Patiëntenadviesraad jaarverslag 2010

Patiëntenadviesraad jaarverslag 2010 Uw belang, onze zorg mca.nl Patiënten AdviesRaad

Inhoudsopgave Voorwoord 1 Samenstelling van de PAR 2 Wat is en wat doet de PAR? 4 - Bevoegdheden van de PAR 4 - Waar staat de PAR voor? 4 - Adviesrecht 4 - Zwaarwegend adviesrecht 5 - Ongevraagd advies 5 - Overleggen van de PAR 5 - Uitgebrachte adviezen 6 - Ter informatie ontvangen 10 - Deelname werkgroepen MCA 10 - Aandachtspunten in 2010 10 - Achterban 11 Plannen voor 2011 12 Lijst met afkortingen 13

Voorwoord Het jaar 2010 had een rommelige start, vanwege de zoektocht naar de nieuwe raad van bestuur van MCA en het vertrek van de interim voorzitter van de raad van bestuur. Daarnaast ook de aandacht die we besteedden aan de bindende voordracht voor een lid raad van toezicht. Het blijkt dan lastig om aan je eigen core-business toe te komen. Een aanbeveling die de PAR in de vergadering met de raad van toezicht in oktober heeft gedaan, was om naast strategiën en financiën nog meer aandacht te geven aan kwaliteit in het MCA door bijvoorbeeld meer proactief en steekproefsgewijs te gaan toetsen. Dit werd positief opgepakt door de voorzitter van de raad van toezicht, waarbij hij toezegde om daar in 2011 op terug te komen. Onderwerpen die de aandacht van de PAR hebben gehad zijn o.a. de herkenbaarheid van de kleding, het aantal bezoekers aan bed en de overlast van lawaai van hakken en klompen op de gangen van vooral de verpleegafdelingen. Een geheel nieuw item voor de patiëntenadviesraad was het opstarten van een patiëntenpanel. In 2010 zijn we begonnen met het werven van leden voor dit panel en het verkrijgen van de faciliteiten hiervoor. Begin 2011 zal de eerste raadpleging plaatsvinden. Wat ons verder heeft beziggehouden, is inzicht krijgen in de soorten klachten die binnenkomen en de afhandeling hiervan. De PAR zou hier meer transparantie in willen zien. Verder nam de PAR, in overleg met de raad van bestuur, het besluit om de patiëntenadviesraad uit te breiden naar 9 leden. Vervolgens zijn we op zoek gegaan naar vier nieuwe leden, welke geselecteerd werden op de volgende aandachtsgebieden: veiligheid, financiën, juridische zaken (klachten) en facilitair (met name met het oog op de nieuwbouw). Per 1 januari 2011 gaat de PAR van start met vier kandidaat leden. Door de lat opnieuw hoog te leggen gaan we ambitieus en vol vertrouwen 2011 in. Joke Koning, voorzitter patiëntenadviesraad 1

Patiëntenadviesraad jaarverslag 2010 Samenstelling van de patiëntenadviesraad (PAR) In 2010 bestond de PAR uit de volgende leden: Naam Functie Periode Aangesloten bij Mevrouw Joke Koning-Jilderda Voorzitter Reumapatiëntenbond De heer Aad van de Klundert Vice-voorzitter a.i. Van 22 juni Astmafonds (lid) tot 27 juli 2010 De heer Fred van Wieringen Vice-voorzitter Tot maart 2010 De heer Paul Bruijn Lid De heer Frans in t Veld Lid Mevrouw Bep Dijkstra Vice-voorzitter a.i. Vanaf 27 juli 2010 De heer Gosse Zoet Lid Mevrouw Ellina Belder Ambtelijk secretaris In 2010 hebben twee leden de PAR verlaten: In maart Fred van Wieringen In december Paul Bruijn. 2

Mevrouw Joke Koning-Jilderda De heer Fred van Wieringen De heer Aad van de Klundert De heer Paul Bruijn De heer Gosse Zoet Mevrouw Bep Dijkstra De heer Frans in t Veld Mevrouw Ellina Belder 3

