Biobased Economy economie en duurzaamheid Peter Besseling Senior beleidsmedewerker duurzame industrie Directie Topsectoren en Industriebeleid
Inhoud presentatie 1. Introductie 2. Kansen voor biobased en circulair in Gelderland 3. Beleidsvisie op optimale, duurzame inzet van biomassa
Ministeries en biobased/circulaire economie Ministerie van Economische zaken Innovatie en Financiering Energie Bio-electriciteit en bio-warmte Chemie grondstoffen, bioplastics Agrifood Natuur Bosbouw, biodiversiteit Ministerie van Infrastructuur en Milieu Biobrandstoffen Mobiliteit, wegenbouw, luchtvaart Duurzaamheid, afval (bioplastics) Klimaatbeleid BBE Ministerie van Financiën Ministerie van Buitenlandse Zaken
Circulaire economie -50 % minder primaire grondstoffen in 2030 (metalen, mineralen, fossiel) -Energietransitie -14% duurzame energie in 2020 (energieakkoord) Voedselvisie - nieuwe eiwitbronnen en minder voedselverspilling Klimaatbeleid -85-90 % reductie CO2 emissie in 2050
Voorbeelden geslaagde BBE-innovatieprojecten
1) Empyro (www.btg-btl.com) Pyrolyse: omzetting vaste biomassa olie Voordeel: energiedichtheid x3, transport Toepassing: verbranding (fase 1), brandstoffen (fase 2) chemicaliën (fase 3) BTG Hengelo, opening 1 e fabriek mei 2015 20 mln. liter/jaar, gebruikt bij Friesland Campina Borculo voor stoom
2) Upcycling Gemert Champignonkwekerij afgewerkte champost (kweekmedium= paardenmest, stro, kalk) Composteringsproces warmte (80 C) Warmte gebruikt in eigen kwekerij en voor levering aan tuinbouw (asperges, aardbeien) Geopend door Minister Kamp in september 2016
3) YXY (www.avantium.com/yxy) Biobased plastic (PEF) als PET-vervanger Voordelen: lagere CO 2 -footprint, beter gasdicht Cascadering, nevenproducten: Transportbrandstoffen Brandstof t.b.v. warmteopwekking Proeffabriek Geleen, demo met BASF in voorbereiding
4) Eierdoos uit gras (www.huthamaki.com) Producent eierdozen + grasverwerker (Newfoss) Natuurgras SBB vezels + sapstroom Eierdoos: 50% grasvezel, 50% oud papier 60% minder water, 10% minder CO 2 Nu: sap biogas Toekomst: sap eiwitten, suikers
5) Groene chemicaliën uit zonlicht (www.photanol.com) Photanol: spin-off universiteit Amsterdam Samenwerking Akzo: Zonlicht + CO 2 BLAUWALG chemicaliën (organisch zuur) Alternatief voor productie uit aardgas Experimenten op labschaal en in kas
Algae Parc Wageningen-UR
Biobased Economy in Nederland 1. Kern: vervangen van fossiele grondstoffen door biomassa 2. Focus op energie, agro en chemie 3. Nederland in een regionaal, landelijk en mondiaal perspectief 4. Verbonden met groene groei en circulair
Cascadering en duurzaamheid Cascadering
Beleidsvisie Biomassa 2030 - Kabinetsvisie van EZ en IM - 27 januari 2016 naar de tweede kamer - Uitwerking van kamerbrief: Meer waarde uit biomassa door cascadering - Uitvoering via Nederland Circulair in 2050
Visie Biomassa 2030 Kernvraag: Hoe kan de inzet van biomassa in Nederland zo optimaal mogelijk bijdragen aan: - het behalen van de beleidsdoelstellingen richting 2030 op het gebied van: voedsel energie klimaat mobiliteit biobased en circulaire economie - Het gelijktijdig realiseren van een innoverende, concurrerende economie realiseren Randvoorwaarde: duurzaam geproduceerde biomassa
Vragen Is er genoeg biomassa en kan de duurzaamheid hiervan voldoende worden gerealiseerd? Waar zitten de kansen voor Nederland? Naar een optimale inzet van biomassa - aanpak
Finaal verbruik biomassa / Vermeden fossiel [PJ] Ontwikkeling van de vraag in Nederland 200 100 + * o + o o * * 2012 2020 2030 + + Elektriciteit en warmte o * * Transport Chemicaliën Benodigde biomassa: 432-596 PJ. of 25-35 Mton = verdubbeling tov 2012 namelijk 14,5 mton
Is er genoeg? Om in de Nederlandse behoefte aan biomassa voor voedsel, veevoer, energie, transport, chemie en materialen te voorzien in 2030, kan in potentie voldoende duurzame biomassa beschikbaar komen, mits maatregelen worden genomen gericht op: - Vergroting van het aanbod van duurzame biomassa - Ontwikkelen van de vraag naar duurzame biomassa - Waarborgen duurzaamheid van productie en gebruik van biomassa
Prioriteiten in toepassingen & economische kansen Zijn er duurzame alternatieven voor een bepaalde toepassing? Waar draagt inzet van biomassa bij aan economische bedrijvigheid en werkgelegenheid?
Toepassing Aandeel % totaal fossiele energiedragers Biobased optie Duurzaam Alternatief Alternatieve duurzame opties per toepassing Elektriciteitsopwekking/WKK 29% Mee/bijstook Bio WKK Vergassing Warmte (tot 120 C): huishoudens, tuinbouw, etc. Industriële warmte (hoge temperatuur, vooral stoom) Personenvervoer + lichte bedrijfsvoertuigen 22% Bio WKK Biomassaketel 15% Biomassaketel Biogas 10% Biobrandstoffen Biogas Vrachtvervoer over de weg 4% Biobrandstoffen Biogas (LBG) Luchtvaart (verbruik NL) Bunkers (totaal getankt) Scheepvaart (verbruik NL) Bunkers 0,1% 5% Energieaanbod 0,5% 17% Energieaanbod Biobrandstoffen Biobrandstoffen Biogas (LBG) Chemicaliën en kunststoffen 20% Biobased chemicaliën/ kunststoffen Zon Wind Water Geothermie Warmtepomp Zonneboiler Electrificatie -- Elektrificeren Waterstofgas Op termijn deels: Brandstofcel Elektrificatie Beperkt: Modal shift Modal shift, beperkt Electrificatie CO 2 (pril stadium)
MaatregelenBeleidsvisie Biomassa 2030 :Duurzaamheid productie en gebruik biomassa 1 overkoepelend duurzaamheidskader voor alle grondstoffen Harmonisatie duurzaamheidskaders voor biomassa voor verschillende toepassingen Reeds bestaand: Convenant inzet houtige reststromen Duurzaamheidskader biobrandstoffen Green deal Groencerticaten voor chemie en kunststoffen NB In Energieakkoord maximaal 25 PJ biomassa voor bij en meestook Voorstel voor 5% biobrandstoffen uit landbouwgewassen en stimulering geavanceerde biobrandstoffen
Bedankt voor uw aandacht Meer informatie www.biobasedeconomy.nl (Dutch & English) Kennisbank + projecten: www.kennisnetbiobased.nl Onderwijs: www.biobasedacademy.nl http://www.biobasedeconomy.nl/routekaart/ LinkedIn forum (>4000 professionals Dutch & EU) Twitter: @biobasedeconomy
Supply and demand of biomass (2030) + _ ++ RegLowTech 224PJ GlobHighTech 345PJ ++ +