INHOUD 1 De (flexibele) arbeidsovereenkomst 13 Pauline Sick 1 Wat houdt de verplichte aanzegging van artikel 7:668 BW in? 15 2 Wat zijn de regels voor het aanbieden van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd? 17 3 Wat is een oproepovereenkomst? 19 4 Op welk loon kan een oproepkracht aanspraak maken? 21 5 Wat is een uitzendovereenkomst? 23 6 Hoe werkt het fasensysteem bij uitzendkrachten? 25 7 Welke afwijkende regels gelden er voor uitzendkrachten? 26 8 Wanneer is een arbeidskracht een zzp er? 28 9 Hoe zit het met zpp ers en de Wet DBA? 30 10 Kwalificeert de werkrelatie tussen een digitaal werkplatform en een werker als arbeidsovereenkomst? 33 2 Bijzondere bedingen: proeftijd- en concurrentiebeding 37 Jolanda de Groot 11 Aan welke voorwaarden moet een rechtsgeldig proeftijdbeding voldoen? 39 12 Kan ik een werknemer altijd in de proeftijd ontslaan? 40 13 Kan ik een werknemer in de proeftijd ontslaan onder gelijktijdige aanbieding van een nieuwe, kortere, arbeidsovereenkomst, bedoeld als tweede kans? 42 14 Wat zijn de vereisten voor een rechtsgeldig concurrentiebeding? 44 15 Ben je als werkgever verplicht in een concurrentiebeding een financiële compensatie te bieden in het geval je de werknemer na einde arbeidsovereenkomst houdt aan het concurrentiebeding? 47 16 Welke mogelijkheden heeft een werknemer om onder een geldig concurrentiebeding uit te komen? 48 17 Gelden voor een relatiebeding dezelfde regels als voor een concurrentiebeding? 51 7
Q&A ARBEIDSRECHT 18 Is er een maximumduur aan een concurrentiebeding? 52 19 Is de werknemer bij een faillissement van zijn werkgever vrij van het concurrentiebeding? 52 20 Wat zijn de regels voor een rechtsgeldig studiekostenbeding? 53 3 Overgang van onderneming en wijziging arbeidsvoorwaarden 57 Carola Meyer-de Swaan 21 Wanneer is sprake van een overgang van onderneming? 59 22 Welke gevolgen heeft een overgang van onderneming voor de werknemers van de overgedragen onderneming? 61 23 Welke werknemers gaan mee over als gevolg van een overgang van onderneming? 62 24 Kan een werknemer weigeren mee over te gaan en zo ja, wat zijn de gevolgen daarvan? 64 25 Welke rechten hebben een OR en de vakbonden in het kader van een overgang van onderneming? 65 26 Kunnen verkrijger en/of vervreemder beïnvloeden of sprake is van een overgang van onderneming? 67 27 Kan de verkrijger de arbeidsvoorwaarden van de overgenomen werknemers wijzigen/harmoniseren? 69 28 Welke mogelijkheden heeft een werkgever die eenzijdig arbeidsvoorwaarden binnen zijn bedrijf wil wijzigen? 71 29 Wanneer kan een werkgever een beroep doen op een eenzijdig wijzigingsbeding? 73 30 Wanneer kan de arbeidsovereenkomst worden gewijzigd met een beroep op het beginsel van goed werknemerschap? 75 4 Ontslaggronden 77 Margriet van der Velden 31 Op welke wijze kan een arbeidsovereenkomst eindigen? 79 32 In welke situaties kan een werkgever de arbeidsovereenkomst eenzijdig beëindigen? 81 33 Wanneer kan de werkgever de arbeidsovereenkomst wegens bedrijfseconomische redenen beëindigen? 83 8
INHOUD 34 Wanneer kan de werkgever de arbeidsovereenkomst wegens disfunctioneren beëindigen? 86 35 Wanneer kan de werkgever de arbeidsovereenkomst wegens verwijtbaar handelen of nalaten beëindigen? 87 36 Wanneer kan de werkgever de arbeidsovereenkomst wegens een verstoorde arbeidsverhouding beëindigen? 89 37 Kan een arbeidsovereenkomst door de werkgever worden beëindigd als er een opzegverbod van toepassing is? 91 38 Wat houdt de herplaatsingsverplichting in? 94 39 Op welke wijze kan de werknemer de arbeidsovereenkomst eenzijdig beëindigen? 96 40 Wat houdt de bedenktermijn bij een beëindiging met wederzijds goedvinden in en wat gebeurt er wanneer de bedenktermijn wordt ingeroepen? 98 5 Ontslag op staande voet 101 Esther Markestein en Lucine Meijers 41 Aan welke eisen moet een rechtsgeldig ontslag op staande voet voldoen? 103 42 Wat is een dringende reden? 104 43 Wat houdt een onverwijlde opzegging en onverwijlde mededeling in? 106 44 Welke risico s loopt een werkgever als een ontslag op staande voet niet rechtsgeldig wordt geacht? 108 45 Dient de opzegtermijn in acht genomen te worden bij een ontslag op staande voet? 110 46 Kan de werkgever eventuele schade op de werknemer verhalen? 111 47 Heeft een werknemer recht op een WW-uitkering bij een ontslag op staande voet? 113 48 Kan een werknemer ook zelf ontslag op staande voet nemen en wat zijn hiervan de gevolgen? 115 49 Kan een ontslag op staande voet worden ingetrokken wanneer werkgever en werknemer alsnog tot een minnelijke regeling zijn gekomen? 117 9
