Het gelijk. van de. team leider. teammanager vakgroepleider ploegleider shiftteamleader afdelingshoofd. Jan Koers
|
|
- Annemie van der Ven
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Het gelijk van de team leider teammanager vakgroepleider ploegleider shiftteamleader afdelingshoofd Jan Koers
2 Het gelijk van de Teamleider
3
4 Het gelijk van de Teamleider Teammanager, vakgroepleider, ploegleider, shiftteamleider, afdelingshoofd Jan Koers
5 Uitgever Hans Delissen Eindredacteur Wander de Groot Ontwerp Omslag Mariska Ravesteyn Ontwerp binnenwerk, opmaak en Grafische productie Twin Media 2011 EMC/Performa Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van grafische of elektronische technieken of op welke andere wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van de auteur, de uitgever en EMC. U kunt zich hiertoe richten tot EMC, Postbus 441, 3720 AK Bilthoven, info@performance.nl. Bestellen: Performa Uitgeverij BV, Torenstraat 144 B, 2513 BW Den Haag, (070) , info@performa.nl. ISBN: NUR: 807
6 Voor Mieke
7
8 Het gelijk van de teamleider 9 Voorwoord Dit is een werkboek voor teamleiders. Teamleiders zijn eerstelijns leidinggevenden die ook tal van andere functienamen hebben zoals afdelingshoofd, teammanager, chef of ploegbaas. Het werk van een teamleider is veel omvattend, bij tijd en wijle complex en altijd dynamisch. De kern van zijn functieomschrijving is meestal leidinggeven aan een team en het realiseren van de afdelingsdoelen. Dat suggereert een eigen speelveld en werkplaats. Zo eenvoudig is het in werkelijkheid niet. Mijn stelling is dat een goed functionerende teamleider van cruciaal belang is voor een bedrijf. Hij heeft een bijzondere positie in de organisatie. Hij staat tussen het management en de medewerkers en hij stuurt direct de werkprocessen aan. Hij is als een spin in het web. Deze positie vraagt er om dat je actiegericht bent en snel kunt reageren op alles wat er op je afkomt. Er wordt van je verwacht dat je overzicht hebt en de juiste beslissingen neemt. Er is vaak meer werk dan je uren hebt en je hebt ook nog een leven naast je werk. De kunst is om op de juiste wijze en in balans je rol als teamleider te vervullen. Wat doe je wel en wat doe je niet. Hoe effectief ben je in wat je doet. Waar haal je energie uit. Hoe krijg je je mensen mee? Dit boek helpt je te reflecteren op je rol en grip te krijgen op je werk. Talloze tips en adviezen wijzen de weg om op je eigen manier effectief te zijn in jouw situatie met jouw medewerkers. Dit boek geeft geen antwoord op al je vragen, het nodigt je uit om er mee aan het werk te gaan. Een werkboek dus. De bron Ik heb het voorrecht gehad om jarenlang teamleiders te mogen coachen, begeleiden en adviseren in en tijdens hun werk. Ik was bij hen op de werkvloer, bij functioneringsgesprekken en bij het werkoverleg. Ik was bij ze als ze onenigheid hadden met hun manager, als ze een conflict tussen twee medewerkers moesten oplossen en ook als ze een presentatie gaven aan de directie over hun visie op de ontwikkeling van hun afdeling. Nauwkeurig observeren,
9 10 Voorwoord analyseren én met ze in gesprek zijn over hun vak heeft geleid tot een duidelijk beeld van de omvang en de complexiteit van het werk van de teamleider. De teamleider is in zijn werk voortdurend bezig om zijn leiderschapsrol verder te professionaliseren. Vaak met vallen en opstaan. Wat mij vaak heeft getroffen in de contacten met teamleiders is de worsteling die zij hebben met de invulling van hun rol en de eenzaamheid, het gevoel er alleen voor te staan, die daar mee gepaard gaat. Bovendien leggen veel teamleiders de oorzaak bij zich zelf als ze niet direct duidelijk hebben wat hun rol is en wat er van hen wordt verwacht. Dit boek start met een beschrijving van die rol en de specifieke meerwaarde van die rol voor het bedrijf. Daarmee wil ik een fundament geven waar de lezer zijn rol op kan baseren en verder kan uitbouwen. Vervolgens wordt een beschrijving gegeven van de vijf belangrijkste dimensies in het werk van de teamleider. De rest van het boek bestaat uit voorbeelden en praktische tips om mee aan het werk te gaan. Dit praktische gedeelte is gebaseerd op de jarenlange samenwerking die ik heb gehad met teamleiders, aangevuld met een twintigtal uitgebreide interviews met teamleiders en hun managers. De citaten in dit boek zijn echt, de namen die er bij staan gefingeerd. Indeling van het boek De proloog begint met een casus. Teamleider Liesbeth geeft in deze casus een goed beeld van haar rol als teamleider. Deze casus is exemplarisch voor de omvang, de dynamiek en de complexiteit van de rol van teamleider. Naar aanleiding van deze casus worden de kenmerken van de rol benoemd en de waarde van een goed functionerende teamleider voor het bedrijf. In hoofdstuk 1 worden vijf dimensies behandeld van het werk van een teamleider. Vanaf hoofdstuk 2 wordt thematisch ingezoomd op de praktijk van alledag. Deze hoofdstukken bevatten een mix van ervaringen, korte theoretische uitstapjes, handelingsadviezen en praktische tips. Ik heb in al deze passages getracht om simpele rechtlijnige antwoorden te vermijden om daarmee zoveel mogelijk recht te doen aan de complexiteit van de rol van teamleider. Veel van de tips komen uit de praktijk van de teamleiders zelf.
