Deze uiteenzetting is preventief bedoeld en richt zich ook tot kinderen die normaal gewicht hebben

Transcriptie

1 1

2 2

3 Twee grote delen 1. Reclame: technieken 2. Gezonde voeding, eetgewoontes, overgewicht (we eten meer dan we kunnen verbranden) Deze uiteenzetting is preventief bedoeld en richt zich ook tot kinderen die normaal gewicht hebben 3

4 Fout! Vers fruitsap en gemixte fruitdrankjes, zogenaamde smoothies, zijn even ongezond als frisdrank. Er zitten evenveel suikers in en de goeie eigenschappen van fruit zoals vezels en vitamines gaan verloren bij het persen of mixen. 4

5 Fout! In Fristi zit meer suiker dan in melk. Daarom is het gezonder is om melk te drinken. Net omdat er zo veel suiker zit in Fristi, hoort het thuis in de restgroep van de actieve voedingsdriehoek en wordt aangeraden deze niet te vaak te drinken (max. één glas per dag). 5

6 Fout! Light chips bevat misschien wel minder vet, maar bevat meer koolhydraten en suiker. Light chips is bovendien enkel in grote zakken te verkrijgen, waardoor je er automatisch veel meer gaat van eten. 6

7 Leerlingen bespreken de voedingsreclame die ze in de tijdschriften vinden die ze van thuis hebben meegebracht: - Voor welk voedingsproduct? - Wat vertelt de reclame jou over het voedingsproduct? - Wat vind je van de reclame? 7

8 Aandeel reclame voor voeding in geheel In 2007 ging er bijna 3 miljard euro naar reclame - 13% daarvan was voor reclame over voeding - 14% daarvan was voor reclame voor distributie Al deze producten zijn extraatjes die veel suiker en vet aanbrengen. Ze zijn dus allesbehalve gezond. 8

9 Breng één leerling vooraan. Geef hem/haar klontjes suiker. Vraag om bij beide blikjes het aantal klontjes te leggen waarvan hij/zij denkt dat er in het blikje zitten. Minute Maid Energetische waarde (kcal/kj/100 ml) = 47,6/203 Koolhydraten (g/100 ml) = 11,4 Waarvan suikers (g/100 ml) = 11,4 (dus voor een blikje van 33 cl is dat 37,62 g. Dat zijn (37,62/6=) 6,27 klontjes suiker) Plat water Energetische waarde = 0/0 Koolhydraten = 1 Waarvan suikers = 0 Coca Cola Energetische waarde (kcal/kj/100 ml) = 42/180 Koolhydraten (g/100 ml) = 10,6 Waarvan suikers (g/100 ml) = 10,6 (dus voor een blikje van 33 cl is dat 34,98 g. Dat zijn (34,98/6) 5.83 klontjes suiker) Er zit dus ongeveer evenveel suiker in fruitsap dan in coca cola. In multivruchten- en fruitsap zitten wel een aantal vitamines die niet in coca cola zitten. Maar door de 9

10 vele suikers drink je beter niet te veel fruitsap. Er zit helemaal géén suiker in plat water. Daarom kies je best voor water als je dorst hebt. 9

11 Opgelet, het gaat hier om klontjes suiker van zes gram. Je kan de leerlingen zelf laten berekenen hoeveel suikerklontjes er in één glas zitten. - In één glas Fanta Lemon (250 ml) zitten 119 kcal en 29 g suikers. Dat zijn 5 klontjes suiker van 6 gram. - In één glas Coca Cola (250 ml) zitten 105 kcal en 27 g suikers. Dat zijn 5 klontjes suiker (van 6 gr) - In één glas Oasis Orange (250 ml) zitten 104 kcal en 24 g suikers. Dat zijn 4 klontjes suiker (van 6 gr) - In één glas Schweppes Tonic (250 ml) zitten 93 kcal en 23 g suikers. Dat zijn 4 klontjes suiker (van 6 gr) Dat is veel suiker voor één glas. 10

12 Veel kinderen en volwassenen drinken onnodig sportdranken. Tijdens het sporten of bij zware fysieke arbeid zweet je. Dat doe je om de warmte die ontstaat in je spieren af te voeren. Doordat je zweet, verlies je vocht. Dat verlies moet je aanvullen door te drinken. Er zijn twee soorten sportdranken: de dorstlessers en de energiedranken. 1. Dorstlessers: deze dranken dienen vooral om het vochtverlies tijdens en na het sporten aan te vullen. In één glas van 250 ml zit 20 g suiker. Dat zijn 3 klontjes suiker. In de flesjes die je koopt zit meestal 500 ml en dus 6 klontjes suiker. Voorbeelden van dorstlessers zijn Aquarius, Extran Hydro, Isostar Fast hydration 2. Energiedrank: deze dranken zijn een soort vloeibare vorm van voeding en worden gebruikt om na het sporten de energievoorraden weer aan te vullen. Maar er zit 37,5 g suiker in een glas van 250 ml. Dat zijn 6 klontjes. Voorbeelden: Extran Energy, Isostar Long energy, AAdrink high energy Kennen de leerlingen het verschil tussen deze twee? 11

13 Heb je zo een dorstlesser nodig na het sporten? Bij gewone inspanningen of trainingen van maximum een uur, volstaat gewoon water om vocht op te nemen en het lichaam te hydrateren. Heb je een energiedrank nodig na het sporten? Zo een drank is enkel nuttig na een zeer intensieve training, om snel te herstellen in voorbereiding op een volgende training. Dat is enkel het geval bij professionele sporters. Na het sporten drink je dus best gewoon water. 12

14 Hier kan even pauze genomen worden om naar het toilet te gaan. 13

15 Laat vier leerlingen de vier soorten water drinken. Zet op voorhand op elke beker een nummer van 1 tot 4. Laat de leerlingen de bekertjes rangschikken: vooraan in de rij komt het water dat zij het lekkerste vinden, gevolgd door het water dat ze het tweede-lekkerst vinden. Achteraan staat het water waar ze het minst van houden. Het duurste water is niet per se ook het lekkerst (zie volgende dia) 14

16 Resultaten bespreken: vaak blijkt uit blind proeven dat het duurste water niet per se ook het lekkerst wordt gevonden. Prijzen zijn afhankelijk van de grote van de verpakking. Hoe groter de verpakking hoe goedkoper het water per liter. De prijs van kraantjeswater is afhankelijk van regio tot regio. Gemiddeld genomen kost kraantjeswater ongeveer 0,0037/L Welk water vonden de leerlingen het lekkerst? 15

17 Hier kan eventueel terug worden gekeken naar de reclame die de leerlingen hebben meegenomen van thuis. Hoe wil de reclame je overtuigen om een voedingsproduct te kopen? Beweren gezond te zijn - Bumba Madeleines: rijk aan melk, 30% minder suikers, rijk aan vezels. Vijf keer zo duur als gewone madeleine van Everyday (huismerk van Colruyt). Halflege verpakkingen. - Prince milk en cake: 2 cakejes is half glas melk. Maar in de cakejes zit 36 g suiker en 22 g vet (per 100 g), terwijl in halfvolle melk 4,8 g suiker en 1,5 g vet (per 100 g) zit. Idolen op verpakking Spongebob-koeken, chocolade eieren van de Teenage Mutant Ninja Turtles, Bumba-madeleines en Plopkoeken voor de jongere kinderen Graag zien, gevoelens Cornflakes, Rice Crispies, Speculoospasta: liefde geven = liefde krijgen. Voorbeeldfilmpjes op Nutteloze speeltjes Happy Meal bij Mc Donalds: kleine poppetjes van een bekende film 16

18 Spaaracties, wedstrijden, spelletjes In de supermarkt stickertjes verzamelen, wedstrijden of spelletjes op verpakkingen van ontbijtgranen Spelletjeswebsites met reclame Schaphoogte De duurdere merkproducten staan in de winkel vaak op ooghoogte. Goedkopere producten van bijvoorbeeld het huismerk vind je meer op de onderste schappen in de winkel. Bekende animatiekarakter Koekjes van SpongeBob, brooddozen van Spiderman, poppen van Frozen Anna. 17

19 Product placement betekent dat er producten van een bepaald merk in een televisieprogramma of in een film of een theaterstuk worden gestopt, zodat deze producten zichtbaar zijn voor de kijker. Het gaat dus om verdoken reclame. Bijvoorbeeld: Sarah heeft haar Chocotof-moment, in Thuis wordt Tonnisteiner gedronken, Plop eet Plop-koeken Het doel is het oproepen van merkherkenning en herinnering. Die moet ervoor zorgen dat mensen tijdens het winkelen eerder naar het product grijpen dat ze hebben gezien op televisie, in de film of tijdens het theater. 18

20 Welke producten of merken herken je? - Coca cola boven de deur - Jupiler naast de televisie en in de hand van Pol en Xavier - Cécémel bij Marc 19

21 Mobiele marketing Reclame zien we niet alleen meer op televisie. Ook op een gsm (per sms) ontvang je berichten, je vindt s in je postvak of je komt interactieve reclameboodschappen tegen. Een goed voorbeeld daarvan is het inpakpapier van Coca Cola: mensen kunnen een stukje van dat papier afscheuren om hun kerstkadootjes te verpakken. De slogan Open Happiness krijgt zo een nieuwe betekenis. Target marketing Op verschillende manieren verzamelen bedrijven gegevens van de doelgroep om daarna gepersonaliseerde boodschappen te sturen. Bijvoorbeeld: Colruyt stuurt zijn klanten individuele folders met kortingsbonnen. Die folders worden gemaakt op basis van wat je al bij Colruyt hebt gekocht. De winkel heeft die gegevens door de klantenkaart. Bijvoorbeeld: ouders met jonge kinderen zullen kortingsbonnen voor babyspullen ontvangen, terwijl ouderen die graag tuinieren kortingsbonnen voor tuinspullen krijgen. 20

