TTA 2018: viruskenner, kennis als antivirus

Transcriptie

1 School: Bedrijf: Titel project:

2 1. De opdracht Opdrachtgever De opdrachtgever is Cirion Foundation, in de persoon van Eric van Gorp, viroloog en infectioloog in het Erasmus MC en initiatiefnemer van de Cirion Foundation. Eric van Gorp in een filmpje van het Rode Kruis: Ondanks verbeterde hygiëne en het beschikbaar komen van effectieve antibiotica en vaccins zijn infectieziekten voor miljoenen mensen over de hele wereld nog steeds een belangrijke oorzaak van ziekte, sterfte en ingrijpende sociaaleconomische achteruitgang. Cirion, opgericht in 2000, bevordert samenwerking tussen locale en internationale experts om zo middels een multidisciplinaire en geintegreerde aanpak oplossingen te creeren voor belangrijke infectieziekten. Cirion initieert en ondersteunt onderzoek en levert middels scholings programma s een belangrijke bijdrage aan kennisoverdracht. Kennis is een belangrijke voorwaarde voor de preventie van infectieziekten. Voor meer informatie over deze stichting: en Like viruskenner op facebook: Situatie Cirion ontwikkelt wereldwijd preventiemethoden en scholing om virusinfecties te bestrijden. Uit onderzoek blijkt dat er latente virussen aanwezig zijn die door maatschappelijke en klimatologische verandering in de toekomst een pandemie kunnen veroorzaken. Cirion wil een onderzoek welke virussen een potentieel risico voor de volksgezondheid kunnen vormen in de toekomst. Cirion vreest dat er naast Zika snel nieuwe virussen opduiken die kunnen leiden tot een pandemie of epidemie. De opdrachtgever wil weten welke virussen dit mogelijk kunnen zijn. Kunnen we dit voorspellen met goed onderzoek en zijn de huidige 2/11

3 preventiemethoden afdoende, of moeten deze op een of andere manier aangepast of nieuw ontwikkeld worden om ons nu al goed voor te bereiden. Prof Dr. Ab Osterhaus van Cirion: Kennis Wees altijd op het ergste voorbereid, zegt Ab Osterhaus. Maar hoe doe je dat? Hoe bescherm je de samenleving tegen het altijd sluimerende gevaar van infectieziekten? Osterhaus: Door alle factoren die een rol spelen bij het ontstaan en de verspreiding van infectieziekten te onderkennen en in kaart te brengen. En door iedereen die kan bijdragen aan de bestrijding van infectieziekten te betrekken bij de nodige praktische maatregelen. Ik heb de reactie op infectieziekten in het verleden wel eens vergeleken met de reactie op de tsunami. Ook daar was vooraf veel kennis beschikbaar. Men kende de gevaren van een zeebeving, maar die kennis lag wereldwijd verspreid in verschillende instituten te verstoffen waardoor de nodige voorzorgsmaatregelen niet op tijd werden genomen. Zo kon het gebeuren dat er geen efficiënt waarschuwingssysteem bestond, terwijl dat systeem, zo blijkt wel uit de doden, er toch écht had moeten zijn. Bron: Zika werd in 1947 ontdekt, maar kwam slechts sporadisch voor in Afrika en zuidelijk Azië. In 2013 waren er een paar kleine uitbraken in Afrika en het westelijke deel van de Stille Oceaan. In mei 2015 meldde Brazilië de eerste besmetting. Daarna ging het snel. Sinds oktober vorig jaar zijn er al minstens 4000 baby s geboren met microcefalie, een te kleine schedel. Bron: xandernieuws.punt.nl Onderzoekers Erasmus MC gaan naar Suriname voor onderzoek Zika Ted Talk Bill Gates: The Next Outbreak: 3/11

