LEVENDE DONATIE nier (lever dunne darm)

LEVENDE DONATIE nier (lever dunne darm) Oostrozebeke 20.10.2013 Glen Van Helleputte transplantatiecoördinator

Actuele donororgaan-bronnen Donor orgaan Levende donor Overleden donor = Genetisch verwant Genetisch niet-verwant Hersendood kloppend hart Klassieke dood na hartstilstand heart beating donor non heart beating donor 2

1954: eerste niertransplantatie living related kidney transplantation bij identieke tweelingen Immunologisch identiek gelijktijdige ingreep 3

Waarom worden er internationaal steeds meer levende donatie niertransplantaties uitgevoerd? 1. Tekort aan overleden donoren 2. Risico van een nefrectomie bij gezonde mensen is laag 3. Resultaten van LD niertransplantatie zijn beter

Tekort aan overleden donoren Shortage of donors

Overleden donoren niertx pmi Europa

Niertransplantaties pmi Europa

Levende donatie niertransplantaties pmi Europa

Historical Approach egfr 20 Pre-dialysis assessment Access Haemodialysis Peritoneal dialysis Transplant listing Deceased donor? Living donor Burnapp L. Modernising Living Donor Kidney Transplantation. PPT Kidney Disease Modernisation Initiative Website www.mykidney.org.uk/home

New Approach Living donor transplant egfr 20 Living donor assessment Vascular access Peritoneal dialysis Haemodialysis Deceased donor listing Burnapp L. Modernising Living Donor Kidney Transplantation. PPT Kidney Disease Modernisation Initiative Website www.mykidney.org.uk/home

Najarian et al, Lancet 1992 Ibrahim et al, New England Journal of Medicine 2009 Segev et al, Journal American Medical Association 2010 13

Levende donatie nieren leven langer Living donor renal transplantation: recent developments and perspectives 2007

Aantal levende en overleden nierdonoren in VS Baid-Agrawal 2007 Living donor renal transplantation: recent developments and perspectives

Living donation UZL 1997-2012 90 80 70 68 77 75 70 60 58 58 58 50 53 40 30 20 10 0 14 12 11 11 9 8 6 6 11 7 3 4 7 10 11 6 7 9 11 1 2 2 0 2 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 effectieve levende nierdonoren effectieve levende leverdonoren effectieve levende dunne darmdonoren totaal aantal K.L.D. (kandidaat levende donoren)

Wetgeving levende donatie 1986 Art. 6 1: Wanneer de wegneming bij levenden ernstige gevolgen kan hebben voor de donor of wanneer ze betrekking heeft op organen of weefsels die niet regeneren, kan ze alleen worden verricht als de receptor in levensgevaar verkeert en de transplantatie van organen of weefsels van een overledene geen even bevredigend resultaat kan opleveren. 18

Expected remaining lifetimes (years) of the U.S. population & of dialysis & transplant patients, by age, gender, & race General U.S. population, 2004 ESRD patients, 2006 All races White African American Dialysis Transplant All M F All M F All M F All M F All M F 0-14 71.4 68.8 73.9 71.8 69.2 74.3 67.2 63.7 70.3 19.8 20.2 19.4 53.3 52.8 54.1 15-19 61.6 59.1 64.1 62.0 59.5 64.4 57.5 54.0 60.6 16.8 17.7 15.9 41.5 41.0 42.3 20-24 56.9 54.4 59.2 57.2 54.8 59.5 52.7 49.4 55.7 14.5 15.3 13.6 37.8 37.3 38.6 25-29 52.1 49.7 54.4 52.5 50.1 54.7 48.1 44.9 50.9 12.8 13.4 12.1 34.5 34.0 35.3 30-34 47.4 45.1 49.5 47.7 45.4 49.8 43.5 40.5 46.2 11.1 11.5 10.7 30.7 30.2 31.7 35-39 42.7 40.4 44.7 42.9 40.7 45.0 39.0 36.0 41.5 9.6 9.9 9.3 27.1 26.5 28.2 40-44 38.0 35.8 40.0 38.3 36.1 40.2 34.5 31.6 37.0 8.3 8.4 8.1 23.7 23.1 24.8 45-49 33.5 31.4 35.4 33.7 31.7 35.6 30.3 27.5 32.6 7.2 7.2 7.1 20.5 19.9 21.7 50-54 29.2 27.2 30.9 29.3 27.4 31.1 26.3 23.7 28.5 6.3 6.3 6.2 17.6 17.0 18.8 55-59 25.0 23.1 26.5 25.1 23.3 26.6 22.6 20.1 24.5 5.4 5.4 5.4 15.1 14.4 16.2 60-64 21.0 19.3 22.4 21.0 19.4 22.4 19.1 16.9 20.7 4.6 4.6 4.7 12.7 12.1 13.8 65-69 17.2 15.7 18.5 17.3 15.8 18.5 15.9 14.0 17.2 3.9 3.9 4.0 10.6 10.0 11.7 70-74 13.8 12.5 14.8 13.8 12.5 14.8 13.0 11.4 14.0 3.3 3.2 3.4 8.9 8.3 9.9 75-79 10.8 9.7 11.5 10.7 9.6 11.5 10.4 9.1 11.2 2.8 2.7 2.8 7.4 6.8 8.4 80-84 8.2 7.3 8.7 8.1 7.2 8.6 8.3 7.3 8.7 2.3 2.3 2.4 85+ 4.4 3.9 4.6 4.3 3.8 4.5 5.0 4.4 5.1 1.9 1.8 2.0 Overall 25.3 23.6 26.7 25.4 23.7 26.8 23.2 21.0 24.9 5.8 5.8 5.7 16.1 15.5 17.2 U.S. data: calculated from Tables 1 9 in the United States life tables (Arias E). Available at http://www.cdc.gov/nchs/d ata/nvsr/nvsr56/nvsr56_09. pdf. ESRD data: prevalent dialysis & transplant patients, 2006. Expected remaining lifetimes by race & gender can be found in Reference Table H.31. *Prevalent ESRD population, 2006, used as weight used to calculate overall combined-age remaining lifetimes. 19