Patiëntenadviesraad jaarverslag 2010 Wat is en wat doet de PAR? Bevoegdheden van de PAR De PAR is een cliëntenraad zoals vastgelegd in de Wet Medezeggenschap Cliëntenraden Zorg (WMCZ). De PAR is een onafhankelijk adviesorgaan en heeft het recht om gevraagd en ongevraagd advies aan de raad van bestuur (RvB) van het MCA te geven. Deze adviezen hebben betrekking op alle onderwerpen die veranderingen of verbeteringen kunnen betekenen voor patiënten of andere belanghebbenden van het MCA. Deze adviezen kunnen mondeling tijdens periodieke besprekingen - of schriftelijk worden gegeven. Belangrijke aandachtspunten zijn, ondermeer, de bejegening van de patiënt, de privacy en de veiligheid. Waar staat de PAR voor? De PAR behartigt de gemeenschappelijke belangen van mensen die op de zorg van het MCA zijn aangewezen. Doel is deze zorgverlening beter af te stemmen op de wensen en behoeften van de patiënten van het ziekenhuis. De PAR behartigt geen klachten van individuele patiënten. Hiervoor heeft het MCA een eigen klachtencommissie en klachtenfunctionaris. Patiënten kunnen wel via de informatiefolder van de PAR Oog voor belangen van de patiënt, denkt u met ons mee? wensen, ideeën of suggesties voor verbetering in het MCA kenbaar maken. De PAR denkt mee en overlegt met de RvB, de medische staf, de zorggroepmanagers en andere beleidsmedewerkers van het ziekenhuis over onderwerpen die voor patiënten van belang zijn. Adviesrecht De RvB van het MCA is verplicht om over een aantal onderwerpen altijd eerst advies aan de PAR te vragen, alvorens wijzigingen in de organisatie en/of in de zorg door te voeren. De PAR heeft dit adviesrecht als het gaat om zaken als fusie, overname, verbouwingen, benoemingen van leden van de RvB of Raad van Toezicht (RvT) en bij andere belangrijke wijzigingen in de organisatie. De RvB hoeft een advies niet over te nemen, maar dient bij afwijking het besluit dan wel nader te beargumenteren. De PAR heeft het recht een bindende voordracht te doen voor één lid van de RvT. 4

Zwaarwegend adviesrecht Als het gaat om zaken die van direct belang zijn voor patiënten van het MCA kan het ziekenhuis alleen een besluit nemen als de PAR hiermee instemt. De PAR heeft dit zwaarwegende adviesrecht voor zaken als voeding, veiligheid en hygiëne, kwaliteitsbeleid en de klachtenregeling. Het advies van de PAR mag dan niet genegeerd worden. De RvB kan hier alleen van afwijken na inschakeling van de landelijke geschillencommissie van vertrouwenslieden. Ongevraagd advies Indien de PAR van mening is dat er zaken spelen in het MCA waarbij patiënten belangen in het geding zijn, waarvoor geen (zwaarwegend) adviesrecht geldt, kan hij hierover een ongevraagd advies aan de RvB uitbrengen. Dit kan variëren van kleinere onderwerpen zoals de lectuur op de leestafels tot grotere veranderingen zoals bezoektijden en parkeertarieven. Overleggen van de PAR De PAR heeft structureel overleg met de RvB, verpleegkundige adviesraad (VAR), ondernemingsraad (OR), het stafbestuur en het Facilitair Bedrijf MCA. Verder heeft de PAR in 2010 overleg gevoerd met: MIP-commissie. De onderwerpen die hierin besproken zijn o.a. aanleveren medicatie bij ontslag, landelijk veiligheidsprogramma, veilig incidenten melden (VIM). Coördinator vrijwilligersbureau, o.a. over de functie van de gastvrouwen. Zorggroepmanagers, o.a. over het transferpunt. Raad van Toezicht, met name over de nieuwbouw MCA en toezicht op kwaliteit van zorg. (Structureel) HAPA/HONK, onder andere over communicatie rondom ontslag patiënt en de PAR als cliëntenraad van HAPA. (Structureel) Uvit, o.a. over toegangstijden en communicatie rondom ontslag patiënt. (Structureel) Klachtenfunctionaris, over de transparantie met betrekking tot de afhandeling van klachten. Diagnostisch Centrum Heerhugowaard Foreest medical school over de mate waarin binnen de opleidingen aandacht is voor het patiëntenperspectief. Dienst geestelijke verzorging over de activiteiten op dit gebied. De PAR wil graag dat de dienst geestelijke verzorging een actieve rol krijgt in de zorgpaden, waarbij de patiënt zelf kan aangeven wat hij wenst. Cliëntenraad Gemini i.v.m. bindende voordracht lid RvT. 5