10 Het gelijk van de teamleider 11 Het thema van de hoofdstukken 2, 3 en 4 is leiding geven. Leiding geven is in contact zijn met je medewerkers. Centraal in hoofdstuk 2 staat de effectiviteit van de teamleider. Het thema van hoofdstuk 3 is de relatie met de individuele medewerker. Mijn stelling is dat je eerst een werkrelatie met je individuele medewerkers moet realiseren voordat je het team goed kunt leiden. Mensen kunnen zich in groepsverband anders gedragen dan in een individueel contact. Hoofdstuk 4 gaat over het leiden van het team. Het geeft enig zicht op de dynamiek die in een groep speelt en geeft tips hoe hier mee om te gaan. In hoofdstuk 5 staat de relatie tussen de teamleider en zijn manager centraal. Tussen management en medewerkers in staan is soms een lastige sandwichpositie. Dat is geen doorgeefluikfunctie maar een rol met een eigen verantwoordelijkheid. De teamleider zal moeten samenwerken met zijn manager om de afdelingsdoelen te kunnen realiseren. Ze zullen het eens moeten zijn over de meerwaarde van de afdeling en de belangrijkste stuurvariabelen. In de tombola van belangen en prioriteiten zal de teamleider zijn eigen weg moeten zoeken en waar nodig zijn manager en ondersteunende afdelingen moeten managen om voldoende speelruimte te hebben om zijn eigen verantwoordelijkheden waar te kunnen maken. Hoofdstuk 6 gaat over de belangrijkste waarde die een teamleider heeft voor het bedrijf, namelijk zorgen dat de doelen en het beleid van het bedrijf worden omgezet in praktische werkprocessen. Er zijn grote verschillen tussen de basis op orde hebben voor de dagelijkse routine en het leiden van vernieuwingen. Met name over dit laatste worden veel praktische tips gegeven in dit hoofdstuk. Hoofdstuk 7 heeft als titel de levenscyclus van een teamleider. Op een goede dag begint je loopbaan als teamleider en op een andere dag besluit je om er mee te stoppen. Dit hoofdstuk begint met 10 tips voor de nieuwe teamleider en besteedt verder aandacht aan mogelijke situaties die een afbreukrisico kunnen vormen voor je houdbaarheid. Situaties die af en toe voorkomen en een groot beroep doen op je veerkracht en flexibiliteit. Situaties die de balans in je werk doet trillen. De epiloog is in de kern een reflectie op de complexiteit van de rol van teamleider. De verantwoordelijkheid en daarmee de zorg voor medewerkers, klanten
11 12 Voorwoord en het realiseren van de afdelingsdoelen vraagt om uitgebalanceerde en zorgvuldige keuzes en beslissingen. Door zijn typische positie in de organisatie wordt hij in die praktijk regelmatig geconfronteerd met tegenstrijdige en conflicterende belangen. Omdat bij hem de kanteling van beleid naar uitvoering plaatsvindt, kan hij die tegenstrijdigheden niet negeren. Er is geen waarheid, er is niet altijd een juiste beslissing. De teamleider zal zijn eigen keuzes hierin moeten maken en komt dan soms voor een moreel dilemma te staan. In de omgang hiermee ligt zijn meesterschap. Toelichting op mijn woordkeus Hij is ook zij. Overal waar hij staat of een andere mannelijke vorm kan ook zij gelezen worden. Teamleider. Voor teamleider zijn veel andere benamingen gangbaar zoals teammanager, ploegchef, unitleider, meestergast, vakgroepvoorzitter, shiftleader, afdelingshoofd, shiftteamleader of voorman. Teamleiders zijn de mannen en vrouwen die leiding geven aan medewerkers die het uitvoerende werk doen. Het werk van deze medewerkers resulteert in diensten en producten waar het bedrijf haar bestaan aan ontleend. De teamleider en zijn team vormen daarmee het kloppend hart van het bedrijf. Manager. In dit boek staat het woord manager voor de direct leidinggevende van de teamleider. Bedrijf. Het woord bedrijf staat voor het samenwerkingsverband waar je werkt, waar je in dienst bent. Dit kan evenzogoed een ministerie zijn als een productiebedrijf of een school. Ik wil de woorden bedrijf en organisatie onderscheiden. Bedrijf roept bedrijvigheid en het werkwoord bedrijven op. Woorden die met werken en activiteiten associëren. Organisatie gebruik ik voor de inrichting van een bedrijf. De manier waarop de hiërarchie is ingericht, de wijze waarop het werk is verdeeld en wordt gecoördineerd. Als teamleider heb je een plek in de organisatie en je werkt bij een bedrijf.
