Nieuwsflits Landelijk Expertisecentrum Transportveiligheid januari - februari 2015 Het Landelijk Expertisecentrum Transportveiligheid bevordert het veilig transporteren van goederen over water, weg, spoor en buisleidingen en van grote groepen mensen over water, weg en spoor. Wij zijn actief op alle onderdelen van de veiligheidsketen, zowel risicobeheersing als incidentbestrijding, en richten ons op die incidenten waarbij een bovengemiddeld beroep wordt gedaan op de hulpdiensten. Het LEC Transportveiligheid is onderdeel van het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV). Nieuws van de LNG Regiegroep Incidentbestrijding De LNG Regiegroep Incidentbestrijding (IB) informeert u graag over de volgende onderwerpen: > Subsidie voor LNG-activiteiten > Start aanpassing PGS 26 met LNG > Nieuwe voorzitter LNG Regiegroep Incidentbestrijding > Safety Deal LNG ondertekend Subsidie voor LNG-activiteiten LNG staat voor Liquified Natural Gas, ook wel vloeibaar aardgas genoemd. Eind december 2014 heeft het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) een subsidie van 90.000 ontvangen van het ministerie van Veiligheid en Justitie voor een aantal specifiek benoemde activiteiten van de LNG Regiegroep Incidentbestrijding (IB). Deze activiteiten vallen onder het LNG Veiligheidsprogramma van het Nationaal LNG Platform en bestaan uit: Testen van aandachts- en protocolkaarten door oefeningen De LNG Regiegroep IB heeft in 2014 aandachtskaarten en een algemene protocolkaart vastgesteld, die bestemd zijn voor de inzet van de hulpverlening bij LNG-incidenten. Het betreft kaarten voor een algemene procedure, brandstof, bunkerstation, laden en lossen, tankstation en tankwagens. De kaarten zijn aangeboden aan de Vakgroep Incidentbestrijding Gevaarlijke Stoffen van Brandweer Nederland. De kaarten worden via drie oefeningen in de praktijk getest en worden daarna zo nodig aangepast Opstellen Handreiking Vergunningverlening veiligheidsadviseurs Er komt een Handreiking Vergunningverlening voor veiligheidsadviseurs van de veiligheidsregio s. Doel hiervan is veiligheidsadviseurs te voorzien van informatie voor de beoordeling van vergunningen voor LNGtankstations of -bunkerstations. Ontwikkelen opleiding, training, oefening (OTO) traject brandweer voor LNG-incidenten In dit traject gaat het om drie onderzoeksvragen: > Wat is het gedrag van koude LNG-dampen? > In hoeverre beschermt de huidige persoonlijke bescherming tegen de koude effecten van LNG? > Hoe kan het beste voorkomen worden dat de explosieve wolk alsnog ontbrandt? Emergency Response Training LNG bij Falck Rotterdam
Start aanpassing PGS 26 met LNG In 2015 wordt de huidige Publicatiereeks (PGS) 26 aangepast. Deze gaat over het veilig stallen en repareren van motorvoertuigen met gecomprimeerd aardgas als brandstof. In de nieuwe PGS 26 wordt aandacht besteed aan het veilig stallen en repareren van voertuigen die LNG als brandstof gebruiken. De NEN organiseert de aanpassing van de PGS 26. Hans Spobeck van het Landelijk Expertisecentrum (LEC) Transportveiligheid wordt de voorzitter van de werkgroep die de aanpassing van de PGS 26 voorbereidt. Projectleider namens de NEN is mevrouw Sui Wan. Nieuwe voorzitter LNG Regiegroep IB De LNG Regiegroep IB valt onder het Nationaal LNG Platform en is in april 2013 opgericht door Brian Mo-Ajok van de Gezamenlijke Brandweer en Hans Spobeck van het LEC Transportveiligheid. In 2015 levert de regiegroep verschillende producten op. Brian Mo-Ajok en Hans Spobeck hebben besloten om van positie te wisselen. Brian wordt de voorzitter en Hans de vicevoorzitter van de regiegroep. In deze nieuwsflits blijven we de activiteiten van de regiegroep volgen. Safety Deal LNG Staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu (IenM) en verschillende partijen uit het bedrijfsleven en kennisinstellingen, verenigd in het Nationaal LNG Platform, hebben op 10 februari 2014 de Safety Deal LNG ondertekend. Hiermee leggen zij vast dat ze zich via het Nationaal LNG Veiligheidsprogramma gezamenlijk inspannen voor een veilig transport en gebruik van deze brandstof in Nederland. Staatssecretaris Mansveld hecht veel belang aan een veilig gebruik en opslag van LNG, maar wil ook dat de voorwaarden die hieraan gesteld worden niet onnodig knellend zijn voor de transportsector. Nederland loopt voorop bij de toepassing van LNG. Juist daarom is het belangrijk dat kennis en regelgeving samen met bedrijven, overheden, kennisinstituten en ook met de brandweer tot stand komen. In 2013 liet Mansveld de Tweede Kamer weten Safety Deals als onderdeel van het Programma Duurzame Veiligheid op te nemen. De Safety Deal LNG is een van de eerste voorbeelden hiervan. Het Nationaal LNG Veiligheidsprogramma wordt gefinancierd door het bedrijfsleven ( 350.000), het ministerie van Economische Zaken ( 350.000 via TKI Gas), het ministerie van IenM ( 350.000 via het RIVM) en het ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) ( 90.000 via het IFV; zie pagina 1: Subsidie voor LNG-activiteiten). info: hans.spobeck@ifv.nl Deelnemers ondertekening Safety Deal 2