Patiëntenadviesraad jaarverslag 2010 Uitgebrachte adviezen Aantal bezoekers aan bed (ongevraagd advies) De PAR deed, in samenwerking met de VAR, in 2009 onderzoek onder patiënten en verpleegkundigen naar de naleving van de regel maximaal 2 bezoekers aan bed. Het bleek dat deze regel vaak wordt overtreden, wat voor overlast kan zorgen. De PAR bracht samen met de VAR een ongevraagd advies uit om dit probleem op te lossen. De RvB nam enkele suggesties over. Informatiebeveiligingsbeleid (gevraagd advies (verzwaard) Dit beleid is van toepassing op het verwerken en de bescherming van persoonsgegevens van de medewerkers, maar is ook van toepassing op de patiëntgegevens. De PAR gaf een positief advies. Begroting 2010 (gevraagd advies) Omdat de begroting te laat werd aangeleverd, was de PAR niet in staat een weloverwogen advies uit te brengen. In een brief aan de RvB heeft de PAR aangegeven dit te betreuren. Casemanager oncologie (ongevraagd advies) De PAR vernam dat de raad van bestuur had besloten de functie van casemanager oncologie in te voeren als een pilot voor de ontwikkeling van casemanagement voor de oncologische patiëntenstromen. Naar aanleiding van dit besluit bracht de PAR een ongevraagd advies uit. Ook de PAR vindt het belangrijk dat er stappen worden gezet om te komen tot verbetering van de organisatie van zorg rondom de oncologische patiënt. Medio 2009 heeft de raad een overleg gehad met de heer De Ruijter, projectmanager oncologie. Hierin kwam o.a. naar voren dat de term casemanager niet patiëntvriendelijk is. De raad adviseerde dan ook de functienaam te veranderen in oncologieconsulent in navolging op de reeds bestaande functies van bijvoorbeeld reumaconsulent en diabetesconsulent. Verder adviseerde de PAR een duidelijk einddoel te formuleren voor dit pilotproject, zodat te zijner tijd gemeten kan worden of de pilot geslaagd is en er een weloverwogen besluit kan worden genomen om de functie wel of niet definitief in te voeren in de organisatie. Het advies over de functiebenaming werd niet overgenomen. Het advies over het 6

