Perslunch, restaurant Chalet de la Forêt, 26 januari 2017 Woningmarkt trendrapport 2016
Woningmarkt Trendrapport 2016 Situering enquête Macro perspectieven Opportuniteiten voor de overheid Conclusies en acties Klein extraatje: de ideale woning en de impact of de relatie
Enquête
Woninmarkt Trendrapport 2016 Profiel consumentenpanel Online bevraging van consumentenpanel van 500 personen via ivox in december 2016 48% 52% Samenwonend/getrouwd met kind(eren) Samenwonend/getrouwd zonder kind(eren) Alleenstaand zonder kind(eren) 12,4% 6,5% 8,1% 41,0% Multigenerationeel Ik woon nog thuis, op kot of in gemeenschapshuis Alleenstaand met kind(eren) 31,0% < 34 jaar 37% 35 54 jaar 42% 55+ 21%
Woninmarkt Trendrapport 2016 Profiel consumentenpanel Online bevraging van consumentenpanel van 500 personen via ivox in december 2016 34,8% 31,0% 21,8% 19,4% 22,1% 36,8% 34,2% Project gedaan in afgelopen jaren Nu bezig met project Plannen binnen 12 maanden Sleutel-op-de-deur (Zoveel mogelijk) zelf gedaan Met een architect en vakmensen Andere
Macro perspectieven
Bevolking Bevolkingsperspectief (2009 2050) Duitsland -10% Nederland +1% Frankrijk +11% België +17% Spanje +31% Luxemburg +42% Bron : Statbel -20% -10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% EU 5%
Population Bevolkingsgroei (2015 2050) Wallonië (in duizenden) Vlaanderen (in duizenden) Ouderdom 2015 2050 Stijging 0-17 757 813 7% 18-66 2.286 2.334 2% 67+ 546 898 65% 85+ 90 214 139% Totaal 3.589 4.045 13% Ouderdom 2015 2050 Stijging 0-17 1.250 1.411 13% 18-66 4.092 4.039-1% 67+ 1.102 1.750 59% 85+ 174 461 165% Totaal 6.444 7.200 12% Bron : Federaal Planbureau, maart 2016
Gebouwenpark Productie van nieuwbouw Toegekende bouwvergunningen 1996 2015 Eéngezinswoningen 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 Belgë Vlaanderen 5.000 Wallonië 0 Bron : Statbel
Gebouwenpark Productie van nieuwbouw Toegekende bouwvergunningen 1996 2015 Appartementen 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 België Vlaanderen 15.000 10.000 5.000 Wallonië 0 Bron: Statbel
Gebouwenpark Mix appartementen ten opzichte van het totaal aantal wooneenheden 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% België Vlaanderen Wallonië Bron: Statbel
Gebouwenpark Theoretisch aantal jaren om het gebouwenpark te hernieuwen * 5 laatste jaren 160 140 120 100 80 60 40 20 0 # wooneenheden Gemiddeld aantal nieuwbouw eenheden per jaar* 142 110 89 België Vlaanderen Wallonië 5.318.000 3.094.000 1.662.000 48.000 34.714 11.688 Bron: Statbel
Macro perspectieven Macro perspectieven: Conclusies Groei gebaseerd op de oudere bevolkingsgroep Nieuwbouw de jongste 20 jaar: Relatief stabiel op de lange termijn Grote conjuncturele schommelingen Huizen/appartementen mix werd omgedraaid Het vernieuwingsrithme (4 à 5 x kleiner dan de afschrijving )
Bedenkingen Bedenkingen op de langer termijn over de bouwmarkt Er is een markt voor de nieuwbouw (of de heropbouw) Ondanks de huidige positieve parameters (consumentenvertrouwen, lage rente, ), is het lange termijn perspectief zorgwekkend De prijs van de bouwgrond in landelijk gebied zal waarschijnlijk dalen op de middellange termijn Het huidige product en zijn prijs, stroken niet me de toekomstige noden. Tends Verstedelijking Veroudering Individualisme Kloof tussen rijk en arm Gemak, instapklaar (Im-)mobiliteit Product 20-jarige lening voor een te renoveren hoeve op het platteland 2 jaar voor een nieuw project of een renovatie Vanaf 220 K