Advisering emplacementen In de vorige nieuwsflits stond een kort verslag van de emplacemententop op 26 november 2014. Deze ging over het voornemen van de staatssecretaris van IenM om te komen tot landelijke afspraken op het gebied van veiligheid en geluid voor spooremplacementen. Het LEC Transportveiligheid heeft in december 2014 van het ministerie van IenM opdracht gekregen voor procesadvisering gedurende het gehele traject, om te komen tot landelijke afspraken voor emplacementen. De adviestaak ligt bij Hans Spobeck. info: hans.spobeck@ifv.nl Masterclass Publiek-private samenwerking transportveiligheid Het leidmotief van het LEC Transportveiligheid voor 2015 is publiekprivate samenwerking (PPS). Eind 2014 hebben we hierop al een voorschot genomen door op het congres van Relevant een mini-masterclass over dit onderwerp te verzorgen. Aan de hand van een wegongeval met gevaarlijke stoffen is een vijftal aspecten van de publiek-private samenwerking bij de incidentbestrijding aan de orde gekomen. Het gaat hierbij om (1) de aanvullende kennis tussen publieke en private partijen, (2) de verdeling van de verantwoordelijkheden, (3) de mogelijkheden om deze vorm van samenwerking voor te bereiden, (4) de voor- en nadelen van publiek-private samenwerking en (5) de do s en don ts van publiek-private samenwerking bij transportincidentbestrijding. Onder meer met behulp van het vlinderdasmodel is een pleidooi gehouden voor enerzijds het beter benutten van kennis bij private partijen (i.c. de vervoerder van de gevaarlijke stof); anderzijds hebben we aangegeven dat partijen die bij het ontwerp van infra betrokken zijn (linkerzijde vlinderdas) wel degelijk ook van nut zijn bij de incidentbestrijding (rechterzijde vlinderdas). De PPS betreft daarnaast het opleiden, trainen en oefenen en de uitvoering van incidentevaluaties. info: nils.rosmuller@ifv.nl 3
Adviesraad Transportveiligheid Op 1 januari 2015 is Hilda Raasing toegetreden tot de adviesraad. Zij is directeur van Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland en neemt de vrijgekomen plaats in van Elie van Strien. Het hoofdthema publiek-private samenwerking is de rode draad in de activiteiten voor de komende twee jaar van de Adviesraad Transportveiligheid. Het hoofdthema is verdeeld in portefeuilles waaraan verschillende adviesraadleden gekoppeld zijn. De onderwerpen van de portefeuilles zijn: > informatie-uitwisseling transportactiviteiten en infrastructurele projecten > samenwerking bij incidentbestrijding > verantwoordelijkheden (specialismen) > koppeling risicobeheersing aan incidentbestrijding > integratie safety en security > veiligheidscultuur > keurmerk > balans veiligheid en economie > multimodale transportketens > spooremplacementen. info: jyoti.mahabier@ifv.nl Functionele eisen bereikbaarheid spoor In 2014 heeft ProRail het LEC Transportveiligheid benaderd om het proces te faciliteren om te komen tot landelijke afspraken met de hulpverlening over een betere bereikbaarheid van het spoor in geval van incidenten. In overleg met vertegenwoordigers van hulpdiensten en ProRail is besloten om gefaseerd te komen tot deze landelijke richtlijnen. De eerste fase is gericht op sporen met reizigers- en goederenvervoer (niet op het Basisnet gelegen). De tweede fase richt zich op het goederenvervoer dat wel op het Basisnet is gelegen. Op 9 december 2014 en 27 januari 2015 zijn voor fase 1 workshops gehouden. Het doel is om een richtlijn vast te stellen over de te hanteren generieke functionele eisen voor de vrije baan (niet Basisnet) die gedragen wordt door ProRail, Brandweer Nederland, GGD GHOR Nederland en de Nationale Politie. Hierbij gaat het om: > ontvluchtbaarheid voor reizigers en treinpersoneel > bereikbaarheid, opstelbaarheid, toegankelijkheid, benaderbaarheid, werkbaarheid en uitgankelijkheid voor: > onderhoudsdiensten > incidentbestrijdingsdiensten ProRail > overheidshulpverleningsdiensten. info: hans.spobeck@ifv.nl 4