4 Opdracht Een preventieadvies op basis van een risicoanalyse van een potentiële pandemie of epidemie en daarbij een advies op het te volgen preventieprotocol. De Technasium TOP Award is een jaarlijkse wedstrijd georganiseerd door Stichting Technasium i.s.m. een landelijke opdrachtgever voor de derde klassen, waarbij een vakkundige jury de resultaten beoordeelt. De jury let bij de beoordeling op een tal van aspecten, die horen bij de opdracht. Voor dit project is een beoordelingsmodel opgesteld dat door de jury wordt gebruikt. 4/11

5 2. Uitwerking opdracht 1. Oriëntatie op verschillende transmissieroutes De opdrachtgever wil een Infographic van de verschillende transmissieroutes waarmee virussen zich kunnen verspreiden van gastheer naar gastheer met twee voorbeelden van levensbedreigende virussen. Daarbij wil de opdrachtgever inzage in de omstandigheden waaronder deze transmissie plaatsvindt. Ziekteverwekkers kunnen via verschillende transmissieroutes op de mens worden overgebracht. De ene ziekte wordt makkelijker overgedragen en is hiermee meer besmettelijk dan de andere. De aard, de ernst en het beloop van de infectie(ziekte) is onder meer afhankelijk van het vermogen van een micro-organisme om een gastheer binnen te dringen, te overleven en zich te vermenigvuldigen. De mate waarin het immuunsysteem in staat is de groei van het infectieuze organisme tegen te gaan speelt een belangrijke rol. Bij een goed functionerend immuunsysteem zal een infectie vaak helemaal niet leiden tot ziekteverschijnselen (asymptomatische infectie). In sommige gevallen treedt echter een chronische infectie op die tot permanente ziekteverschijnselen of zelfs tot de dood kan leiden. Een microorganisme kan zich ook in het lichaam vestigen zonder ziekte te veroorzaken. De gastheer wordt daardoor 'drager' van een micro-organisme. Internationale vakantiereizen, avontuurlijke bush-expedities, exotische consumptiepatronen, sekstoerisme en illegale handel in dieren zijn beruchte risicofactoren om een infectieziekte op te pikken en deze ongemerkt te exporteren. Daarom is alertheid van medici bij onverklaarde klachten die op een infectieziekte kunnen duiden essentieel om een mogelijke uitbraak vroegtijdig te signaleren. De recente uitbraak van Ebola is daarvan een voorbeeld en heeft veel aandacht. Bron: (GGD) 2. Analyse recente pandemieën en epidemieën Eric van Gorp wenst een analyse van een tweetal recente pandemieën en/of epidemieën waarin inzichtelijk wordt welke oorzaken, die te relateren zijn aan bijvoorbeeld politieke, logistieke, maatschappelijke en klimatologische veranderingen of andere one health factoren, deze pandemieën en epidemieën hebben veroorzaakt. Daarbij wil hij de volgende punten besproken zien: de oorsprong van desbetreffende infectie de risico voor de volksgezondheid incidentie en prevalentie van de infectie het verloop en toxicologie verspreiding en transmissie Wat was het gevolgde preventieprotocol One Health approach is een wereldwijde aanpak van infectieziekten gebaseerd op het uitgangspunt dat de gezondheid van mensen, dieren en ecosystemen met elkaar verbonden zijn. Het gaat om het toepassen van een gecoördineerde, samenwerkende, multidisciplinaire en cross-sectorale aanpak om potentiële of bestaande risico's die afkomstig zijn tussen dier en mens-ecosystemen, aan te pakken. 5/11