12 Het gelijk van de teamleider 13 Werk. Je werk is wat je doet, concrete activiteiten. Werk kun je beschrijven in een aantal taken. Rol. Het begrip rol komt veel voor in dit boek. Formeel kun je een rol omschrijven als een samenhangend geheel van activiteiten en werkzaamheden. In het geval van de rol van teamleider is deze omschrijving niet voldoende. Immers, welke activiteiten en werkzaamheden voor de rol van teamleider een samenhangend geheel vormen is vaak niet strak omlijnd. Het is variabel en afhankelijk van de concrete situatie, van jouw visie daarop en van de verwachtingen van je directe omgeving. Daarmee is de invulling van je rol iets waar je steeds mee bezig bent. De invulling van je rol is steeds beslissen welke activiteiten wel of niet je werk zijn en de manier waarop je die activiteiten uitvoert en vorm geeft in je eigen praktijk. De mate waarin je in staat bent de juiste keuzes te maken in activiteiten en de wijze van uitvoeren bepalen je meerwaarde voor het bedrijf. Teamleiderinfo Op de website Teamleiderinfo vindt je een forum waar je in contact kunt komen met collega s uit andere bedrijven. Je kunt hier ervaringen met elkaar delen. Ook staan er regelmatig nieuwe tips op. Wil je toegang hebben tot deze website Teamleiderinfo, meld je dan aan bij teamleiderinfo@gmail.com.
13
14 Het gelijk van de teamleider 7 Inhoud Voorwoord 9 Proloog: de teamleider, ruggengraat van het bedrijf 15 Hoofdstuk 1: de waan van de dag 25 Hoofdstuk 2: je hebt het team dat je verdient! 43 Manifest: vakmanschap en meesterschap 61 Hoofdstuk 3: ken je medewerker! 65 Hoofdstuk 4: vorm je team! 83 Hoofdstuk 5: je baas als coach manage je manager 105 Werkopdracht 127 Hoofdstuk 6: de kunst om ideeën te verwerken 131 Hoofdstuk 7: de levenscyclus van een teamleider 151 Epiloog: het gelijk van de teamleider 173 Bronnen en inspiratie 181 Spiekkaarten 183
15
Wat is Lean Six Sigma_01.qxd 26-7-2005 10:35 Pagina 1. Wat is Lean Six Sigma?
Wat is Lean Six Sigma_01.qxd 26-7-2005 10:35 Pagina 1 Wat is Lean Six Sigma? Wat is Lean Six Sigma_01.qxd 26-7-2005 10:35 Pagina 2 Wat is Lean Six Sigma_01.qxd 26-7-2005 10:35 Pagina 3 Wat is Lean Six
Nadere informatieBeginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1. Beginnen met leidinggeven
Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 1 Beginnen met leidinggeven Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 2 Beginnen met leidinggeven 13-05-2008 11:36 Pagina 3 Beginnen met leidinggeven
Nadere informatieEffectief investeren in management
Effectief investeren in management Veel organisaties zijn in verandering. Dat vraagt veel van de leidinggevenden/managers. Zij moeten hun medewerkers in beweging krijgen om mee te veranderen. En dat gaat
Nadere informatieDe tandarts aan de leiding
De tandarts aan de leiding Erik Ranzijn Bohn Stafleu van Loghum Houten 2007 BSL ID 0000 ALG_BK_1KZM Pre Press Zeist 23/08/2007 Pg. 003 Ó 2007 Bohn Stafleu van Loghum, Houten Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieWie heeft de regie? Kwaliteit van bestaan in de praktijk. John Sijnke
Wie heeft de regie? Wie heeft de regie? Kwaliteit van bestaan in de praktijk John Sijnke Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij 2009 Alle rechten
Nadere informatieCOMMUNICATIE technieken. voor leidinggevenden
COMMUNICATIE technieken voor leidinggevenden Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij
Nadere informatieCommuniceren is teamwork
Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.
Nadere informatieKerncompetenties fysiotherapeuten in ontwikkeling
Kerncompetenties fysiotherapeuten in ontwikkeling Kerncompetenties fysiotherapeuten in ontwikkeling Pieternel Dijkstra en Remco Coppoolse Houten 2011 2011 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer
Nadere informatieTransformatie leer je niet in een cursus
NIEUW VAKMANSCHAP Transformatie leer je niet in een cursus Door: Rieke Veurink Fotografie: Kees Winkelman Aansluiten bij de vraag uit de samenleving, regie voeren, werken in steeds veranderende omstandigheden:
Nadere informatieDe kleine. Leiderschap. John Marrin
De kleine Leiderschap John Marrin Amersfoort, 2016 Inhoud Inleiding... 9 Hoofdstuk 1: De leiding nemen... 13 Op zoek naar leiderschap... 13 Leiding ondervinden of juist niet.... 14 Jezelf zien als leider....