Q&A ARBEIDSRECHT 50 Kan ik als werkgever nog voorwaardelijke ontbinding vragen na een gegeven ontslag op staande voet? 119 51 Kan ik bij een bagateldelict (relatief geringe omvang) overgaan tot rechtsgeldig ontslag op staande voet? 121 6 Ontslagvergoedingen: transitievergoeding en billijke vergoeding 123 Björn Schouten en Ilse Kersten 52 Wanneer heeft een werknemer recht op de transitievergoeding? 125 53 Hoe wordt de transitievergoeding berekend? 127 54 Wanneer is sprake van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer? 129 55 Kan een werknemer bij een terecht ontslag op staande voet toch recht hebben op de transitievergoeding? 132 56 Is de transitievergoeding verschuldigd bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst na twee jaar ziekte? 134 57 Is de transitievergoeding pro rato verschuldigd bij gedeeltelijk ontslag? 136 58 Kan een werknemer naast een ontslagvoorziening uit de cao of de arbeidsovereenkomst nog aanspraak maken op de transitievergoeding? 137 59 Wanneer heeft de werknemer recht op een billijke vergoeding? 139 60 Wanneer is sprake van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever? 141 61 Hoe wordt een billijke vergoeding berekend? 144 7 Collectief arbeidsrecht: de ondernemingsraad en cao s 147 Yvette Dissel en Ilse Kersten 62 Wanneer moet een ondernemer een ondernemingsraad (OR) instellen en wie kunnen daarvan lid zijn? 149 63 Welke bevoegdheden heeft een OR? 151 64 Wanneer is sprake van een (belangrijk) besluit op grond waarvan de OR om advies moet worden gevraagd? 152 10
INHOUD 65 Welke gevolgen heeft het als de OR een negatief advies geeft? 154 66 Voor welke besluiten geldt het instemmingsrecht van de OR? 156 67 Welke inspraak hebben werknemers als de onderneming te klein is voor een OR? 158 68 Wanneer is sprake van een collectief ontslag in de zin van de Wet Melding Collectief Ontslag en wat betekent dit? 159 69 Wanneer ben je als werkgever en werknemer gebonden aan een cao? 161 70 Wat betekent het als een cao algemeen verbindend is verklaard? 163 71 Geldt een cao nog nadat de looptijd ervan is verstreken? 165 8 Privacy op de werkvloer 167 Danny Vesters en Lilach Zalait 72 Wat zijn de wettelijke kaders van privacy in de arbeidsverhouding? 169 73 Mag een sollicitant (in aanloop naar een mogelijk dienstverband) gescreend worden? 171 74 Mag een sollicitant (in aanloop naar een mogelijk dienstverband) medisch gekeurd worden? 173 75 Welke (persoons)gegevens van de werknemer mogen door de werkgever worden vastgelegd in het personeelsdossier? 175 76 Mag de werkgever een kopie van het identiteitsbewijs van de werknemer bewaren? 177 77 Mag de werkgever het e-mail-, internet- en socialemediagebruik van de werknemer monitoren en/of controleren? 179 78 Mag de werkgever de werknemer monitoren aan de hand van camera s? 181 79 Mag de werkgever de werknemer testen op alcoholen/of drugsgebruik? 183 80 Welke privacyrechten heeft een werknemer? 185 81 Hoe lang mag de werkgever gegevens van de werknemer in het personeelsdossier bewaren? 187 11
Q&A ARBEIDSRECHT 9 De zieke werknemer 191 Wouter Hes en Dianne van Moerkerk 82 Op welk loon heeft de werknemer recht tijdens ziekte? 193 83 Is een werkgever verplicht om een verzuimreglement op te stellen en wat moet hier dan in staan? 194 84 Moet een werknemer de oorzaak van zijn ziekte meedelen aan de werkgever? 196 85 Hoe ziet een re-integratietraject met een zieke werknemer eruit? 197 86 Wat kun je doen als de zieke werknemer niet meewerkt aan zijn re-integratieverplichting? 199 87 Mag een werknemer zich ziek melden tijdens een arbeidsconflict? 201 88 Wanneer kan je een zieke werknemer ontslaan? 202 89 Kan de overeenkomst met een zieke werknemer ook eindigen door een vaststellingsovereenkomst? 204 90 Wanneer is het nuttig om een deskundigenoordeel bij het UWV te vragen en wat is de verhouding ten opzichte van het oordeel van de bedrijfsarts? 205 91 Kan een werkgever de bedrijfsarts aansprakelijk stellen voor een door de bedrijfsarts gegeven advies? 208 10 Mediation 211 Paul Boontje en Bénine van Huisstede 92 Wat is mediation? 213 93 Wanneer (geen) mediation? 215 94 Is mediation kostbaar? 216 95 Hoe de geschikte mediator kiezen? 218 96 Is een mediationovereenkomst verplicht? 219 97 Hoe verloopt het mediationproces? 220 98 Hoe zit het met geheimhouding bij mediation? 222 99 Wat is de rol van een advocaat in mediation? 223 100 Wat gebeurt er bij een geslaagde mediation? 225 101 Wat gebeurt er na een mislukte mediation? 226 12