6 Factoren die onder andere een rol spelen zijn: klimatologische veranderingen humanitaire omstandigheden maatschappelijke omstandigheden politieke en godsdienstige omstandigheden gezond verstand veterinaire omstandigheden Erasmus MC is een One Health Institute die deze aanpak volgt Bron: One Health Global Network: 3. risicoanalyse De opdrachtgever vraagt om een risicokaart op basis van verkregen kennis over transmissie en recente pandemieën en epidemieën. Hij wil weten waar de risico's en belemmeringen zitten, beargumentatie voor welk virus in de nabije toekomst een pandemie zou kunnen veroorzaken en welke factoren transmissie kunnen versnellen. Voorbeeld risicokaart bron: 4. viruskenner Eric van Gorp vraagt om een uitgebreide visuele beschrijving van het risicovirus met daarin aandacht voor de levens- en replicatiecyclus, gastheer, pathologie, virulentiefactoren. Hij wil daarbij een sterkte en zwakte analyse van het bestaande preventieprotocol en bestaande preventiemiddelen. 6/11

7 Elektronenmicroscopische foto van een virusdeeltje dat verkoudheid kan veroorzaken. Bron: Estimating the life course of influenza A(H3N2) antibody responses from cross-sectional 5. preventieadvies Stichting Cirion wil een advies waarin aangeven wordt in hoeverre de bestaande preventiemaatregelen voldoen, wat er nog ontwikkeld moet worden en wat hiervoor nodig is. Daarbij wil de stichting ook een advies op het te volgen preventieprotocol. Afronding opdracht Tijdens een symposium op je school pitch je jullie wetenschappelijke poster met daarop preventieadvies en bijbehorend preventieprotocol. Het beste team van de school wordt uitgenodigd voor de finale van de Technasium Top Award eind mei in... 7/11

8 3. Het beroep Waar werk je? Tijdens dit project werk je als epidemioloog en viroloog aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Het beroep De Epidemioloog is een wetenschapper die zich bezighoudt met de epidemiologie. Epidemiologie betekent letterlijk datgene wat er onder het volk is. Inmiddels heeft het de specifieke betekenis datgene wat er aan ziekte onder het volk is gekregen. Epidemiologie is de wetenschappelijke studie over de verspreiding en de voorkoming van ziekten onder de bevolking. De Epidemioloog richt zich niet zozeer op de diagnose en de behandeling van ziekten, maar doet onderzoek naar wie er door de ziekte getroffen wordt en welke factoren hier mogelijk een rol bij spelen. Bij deze factoren kun je denken aan geslacht, leeftijd, voeding en eventuele besmettingsbronnen. De Epidemioloog maakt gebruikt van statistische methodes om zo achter de beïnvloedende factoren, verspreiding en eventuele voorkoming van besmettelijke en niet-besmettelijke ziekten te komen. Mogelijk kan de Epidemioloog hierdoor een rol spelen bij de preventie en bestrijding van deze ziekten. Het kunnen analyseren van grote databestanden en het uitvoeren van statistische analyses zijn belangrijke vaardigheden voor de Epidemioloog. Naast de algemene term Epidemioloog zijn er twee verwante functies: - klinisch Epidemioloog - veterinair Epidemioloog De klinisch Epidemioloog onderzoekt groepen mensen om zo het stellen van diagnoses en prognoses te optimaliseren en behandelingen te evalueren. De veterinair Epidemioloog doet onderzoek naar de beïnvloedende factoren, voorkoming en verspreiding van ziekten bij vee. Virologie is de studie naar virussen en hun eigenschappen. Een viroloog is iemand die deze studie verricht. Het werk van een viroloog wordt als belangrijk ervaren, omdat virussen een grote bedreiging voor de gezondheid kunnen zijn en wetenschap over deze virussen kan bijdragen aan het verminderen van de kans op gezondheidsrisico s. De precieze werkzaamheden van een viroloog hangen sterk af van de organisatie waarvoor de viroloog werkzaam is. Het kan zijn dat een viroloog laboratorisch onderzoek naar virussen bij een bepaald type ziekte doet, maar het kan ook zijn dat een viroloog betrokken is bij het maken van een plan om verspreiding van bepaalde virussen tegen te gaan en een viroloog kan betrokken zijn bij de behandeling van patiënten met een virusinfectie. Informatie over opleiding Epidemiologie is een masteropleiding die onder andere wordt aangeboden aan het VUmc en de Universiteit van Utrecht. Het masterprogramma epidemiology gaat over toegepast (bio)medisch onderzoek en menselijke of veterinaire medicijnen op het gebied van de verspreiding van gezondheid en ziekteverschijnselen. In de master epidemiology verwerf je buitengewone kennis en praktische vaardigheden op het gebied van epidemologisch onderzoek gebaseerd op een solide basis van gezondheidsonderzoek en ziektebestrijdingsprogramma's. Aan de orde komen 8/11