benoemen van meetpunten wel. Benoeming leden raad van bestuur (gevraagd advies) De PAR is betrokken geweest bij het selectieproces voor de nieuwe raad van bestuur MCA Gemini Groep. Na een gesprek met de eindkandidaten, bracht de PAR een positief advies uit over de benoeming van de heer H. Luik, de heer F. Coelingh Bennink en de heer G.J. Vos. Digitaal bord (ongevraagd advies) Hiermee vroeg de PAR aandacht voor het omgaan met patiënten in de wachtkamer. In veel gevallen worden patiënten niet geïnformeerd over het uitlopen van een spreekuur. De PAR is ervan overtuigd dat middels het gebruik van een digitaal bord, waarop staat aangegeven of het spreekuur uitloopt en zo mogelijk een indicatie wordt gegeven van de wachttijd, onrust en irritatie bij de patiënt kan worden weggenomen. Bovendien kan een digitaal bord tevens voor andere doeleinden gebruikt worden en draagt het bij aan een professionele uitstraling. De PAR stelde voor een plan op te stellen en het daarbij behorende budget ter beschikking te stellen, voor het plaatsen van digitale borden in de wachtkamers. Ook de poli s bleken dit graag te willen, maar het probleem was dat de afdeling ICT dit niet kon uitvoeren vanwege de personele situatie. Wel heeft de RvB aan de poli s via een brief de tip van de PAR doorgegeven om het in ieder geval aan de patiënt door te geven als het spreekuur langer uitloopt dan een kwartier. Leden klachtencommissie (gevraagd advies) De PAR had met beide kandidaten een kennismakingsgesprek. Naar aanleiding van deze gesprekken bracht de PAR voor beide leden een positief advies uit. Beide kandidaten, uit de medische wereld, gaven er blijk van bekend te zijn met de zorg- en dienstverlening in het MCA en belang te stellen in de ervaringen van patiënten. Voedingsassistenten (gevraagd advies) De PAR ontving een adviesaanvraag over het voorstel om de voedingsassistenten organisatorisch ingebed te laten blijven binnen de verpleegafdeling/polikliniek. En verder werd advies gevraagd over een 7-tal voorstellen. Hoewel de PAR graag ziet dat de voedingsassistenten onder de afdeling Facilitair Bedrijf vallen, adviseerde de PAR positief. Het uitgangspunt van de PAR is dat er een beter toezicht komt op de inname van 7

Patiëntenadviesraad jaarverslag 2010 voedsel en vocht door patiënten. De PAR sprak de wens uit dat dit met het voorgestelde beleid wordt bereikt. De PAR heeft verzocht op de hoogte te worden gehouden van de eerste evaluatie van de verandering van werkwijze in december 2010. hebben op het installeren van de patiëntenadviesraad. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de totstandkoming van het instellingsbesluit en de PAR heeft hierin verzwaard adviesrecht. Met enkele wijzigingen adviseerde de PAR positief. Jaarrekening 2009 (gevraagd advies) De PAR adviseerde positief na een toelichting van de heer Landbrug (directeur financiën). Nachtdialyse (gevraagd advies) De PAR ontving een adviesaanvraag betreffende het starten met nachtdialyse in het MCA en adviseerde positief. De PAR is er van overtuigd dat met het aanbieden van de mogelijkheid van nachtdialyse, de zorgverlening nog beter wordt afgestemd op de wensen en behoeften van dialysepatiënten. Het zorgt ervoor dat meer patiënten in de gelegenheid zijn overdag te functioneren in de maatschappij, waardoor zij dit als een betere kwaliteit van leven zullen ervaren. Instellingsbesluit (gevraagd advies (verzwaard) Hoewel de PAR al jaren bestaat, was er nog geen instellingsbesluit waarin alle afspraken staan die betrekking Afhandeling schadeclaims (gevraagd advies) De RvB wil de afhandeling van schadeclaims op een andere wijze organiseren, namelijk door de afhandeling onder te brengen bij de afdeling bestuursondersteuning i.p.v. bij Centramed. Door deze verandering verwacht de RvB een kortere doorlooptijd van de ingediende schadeclaims en het besparen van kosten. De PAR adviseerde positief, maar uitte toch enige bezorgdheid ten aanzien van de schijn van partijdigheid van de juridisch adviseur bij deze procedure. De PAR vraagt zich af hoe het MCA de indruk dat de objectiviteit bij de afhandeling van schadeclaims minder gegarandeerd is bij een eigen afhandeling door het MCA dan door de verzekeraar, bij patiënten gaat wegnemen. De PAR adviseerde te zorgen voor een duidelijke communicatie richting de patiënten van het MCA over de (verandering in de) procedure van 8

