Een goed proces is de beste interventie:

Transcriptie

1

2 Een goed proces is de beste interventie: de waarde van interactie en dialoog Arjella van Scheppingen, Value2share: a TNO company KLM Themasessie 18 september 2014

3 Hanneke van Dongen (proefschrift juni 2014) Gezondheidsinterventies in organisaties in de huidige vorm niet (kosten)effectief

4 Hoe laat u zich verleiden? 1. Inhoudelijke informatie 2. Preventief gezondheidsprogramma gericht op het tegengaan van overbelasting (RSI, werkstress) 3. Health check 4. Mensen in mijn privé-omgeving 5. Mensen in mijn werk omgeving 6. Signalen bij mezelf

5 Hanneke van Dongen (proefschrift juni 2014) Inhoudelijke doelen: Mindfullness en vitaliteit Bewegen en gezonde voeding Bevorderen van ontspanning en balans Robuust onderbouwd: Intervention Mapping (Bartholomev et al 2011) Theorie ondersteund, participatie van de doelgroep Niet (kosten)effectief: we zijn klaar!

6 Of toch. Even boven de materie Drie gangbare uitgangspunten: 1. Risicobeheersingsperspectief 2. Normatief/ normerend 3. Individuele benadering: gedrag van individuen

7 1. Risicobeheersingsperspectief (vs ontwikkelingsperspectief) Werkt goed voor een eenduidig probleem in een relatief stabiele omgeving voor een duidelijk afgebakende doelgroep. Maar: Mensen erkennen het probleem niet; zijn niet automatisch gemotiveerd Een gezondheidskundig issue is vaak niet zo eenduidig. Wisselwerking tussen persoon en veranderende omgeving. Complexiteit/ circulair. Waar een probleem een oplossing nodig heeft, vergt een ontwikkeling een proces

8 Complexiteit: laat je verrassen (Van Scheppingen et al 2014) Bewegen Roken β=.18** Presenteïsme R 2 =.165 Leefstijl Alcohol Gezonde voeding β=.09* β =-.22*** Psychologische factoren Ontspanning Autonomie Je competent voelen Verbondenheid β =.23*** β =.19*** Vitaliteit op het werk R 2 =.328 β =.11** Organisatie cultuur factoren Sociaal organisatie kapitaal Gebalanceerde werkstijl β =.12** β =.13** Effectief persoonlijk functioneren R 2 =.251

9 2. Normatief (vs open op maat) Fitnorm! Normen voor complex gedrag zijn lastig Norm voor het duurzaam vitaal in het werk en leven staan in snel veranderende omstandigheden???? Ethisch? Duwen werkt niet Eigen regievoering en veerkracht!

10 Duwen werkt niet; intrinsieke motivatie wel Bewegen Autonoom (intrinsiek, waardevol) Roken Alcohol gebruik Gezonde voeding Controle (druk ervaren) Ontspanning Gebalanceerde werkstijl

11 Duwen werkt niet (Van Scheppingen et al 2014) Bewegen Autonoom (intrinsiek, waardevol) Roken Alcohol gebruik Gezonde voeding Controle (druk ervaren) Ontspanning Gebalanceerde werkstijl

12 3. Individuele benadering (vs parallelle belangen) Bedrijfsmatige opbrengsten Organisatie ontwikkeling en functioneren van de organisatie Functioneren en productiviteit van medewerkers Organisatiegerichte gezondheids interventies Gezondheid bevorderende organisatie kenmerken Gezondheid van medewerkers Weet wat jezelf en de ander beweegt Gezondheidskundige opbrengsten

13 Voorbeeld parallel belang Bonding social capital Bridging social capital Linking social capital β =.14** β =-.09** β =-.26*** Ervaren gezondheid Emotionele uitputting β =-.12** β =.09* β =-.25*** β =-.36*** β =.42*** Verzuim Presenteïsme Effectief persoonlijk functioneren Onderlinge omgang van belang!! (Van Scheppingen et al 2013)

14 Eisen aan interventies 1. Flexibel 1. Toepasbaar voor mensen met grote mate van diversiteit 2. Aanpasbaar aan de veranderende omgeving 2. Gericht op het bevorderen van zelfsturing, intrinsieke motivatie op diverse niveaus. 1. Verbinden! 2. Betekenisvolle ontmoetingen 3. Procesbenadering 1. gericht op leerprocessen ipv inhoud gedreven

15 Mensen raken: werken aan intrinsieke motivatie vanuit waarden Vitale organisatie, missie en visie van de organisatie Vitale mensen, persoonlijke missie Huidige (gedrags) patronen Next step Nieuwe (gedrags) patronen Intrinsieke motivatie en energie vanuit waarden Dialoog en reflectie Beleving

16 Praktijk organisatie gerichte interventie LSI Large Scale Intervention Dialoog Sociaal kapitaal + Collectieve activiteiten Individuele activiteiten Openheid tav vitaliteit + + Autonome motivatie + Bewegen Roken Alcohol gebruik Voeding Ontspanning Duurzame inzetbaarheid + + +

17 Evalueren van organisatie gerichte interventies Impact! Effecten (1 e orde) Leerinzichten (2 e orde) Interventie ontwikkeling in de veranderende context Beoogde effecten Veranderingen in mind-set, overtuigingen, waarden en handelingspatronen (deels onvoorzien) Hoe ontwikkelt de interventie zich in de veranderende context? Wat zijn de werkzame elementen/ principes?

18 Werkzame principes (een goed proces ) 1. Zelfsturing kan niet zonder een ondersteunende context 2. Eén parallel belang doet meer dan 10 afzonderlijke (deel)belangen: weet wat elkaar beweegt 3. Een interventie wordt pas effectief als men er gezamenlijk waarde aan hecht 4. Duwen werkt averechts 5. Dialoog is de belangrijkste interventie component 6. Ken je eigen gebruiksaanwijzing en die van anderen

19 Fostering self-regulation in health in organisations

20 Werkzame principes (een goed proces )

21 Value en business case (Van Scheppingen et al 2012) Characteristics Business case Value case Stakeholders benadering Betalende partij is belangrijkste stakeholder Opbrengsten voor alle stakeholders relevant Breed waarden concept Voornamelijk financieel Brede waarde toekenning (financieel, sociaal, ecologisch) Korte en lange termijn Voor op korte termijn Ook op langere termijn Holistisch denken Lineair, oorzaak-gevolg Wederkerigheid, verwevenheid en wederzijdse afhankelijkheden Onderkennen van complexiteit Verandering wordt bezien vanuit een relatief stabiele omgeving Inbegrip van onzekerheden