Nadere informatiePORTFOLIO VOOR DE FUNCTIE VAN VAN. (Voornaam - Naam) Aangemaakt op: (datum)
PORTFOLIO VOOR DE FUNCTIE VAN VAN (Voornaam - Naam) Aangemaakt op: (datum) In het kader van uw sollicitatie willen we graag een zicht krijgen op de kerncompetenties die VDAB van haar leidinggevenden verwacht.
Nadere informatiekosmos.uitgevers kosmosuitgevers 2017 Esther van Diepen/Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen Auteur: Esther van Diepen
www.kosmosuitgevers.nl kosmos.uitgevers kosmosuitgevers 2017 Esther van Diepen/Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen Auteur: Esther van Diepen Grafisch onwerp: Studiozilt.nl ISBN 978 90 215 6787 7 NUR 851
Nadere informatiePROJECTMANAGEMENT 1 SITUATIE
PROJECTMANAGEMENT George van Houtem 1 SITUATIE Het werken in en het leidinggeven aan projecten is tegenwoordig eerder regel dan uitzondering voor de hedendaagse manager. In elk bedrijf of organisatie komen
Nadere informatieOnline Training Academy
Online Training Academy Auteur: Natasja Jager overzicht trainingen Datum: 6 november 2012 Versie: november 2012 Kant-en-klare trainingen in de Academy versie november 2012 Onderwerpen per thema Presentatievaardigheden
Nadere informatieVincie van Gils. Klantencommunicatie. Zo krijg je en houd je u tevreden klanten. Spectrum. Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten Antwerpen
Vincie van Gils Klantencommunicatie Zo krijg je en houd je u tevreden klanten Spectrum Uitgeverij Unieboek Het Spectrum bv, Houten Antwerpen Spectrum maakt deel uit van Uitgeverij Unieboek Het Spectrum
Nadere informatie3 vragen die managers hun medewerkers nooit stellen
3 vragen die managers hun medewerkers nooit stellen en die het managen veel simpeler en succesvoller maken! Door Esther Mallant 2012 Esther Mallant www.hrmallant.nl Introductie De 3 vragen die managers
Nadere informatieGroeien naar lean & meaningful management support
Groeien naar lean & meaningful management support LEAN AND MEANINGFUL 07 DEF.indd 1 25-08-14 17:47 LEAN AND MEANINGFUL 07 DEF.indd 2 25-08-14 17:47 Groeien naar lean & meaningful management support Annemarie
Nadere informatieEffectief investeren in mens en organisatie. Collegereeks bedrijfskunde voor HR managers
Effectief investeren in mens en organisatie Collegereeks bedrijfskunde voor HR managers Stellingen van Rob Vinke Stelling 1 De kern van de HRM-opdracht is er voor te zorgen dat de ambitie van de organisatie
Nadere informatieLosbandig netwerken. Zakelijk netwerken voor zzp ers
Losbandig netwerken Zakelijk netwerken voor zzp ers Eerste druk, juli 2012 2012 Mariska van Vondelen Uitgave in eigen beheer www.mariska-van-vondelen.nl Fotografie omslag: Mariska van Vondelen Fotografie
Nadere informatieGastvrijheid ontwikkelen en borgen: 25 handvatten
Analyseer 1. Meet de beleving van de gast. Meet regelmatig zodat je blijft monitoren en verbeteren. Tools voor gastbelevingsonderzoek: a. Klanttevredenheidsonderzoek, zoals NPO, stel vooral relevante vragen
Nadere informatieInhoud. Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11
Inhoud Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11 Leidinggevende wie ben je? Inleiding op het centrale thema 13 Dolf van den Berg, namens alle auteurs en andere betrokkenen Wie is het die
Nadere informatieE-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?
E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken
Nadere informatieMedewerkerstevredenheidsonderzoek
Medewerkerstevredenheidsonderzoek Ontdek de kracht van feedback! 160+ uitgewerkte voorbeeldvragen 13 thema s Versie 5.00 Email: info@voorbeeldtevredenheidsonderzoek.nl www.voorbeeldtevredenheidsonderzoek.nl
Nadere informatieEFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?
EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatieORGANISATIEDISSONANTIE
ORGANISATIEDISSONANTIE Hebben wij dat? Marianne Kok 2015 Marianne Kok Titel Organisatiedissonantie Ondertitel Hebben wij dat? ISBN 978-90-823911-0-7 Druk Eerste druk, 2015 NUR 801 management algemeen Trefwoorden:
Nadere informatieTest over resultaatgericht managen en coachend leidinggevenden
Test over resultaatgericht managen en coachend leidinggevenden zeker gedeeltelijk niet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Voor discussies heb ik geen tijd, ík beslis. Medewerkers met goede voorstellen
Nadere informatieDe apotheker aan de leiding. voor Yara en Abel
De apotheker aan de leiding voor Yara en Abel De apotheker aan de leiding Dr. Erik Ranzijn Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten
Nadere informatieDe huisarts aan de leiding
De huisarts aan de leiding De huisarts aan de leiding Dr. Erik Ranzijn Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets
Nadere informatieGroei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding
Groei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding Zakenwijzer Het is tijd voor nieuw en ander leiderschap en management We kunnen ons niet meer verloven te blijven doen wat we deden. Als alles verandert,
Nadere informatieMeesterschap over je carrière
Meesterschap over je carrière 33 tips om je loopbaan naar een hoger plan te tillen Brigitte van Tuijl 2011 Brigitte van Tuijl www.brigittevantuijl.nl 1 Inhoudsopgave Voorwoord 5 Tip 1 - breng je meerwaarde
Nadere informatieVul hieronder als eerste jouw naam in en de datum waarop je deze scan hebt ingevuld!!
4.1 Personeelsbeleid: 1.4 funtioneringsprocedure. 9 Competentiescan blz. 1 van 5 Vragen competentiescan POP Leidinggevenden Bij de beoordeling geldt: maak een keuze uit: 1 = o / 2 = m / 3 = v / 4 = rv
Nadere informatieWERKBOEK. compassiechallenge. 10 dagen / minder perfectie meer mildheid. Stephanie van Workum ACT COACH. Naam: Datum:
WERKBOEK compassiechallenge 10 dagen / minder perfectie meer mildheid Stephanie van Workum ACT COACH Naam: Datum: compassiechallenge 10 dagen / minder perfectie meer mildheid Wat fijn dat je meedoet met
Nadere informatieProfessionaliseringstraject voor de LC/LD docent
Amersfoortse Docenten Academie Professionaliseringstraject voor de LC/LD docent in samenwerking met: Professionaliseringstraject voor de LC/LD docent De Academie nodigt jou uit om deel te nemen aan ons
Nadere informatieActief leren voor een beroep
Actief leren voor een beroep Actief leren voor een beroep Activiteiten voor leerlingen in het mbo niveau 3 en 4 Nicolien van Halem Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Ó 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel
Nadere informatieDe dimensies van het coachen
A-H04-def 13-05-2003 16:22 Pagina 25 4 De dimensies van het coachen Lilian Soerel 4.1 Inleiding Het is ondertussen heel geaccepteerd dat managers bij een derde advies inwinnen. Maar is dit coachen? Het
Nadere informatieDiscriminatie op de werkvloer:
Discriminatie op de werkvloer: herkennen, oplossen en voorkomen Discriminatie op de werkvloer: herkennen, oplossen en voorkomen Inhoudsopgave Inleiding 5 Problemen herkennen, oplossen en voorkomen Hoe
Nadere informatieProject: Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel
Project: Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl
Nadere informatieLes 1. Inleiding effectief leiderschap
Inleiding Leiderschap is de goede dingen doen, management is de dingen goed doen. P. Drucker Hartelijk welkom bij het 1op1 programma Effectief Leiderschap. Zoals de titel van het programma al suggereert,
Nadere informatieIk en de maatschappij. Online
Ik en de maatschappij Online Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Mieke Lens Inhoudelijke redactie: Ina Berlet Eindredactie: Daphne Ariaens Titel:
Nadere informatieEinstein en de kunst van... Conflictmanagement. Een zoektocht. Jannie Lammers & Elise Luijcx. Onder redactie van Anne de Graaf & Klaas Kunst
Einstein en de kunst van... Conflictmanagement Een zoektocht Jannie Lammers & Elise Luijcx Conflictmanagement Een zoektocht Jannie Lammers & Elise Luijcx ISBN 978 90 8850 064 0 NUR 808 2010 B.V. Uitgeverij
Nadere informatieEerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl
Eerste uitgave: maart 2015-03-14 Copyright 2015 Saskia Steur Druk: www.drukzo.nl Hoewel deze uitgave met zorg is samengesteld aanvaardt de auteur geen enkele aansprakelijkheid voor schade ontstaan door
Nadere informatieHoud bij het beantwoorden van de vragen steeds je werk in gedachten. Ga na welk antwoord het meest bij je past. Volg je intuïtie!
Voorbij je eigen wijze: Effectief communiceren met metaprogramma s in professionele relaties. Een mooie uitdaging. We willen je als lezer daartoe graag de gelegenheid geven, door middels een zelfonderzoek
Nadere informatieSamenspel en samenklank
Samenspel en samenklank Samenspel en samenklank De besturingsfilosofie en organisatiestructuur van het UMC Utrecht Geert Blijham en Ernest Müter Skipr is een crossmediaal communicatieplatform voor beslissers
Nadere informatieOm te beginnen. Waarom dit boek?