Bedenkingen Termijn voor het verkrijgen van een bouwvergunning 180 160 140 120 Wallonië Aantal dagen 100 80 60 Vlaanderen 40 20 0 jan/11 apr/11 jul/11 okt/11 jan/12 apr/12 jul/12 okt/12 jan/13 apr/13 jul/13 okt/13 jan/14 apr/14 jul/14 okt/14 jan/15 apr/15 jul/15 okt/15 jan/16 apr/16 Bron : Woningen Blavier
Woningmarkt Trendrapport 2016 De indicator van het consumentenvertrouwen is hoopgevend Indicator van het consumentenvertrouwen
Het standpunt van de koper
Economische situatie Weinig vertrouwen in toekomst economie Opvallend verschil tussen de Vlaming die overwegend positief is en de Waal die weinig vertrouwen heeft. Hebt u vertrouwen in de toekomst van de huidige economische situatie? FR 19,5% 20,0% 60,5% NL 36,9% 30,3% 32,8% Ja, maar ik heb nu minder vertrouwen dan een jaar geleden Ja, en ik heb nu meer vertrouwen dan een jaar geleden Neen
Economische situatie De Belg is vooral ongerust over fiscale steun, kostprijs en jobonzekerheid Geef aan welke zaken u het meest verontrusten Moeilijk om genoeg te lenen bij de bank Strenge nieuwbouwregeling Vrees dat ik mijn lening niet meer zou kunnen Stijging van de rente Onduidelijkheid en onzekerheid mbt overheidspremies Jobonzekerheid Kostprijs van renovatie volgens de gelde Onduidelijkheid en onzekerheid over fiscale voordelen 0% 10% 20% 30% 40% 50%
Economische situatie De jongere generatie is veel minder ongerust over de nieuwe normen en regels Geef aan welke zaken u het meest verontrusten 55 jr > Strenge nieuwbouwregeling 35-54 jr < 34 jr Kostprijs van renovatie volgens de gelde energiezuinigheidsnormen < 34 jr 35-54 jr 55 jr > 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Opportuniteiten voor de Overheid
Woningen ¾ de woningen is > 35 jaar Woningen voor 1900 van 1900 tot 1945 van 1946 tot 1980 van 1981 tot 2010 na 2011 Source : Statbel
Woningen Enkel de heel recente bouwen gebouwen zijn performant W/m²K 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 1970 1970-1990 1991-2006 2014 U Muur U Dak Bron : BPIE, EnergieWallonie.be
Woningen Wij verbranden onze cash en de aarde De gebouwen verbruiken per jaar: - 5 M tep - Tot wel 7 B cash out voor ons land - 2% van de BBP - ~600 per inwoner Source : USdailyreview «World on fire»
Woningen Nieuwbouw lijkt weinig te worden aangemoedigd door de overheid BTW 6% 21% EPB vereisten Vergunning Oud Informatief Eventueel Nieuw bindend Imperatief Premies Ja Neen Groot contrast met de automobielsector waar men het vernieuwen aanspoort om naar een minder energievretend park over te gaan Bron : BPIE, EnergieWallonie.be
Het standpunt van de koper
Overheids maatregelen Onbekend maakt onbemind Een minderheid heeft al gehoord van de totaalrenovatiebonus Eens men weet wat het inhoudt, staat men er wel positief tegenover Heeft u al eens gehoord van de zogenaamde totaalrenovatiebonus van minister Bart Tommelein? Bent u geïnteresseerd in het gebruik van de totaalrenovatiebonus? Ja 26% 53% 47% Nee 74% ja neen
Overheids maatregelen Belg twijfelt over gunstig effect van overheidsmaatregelen 69% Walen denkt dat de verlaging van het E-peil in Wallonië de gewone man handen geld zal kosten 1 op 2 Walen vreest ook dat de wooncheque als vervanging voor de woonbonus de aankoop van een woning duurder zal maken 3 op 4 Belgen vreest dat woningen en bouwgrond in Vlaanderen duurder zullen worden door de betonstop
