Kijk Juf! Een kriebelbeestje! Taaltalent: het jonge kind 12-09-2012 Loes van Druten Inhoud Aanleiding onderzoek Speerpunten naar activiteitencyclus Leerkrachtvaardigheden Het project Resultaten peuter cohort Resultaten kleuter cohort Intro Project Intro Aanleiding onderzoek Project Actieprogramma Onderwijs Bewijs - OCW Wat werkt in het onderwijs? Toezicht van commissie Onderzoek i.s.m. onderwijspraktijk Omvang onderzoeksgroep Vergelijking tussen groepen Factoren van invloed Statistische analysetechnieken 1
Intro Project Het verwerven van een (tweede) taal vereist contextgebonden, talige interactie met volwassenen en leeftijdsgenootjes die het kind telkens een stapje verder kunnen brengen (Snow, 2006) Uitgangspunt: interactief taalonderwijs Betekenisvol: authentiek Sociaal: interactie Strategisch: na voordoen en instructie, zelf denken en experimenteren Speerpunten 1. Mondelinge taal 2. Woordenschat 3. Beginnende Geletterdheid 4. ICT en Multimedia 5. Ouderbetrokkenheid 2
Speerpunt Activiteitencyclus Thema met centraal prentenboek Fasen: Introductie Interactief voorlezen Werken met verhalen Werken met leervragen Presentatie/evaluatie Activiteit Fase 1: anker: op zoek naar kriebelbeestjes Fase 2: de lettervlieg: op zoek naar letters Fase 3: verhalen vertellen Fase 4: leervragen bedenken en antwoorden zoeken in beestjeslaboratorium Fase 5: Kriebelbeestjesfeest! Leerkrachtvaardigheden de hele dag!! Kansen creëren en kansen grijpen Fruit eten, gymmen, routine Door middel van leerkrachtvaardigheden (o.a.): Interactief voorlezen Beurten bewaken, doorgeven Vragen stellen, doorvragen Stiltes laten vallen Kinderen uitlokken tot interactie 3
Intro Overzicht onderzoek Project Studie 1 Peuters (psz) 2010-2013 T1 T2 T3 T4 T5 Interventie Retentie Studie 2 Kleuters (gr 1-2) 2011-2014 T1 T2 T3 T4 T5 Interventie Retentie Aantallen kinderen Peuters Meetmoment Aantal kinderen T1 427 T2 404 T3 311 T4 264 Kleuters Meetmoment Aantal kinderen T1 588 T2 650 T3 647 Meetinstrumenten Peuters Woordenschat (TvP) Auditief geheugen (FIK-2) Kleuters Receptieve en productieve woordenschat (TAK) Auditief geheugen (ESM) Fonologische vaardigheden (Screeningsinstrument Beg. Geletterdheid) Rijm Letterkennis Synthese Beginfoneem identificatie 4
Toetsitems Receptieve woordenschat Productieve woordenschat Factoren woordenschat Peuters Kind factoren Leeftijd Geslacht Familie context factoren SES Cultureeletnische achtergrond Psz context factoren Ervaring leidster Opleiding leidster VVE-programma Resultaten Peuters Op alle drie momenten verschillen tussen de drie SES niveaus (F(1,384)= 6.9, p <.001); F(1,384)= 8.3, p <.001; F(1,384)= 9.1, p <.001) 5
Resultaten Peuters Autochtone kinderen scoren hoger dan allochtone kinderen (F(1,384)= 84.3, p <.001); F(1,384)= 101.0, p <.001; F(1,384)= 55.0, p <.001) Overzicht resultaten kleuters 65 60 55 50 45 40 35 Overzicht resultaten kleuters Receptieve woordenschat 65 60 55 50 45 40 35 30 Lage SES Midden SES Hoge SES Autochtoon Allochtoon 6
18 16 14 12 10 8 Overzicht resultaten kleuters Productieve woordenschat 18 16 14 12 10 8 6 Lage SES Midden SES Hoge SES 6 Autochtoon Allochtoon 15 14 Overzicht resultaten kleuters Productieve woordenschat 13 12 11 10 9 8 Startersgroep Controlegroep Conclusie Houdt rekening met grote verschillen bij instroom groep 1 Herkomst en SES Aanbeveling: vroeg beginnen minstens even effectief 7
Hartelijk dank aan kinderen, leidsters en leerkrachten voor hun medewerking aan het project! KION Psz Zeggelt SKO Psz Hummelhonk Psz Jump SKH Psz Guusje Psz Pinkelotje Psz de Notedop Psz Kris Kras Psz Basje Psz Peuterhonk Psz Bottendaal Psz Tamboerijntje SKL Psz Muizenhuis Psz Waterlelie Psz Woelige Hoekje Psz het Kabouterbos BS st. Antonius Abt Psz de Meibloem Psz Rommelpotje Psz de Lepelaar BS De Boogurt Alifa Psz Pippeloentje Psz de Propeller BS De Grote Lier Psz Speeldoos Psz Nijntje Psz het Kompaske Nutsschool Hertogin Johanna Psz Bosuiltjes Psz Dolfijntje Psz het Vlinderbos BS Maria Goretti Psz Dikkertje Dap Psz Robbedoes Psz de Speeldoos BS De Marke Psz Twekkie Psz Olleke Bolleke Psz de Octopus BS De Meiboom Psz Kleine Beer Psz t Kuukeluusje Psz de Ottertjes BS t Palet Psz Harlekijn Psz Benjamin Psz de Speelkajuit BS De Parel Psz Laares SURPLUS Psz de Zuidwester BS het Rondeel Psz t Klavertje Psz Berenboot ST. kinderspeelzaal BS Theresia Psz Veldmuisje Psz t Beukennest Psz Olleke Bolleke BS de Waaier 8