Verantwoording groepsrisico doorstroom station Utrecht Het kabinet heeft het voornemen om in het kader van het programma Hoogfrequent spoor van station Utrecht een doorstroomstation te maken (doorstroomstation Utrecht, DSSU). Dit betekent dat station Utrecht omgebouwd moet worden. De belangrijkste veranderingen voor de externe veiligheid zijn: > reductie van het aantal wissels > toegestane baanvaksnelheid naar 80 km/u in plaats van 40 km/u > corridor rijden > verbreding van de spoorbundel van 110 naar 132 meter. Omdat het hier om een wijziging gaat van een hoofdspoorweg als onderdeel van het Basisnet Spoor moet een QRA worden uitgevoerd (beleidsregels EV beoordeling infrabesluiten, hfd. 3). Op basis van de uitkomsten van de QRA is bepaald dat een verantwoording van het groepsrisico noodzakelijk is. Het LEC Transportveiligheid is met name over de gevolgen van treinincidenten in gesprek met Veiligheidsregio Utrecht, ProRail en Movares. info: nils.rosmuller@ifv.nl Tweede bestuursconferentie HSL & Betuweroute Op 8 december 2014 vond de tweede bestuursconferentie HSL & Betuweroute in Barendrecht plaats, onder leiding van burgemeester Jan van Belzen. Er was een grote opkomst van bestuurders en vertegenwoordigers van de gemeenten en veiligheidsregio s gelegen aan de HSL en Betuweroute. Tijdens de conferentie was er veel aandacht voor lokale en bovenlokale veiligheidsvraagstukken die betrekking hebben op het operationeel optreden op het spoor en de voorbereiding daarop. Daarnaast is met de aanwezige bestuurders van gedachten gewisseld over de toekomst van het Operationeel Veiligheidsteam HSL & Betuweroute (OVT). Jan van Belzen is tot 1 januari 2016 interim-voorzitter van de Raad van Toezicht HSL & Betuweroute. Hij wil in 2015 komen met een gedragen en gezamenlijk geformuleerde visie op de positie en de toekomst van het OVT. Deze zal onder meer betrekking hebben op de aandachtsgebieden voor het OVT en de samenwerking met het LEC Transportveiligheid. Lees meer over deze bestuursconferentie en andere relevante onderwerpen rondom de HSL en Betuweroute in het februarinummer van de nieuwsbrief van het OVT HSL & Betuweroute. Voor meer informatie daarover: OVT@veiligheidsregio-rr.nl Voor overige informatie: Silvio Dekkers, accountmanager OVT HSL en Betuweroute: s.dekkers@veiligheidsregio-rr.nl 5
Nieuws vanuit het Kennisplatform Tunnelveiligheid Het Kennisplatform Tunnelveiligheid (KPT) ontvangt regelmatig vragen, zoals: Zijn er richtlijnen beschikbaar ten aanzien van de verkanting van het wegdek in tunnels? De vragen en antwoorden vindt u terug op de website van het KPT bij de meest gestelde vragen. Op 11 december 2014 was er veel interesse voor de kennissessie Files in tunnels. Geconcludeerd kan worden dat files te verwachten zijn in een tunnel, maar dat de tunnel zelf vaak niet de oorzaak hiervan is. Problemen zitten meer buiten de tunnel, waar maatregelen gewenst zijn. Het verkeer moet in het hele proces van het (tunnel)project meegenomen worden. De presentaties van deze bijeenkomst vindt u op de website. Op 15 januari 2015 organiseerde het KPT een bijeenkomst over renovatie in tunnels voor het bevoegd gezag. Het was een bijeenkomst met goede discussies en belangrijke informatie-uitwisseling. Uit deze bijeenkomst blijkt dat er behoefte is aan bijeenkomsten voor het bevoegd gezag, voor meer samenwerking en kennisuitwisseling tussen verschillende gemeenten. Het KPT kan hier een rol in spelen. Op 11 maart 2015 organiseert het KPT van 13.00 tot 16.30 uur een bijeenkomst over alternatieve brandstoffen in AC Utrecht-De Meern. De uitnodiging voor deze bijeenkomst wordt binnenkort verstuurd. Ook geïnteresseerd in deze bijeenkomst? Aanmelden kan via info@kennisplatformtunnelveiligheid.nl Op 26 maart 2015 organiseert het Team Landelijke Tunnelregisseur een expertmeeting waarbij het KPT een workshop zal verzorgen: We hebben elkaar nodig. Meer informatie over deze bijeenkomst volgt. Over het Landelijk Expertisecentrum Transportveiligheid Team Nils Rosmuller, lector Transportveiligheid Hans Spobeck, manager Silvio Dekkers, coördinator Operationeel Veiligheidsteam HSL/Betuweroute Jyoti Mahabier Panday, redactie en beleidsondersteuning Meer informatie Kennisdossier op www.infopuntveiligheid.nl Netwerksite netwerktransportveiligheid.nl voor het voeren van discussies en het plaatsen van berichten over transportveiligheid. Deze nieuwsflits verschijnt eens per twee maanden. Wilt u deze nieuwsflits niet langer ontvangen? Meld u af via info@lectransportveiligheid.nl 6