afhandeling van schadeclaims. Verder gaf de PAR aan van mening te zijn dat als in een eerste gesprek met een betreffende patiënt ten aanzien van een schadeclaim blijkt dat de patiënt geen vertrouwen heeft in de onafhankelijkheid van de juridisch adviseur van het MCA, direct de mogelijkheid moet worden geboden te kiezen voor een afhandeling door Centramed. De RvB zegde dit toe. Oprichting Symbiant (gevraagd advies) MCA, WFG en ZMC werken op diverse terreinen van de pathologie samen in een project Symbiant. Partijen wensen deze samenwerking te formaliseren in de BV Symbiant. De PAR besloot geen advies uit te brengen ten aanzien van de oprichting van de b.v. Symbiant, omdat de PAR onvoldoende helder kreeg wat de meerwaarde van de oprichting van Symbiant voor de patiënt is. Bovendien ontbrak een financiële onderbouwing. Daarnaast ontbrak bij de adviesaanvraag een uitwerking van de verwachtingen ten aanzien van de gevolgen voor patiënten en mogelijke maatregelen ten aanzien van die gevolgen. Op basis van dit alles besloot de PAR geen gebruik te maken van het adviesrecht ten aanzien van de oprichting van Symbiant. Transferpunt (gevraagd advies) De RvB wil een centraal transferpunt instellen met daarin ondergebracht de transferverpleegkundigen en de coördinator transferpunt. Hiermee wil de RvB bereiken dat de transferverpleegkundigen voor het gehele ziekenhuis beschikbaar zijn en dat de samenwerking met de ketenpartners organisatorisch en financieel is vastgelegd. De PAR sprak de hoop uit dat het transferpunt bij zal dragen aan een betere kwaliteit van zorg, met name aan goed geregelde nazorg, en aan het verminderen van de verkeerd bed problematiek. De PAR benadrukte het belang van het informeren van de patiënt. Bij de opname- en ontslaggesprekken met de patiënten zou er informatie dienen te worden verstrekt over het bestaan en de werkwijze van het transferpunt. De PAR adviseerde deze mondelinge informatie te ondersteunen door het opstellen van een folder, waarin de hele procedure wordt toegelicht. 9

Patiëntenadviesraad jaarverslag 2010 Ter informatie ontvangen Ter informatie ontving de PAR o.a. de volgende stukken: Jaarverslag commissie kwaliteit stafbestuur Kwartaalrapportages MCA Kaderbrief 2011 Jaarbericht 2010 MCA Strategisch ziekenhuisbeleidsplan Deelname werkgroepen MCA De PAR heeft deelgenomen aan de volgende werkgroepen van het MCA: Opname- en ontslagmedicatie Patiëntenparticipatie Aandachtspunten in 2010 Zoals verwoord in het beleidsplan, heeft de PAR 4 speerpunten voor de komende jaren vastgesteld onder de noemer de ouder wordende mens : cardiologie, oncologie, reumatologie en geriatrie. In 2010 heeft de PAR zich met name gericht op reumatologie en oncologie. Reumatologie: Mede door toedoen van de PAR, werd het aantal reumaconsulenten uitgebreid én in dienst van het MCA genomen. Al in 2009 adviseerde de PAR de raad van bestuur om de inzet van reumaconsulenten structureel te regelen in het belang van de patiënt. Om de continuïteit en de kwaliteit van zorg te behouden, adviseerde de PAR om de reumaconsulenten in dient te nemen van het ziekenhuis, omdat de beschikbaarheid van reumaconsulenten die in dienst van de thuiszorg werken onder druk kwam te staan door bezuinigingen in de thuiszorg. Oncologie: De PAR bracht een ongevraagd advies uit over de pilot casemanagers oncologie (zie bij uitgebracht adviezen). Ook gaf de PAR samen met de projectmanager oncologie een interview aan het Noordhollands dagblad om aandacht te geven aan de kwaliteit van zorg van het MCA op het gebied van oncologie. Het onderwerp was met name de psychosociale en emotionele opvang van oncologiepatiënten op de poliklinieken na een slechtnieuws gesprek. Verdere aandachtspunten en activiteiten: In samenspraak met de cliëntenraad van het Gemini ziekenhuis is een bindende voordracht gedaan voor een kandidaat voor de Raad van Toezicht. De voorgedragen kandidaat is uiteindelijk aangesteld als lid van de RvT. In september heeft de PAR een middag voor cliëntenraden van 10