Wetgeving levende donatie 1986-2007 Art.8 1: de toestemming tot het wegnemen van een orgaan of weefsel bij levenden moet vrij en bewust worden gegeven. Ze is ten allen tijde herroepbaar. Art.8 bis: Elke wegneming op levende personen moet het voorwerp uitmaken van een voorafgaand pluridisciplinair overleg. Art.9 Hij (de geneesheer) moet de donor en in voorkomend geval de personen van wie de toestemming vereist is, duidelijk en volledig inlichten over de lichamelijke, psychische, familiale en sociale gevolgen van de wegneming. Hij moet vaststellen dat de donor zijn beslissing oordeelkundig en met een niet te betwijfelen altruïstisch doel heeft genomen. 20

Levende donor evaluatieprotocol

Levende donor evaluatieprotocol Multidisciplinaire aanpak Onafhankelijke internist (= donorvertegenwoordiger) Psychiater en sociaal werker Transplantatiechirurg Klinisch transplantatiecoördinator levende donatie Link tussen kandidaat donor en receptorteam Correcte informatie en begeleiding Vermijdt druk op kandidaat donor Organiseert screening, ingrepen en follow-up Zorgt dat niets aan het toeval overgelaten wordt.

Biologische en medische screening ABO x2 HLA typering en kruisproef x2 Consultatie internist Bloed- en urineonderzoek (+virologie) ECG RX Thorax Echo abdomen Nierdonatie: + GFR Cr 51 EDTA + DMSA + 24 uren urinecollectie x2 : consult gynaeco (echo + RX mammografie) > 50 jaar / medische indicatie: Echo-doppler halsvaten Longfunctiemeting Oogfundus Cyclo-ergometrie 24 u bloeddrukmonitoring

Psychosociale screening Psychiatrisch/psychologisch consult: (+ receptor, + partner, ) evaluatie begeleiding steun Sociaal werker: evaluatie & begeleiding sociale situatie financiële aspecten

Chirurgische screening Consultatie transplantatiechirurg Nierdonatie: Multi slice 64 CT scan met 3D-reconstructie: vasculaire anatomie excretoir systeem Consultatie anaesthesist Informed consent (voordelen & risico s, alternatieven, )

Multislice CT scan & 3D-reconstructie R Oyen et al, radiologie UZ Leuven

Correcte informatie Geen druk Voordeel voor receptor Risico voor levende nierdonor Mortaliteit: 1/10.000 Morbiditeitsrisico: 10% Geen garantie op succes Kandidaat-donor moet zich zelf aanmelden Kan afhaken tijdens evaluatie Veiligheid Meticuleuze multidisciplinaire evaluatie Meticuleuze donatie & transplantatie Obsessie voor details!

Follow up levende nierdonoren 1, 3, 6 en 12 maanden & jaarlijks postdonatie Consultatie transplantatiechirurg & klinisch transplantatiecoördinator levende donatie BD, lengte & gewicht, proteïnurie, serum creatinine, creatinine klaring (24u-urinecollectie & Cockroft-Gault) (GFR-Cr51-EDTA bij subnormale waarden en na 12 maanden) Echografie resterende nier 12 maanden & jaarlijks

Voordelen & risico s Voordelen receptor: Superieure resultaten korte koude ischaemietijd kwaliteit greffe geplande ingrepen Pre emptive transplantatie Eliminatie wachttijd Géén garantie op succes Levende donatie niertransplantatie: gouden standaard R/ chronisch nierfalen?! Risico voor levende donor: Mortaliteit & ernstige complicaties: 0,02% (= 1/5.000) Morbiditeitsrisico: laag

Surgical technique living donor kidney transplantation

Surgical technique living donor kidney transplantation immediate diuresis in the recipient

Levende donatie: Positieve impact voor de donor Tevredenheid iemand te hebben geholpen Begrip van de noodzaak/belang van een gezonde levensstijl (gewicht controle, beweging, gezonde voeding, absolute rookstop, ) en de positieve impact op lange termijn Ziekte opsporen tijdens de screening! Grote meerderheid van de levende donoren: Ik zou het dadelijk opnieuw doen!

Toekomst levende donatie België Sensibilisatie: correcte informatie!!! Financieel (studie UZ Leuven io FOD) full cost reimbursement model ABOi LDEP ABOi LD Ki/Li Tx Innovatieve chirurgische technieken donor

ABO incompatibiliteit LDEP: Paired exchange programs (kidneys) ABO incompatibele levende donor transplantatie:desensitizatie protocol

Resultaten levende donor niertransplantatie (n=93) 1997 2012 Primary non function: 0% Delayed graft function: 1.0% (humoral rejection) Acute rejection: 24,7% (all in adults, none in children) Graft survival 1 month : 100% 6 months : 100% 1year : 98.7% (1 graft-loss: non-compliance) Patient survival 1 month : 100% 6 months : 100% 1year : 100%