Informatieoverload buitenspel: hoe creëer je breinvriendelijke lessen?
|
|
- Nora Smets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Expertise 2013, jaargang 7, nummer 4 Informatieoverload buitenspel: hoe creëer je breinvriendelijke lessen? Ellen Darricarrère In het tweede deel van deze cyclus ben ik in gesprek en aan het werk met Chantal de Haas. Zij is docent Business Skills en studieloopbaancoach bij de Hogeschool Rotterdam. Ik heb haar uitgedaagd om haar lessen Adviseren die zij aan studenten Mediatechnologie geeft, breinvriendelijk te maken. Bij breinvriendelijk leren gaat het om leren van binnenuit, waarbij je aansluit bij de kennis en ervaring die al in iemand aanwezig is. Als je die naar boven kunt halen en daar een leerdoel of - vraag uit kunt formuleren, kan de nieuwe informatie direct aanhaken op wat er al aanwezig is. Dat creëert ruimte en tijd in het denken, het zorgt voor overzicht en inzicht, het zorgt ervoor dat er weinig tot geen losse eindjes zijn en het stimuleert de creativiteit. Kortom, op deze manier voorkom je dat je te veel informatie op de studenten loslaat. Het te veel mist vaak de verbinding met het grotere plan van een student. Dan zijn er te veel losse eindjes die in het geheugen rondzwerven. Daar houdt ons brein niet van, allerlei losse opdrachten, kleine taakjes en to do lijstjes. Het maakt ons improductief en heeft bovendien een grote invloed op de leervreugde. De verwarring van Chantal in het werk op het HBO Aan het begin van ons interview is de verwarring nog van Chantals gezicht af te lezen. De les die ze in gedachten heeft, gaat over het adviesproces. Dat is best droge kost en Chantal vraagt zich dan ook af hoe ze deze les anders kan insteken dan normaal en zodanig, dat alle studenten zich betrokken gaan voelen bij het onderwerp. De ervaring heeft al vele malen geleerd dat noch zij zelf, noch de studenten geïnspireerd raken door een powerpoint met plaatjes en steekwoorden. Bovendien blijft de vraag in haar hoofd klinken: hoe breng je nu de vragen van studenten terug in de lessen? Het is duidelijk: de les heeft een ander begin nodig. Maar hoe anders? 1
2 Orde in de verwarring scheppen: de kracht van het geheugenkasteel Tijdens de lesvoorbereiding ga ik met Chantal aan de slag met het maken van haar geheugenkasteel. Hierbij begeleid ik haar middels een visualisatie naar het vinden van haar eigen beeld over hoe haar informatie geordend is, met betrekking tot het vak Adviseren. Haar kasteel presenteert zich in een hele andere vorm, namelijk in die van een boom. Ik merk dat vaker bij mensen en kinderen, dat het brein heel associatief is en het plaatje geeft dat echt bij die persoon past. Zo heb ik waterkastelen, sterrenhuizen, getallenstruiken en magische bouwsels voorbij zien komen. Een boom geeft helderheid over informatieordening Chantal s boom geeft haar meteen helderheid over waar ze bepaalde informatie kan vinden. Het plaatje helpt haar ook om te zien waar ze met haar aandacht is in haar kasteel en welke kant ze op wil bewegen. Ze ziet de grotere lijn waar alle details aan vast zitten. Je kunt het vergelijken met een TomTom: je hebt een plaatje van de route die jij wilt volgen. We doen een opstelling met het geheugenkasteel van Chantal, waarbij we op zoek gaan naar de verbinding tussen haar vraag en de informatie uit haar boom. Het wordt duidelijk dat zij het thema verwarring centraal wil stellen in haar les; ze wil de les beginnen met het delen van haar eigen verwarring in de lesvoorbereiding. Tijdens de opstelling stuit ze ook op een andere verwarring: die van het collectief versus het individu. Ze geeft aan