Om te beginnen Waarom dit boek? Leraren in alle onderwijssectoren zijn continu bezig om hun werk onderwijs verzorgen op de best mogelijke manier te doen. Ze hebben hart voor hun leerlingen, hun vak, hun
Nadere informatieLOOPBAAN-ANKERTEST. Wat zijn loopbaan-ankers? Welke baan past bij je?
LOOPBAAN-ANKERTEST Welke baan past bij je? Waarom werk je? Welke aspecten motiveren je in jouw werk? Welke inhoudelijke zaken moet je werk bevatten zodat je het naar je zin hebt en met plezier en resultaat
Nadere informatieInleiding. Inleiding
Inleiding Inleiding Voor jou als professional is het van belang dat je vakkundig kunt presenteren. Dat begint wellicht met jezelf introduceren op een bijeenkomst of het geven van een workshop. Later kan
Nadere informatieOPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG. Een opleiding om hoger op te komen
OPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG 2012 Een opleiding om hoger op te komen 1 OPLEIDING 2012 Ervaring: De training heeft me sterker gemaakt in mijn rol als leidinggevende. Ik heb mijn beleid en doelen
Nadere informatieDoe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken.
Doe de Booest Check Zet de 1e stappen om jouw praktijk te laten groeien en er een echte onderneming van te maken. ü Yes ü No ü Yes ü No Krijg een contstante stroom klanten en verhoog je inkomen ü No Auteurs
Nadere informatieCommuniceren met de achterban
1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk
Nadere informatieEvelien Bos-de Greef en Ruben Vlot
Evelien Bos-de Greef en Ruben Vlot Uitgeverij Jes! Zoetermeer Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Stewardship Council (FSC ) draagt. Bij dit papier is het
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatieQUINN-MODEL. CompetenZa info@competenza.nu www.competenza.nu
QUINN-MODEL In onze adviestrajecten en gesprekken met opdrachtgevers maken wij vaak gebruik van het zgn. Quinn-model. Een handig hulpmiddel om samen, met een zo objectief mogelijke blik, naar het bedrijf
Nadere informatieMijn kind een Kanjer!
Mijn kind een Kanjer! Mijn kind een Kanjer! Help je kind bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden Herberd Prinsen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer
Nadere informatiePubers van Nu! Praktijkboek voor iedereen die met pubers werkt. Klaas Jan Terpstra en Herberd Prinsen
Pubers van Nu! Pubers van Nu! Praktijkboek voor iedereen die met pubers werkt Klaas Jan Terpstra en Herberd Prinsen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer
Nadere informatieEffectief investeren in mens en organisatie. Collegereeks bedrijfskunde voor HR managers
Effectief investeren in mens en organisatie Collegereeks bedrijfskunde voor HR managers Stellingen van Rob Vinke Stelling 1 De kern van de HRM-opdracht is er voor te zorgen dat de ambitie van de organisatie
Nadere informatie21st Century Skills Training
Ontwikkeling van competenties voor de 21 e eeuw - Vernieuwend - Voor werknemers van nu - Met inzet van moderne en digitale technieken - - Integratie van social media - Toekomstgericht - Inleiding De manier
Nadere informatieLEERGANG MIDDLE MANAGEMENT
LEERGANG MIDDLE MANAGEMENT Voor wie? Deze leergang is ontwikkeld voor middle managers in een productieomgeving, die de operatie via bijvoorbeeld lijnmanagers aansturen, motiveren en stimuleren. Wat levert
Nadere informatieGesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager
Gesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager 1 Executive Leadership Foundation - ELF 2005-2011 Dit materiaal mag vrij gebruikt worden, mits netjes de bron wordt vermeld Lastige dingen
Nadere informatieASSERTIVITEIT. beter communiceren vanuit jezelf
ASSERTIVITEIT beter communiceren vanuit jezelf Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij
Nadere informatie11 werkvormen die helpen loslaten
11 werkvormen die helpen loslaten voor en door coaches met passie voor transformatie eindredactie: Hens van Soest COLOFON Uitgeverij: Auteurs: FOTOMISSIE Hens van Soest, Evelien Stadt, Yvonne Drieduite,
Nadere informatieDe zesde rol van de leraar
De zesde rol van de leraar De leercoach Susan Potiek Ariena Verbaan Ten behoeve van de leesbaarheid van dit boek is in veel gevallen bij de verwijzing naar personen gekozen voor het gebruik van hij. Het
Nadere informatieOver Performance Dialogue
Over Performance Dialogue Wij ondersteunen organisaties bij het versterken van de dialoog tussen de organisatie en haar medewerkers over functioneren en presteren. Dit doen wij door middel van training
Nadere informatieMijn goede voornemens! Werkboek