Platteland versus stad De meningen over de betonstop zijn verdeeld Een meerderheid is het eens met het principe van de maatregel Maar 1 op 2 vindt de maatregel te drastisch 1 op 4 zoekt daarom sneller dan gepland nu al naar een bouwgrond
Platteland versus stad (ver)bouwende Belg is plattelandsmens Ondanks initiatieven om mensen te overtuigen om in de stad te gaan wonen, blijft de Belg verknocht aan het platteland 65% woont op het platteland Vooral de Vlaming noemt zichzelf eerder een plattelandsmens 61% Vlamingen <-> 51% Walen Slechts 15% zou ooit platteland verlaten om in de stad te wonen
Platteland versus stad Nood aan rust en groene omgeving Hoewel 32% wel houdt van de stadsdrukte, wil 68 % hier af en toe aan ontsnappen Een tuin of terras blijkt dan ook een absolute must 82% zou nooit in een woning zonder tuin of terras willen wonen 17,8% Niet akkoord Akkoord 82,2%
Conclusies en acties
Hoe te werk gaan? Een aantal vaststellingen 1. Oude woningen kunnen worden aangepast, maar blijven minder performant Afbreken en heropbouwen zou vaak wenselijk zijn, maar wordt vaak als te duur beschouwd 2. In de stadsrand zijn de villa s te groot, op te grote percelen bouwgrond Deze belangrijke bouwgrond moet beter worden benut en de densiteit moet er 2 of 3x zo groot zijn
Hoe te werk gaan? Laat ons ambitieus zijn! 1. Energiefactuur drastisch verlagen 2. De bouwgrond in de (voor)steden valoriseren 3. De kost van nieuwbouw verlagen 4. Innovatie en jobcreatie boosten in onze economie
Hoe te werk gaan? Opbrengsten 1. Aanbod creëren daar waar er vraag is 2. Zich aanpassen aan de noden van de markt: goedkoper, kleiner, eenvoudiger 3. De energieconsumptie verminderen. Goed voor de planeet en goed voor de portefeuille 4. Nieuwbouw creërt banen en inkomsten voor de overheid (50% van wat de bouwheer betaald gaat naar de overheid)
Hoe te werk gaan? Financiële mogelijkheden De «slapende» gronden valorisen 4 percelen van 300 m² zijn veel meer waard dan 1 grond van 1200m² valent beaucoup plus qu un terrain de 1200 m² Kost voor de overheid: 0 Slechte energieprestatie belasten De opbrengst van die belasting gebruiken om de vernieuwing van het gebouwenpark te stimuleren De kost van nieuwbouw verminderen De standardisering bevorderen Proces van bouwvergunningen vereenvoudigen en versnellen En de BTW
Woonwensen De ideale woning Meerderheid verkiest een woning met open, multifunctionele ruimtes en veel natuurlijke lichtinval Vooral de jongste generatie (ver)bouwers is gewonnen voor een dergelijk woonconcept Ik verkies een woning met een aparte kantoorruimte/bureau 40,9% Ik verkies een woning met multifunctionele ruimtes, bv de keuken, living en eetkamer in één 51,2% Ik verkies een woning met veel grote, open ruimtes over een woning met verschillende ruimtes die duidelijk afgebakend zijn 57,9% Ik verkies een woning met één grote rustruimte/leefruimte om samen met het gezin te ontspannen ipv een woning met verschillende, kleinere rustruimtes 63,9% Ik verkies een woning met grote ramen zodat er veel natuurlijk licht binnenkomt 72,0%
Impact op relatie (Ver)bouwen stelt relatie op de proef Hoewel 1 op 2 (ver)bouwers vindt dat ze hun partner beter leerden kennen dankzij de (ver)bouwing, ervaarde 1 op 5 zoveel druk dat ze er nooit opnieuw aan zouden beginnen 1 op 4 maakte vaak ruzie en dit vooral over het budget (21%) en over kleuren en stijlen (18%) Bij 1 op 10 leidde de (ver)bouwing zelfs tot een relatiebreuk De helft van de (ver)bouwers ervaarde een gebrek aan tijd voor elkaar en 1 op 4 vond dat er te weinig gepraat werd
Dank u voor uw aandacht