dat de verwarring heel zwaar aanvoelt. Als ik doorvraag, kom ik er achter dat zij de collectieve verwarring ervaart. Ik geef haar aan dat deze collectieve verwarring te groot en te zwaar is om mee te werken en dat ze die mag teruggeven aan het grotere geheel. Dat ze zich mag richten op haar persoonlijke verwarring (zie uitleg in kader). Ik zie dat dit haar oplucht en ze kijkt nu ook helder uit haar ogen. Ze heeft nu het begin van haar les duidelijk. Dat is altijd een vraag die ik voorop stel: wat is je missie voor de les? Daarnaast vraag ik haar ook wat zij als eindresultaat van de les voor zich ziet. En nu op naar het toepassen in de les. Ik ben benieuwd hoe dat haar vergaat. Toepassing in de les: de student wakker maken Chantal is geïnspireerd geraakt en past het geleerde direct toe in haar lessen over Adviseren aan een klas met zo n 12 derdejaars studenten Mediatechnologie. Ze begint haar eerste les op een compleet andere manier dan gewoonlijk. Niet de computer met een presentatie aanzetten, maar de menselijke computer in het fysieke lichaam activeren. Ze neemt de studenten mee in een visualisatie over het lesonderwerp. Hierdoor wordt zoveel mogelijk persoonlijke informatie over het onderwerp naar boven gehaald. Daarna maken ze 2
3 hiervan een mindmap of tekening. Deze aanloop naar de inhoud van de les maakt dat de binnenwereld van de student wakker wordt gemaakt, zodat er vragen uit naar voren komen en er nieuwe informatie aan gekoppeld kan worden. Vervolgens geven enkele studenten een presentatie over hun mindmap. Hierdoor komen er vanzelf vragen naar boven zoals: hoe objectief of subjectief mag je zijn als adviseur? Er komen vanzelf discussies op gang. Chantal doet hier met veel passie verslag over aan mij. De tweede les heeft dezelfde insteek en gaat dit keer over het onderwerp Advies en Verwarring. En u raadt het misschien al: er ontstaat ook verwarring en weerstand in de groep. Dit is een kans voor Chantal om het omgaan met verwarring en weerstand als adviseur bespreekbaar te maken en het onderwerp te verbinden met hun persoonlijke ervaringen. Dat gaat niet van een leien dakje deze keer en al tijdens de visualisatie aan het begin van de les zijn er studenten die niet mee doen en zitten te geiten. Stevig als een boom haakt Chantal in op wat er is en ze komt er na doorvragen achter dat de hele groep ontevreden is over de lessen van meerdere vakken die ze dit kwartaal krijgen en dat ze hierdoor allemaal gedemotiveerd raken. Ze weet dit in goede banen te leiden en zelfs zo dat de groep een adviesrapport gaat schrijven over de onvrede over de lessen en hoe ze hun motivatie weer terug kunnen krijgen. Systemische- en persoonlijke verwarring, hoe zit dat dan? Kenmerk van een systeem is dat het uit een verzameling elementen bestaat, waardoor het geheel andere eigenschappen bezit dan de som der delen. De elementen samen vormen een wetend veld waarin informatie door tijd en ruimte met elkaar verbonden is 1. Denk maar aan je lichaam: je bent meer dan de som van al je orgaansystemen. Je bent een individu dat weer deel uitmaakt van een groter familiesysteem. Zo is er op de hele planeet een natuurlijke ordening waarin diverse kleinere systemen weer deel uitmaken van een groter (eco)systeem. Een voordeel van een systeem is, dat het veiligheid en structuur biedt. Het systeem of collectief schept randvoorwaarden die het individu alleen niet kan behalen. Denk maar eens aan de kracht van een kudde paarden. Door samen te werken, verhoogt de kudde zijn overlevingskansen. Het systeem waarin wij leven op dit moment verkeerd echter in meerdere lagen in een crisis en is op zoek naar nieuwe mogelijkheden en samenwerkingsvormen. Voor Chantal werd het in de opstelling van haar geheugenkasteel al snel duidelijk dat zij dreigde te verdrinken in de systemische verwarring. Deze verwarring is te groot voor een individu en kan maken dat je je machteloos voelt. Ik geef haar aan dat ze de systemische verwarring terug kan geven aan het grotere systeem, zodat ze alleen haar persoonlijke verwarring overhoudt. Dat is iets waar ze wel iets mee kan omdat het van haar is. Informatie overload buitenspel Ondanks dat de tweede les pittig is, heeft deze een mooie opbrengst. Zo brengt het werken vanuit het thema verwarring studenten vanzelf weer tot helderheid over wat ze wel willen. Maar ook komen ze zo van binnenuit bij de adviseursdilemma s die ze in de praktijk ook zeker 1 Naar Rupert Sheldrake, een Engelse celbioloog die het concept van het morfisch veld heeft ontwikkeld 3
4 tegen zullen komen. Een daarvan is overduidelijk: hoe om te gaan met weerstand? Ook gaan ze stap voor stap hun eigen aandeel zien en welk effect dat heeft in een adviestraject. Chantal vertelt zeer enthousiast dat ze ziet en voelt dat deze nieuwe manier van lesgeven de studenten terug helpt naar hun eigen essentie, waardoor vanzelf vragen ontstaan. Ook merkt zij op dat hierdoor iedereen gelijkwaardig meedoet en bijdraagt aan de les en het leren van elkaar. En niet minder belangrijk: dat zij zo bij haar eigen kracht en inspiratiebronnen komt. Last but not least, dat haar grote wens uitkomt en dat is dat studenten van binnenuit met leervragen komen. Bovendien wordt op deze wijze de informatieoverload buitenspel gezet. Herken jij iets in dit verhaal? Ben jij ook een pionier, op zoek naar nieuwe mogelijkheden om lessen echt aan te laten sluiten bij de kennis, ervaring en inspiratie van studenten? Of zou je het graag willen zijn maar weet je niet hoe? Heb jij ook andere ideeën waarbij je meer vanuit jouw essentie vorm wilt geven aan je werk in het HBO? Graag komen Chantal en ik met je in contact, zodat we de krachten kunnen bundelen, elkaar kunnen inspireren en steunen. Stuur een mail naar waarin je de volgende vragen kort beantwoord: Wie ben je en waar werk je? Wat zou je graag anders willen doen in je lessen? En wat inspireert jou? We horen graag van je. Mijn verwarring bij het schrijven van een artikel. Vanuit mijn schoolverleden, waarin spelling niet mijn sterkste kant was, heb ik in de loop der jaren een aversie opgebouwd tegen het in woorden op papier zetten van mijn gedachtegang. Als kind al, tekende ik liever of gaf op een andere creatieve manier uiting aan mijn binnenwereld. Maar dat was iets wat voor schoolresultaten niet echt mee telde. Jarenlang ben ik als het ware op de vlucht geweest, heb ik de woorden op papier ontweken en de deur van die kamer dicht gedaan. Maar zie hier, ik ben terug met mijn woorden, mijn verhaal in deze artikelenreeks. De orde in mijn geheugenkasteel is herstelt en de deur van mijn taalkamer is weer open. Illustratie: Een blik in mijn taalkamer 4
5 Ellen Darricarrère is systemisch leercoach en expert in het mindmappen van geheugenkastelen. Zij begeleidt mensen die de verbinding met zichzelf willen bekrachtigen of herstellen, om van daar uit een brug naar het collectieve onderwijssysteem te maken. Ze is in co-creatie met het stromende onderwijscollectief en hartverwarmendwijs: Zie voor meer informatie en data. In mei en juni verzorgt Ellen Darricarrère een workshop Geheugenkastelen Mindmappen: Op 17, 24, 31 mei en 14 juni van tot uur in Leiden.. 5
Hoe blijf je in het tijdperk van informatieoverload fit en opgeladen aan het werk in het HBO?
Expertise 2013, jaargang 7, nummer 3 Hoe blijf je in het tijdperk van informatieoverload fit en opgeladen aan het werk in het HBO? Ellen Darricarrère Hoe blijf je als docent en student energiek en met
Nadere informatieNatuurlijk Leren, het ei van Columbus
Expertise 2013, jaargang 7, nummer 5 Natuurlijk Leren, het ei van Columbus Ellen Darricarrère Natuurlijk Leren is een inspiratiebron voor het fysieke lichaam van de mens. Alle zintuigen en waarnemingen
Nadere informatieDag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping
Dag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping Zodra je er op gaat letten zie je dat veel toespraken eigenlijk heel onnatuurlijk overkomen. De spreker staat kaarsrecht achter zijn spreekgestoelte. Hij duikt
Nadere informatieVoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips
VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere
Nadere informatieVoor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken
Voor een groep Korte Workshop Time-management Slim Werken + Creatief Werken edere dag een SlimWerken.COM Julianapark 48-5 5046 GB Tilburg T 013-5770495 M 06-27326562 E contact@slimwerken.com W www.slimwerken.com
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieBij u schuil ik, u bent mijn schild,
Bij u schuil ik, u bent mijn schild, in uw woord stel ik mijn hoop. Psalm 119:114 inleiding Laten we eerlijk zijn: het is niet zo eenvoudig om regelmatig uit de Bijbel te lezen en te bidden. Onze volle
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,
Nadere informatieIk-Wijzer Ik ben wie ik ben
Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,
Nadere informatieCursus Spirituele en Mediamieke Ontwikkeling 2
NIEUWSBRIEF 14 februari 2015 1 Lieve mensen, Iedere dag is een dag van de liefde, om degenen om je heen te vertellen hoeveel je van ze houdt, het leven in je hart te koesteren en te genieten van de grote
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatieHet Sectorwerkstuk 2015-2016
Het Sectorwerkstuk 2015-2016 Inhoud Inleiding... 3 Het Sectorwerkstuk... 4 De opbouw... 4 De voorbereiding... 5 Het onderzoek... 6 De verwerking... 7 De presentatie... 7 Het filmpje... 7 Het werkstuk...
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieWorkshop collage Onderwijs - Interieur en kinderen door Mo-Yin Styling
Workshop collage Onderwijs - Interieur en kinderen door Mo-Yin Styling In jouw kleuren, materialen, beelden, geuren, de natuur, de wind, en je dromen. De workshop die Mo-Yin geeft heeft verschillende thema
Nadere informatieDe Budget Ster: omgaan met je schulden
De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE
Nadere informatieJe gedachten gestructureerd op papier
Online training: Je gedachten gestructureerd op papier Start: 14 september 2015 Een online programma, mét coaching, voor ondernemers en werknemers Voor als je logisch opgebouwde teksten wil leren schrijven,
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieVoorwoord 9. Inleiding: Hello 12. Hoofdstuk 1: Mindmap de Mind-app 20
Inhoud Voorwoord 9 Inleiding: Hello 12 Hoofdstuk 1: Mindmap de Mind-app 20 Mind-app 21 De kracht van de mindmap 22 Overzicht en inzicht 22 Ordenen, onthouden en bedenken 23 Een mindmap voor alles! 24 Gebruik
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieMeten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid
Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel
Nadere informatieHoe motivatie werkt en draagvlak groeit
Hoe motivatie werkt en draagvlak groeit Toelichting Hierbij een compilatie van diverse artikelen over motivatie, draagvlak en verandertrajecten voor de interne coördinator cultuureducatie ICC. 1 Hoe werkt
Nadere informatieZorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.
Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieLeiderschap vanuit systemisch perspectief
Waar ideeën en activiteiten rond ziel en zakelijkheid samenkomen op een prachtige plek, vanuit een geïnspireerd netwerk 4-daagse training: Leiderschap vanuit systemisch perspectief Het leven wordt voorwaarts
Nadere informatieJenny Lindhout * illustratie & grafisch ontwerp verzorgt beeld en ontwerp van
Jenny Lindhout * illustratie & grafisch ontwerp verzorgt beeld en ontwerp van Werkwijze bij het ontwikkelen van een huisstijl Een huisstijl laten maken doe je niet elke dag. In deze beschrijving staat
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieAdinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële
Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,
Nadere informatieVoorstelling Onafhankelijk Leven vzw
Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het
Nadere informatieNaslagwerk KOERS. Producten van dit documenten zijn:
Naslagwerk KOERS Dit document is bedoeld om ieder individu een eigen beeld te laten formuleren van de eigen koers als werkend mens en vervolgens als functionaris. Daarna kun je collectief de afdelingskoers
Nadere informatiePRESENTEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier PRESENTEREN in meervoud. - Gebruik je hoofdletters
Nadere informatieVragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012
Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Toelichting Beste leerling, Jij zit in de Eureka!-klas. We zijn benieuwd naar jouw mening. Die kun je geven in deze vragenlijst. Die bestaat
Nadere informatieJouw praktische weg naar het hbo. Onderdeel van AOC Oost
Jouw praktische weg naar het hbo Onderdeel van AOC Oost 2014 2015 2Informatie Het Groene Lyceum 2014-2015 Lekker praktisch bezig zijn maar wel op een hoog niveau. Is dat ook voor jou de leukste route naar
Nadere informatieBlok 1 - Introductie
Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd
Nadere informatieSTAP 1 (tijd: 1 uur, Punten 5)
SECTORWERKSTUK HANDLEIDING Je gaat beginnen aan het sectorwerkstuk dat verplicht is binnen onze opleiding. Dit werkstuk gaat over het beroep dat in jouw sector ligt. Aan de hand van het volgende stappenplan
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke
Nadere informatieUnderstanding Design WG04! Begrijpen wat ontwerpen is > Gericht vragen
Understanding Design WG04! Begrijpen wat ontwerpen is > Gericht vragen WG 04: woorden en woorden verbeelden Oefening woorden: interview Oefening: karakteristiek tekenen Oefening: woorden verbeelden Feedback
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatieLesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo
Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Bespreek met vakdocenten mogelijkheden om leerlingen in de vaklessen feedback over zichzelf te laten vergaren. Deel Vaardigheid:
Nadere informatieEEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK
EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK INHOUD Over ons 1 Finance 2 Business support 3 Voorbereiding 4 De juiste indruk achterlaten 5 Het sollicitatiegesprek 7 Sollicitatievragen beantwoorden 8 OVER ONS Walters
Nadere informatieOpleiding. systemische pedagogiek. Bert Hellinger Instituut Nederland
Opleiding systemische pedagogiek Bert Hellinger Instituut Nederland Inleiding Het systemisch fenomenologisch werk met opstellingen heeft in Nederland zo langzamerhand zijn plek gekregen. De opstellingen
Nadere informatieWorkshop Solliciteren
Workshop Solliciteren Haagse Hogeschool Maandag 4 maart Saskia Slotboom Poll - Ik heb al een stageplek - Ik heb ideeën over waar ik stage wil lopen - Ik heb nog geen idee Workshop Solliciteren Tips om
Nadere informatieCoachvaardigheden, onderzoeken, adviseren en verkopen
Training Coachvaardigheden Coachvaardigheden, onderzoeken, adviseren en verkopen Veel professionals doen tijdens hun carrière een beroep op een coach. Soms omdat ze vastgelopen zijn en niet weten welke
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieOnline Psychologische Hulp Overspanning & Burn-out
Online Psychologische Hulp 2 Therapieland 3 Therapieland Online Psychologische Hulp In deze brochure maak je kennis met de online behandeling Overspanning & Burn-out van Therapieland. Je krijgt uitleg
Nadere informatieEffectief Communiceren NPZ-NRZ
Hand-out Workshop Effectief Communiceren NPZ-NRZ De kracht van aandacht 10 mei 2011 Nu vind ik mezelf wel aardig Als je eenmaal ziet dat het zelfbeeld van een kind positiever wordt, zul je al gauw zien
Nadere informatieSta zonder twijfels en vragen, vol overtuiging en vreugde, in jouw authentieke kracht! Dit zegt een enthousiast gebruiker van deze planner:
Boetseweg 47 7895 AV Roswinkel telefoon: 0591 785 780 www.jolandalinders.com e-mail: info@jolandalinders.com IBAN: NL32 KNAB 0729 6439 99 BIC: KNABNL2H KvK nummer: 59561742 BTW nummer: NL155366701B02 Alsjeblieft!
Nadere informatiestimuleert ondernemerschap BRochure STEVE
BRochure STEVE 2015/2016 DreamStorm presenteert STEVE het introductie programma ondernemend leren Steve is een individueel lesprogramma voor studenten in het Middelbaar Beroeps Onderwijs. In 12 lesuren
Nadere informatieDoelen Bereiken. Van wens naar doel en van doel naar realiteit in 6 stappen. Greater Potentials Ltd. 2007 Koenraad Rau http://www.zensatie.
Doelen Bereiken Van wens naar doel en van doel naar realiteit in 6 stappen Inleiding: - Doelen Bereiken Van Wens Naar Doel En Van Doel Naar Realiteit In 6 Stappen. In dit programma zal ik je verschillende
Nadere informatieD e i n d e l i n g v a n j e w e b s i t e
T e k s t e n i n d e l i n g v a n j e w e b s i t e 4 D e i n d e l i n g v a n j e w e b s i t e Welke webpagina s heb je nodig? De homepagina, deze noem je Home Blog Diensten of producten Salespage
Nadere informatieHet Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven
Het Grote Interactiespel voor Kinderdagverblijven Ben je een betrokken leidinggevende, docent, trainer of coach die (aankomend) pedagogisch medewerkers wil stimuleren om de belangrijkste pedagogische vaardigheden
Nadere informatieBezinning & Bezieling
Bezinning & Bezieling + Even op adem komen.. Stel je eens voor hoe zou het zijn om volledig te kunnen genieten van het leven? Niet meer in de kramp te schieten door allerlei belemmerende overtuigingen
Nadere informatieInspiratie om te dromen, angsten los te laten en doelen te bereiken Seminar Grensverleggend leven
Inspiratie om te dromen, angsten los te laten en doelen te bereiken Seminar Grensverleggend leven Het geheim achter het succes van Alpe d'huzes Coen van Veenendaal Coen is ondernemer en initiatiefnemer
Nadere informatieJuf, wat gaan we eigenlijk leren? Jouw vakkennis - hun basis
Juf, wat gaan we eigenlijk leren? Jouw vakkennis - hun basis Inleiding: Al eerder schreef ik het ebook `het kan zonder groepsplan`. In veel scholen ervaren leerkrachten het maken van groepsplannen als
Nadere informatieInspirerend Presenteren
Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En
Nadere informatieWil jij nog meer sportplezier bij jouw verenigingen?
Wil jij nog meer sportplezier bij jouw verenigingen? Scoor dan met ons topaanbod! Een programma van sportbonden en NOC*NSF dat sportief gedrag stimuleert en ongewenst gedrag aanpakt. Vraag kinderen waarom
Nadere informatieHet bepalen van je waarden: Stap voor stap
Het bepalen van je waarden: Stap voor stap Het Demartini Waardebepaling Proces TM is een multi-step proces waarin je je antwoorden blijft verfijnen tot je hiërarchie van waarden uiteindelijk glashelder
Nadere informatieVragenlijst: Wat vind jij van je
Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op
Nadere informatiemaandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30
Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieNetwerkmarketing school VIDEO MARKETING
Netwerkmarketing school VIDEO MARKETING In deze training Waarom je video marketing dagelijks moet gebruiken Richtlijnen om video s te maken die leads genereren De grootste fouten die jij niet wil maken
Nadere informatieOefenen 1 punt verdienen Onderwerpen van de presentaties
Presenteren vmbo-4 Presenteren is aan de ene kant een kunst de één is er beter in dan de ander maar aan de andere kant valt of staat elke presentatie met een goede voorbereiding en veel oefening. Bij presenteren
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieInterview Han van der Maas
Interview Han van der Maas Voor mij is programmeren een essentiële tool, zoals hamer en spijkers voor een timmerman 272 Interview Hoe ben je zelf geïnteresseerd geraakt in programmeren? Pas op de universiteit,
Nadere informatieBeslis zelf over je toekomst!
Beslis zelf over je toekomst! Is deze folder voor jou? Elk jaar komen vele jongeren van school met een havo, vwo of mbo niveau 2 diploma. Behoor jij bij deze groep? Dan is deze folder niet voor jou bestemd.
Nadere informatieHoe maak ik een werkstuk?
Hoe maak ik een werkstuk? Stap 1: Onderwerp en vraag Voordat je kunt beginnen met het maken van een werkstuk, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Als je een onderwerp hebt gekozen ga je bedenken wat
Nadere informatieRespectvol reageren op gevoelens
OPDRACHTFORMULIER Respectvol reageren op gevoelens Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
Nadere informatieJe doel behalen met NLP.
Je doel behalen met NLP. NLP werkt het beste als al je neurologische niveaus congruent zijn. Met andere woorden: congruent zijn betekent wanneer je acties en woorden op 1 lijn zijn met je doelen, overtuigingen,
Nadere informatieTest: Je ouders als studie oriëntatiecoach
Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw
Nadere informatieWaar hebben we het over? 18-12-2015. Workshop tennisouders Hoe spreek ik ouders aan op hun gedrag? Doelen. 18 December 2015. Programma.
Doelen Workshop tennisouders Hoe spreek ik ouders aan op hun gedrag? 18 December 2015 Weten welk oudergedrag goed is voor de mentale ontwikkeling van een kind Weten hoe je ouders kunt aanspreken op ineffectief
Nadere informatieOnderhandelen en afspraken maken
OPDRACHTFORMULIER Onderhandelen en afspraken maken Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
Nadere informatieZorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl
Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach
Nadere informatieOefeningen bij Masterclass Organisatieopstellingen
Oefeningen bij Masterclass Organisatieopstellingen Kennismaken met opstellingen Deze oefening werkt goed als eerste kennismaking met opstellingen. Dit is een hele goede oefening om mensen te laten ervaren
Nadere informatieTot een geloofsgesprek komen. I Ontmoeten
Tot een geloofsgesprek komen I Ontmoeten Het geloofsgesprek vindt plaats in een ontmoeting. Allerlei soorten ontmoetingen. Soms kort en eenmalig, soms met mensen met wie je meer omgaat. Bij de ontmoeting
Nadere informatieWelke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen:
Welke meningen over reclame staan tegenover elkaar? Teken een verbindingslijn tussen de 2 zinnen die bij elkaar horen: Reclame is cool en gaaf! Reclame geeft nuttige informatie Reclame laat zien hoe het
Nadere informatieken jezelf en en verbeter je relaties met anderen
DISC KLEURENTRAININGEN: ken jezelf en en verbeter je relaties verbeter met anderen je relaties met anderen Waarom klikt het met de ene persoon direct en verloopt het contact met andere altijd moeizaam?
Nadere informatieEEN MATRIX VAN KRACHTEN HOE (HER-)ONTDEK IK MIJN EIGEN MOGELIJKHEDEN? Werkwinkel Vlaamse Hersteldag 3 december 2013
EEN MATRIX VAN KRACHTEN HOE (HER-)ONTDEK IK MIJN EIGEN MOGELIJKHEDEN? Werkwinkel Vlaamse Hersteldag 3 december 2013 Filip Abts: een korte voorstelling Wie ik ben? Wat ik kan? Wat ik weet? Wat ik heb? Wat
Nadere informatiewerkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen?
werkblad Scheldeberoep verkennen Veel beroepen hebben met de Schelde te maken. Welk beroep zou jij verder willen verkennen? Noteer ook 2 reservekeuzen: 1. 2. 1. Wat weet je al van dit beroep? Schrijf het
Nadere informatieDOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN
STUDIELOOPBAANBEGELEIDING DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN BUSINESS BENCHMARK COMMUNICATIEMIDDELEN INLEIDING COMMUNICATIE PROJECTMATIG WERKEN PRESENTEREN
Nadere informatieopleiding Leergang Train de Trainer Trainers in
Trainers in opleiding Leergang Train de Trainer Het is niet de sterkste die overleeft, ook niet de slimste, maar degene die het meest openstaat voor verandering. Unieke insteek! De wereld om ons heen verandert
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieChaotische werkplek. Organiseer je werkplek! Wat laat je achter? Clear desk. Ordenen de moeite waard?
Chaotische werkplek Organiseer je werkplek! Minder stress door goed werkplekbeheer: over puin ruimen, orde scheppen en werk verzetten. Wat is de kern het probleem? Hoe herken je het? Waarom levert dat
Nadere informatieDocument vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2:
Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4 Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Leerlingen raken vertrouwd met het presenteren voor een groep Leerlingen raken vertrouwd
Nadere informatiestimuleert ondernemerschap BRochure albert
BRochure albert 2015/2016 DreamStorm presenteert albert het introductie programma ondernemend leren Albert is een individueel lesprogramma voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. In 12 lesuren krijgen
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 1: van missie naar business
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 1: van missie naar business Pen en papier? Het begint met een missie Dit is een korte maar wel heel belangrijke les over de rol van
Nadere informatieVisie is de fundamentele kracht die al het overige aanstuurt.
Visie op cultuureducatie INLEIDING Visie is de fundamentele kracht die al het overige aanstuurt. De kracht van visie is ongelofelijk! Teams en organisaties met een duidelijk missiegevoel presteren opvallend
Nadere informatieAanleiding projectweken. Gewenste kaders van een projectweek. Het proces
Aanleiding projectweken In het kader van talentontwikkleing en werken met 21 eeuwse vaardigheden zijn leerkrachten zich aan het ontwikkelen en professionaliseren naar nieuwe, innovatieve vormen van onderwijs.
Nadere informatieScoren met communicatie
Focus op je klant Scoren met communicatie Inleiding Druk, druk druk Ik hoor vaak van ondernemers: ik ben druk, druk, druk, maar waarmee eigenlijk? Tijd maken om mijn doelen te bereiken. sneeuwen regelmatig
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieLeergang Authentiek Leiderschap
Begeleider: Willem Sarlemijn Adres: Jisperweg 53A 1464 NG Westbeemster Tel: 072 5020354 Thema s die in de modules aan de orde komen zijn:, Vitaliteit,,, Samen, Groei,,. Leergang Authentiek Leiderschap
Nadere informatieStel: je wordt op een ochtend wakker en je merkt dat je onzichtbaar bent geworden. Wat ga je doen? Hoe voel je je? Schrijf er een verhaaltje over.
Stel: je komt een fee tegen en je mag één wens doen. Wat zou je wensen? Wat zou er daarna gebeuren? Hoe zou je je voelen? Schrijf hier een kort verhaaltje over. Stel: je wordt op een ochtend wakker en
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieOntwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf!
Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Het gaat erom dat je laat merken dat jij zélf verantwoordelijk bent voor het leren: jij kiest de opdrachten, workshops en klussen zélf,
Nadere informatieJuridische medewerker
28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...
Nadere informatieMindful Coachen Rotterdam tweejarige opleiding
Academie voor Open Bewustzijn Wil je minder gehaast je werk doen en meer aandacht hebben voor mensen? Wil je weten hoe je stress bij jezelf en anderen kunt herkennen en verminderen? Wil je mindfulness
Nadere informatieIEP NLP MASTERS OPLEIDING 2004
`PRESENTEREN VANUIT EEN ENERGIEVELD VAN RUST` IEP NLP MASTERS OPLEIDING 2004 Waarom heb ik dit gemodelleerd? Ik ben nu ruim 6 jaar werkzaam als sporttrainer, tijdens dit werk sta ik veel voor groepen mensen
Nadere informatieMeer doen in minder tijd én met minder stress!
Meer doen in minder tijd én met minder stress! Is Werken in Flow iets voor jou? Wil jij grip op je overvolle inbox? Een opgeruimde werkomgeving? Een halve tot een hele werkdag tijdswinst per week? Een
Nadere informatie