9 onderzoeksvormen, implementatie, kwantitatieve analyse en de uitwerking op menselijke en veterinaire medicijnen en de algehele gezondheid. Het tweejarige programma bestaat uit theorievakken als 'Study design' en 'Modern methods in data analysis'. Daarnaast kies je een van de vijf specialisaties: Clinical epidemiology, Veterinary epidemiology, Epidemiology of infectious diseases, Pharmacoepidemiology en Environmental & occupational epidemiology. Naast de uitvoering van een groot onderzoeksproject, sluit je je master af met een masterthesis, gebaseerd op literatuuronderzoek over een relevant onderwerp. Je laat zien dat je een hypothese kan opstellen en kritisch evalueren, je resultaten kan analyseren en interpreteren, je eigen inzichten op papier kan zetten en conclusies kan trekken die weer kunnen leiden tot nieuw onderzoek. 9/11

10 4. Beoordeling Productbeoordeling De productbeoordeling gaat over de prestatie van het team. Alle leden van het team krijgen voor het eindresultaat hetzelfde cijfer. Het cijfer voor de productbeoordeling is 50% van het eindcijfer voor dit project. De productbeoordeling bestaat uit het werkstuk en de presentatie. De opdrachtgever kan het werkstuk mee beoordelen, maar de docent bepaalt uiteindelijk het cijfer van de productbeoordeling. Het werkstuk wetenschappelijke poster preventieadvies relatie risicoanalyse en preventieadvies Presentatie Tijdens de presentatie op school krijgt jullie team de gelegenheid om tijdens een pitch jullie poster toe te lichten en te onderbouwen. Benadruk hierin jullie preventieadvies en onderbouw op basis van jullie vooronderzoek hoe jullie tot dit advies zijn gekomen. Procesbeoordeling De procesbeoordeling gaat over de competenties van ieder teamlid. Elk teamlid werkt aan zijn eigen competenties en ontwikkelt zijn aandeel in het groepsproces. Het cijfer van de procesbeoordeling is 50% van het eindcijfer van dit project. De procesbeoordeling bestaat uit een beoordeling door het team, een beoordeling van jezelf en een beoordeling van je docent. De docent bepaalt uiteindelijk het cijfer van de procesbeoordeling. Beoordeling van jezelf Formulier_procesbeoordeling jezelf.pdf Beoordeling door het team Formulier_procesbeoordeling team.pdf Beoordeling door docent Inventief zijn Doorzetten Procesgericht werken Kennisgericht werken 10/11

11 Aanvullende informatie voor de beoordeling Andere vakken In dit project wordt een wetenschappelijke poster als eindproduct gevraagd. Gebruikelijk in de onderzoekswereld, minder op de middelbare school. Betrek het vak nederlands erbij om te ondersteunen bij het maken van deze poster en bij het voorbereiden op een pitch. Ook is een link met biologie een logisch omdat er veel kennis over het menselijk afweersysteem wordt gevraagd. Organisatie Van iedere school wordt het beste team uitgenodigd om deel te nemen aan de landelijke finale. Tijdens deze finale krijgt iedere team kort de tijd om de poster en het preventieadvies te pitchen voor een deskundige jury.. De 10 beste teams gaan door naar de finaleronde waarin tijd is voor een iets uitgebreidere presentatie. 11/11