ziekenhuizen boven het Noordzee kanaal georganiseerd, in samenwerking met het LSR. Het doel was om contacten te leggen c.q. te onderhouden met de cliëntenraden in de regio, om te bespreken wat de raden bezig houdt in het kader van patiëntenperspectief. Herkenbaarheid kleding. De PAR heeft er bij de raad van bestuur op aangedrongen om hier een eenduidig, ziekenhuisbreed beleid op te ontwikkelen. Uitrijdkaarten. De PAR wil dat aan patiënten die een hele dag in het ziekenhuis verblijven voor allerlei afspraken, een uitrijdkaart wordt aangeboden voor 2 euro. De raad van bestuur heeft voor deze mogelijkheid aandacht gevraagd bij de zorggroepmanagers. Informatievoorziening aan patiënten bij uitlopen spreekuur. Geluidsoverlast van klompen adviezen beter onderbouwen en zorgt de PAR ervoor dat de stem van de patiënt wordt gehoord. Het patiëntenpanel heeft tot doel meningen, standpunten en informatie te verkrijgen van patiënten, ex-patiënten of naaste verwanten van patiënten op het gebied van de kwaliteit van zorg en de dienstverlening van het MCA. Het perspectief van de patiënt staat daarbij centraal. Op basis van deze input kan de PAR zijn adviezen aan de raad van bestuur beter onderbouwen. Tijdens de open dag van het MCA is de PAR gestart met het werven van leden voor dit panel. Ook is bij de raad van bestuur een budget aangevraagd voor het aanschaffen van een licentie op onderzoekstool.nl. Dit budget is toegekend. In 2011 zal de eerste raadpleging van het panel plaatsvinden. Ook zal er meer aandacht worden besteed aan het werven van leden. Achterban De patiëntenadviesraad heeft in 2010 een start gemaakt met het opzetten van een patiëntenpanel. De PAR wil graag weten wat patiënten vinden van de kwaliteit van zorg en de dienstverlening van het MCA. Door het digitaal inventariseren van de meningen van patiënten, kan de PAR zijn 11

Patiëntenadviesraad jaarverslag 2010 Plannen voor 2011 Wat de PAR hoog in het vaandel heeft staan voor 2011 is een betere informatieverstrekking aan de patiënt met betrekking tot het ziektebeeld en het zorgpad, zodat de patiënt een gelijkwaardige gesprekspartner kan worden en mede daardoor zichzelf centraal kan stellen. Verder zullen we een stevige vinger aan de pols houden op het gebied van klachtenbehandeling, zodat we hier als patiëntenadviesraad meer inzicht in krijgen. Hierdoor worden we in staat gesteld om bepaalde trends te signaleren en daarop onze adviezen af te stemmen. Wat de PAR graag wil, in het belang van de patiënt, is dat poliactiviteiten meer worden gespreid door bijvoorbeeld het ziekenhuisbreed invoeren van avondpoli s en ruimere openingstijden van het ziekenhuis, bijvoorbeeld ook in het weekend. De PAR vindt de informatie uit het patiëntenpanel erg waardevol. Vandaar dat in 2011 veel aandacht zal worden besteed aan het werven van leden voor dit panel. Tot slot zal het onderwerp patiëntveiligheid een belangrijk onderwerp zijn. Alkmaar, maart 2011 12

Lijst met afkortingen FB MCA PAR RvB RvT VAR WFG ZMC OR MIP HAPA HONK LSR MCA Facilitair Bedrijf Medisch Centrum Alkmaar patiëntenadviesraad raad van bestuur raad van toezicht verpleegkundige adviesraad Westfries Gasthuis Zaans medisch centrum ondernemingsraad meldingscommissie incidenten patiëntenzorg huisartsenpost Alkmaar huisartsenorganisatie Noord-Kennemerland landelijk steunpunt medezeggenschap 13

Patiëntenadviesraad MCA Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar tel. (072) 548 21 30 patientenadviesraad@mca.nl mca.nl