! Werkboek Voor een bruisend en krachtig bedrijfsjaar Marlies van der Meer http://www.meeradvies.com 1 Inhoud Mijn aanbod... 2 Mijn klanten... 4 Mijn inspiratie... 6 Mijn tijdsbesteding... 8 Wie is Marlies
Nadere informatieAPPRECIATIVE INQUIRY Conversaties die bijdragen aan succesvol leren, veranderen en vernieuwen
Nieuwsbrief oktober 2015 APPRECIATIVE INQUIRY Conversaties die bijdragen aan succesvol leren, veranderen en vernieuwen Beste , Appreciative Inquiry (Waarderend Actieonderzoek) is al jarenlang
Nadere informatieVragenlijst voor nieuwe website
Vragenlijst voor nieuwe website Om het jezelf makkelijk te maken, print je dit formulier uit en vul je het gewoon met pen in. Overleg eens met huisgenoten, collega's en vrienden zodat je een juist beeld
Nadere informatieZwanger worden met de Diethild-Methode
Zwanger worden met de Diethild-Methode De Diethild-Methode Deel I Diethild de Vries Natuurlijk zwanger worden Waarom worden anderen zwanger - en wij niet? Nieuwe feiten, praktische adviezen, nuttige tips
Nadere informatieLEERGANG MIDDLE MANAGEMENT
LEERGANG MIDDLE MANAGEMENT Voor wie? Deze leergang is ontwikkeld voor middle managers in een productieomgeving, die de operatie via bijvoorbeeld lijnmanagers aansturen, motiveren en stimuleren. Wat levert
Nadere informatieVoor je begint met bloggen
Voor je begint met bloggen Gemma Kregting, Adviseur online marketing Corporate Communications & Marketing Voor je begint met bloggen Stap 1: Bepaal waar je over wilt bloggen Stap 2: Wie gaat er bloggen
Nadere informatieVliegende start voor (startend) onderwijspersoneel
Cursussen, conferenties en advies Vliegende start voor (startend) onderwijspersoneel Overzicht cursusaanbod voor (startend) personeel in het onderwijs 2009/2010 Volg een cursus bij AOb scholing De AOb
Nadere informatiePersoonlijk opleiding plan
Persoonlijk opleiding plan Een opdrachtgever adviseren Hem vertellen wat jou de beste optie lijkt. Het klopt dat ik deze competenties zo had ingevuld. Ik heb hiermee ervaring doordat ik vaak op forums
Nadere informatieGespreid leiderschap en zelfsturing Bij Dupont de Nemours
Voor een HRM organisatie en werk symposium van betekenis 10-09-2013 Sturen op vertrouwen Leiderschap en HRM voor de nieuwe werkelijkheid Gespreid leiderschap en zelfsturing Bij Dupont de Nemours Over de
Nadere informatieVERANDERING IN UW BEDRIJF? WAT DOET U ERMEE?
VERANDERING IN UW BEDRIJF? WAT DOET U ERMEE? Ondernemer en werkgever zijn. Het ligt dicht bij elkaar, maar is niet hetzelfde. Als ondernemer ziet u de markt veranderen, de techniek en de wensen van de
Nadere informatiedit gaat over mij en mijn vak het is snel en gemakkelijk en je ziet wat je hebt bereikt
nieuw in mijn functie, had ik snel en goed overzicht wat er speelde in mijn team ik heb met COSMO in kaart waar ik zelf voor sta we zien een grote groei van de ontwikkelingen in de teams nu hebben we veel
Nadere informatieCompetent talent in de praktijk
Competent talent in de praktijk Competent talent in DE PRAKTIJK CURSISTENBOEK Talent ontdekken, ontwikkelen & inzetten Competent talent in de praktijk Cursistenboek Talent ontdekken, ontwikkelen & inzetten
Nadere informatieVoorwoord! Wie wil ik helpen?!
Voorwoord Allereerst dankjewel dat je mijn boek hebt gekocht of gekregen en dat je dit ook leest. Dit toont dat jij vooruit wil in het leven en dat je ook actiegericht bent. En actiegerichte mensen halen
Nadere informatieSnel waarde creëren met Scrum
Snel waarde creëren met Scrum Vereniging Stadswerk Gelderland/Utrecht Kennisdeling/Workshop 17 november 2014 Gerard Hoogendijk 2 Vragen? Waarde creatie en vertrouwen door zelfsturing! 3 Samen aan de slag
Nadere informatieDE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT
DE PERFECTE MATCH EEN NIEUWE KIJK OP HET VINDEN EN HERKENNEN VAN TALENT WELKOM PROGRAMMA Welkom Introductie ORMIT Aan de slag! - Myrte Ferwerda - Ingrid van Tienen - Alla Liberova Deel 1: Je kan pas iets
Nadere informatiePersoonlijk opleidingsplan. Hulpmiddelen voor de werknemer
Persoonlijk opleidingsplan Hulpmiddelen voor de werknemer Elk bedrijf heeft bepaalde doelstellingen. Maar ook de werknemers van een bedrijf, jij en je collega s, hebben eigen doelen. Zoals: beter worden
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 5: grip op geld Les 2: waarde
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 5: grip op geld Les 2: waarde Pen en papier? Kosten versus waarde Hoe zou het zijn om echt het geld te verdienen wat past bij de waarde die je levert? Om niet
Nadere informatieE-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk?