22 Sociale netwerksite zijn alomtegenwoordig. Reclamemensen maken er dan ook graag gebruik van. Facebook: naast algemene reclame op Facebook (meestal aan de rechter zijde van je scherm), vind je er ook reclame in de vele spelletjes en applicaties die het sociale netwerk rijk is. Bijvoorbeeld: Mc Donalds heeft zijn eigen boerderij in het spelletje Farmville. Ook hiermee willen de reclamemakers merkherkenning en herinnering oproepen. Zodat je, als je zin hebt in een hamburger, meteen denkt aan McDonalds. Twitter: net als op Facebook wordt ook op Twitter gebruik gemaakt van een eigen profiel. Daarmee wordt gecommuniceerd met mensen, wordt reclame verspreid McDonalds heeft bijvoorbeeld een eigen twitterprofiel YouTube: ook op YouTube vind je heel wat reclame. Wat gebeurt er als je een filmpje wilt bekijken? Juist Ze starten met een advertentie. 21

23 22

24 Eventueel opdracht toevoegen dat leerlingen een reclame voor bruine boterhammen, kraantjeswater, groente of fruit bedenken, 23

25 24

26 25

27 Wil je een goed ontbijt? Kies dan voor bruine boterhammen (of voor muesli zonder suiker of havermout). 26

28 Gezondheids- en voedingsclaims mogen niet meer op verpakkingen worden vermeld indien deze niet wetenschappelijk bewezen zijn. Er is dus een strengere wetgeving gekomen. Maar de beweringen van sommige producten zijn nu al zo bekend dat iedereen het toch nog met het product zal linken. Bijvoorbeeld Actimel: vroegere slogan helpt u uw natuurlijke weerstand te versterken is sinds de nieuwe Europese wetgeving van 2007 van de verpakking verdwenen. Niettegenstaande er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is voor deze bewering, wijdt de website van Actimel toch nog een hele rubriek aan weerstand en darmflora. Wist je dat elk flesje goed is voor 2 klontjes suiker? Bijvoorbeeld: superfoods. Superfoods bestaan niet. Je wordt nooit gezonder van één voedingsmiddel. Voldoende afwisseling is belangrijk. 27

29 Interactie. 1. Hoeveel (verzadigd) vet zit er in de verschillende zakken chips? Laat een leerlingen de zakken rangschikken van meest naar minst 2. Hoeveel suiker zit er in de verschillende zakken chips? Laat een leerlingen de zakken rangschikken van meest naar minst 28

30 Er is weinig verschil in calorieën tussen gewone chips en light chips. Er is wel een duidelijk verschil in calorieën tussen gewone chips en de oven-baked chips. Maar de oven-baked versie bevat veel meer suiker. Geen goed idee voor mensen die gewicht willen verliezen. Light chips is enkel te verkrijgen in grotere zakken. Dat schept het idee dat je er dus meer mag van eten. En dat is natuurlijk niet juist. Voedingswaarden op 26/03/

31 Eetgewoontes Blg probleem overgewicht hoe komt het dat zoveel mensen ongezond eten en wat zijn de gevolgen op korte en lange termijn 30

32 Vraag na wie de actieve voedingsdriehoek al kent. Licht kort toe. De actieve voedingsdriehoek bestaat uit negen groepen: Lichaamsbeweging Water Graanproducten en aardappelen Groenten Fruit Melkproducten en calciumverrijkte sojaproducten Vlees, vis, eieren en vervangproducten Smeer- en bereidingsvet Restgroep Meer informatie per groep vind je op: 31

33 Belgen, jaar, cijfers uit 2004 Het is duidelijk dat we te veel dingen eten uit de restgroep. Ook bewegen doen we veel minder dan goed voor ons is. 32

34 Veel oorzaken: inname van energie groter dan het verbruik. Als we meer eten dan dat we kunnen verbruiken, dan neemt ons gewicht toe. Voedingsmarketing duwt ons in de richting van ongezonde voedingsmiddelen. Bovendien vind je ongezonde voeding ook overal terug: denk maar aan fastfoodrestaurants, frietkoten en pitazaken die alomtegenwoordig zijn. 33

35 34

36 Bewegen is nodig en goed voor geest en lichaam, doet heel veel deugd, maar veel bewegen mag geen excuus zijn om ongezond te eten. Het belangrijkste is dan ook dat we gezond en gevarieerd eten. Fietsen aan 16 km/u= verbruik van 6 kcal/kg/u Een kind van 25 kg dat 1 uur fietst aan 15 km per uur verbruikt 150 kcal. 1 cheeseburger = 300 kcal 1 pakje kinderbueno (2 koekjes) = 246 kcal 1 zakje chips (45g) = 251 kcal 1 blikje cola = 139 kcal Het duurt meestal maar 5 minuten om deze dingen op te eten, maar het duurt tot wel 2 uur fietsen om ze te verbranden. Nogmaals: veel bewegen mag geen excuus zijn om ongezond te eten. 35

37 36

38 37