karelweg Zuid is een wens van de gemeente. Echter om doorstromingsredenen is dit niet haalbaar. En als 22 juli de N/Z lijn gaat rijden (en de R Net lijnen uit Uithoorn en Aalsmeer elk óm en om naar station Zuid/Elandsgracht gaan rijden), is continuering van een gebundelde R Net verbinding volgens Connexxion zeer wenselijk. In relatie met de oplossing voor het Oude Dorp is dit voor ons denkbaar, tegelijkertijd is het wellicht vervoerkundig wenselijk om de R Net-halte Bovenkerkerweg naar de kruising Bovenkerkerweg-Sportlaan te verplaatsen. De gemeente denkt hier graag over mee.
Volgvel: 4 Amstelveen halte Grote Beer: De gemeente begrijpt de moeilijke afweging in de keuze tussen een R-Net halte Startbaan dan wel Grote Beer. Gevraagd wordt om een advies vanuit de Reizigers Advies Raad en/of Vervoerregio. Voor de gemeente zou de optimale oplossing zijn, beide haltes te handhaven. De barrière die de Beneluxbaan vormt, is een bijzondere omstandigheid en R-Net kent meerdere uitzonderingen qua haltedichtheid. Als Startbaan een R-Net halte blijft en Grote Beer niet, dan wil de gemeente graag voor de halte Grote Beer in gezamenlijkheid kijken naar slimme maatregelen (zoals deelfietsen, AML-Flex of andere oplossingen, met name gericht op reizigers die niet in staat zijn om naar verder weg gelegen haltes te lopen/fietsen). Ten slotte: met inzet op R Net kent zo'n 10% van de reizigers een achteruitgang in OV-bediening en dit zijn juist de ouderen die volop hebben gereageerd naar de gemeente. Wij verzoeken u blijvend aan Connexxion te vragen om als 'ketenregisseur' op te treden waarbij doelgroep 'ouderen/slecht ter been zijnden' bijzondere aandacht behoeven ('slimme oplossingen'). Gemeente Aalsmeer. Kudelstaart: Voor wat betreft de reguliere bediening van Kudelstaart, laat het onderzoek van Goudappel zien dat er sprake is van een forse reizigersdaling van maar liefst 24%. Ten eerste zijn de frequenties achteruitgegaan, ten tweede is de snelle spitslijn verdwenen en ten derde geldt de spitsfrequentie alleen tussen 7.00 en 8.00 uur, waar dat voorheen tussen 7.00 en 9.00 uur was. Ten eerste vinden wij een reizigersdaling van 24% (maart 2018 t.o.v. maart 2017) een verhoging van de ochtendspitsfrequentie naar 4 x per uur tussen 08:00 en 09:00 uur zeer te rechtvaardigen. Wij begrijpen het niet, dat Connexxion van mening is dat één extra spitsrit, die per medio maart is toegevoegd, volstaat. Als extra motivatie willen wij graag toevoegen dat Kudelstaart (met bijna 10.000 inwoners) geen enkel ander OV-alternatief heeft. Met een volwaardige spitsfrequentie vinden wij, mede in het licht van toekomstige ontwikkelingen (HOVASZ, Knooppunt Zwarteweg, halte Floraholland) keuzes die gemaakt zijn te verdedigen, omdat een groot deel van de bezwaren op termijn verdwijnen. Nachtlijn: Voor wat betreft het verdwijnen van de nachtlijn, is het aantal reizigers misschien niet representatief, vanwege het hoge aandeel papieren kaartjes. Bovendien dient er bij het nachtnet niet alleen gekeken te worden naar het aantal reizigers. De nachtbus dient een breder doel. Het advies van de gemeente is dan ook om de nachtlijn her in te voeren op donderdag t/m zaterdagnacht. Eventueel op basis van een analyse van het aantal nachtlijnreizigers op de overige lijnen ten opzichte van 2017 om te bekijken of er grote verschillen zijn. Aalsmeer: Op het moment dat door HOVASZ / Busbaan Burg. Kasteleinweg / Busstation Zwarteweg een 'R-Net slag' plaatsvindt adviseren wij een aan Hoofddorp Floriande soortgelijke analyse doen naar de effecten op onderliggende haltes die niet meer aangedaan zullen worden in o.a. Aalsmeer dorp en de wijk Hornmeer. Tevens adviseren wij om na te gaan of AML Flex oplossingen kan bieden voor lintbebouwing in Aalsmeer. Gemeente Uithoorn. Halte Heiiermanslaan; Voor de halte Heijermanslaan concludeert Goudappel dat de nabijgelegen haltes op 200 meter en 280 meter afstand liggen. In het licht van R-net is het begrijpelijk dat ervoor gekozen is om haltes over te slaan. Er zijn echter een aantal redenen om de halte toch aan te doen. Ten eerste gaat het om een gebied met veel hoogbouw, waarbij veel reizigers afhankelijk zijn van het ov en bovendien minder mobiel zijn. Bovendien is de verwachting dat na de opening van de Uithoornlijn, waarbij de R-netlijn tussen Uithoorn en Amstelveen verdwijnt, de halte weer wordt opgenomen in de ontsluitende lijn in Uithoorn. Het opheffen van de halte is dus tijdelijk, waarmee het weer opnemen van de halte wenselijk is; Bediening Leqmeer; Er wordt gesproken over het splitsen van de reguliere lijn 348 en de huidige spitslijn 242, waarbij de spitslijn via de Legmeer zou gaan lopen. De gemeente onderschrijft dit voorstel. In het rapport staat nog vermeld dat dit niet mogelijk is, in verband met het opgaan in het lijnnummer 348;
Volgvel: 5 Bediening Meerwijk; De gemeente adviseert een betere bediening van de wijk Meerwijk. Dit kan worden gerealiseerd door middel van het doortrekken van lijn 347 of door middel van een frequentieverhoging van lijn 174. In Uithoorn gaat naar verwachting in 2022 de Amsteltram rijden. De hierboven genoemde aanpassingen worden dan als gevolg hiervan herzien. Gemeente Ouder-Amstel. Met betrekking tot de bereikbaarheid van het ziekenhuis in Amstelveen wordt de huidige loopafstand als een belemmering ervaren. Wij adviseren om de bediening van het ziekenhuis te optimaliseren middels een bushalte in de onmiddellijke nabijheid van de hoofdingang en met een minimale frequentie van twee keer per uur. Gemeente De Ronde Venen. Voor de concessie Amstelland-Meerlanden ervaart de gemeente De Ronde Venen een drietal problemen: De afstand tot de halte Centrum/Rondweg is te groot; Na het vertrekken van de bussen van Syntus van de route door Mijdecht, zijn per december 2017 ook de bussen van Connexxion van deze route verdwenen. Door de kern Mijdrecht rijdt nu dus geen verbindende lijn meer. Zelfs de drukste haltes van Mijdrecht worden niet meer aangedaan. Wij zien als voornaamste oorzaak van dit probleem de 2 verschillende concessies die onze gemeente aanwezig zijn. Syntus heeft rekening gehouden met de bestaande Connexxion lijnen, maar Connexxion ziet het vervolgens als verantwoordelijkheid van Syntus om de kern Mijdrecht deugdelijk te ontsluiten. Wij dringen erop aan dat beide concessieverleners en -houders in overleg gaan en hierbij als uitgangspunt reële halteafstanden hanteren. Daarbij dient sprake te zijn van een complementair aanbod, waarbij beide concessies rekening houden met eikaars netwerk. De rechtstreekse verbinding met Amstelveen/Amsterdam is vervallen; Dat een rechtstreekse verbinding met Amsterdam niet eenvoudig te herstellen is, is begrijpelijk. Maar ook hier dient er een zorgvuldige afstemming tussen beide concessies plaats te vinden. In Uithoorn dient een gegarandeerde snelle en comfortabele overstap te zijn tussen de lijnen uit Mijdrecht en de lijn richting Amstelveen/Amsterdam. Nachtbus; De bestaande nachtbus van Syntus rijdt alleen op zaterdag tweemaal van Amsterdam Leidseplein naar Woerden en is geen alternatief voor de weggevallen lijn van Connexxion. Wederom is er geen sprake van afstemming tussen lopende en nieuwe concessies. Concluderend is de gemeente De Ronde Venen van mening dat op korte termijn een overleg georganiseerd moet worden tussen Vervoerregio Amsterdam, provincie Utrecht, Syntus en Connexxion om een beter en complementair netwerk te realiseren. Een afschrift van deze brief zenden wij aan de leden van de betreffende gemeenteraden alsmede aan Connexxion. Wij vertrouwen er op u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Adviescommissie van de concessie Amstelland-Meerlanden, de voorzitter, de secretaris, dr. D. Reneman W. Thon