Waarom is e-mail marketing belangrijk als zorg-professional? Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag genoeg verdienen om van te kunnen leven. Dat betekent dat het belangrijk voor
Nadere informatieMedewerkerstevredenheidsonderzoek
Medewerkerstevredenheidsonderzoek Ontdek de kracht van feedback! 160+ uitgewerkte voorbeeldvragen 13 thema s Versie 5.00 Email: info@voorbeeldtevredenheidsonderzoek.nl www.voorbeeldtevredenheidsonderzoek.nl
Nadere informatieMasterclass Het Nieuwe Werken op het secretariaat
Masterclass Het Nieuwe Werken op het secretariaat Marianne H.M. Smits AVK Adviesgroep voor Kantooren bedrijfsinnovatie b.v. te Tilburg msmits@avk.nl 06 53 14 51 33 Inspiratie Dag 1: Ontwikkelingen in managementondersteuning
Nadere informatieMET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES
E-blog HR special MET DEZE 6 KEUZES WORDT DUURZAME INZETBAARHEID WÉL EEN SUCCES In duurzaam inzetbaar Door Caroline Heijmans en Teresa Boons, INLEIDING Als je medewerkers en managers vraagt wat zij doen
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieDe TalentenCoach, centrum voor mobiliteit en ontwikkeling
Het beste uit jezelf halen en met plezier werken De TalentenCoach, centrum voor mobiliteit en ontwikkeling Tekst: Fenny Brandsma / Fotografie: Kees Winkelman Wat zijn je talenten en hoe zet je ze effectief
Nadere informatieStoppen met roken Cursus
Stoppen met roken Stoppen met roken Cursus F.A. Willemsen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatieIn de juiste versnelling
In de juiste versnelling.qxp 19-2-2004 12:44 Pagina 3 JUDITH KNIJN In de juiste versnelling Een doe-boek voor meer energie en minder stress Thema, bedrijfswetenschappelijke en educatieve uitgeverij In
Nadere informatieBegeleide interne stage
Ik, leren en werken Begeleide interne stage Deel 2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Marian van der Meijs Inhoudelijke redactie: Titel: Ik, leren
Nadere informatieZO WORDEN VERGADERINGEN INTERESSANT VOOR JE. 4 SIMPELE TACTIEKEN
E-BLOG ZO WORDEN VERGADERINGEN INTERESSANT VOOR JE. 4 SIMPELE TACTIEKEN In carriere Zo worden vergaderingen interessant voor je. 4 simpele tactieken De vergadering is bij uitstek een plaats waar je kunt
Nadere informatieWERKBOEK. Hooggevoeligheid & Mindfulness
WERKBOEK Hooggevoeligheid & Mindfulness Andere boeken van Carolina Bont: Een nieuwe werkelijkheid Hoogsensitiviteit als kracht Versterk je uitstraling Ga voor meer informatie over Carolina Bont en haar
Nadere informatieMeer dan duizend dagen
Meer dan duizend dagen M eer dan duizend dagen Belevenissen van een huisarts in opleiding columns van Liesbeth Kooiman onder redactie van MedNet Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 ISBN 978 90 313 5310
Nadere informatieproject: Omgaan met gedragsproblemen en stoornissen in de jeugdzorg
project: Omgaan met gedragsproblemen en stoornissen in de jeugdzorg Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet:
Nadere informatiePraktijk Werkboek. Retail Trainingen. werkboek met opdrachten en vragen
werkboek met opdrachten en vragen Onderdeel van de Opleidingen Verkopen in de Gemengde Branche en Verkopen in de Speelgoedbranche Retail Trainingen 2 Dit vakinformatieboek is een uitgave van: Vereniging
Nadere informatieDe rol van HR diensten in de beweging naar meer eigenaarschap van onderwijsteam over onderwijskwaliteit
De rol van HR diensten in de beweging naar meer eigenaarschap van onderwijsteam over onderwijskwaliteit Reader ten behoeve van bestuurstafels Kwaliteitsnetwerk mbo op 15 en 16 maart 2017 Uitnodigingstekst
Nadere informatieVOORBEELD. Huurders en asbest. Informatie en tips voor individuele huurders. en bewonersorganisaties. Eerste druk, augustus 2013
Huurders en asbest Informatie en tips voor individuele huurders en bewonersorganisaties Eerste druk, augustus 2013 HUURDERS EN ASBEST Informatie en tips voor individuele huurders en bewonersorganisaties
Nadere informatieDilemmics. Morele Oordeelsvorming. Werkboek. voor medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken
Dilemmics Morele Oordeelsvorming Werkboek voor medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken 2013 Werkboek Morele Oordeelsvorming 1 2014. Dilemmics. Alle rechten van deze uitgave zijn voorbehouden.
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatie