Inhoud. Deel I. Ervaringsgerichte biologische psychiatrie: 21 een toegevoegde waarde aan de richtlijnen. Deel II

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord 15 Deel I Ervaringsgerichte biologische psychiatrie: 21 een toegevoegde waarde aan de richtlijnen Wat is biologische psychiatrie? 22 Zoektocht naar de juiste psychofarmaca 23 Kritiek op de klassieke biologische psychiatrie 24 Ervaring is een toegevoegde waarde in de biologische psychiatrie 27 Ervaringsgerichte psychiatrie 28 Deel II Ziektegeschiedenissen met commentaar 31 Casus 1: Filiep en zijn stemmen. Psychoanalytische interpretatie of 32 psychiatrische ziekte? Inleiding 32 Ziektegeschiedenis 32 Wat geleerd uit deze ervaring? 35 Overlapping met andere psychiatrische stoornissen: comorbiditeit 37 Casus 2: Heinz. Impulsieve suïcide(poging) door antidepressiva, nu een 40 jarenlange chronische unipolaire manie Inleiding 40 Ziektegeschiedenis van Heinz 40 Lessen uit onze blunders 42 Nieuwe ervaringen over depressie en drukte 44 Mythes en vooroordelen weerlegd: unipolaire manie 47 5

2 Casus 3: Henny. Levenslange depressie? 49 Inleiding 49 Haar verhaal 49 Bespreking 53 Tien jaar later 53 Lessen uit de ziektegeschiedenis van Henny 54 Enkele ervaringsgerichte adviezen: 55 Strategie bij therapieresistente depressie 55 Combinatie van MAO-remmers en heropnameremmers 56 Overzicht van de meest gebruikte heropnameremmers in 58 Vlaanderen en Nederland en hun al of niet veilige combinatie met MAO-remmers Casus 4: Harry. Poging tot doodslag op buurman. Door antidepressiva 60 uitgelokt? Inleiding 60 Ziektegeschiedenis 60 Huidige toestand 63 Lessen uit deze casus 64 Nevenwerkingen als kompas 64 Enkele feiten, mythen en vooroordelen bij antidepressiva 66 Evolutie 66 Casus 5: Mia. Postpartum psychose gedurende de antipsychiatrische 67 beweging ( ) De ziektegeschiedenis van Mia 67 Commentaar op dit drama 68 Ervaringsgerichte biologische psychiatrie in het kraambed 69 Stemmingsstoornissen in het kraambed 69 Kraambeddepressie of manie? 69 Casus 6: Lies. Kraambeddepressie die evolueert naar chronische 71 depressie en jaren later naar ontstemde manie Inleiding 71 Verhaal van Lies 71 Ervaring uit deze ziektegeschiedenis 73 Enkele lessen omtrent ervaringsgerichte diagnose en behandeling 75 Mythes en vooroordelen weerlegd: manische depressie 76 Langetermijnonderzoek bij ziektebeelden 78 Dubbelblindstudies 79 6

3 Casus 7: Marie-Claire. Terugkerende paranoia door antidepressiva 80 uitgelokt Inleiding 80 Ziektegeschiedenis van Marie-Claire 80 Lessen uit deze ziektegeschiedenis 82 Verschil tussen personale en biologische depressie 83 Casus 8: Maria. Dementie of manische verwardheid door antidepressiva 85 Inleiding 85 Ziektegeschiedenis van Maria 85 Lessen uit deze ziektegeschiedenis 86 Antidepressiva worden te makkelijk toegediend 88 Casus 9: Linda. Vijftien jaar volgehouden antidepressieve behandeling 89 voor een verdriet dat eindigt in explosieve salvo s suïcidepogingen Inleiding 89 Ziektegeschiedenis van Linda 89 Haar verhaal 92 Evolutie 93 Lessen 94 Casus 10: Hilde. Miskende chronische manie met nymfomanie 96 Inleiding 96 Ziektegeschiedenis van Hilde 96 Lessen voor de diagnose en de behandeling 99 Over unipolaire manie 100 Nog enkele casussen: Karel 100 Herman 101 Agnes 102 Mieke 103 Casus 11: Marc. Therapieresistente depressie met dwangmatige 105 gewetensfunctie Inleiding 105 Ziektegeschiedenis van Marc 105 Lessen uit zijn ziektegeschiedenis 107 Praktische adviezen voor de behandeling van therapieresistente 109 depressie: Gerichte ondervraging van de naaste omgeving 109 7

4 Proefbehandeling met antidepressiva: de uitkomst 109 Infuustherapie 110 Behandeling van therapieresistente depressie 112 Voorbeelden van veilige, heroïsche combinaties van antidepressiva 114 bij therapieresistente depressie Casus 12: Frans. Hartfobie, angstaanvallen en milde depressie. 115 Inleiding 115 Ziektegeschiedenis van Frans 115 Enkele lessen 117 Casus 13: Wouter. Van schizofrenie naar manische depressie 119 Inleiding 119 Wouters verhaal 119 Enkele lessen uit de verkeerde diagnose van Wouter 126 Schizofrenie en/of manische depressie 129 Casus 14: Carla. Van manie naar catatone depressie gedurende 131 zwangerschap en kraambed Inleiding 131 Haar verhaal 131 Lessen uit haar verhaal 133 Casus 15: Patricia. Melancholie in het kraambed 135 Inleiding 135 Haar ziektegeschiedenis 135 Wat leren we hieruit? 135 Casus 16: Anne. Een manisch depressieve episode in het postpartum 137 Haar ziektegeschiedenis 137 Commentaar. 138 Stemmingsstoornissen in zwangerschap en kraambed bij bekend 139 stemmingsonevenwicht Unipolaire depressie 139 Bipolaire stoornis 140 Unipolaire manie 141 Lithiumspiegel volgens de diagnose 141 8

5 Casus 17: Lode. Dysfore ontstemde drukte, uitgelokt door het 142 voorschrijven van Trazolan na slaaponderzoek Inleiding 142 Zijn ziektegeschiedenis 142 Enkele lessen 146 Over de zogenaamde geagiteerde depressie 148 Schijndepressief 148 État mixte 149 Dysfore drukte 149 Atypische depressie 149 Gemaskeerde manie 150 Zorgvuldiger diagnose van depressie 150 Casus 18: Raf. Unipolaire manie in plaats van schizofrenie 153 Inleiding 153 Ziektegeschiedenis van Raf 153 Lessen 157 Negatieve tekenen van schizofrenie ontmaskerd 158 Casus 19: Saskia. Van fobie naar depressie, nu impulsieve explosieve 160 stoornis, kaderend in een drukte Inleiding 160 Haar ziektegeschiedenis 160 Lessen uit deze ziektegeschiedenis 166 Casus 20: Herman. Van schizofrenie naar depressie en ten slotte een 169 schizoaffectieve stoornis Inleiding 169 Zijn ziektegeschiedenis 169 Lessen uit deze ingewikkelde ziektegeschiedenis 177 Verkeerde inschatting 177 Schizofrenie; schizoaffectief of manisch depressief 178 Over de zin van de schizoaffectieve stoornis 179 Enkele ervaringen omtrent de schizoaffectieve stoornis 179 Verhaal van Bruno 181 Schizoaffectieve stoornis blijft een overgangsgebied 182 Mythen en vooroordelen weerlegd: schizofrenie 183 9

6 Casus 21: Tom. Familiaal belaste therapieresistente vitale depressie 185 bij eeneiige tweeling. Veilig toepassen van de zogenaamde heroïsche combinatie van antidepressiva Inleiding 185 Ziektegeschiedenis 185 Wat te leren uit deze casus? 187 Veilige combinatie van heropnameremmers met een noradrenerg 188 profiel samen met MAO-remmers Publicaties over afwezigheid van kaasreactie en 188 serotoninesyndroom Eigen onderzoek 190 Casus 22: Jan. Vroeger ADHD, verslaving aan drugs en alcohol, nu een 192 chronische unipolaire therapieresistente manie in alle gradaties met een borderline persoonlijkheid Inleiding 192 Ziektegeschiedenis 193 Commentaar 197 Verslaving en therapieresistente manie 197 Enkele blunders 198 Kunnen atypische neuroleptica een verslaving bevorderen? 198 Comorbiditeit met manie 199 Casus 23: Sylvie. Unipolaire manie in plaats van schizofrene psychose 200 Inleiding 200 Ziektegeschiedenis van Sylvie 200 DBC s bij deze casus 204 Casus 24: Kurt, de zoon van Heinz (casus 2). Eerst ADHD, nu manie 205 en manische psychose Zijn ziektegeschiedenis 205 Commentaar 208 Casus 25: Els, gokken; Isabelle, kleptomanie; Agnes: trichotillomanie 210 en automutilatie. Drangziekten die toenemen bij de toediening van antidepressiva Els: gokken 210 Inleiding 210 Haar verhaal 210 Isabelle: kleptomanie

7 Inleiding 211 Haar verhaal 212 Agnes: trichotillomanie en automutilatie 213 Haar verhaal 213 Naar een andere behandeling bij dwang 214 Voorbeelden van niet-seksuele drangziekten 214 Casus 26: Bert. Manie, kleptomanie, seksuele perversies en Verhaal van Bert 216 Behandeling en evaluatie na vijf jaar 218 Casus 27: Isolde. Depressie met verslaving, angst, dysmorfofobie, 221 automutilatie en eetstoornissen Inleiding 221 Haar verhaal 221 Bespreking 225 Lessen uit haar ziektegeschiedenis 226 Casus 28: Alma. Poets- en controledwang samen met depressie 228 Ziektegeschiedenis van Alma 228 Bespreking 228 Dwang en depressie 229 Casus 29: Tim. Trauma, dwang, smetvrees, later een psychotisch 232 depressief beeld Inleiding 232 Verhaal van Tim 232 Bespreking van de behandeling 237 Casus 30: Paul en Ingrid. Narcisme en seksuele drang (voyeurisme en 239 frotteurisme) Inleiding 239 Verhaal van Ingrid 239 Verhaal van Paul 241 Enkele creatieve invalshoeken bij de biologische behandeling van 245 deze perversie Mythen en vooroordelen weerlegd

8 Deel III Zin en onzin van de huidige richtlijnen 247 Inleiding 247 Diagnose volgens EBP Evidence Based Psychiatry 251 DSM-IV is een bijbel geworden 251 DSM-IV: bijbelvast maar niet creatief en duidelijk onvolledig 252 DSM-IV leidt tot verkeerd gebruik: psychiatrische ziekte of 253 psychosociale problematiek? Kritische beschouwingen over de diagnose van psychiatrische 254 stoornissen Schizofrenie 254 Bipolaire stoornis 255 Unipolaire depressie 255 Unipolaire manie 256 Geagiteerde depressie 257 Angst 257 Tweedeling depressie 258 Dwang of drang 261 ADHD, borderline en autisme 261 Psychiatrische ziekte is moeilijk objectief vast te stellen 262 Pragmatisch model voor diagnose 263 Richtlijnen omtrent psychofarmaca 266 Manipulatie 266 Niet toepasbaar op meer ernstige en ingewikkelde psychiatrische 269 ziekten Schijnzekerheid 271 Waarde van de nieuwe antidepressiva 272 Waarde van de nieuwe antipsychotica 273 Over ECT en andere stimulatietechnieken 275 Onterecht bio-optimisme 277 Voorlichting schiet haar doel voorbij 278 Weerbarstige realiteit 279 Onze creatieve en ervaringsgerichte psychiatrie 280 Inleiding 280 Situatie in België 283 Situatie in Nederland 285 Lossen de huidige richtlijnen en DBC s iets op?

9 De prijs van het medicijn 290 Anxiolytica 290 Antidepressiva 291 Antipsychotica of neuroleptica 294 Stemmingsstabilisatoren 296 ADHD-middelen 297 Hoe psychofarmaca zinvol gebruiken? 297 Nawoord 301 Bijlage 1: Meest gebruikte psychofarmaca 303 Verklarende woordenlijst 309 Bibliografie